Οπτικοακουστική Βιομηχανία: «Olivewood is Real»

Πλησιάζοντας στη λήξη της πρώτης τριετίας του Σχεδίου προώθησης παραγωγών οπτικοακουστικού περιεχομένου στην Κύπρο, χωρίς ακόμα την εκταμίευση έστω ενός ευρώ για χορήγηση παραγωγών, αναρωτιέται κανείς εάν αυτό υποδηλώνει αποτυχία του Σχεδίου ή απλώς επιφυλακτικότητα από πλευράς παραγωγών.

Εξετάζοντας τα μέχρι στιγμής δεδομένα, και με βάση πληροφορίες και στοιχεία που έχω συλλέξει, έχουν εγκριθεί μέχρι σήμερα τέσσερεις παράγωγες, δυο εκ των οποίων έχουν προχωρήσει στην παραγωγή, με τα γυρίσματα να γίνονται εξολοκλήρου στην Κύπρο και να βρίσκονται και οι δύο στο στάδιο της μετα-παραγωγής («post-production»). Οι εμπειρίες των πρώτων δυο αυτών παραγωγών κατά τη διάρκεια του 2019 δηλώνουν κατηγορηματικά ότι το Σχέδιο είναι ελκυστικό και ότι η Κύπρος έχει όλα τα φόντα για να εισαχθεί στον χάρτη της οπτικοακουστικής βιομηχανίας. Οι παραγωγές αυτές έδειξαν ότι είναι εφικτό αυτό που μερικά χρόνια πριν φάνταζε σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Τελικά το «Olivewood» είναι εδώ με τα όποια προβλήματα, δυσκολίες και ελλείψεις που μπορεί να έχει η κυπριακή οπτικοακουστική βιομηχανία.

Είχαμε βέβαια και τις παραγωγές που εγκρίθηκαν αλλά τελικά επέλεξαν άλλη χώρα παραγωγής. Είναι θεμιτό να υπάρχει ανταγωνισμός από πολλές άλλες χώρες, γιατί απλούστατα είναι αποδεδειγμένο ότι τέτοιου είδους παραγωγές αποφέρουν πολλαπλά οφέλη στη χώρα που γίνεται μια παραγωγή, με την άμεση και έμμεση ενασχόληση περί των δύο χιλιάδων διαφορετικών επαγγελμάτων και ειδικοτήτων, αλλά και την έμμεση προώθηση του τουριστικού προϊόντος της χώρας αυτής.

Επιγραμματικά, υπενθυμίζεται ότι το Σχέδιο έχει ως στόχο την προσέλκυση παραγωγών για επενδύσεις οπτικοακουστικού προϊόντος, όπως κινηματογραφικά έργα εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας με την παροχή συνδυασμού επιστροφής μετρητών και φορολογικών κινήτρων. Απαραίτητη και βασική προϋπόθεση είναι η παραγωγή να γίνει στην Κύπρο, έτσι ώστε οι δαπάνες να θεωρηθούν «Επιλέξιμες Δαπάνες Παραγωγής» (Ε.Δ.Π.) για να τύχουν χορηγίας του ποσοστού, με μέγιστο το 35%. Οι Ε.Δ.Π. θα πρέπει να αγοράζονται από εγχώριους προμηθευτές, εκτός και αν δεν υπάρχουν στην εγχώρια αγορά.

Σε μακρόχρονη ή μεσοπρόθεσμη λειτουργία του Σχεδίου οι επιστροφές μετρητών προς τους παραγωγούς καλύπτονται από τις εισπράξεις έμμεσων και άμεσων φόρων που προκύπτουν από τις επενδύσεις των παραγωγών και την προσλαμβάνουσα υπεραξία που δημιουργείται στην οικονομία. Διασαφηνίζεται ότι τα χρήματα που λαμβάνουν οι παραγωγοί δεν προκύπτουν αποκλειστικά από υφιστάμενους πόρους του Κράτους αλλά από την φορολογία έναντι της υπεραξίας που δημιουργείται, η οποία φορολογείται εμμέσως ή αμέσως και όπου το Κράτος αποδίδει ένα μέρος αυτής στον Παραγωγό.

Οι εμπειρίες των πρώτων δυο παραγωγών ανέδειξαν μεν ότι η Κύπρος μπορεί να προσελκύσει σημαντικού βεληνεκούς παραγωγές αλλά συνάμα ανέδειξαν προβλήματα και εμπόδια που μπορούν όμως να ξεπεραστούν. Εν συντομία:

• Ελλείψεις σε εξοπλισμό υψηλής ποιότητας, όπως κινηματογραφικές μηχανές υψηλής ευκρίνειας, εξοπλισμό μοντάζ κ.λπ.
• Ελλείψεις κατάλληλα καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού που να διαθέτει πείρα σε τέτοιου μεγέθους παραγωγές.
• Δεν υπάρχουν κλειστά στούντιο παραγωγής που να διαθέτουν εξοπλισμό αλλά και χωρητικότητα για τέτοιου είδους παραγωγές.
• Δυσκολία στην εξασφάλιση φθηνού κεφαλαίου για το ενδιάμεσο χρονικό διάστημα από την ημερομηνία έναρξης των εργασιών προ-παραγωγής «Pre-production» μέχρι την είσπραξη της χορηγίας (προεξόφληση χορηγίας). Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι τοπικές τράπεζες ως είθισται στο εξωτερικό δεν μπόρεσαν ακόμη να υιοθετήσουν το εκδιδόμενο πιστοποιητικό επιστροφής μετρητών από την κυβέρνηση ως αξιόγραφο προς εξόφληση με βάση τις εγκεκριμένες Ε.Δ.Π.

Σύμφωνα με πληροφορίες μας, η κυβέρνηση σε συνεργασία με τον οργανισμό προώθησης επενδύσεων «Invest Cyprus» αλλά και με τη βοήθεια του ιδιωτικού τομέα που έχει εμπλακεί σε αυτές τις παραγωγές, τροχοδρομεί αλλαγές στο Σχέδιο για εξάλειψη των προβλημάτων και προσδοκά να καταστήσει το Σχέδιο ακόμα πιο ελκυστικό (και έτσι να συνεχίσει το ενδιαφέρον παραγωγών να έχουν την Κύπρο ως μιαν από τις επιλογές για τις επόμενες παραγωγές τους). Το Σχέδιο αναμένεται να ανανεωθεί για την επόμενη τριετία, 2021 μέχρι 2023. Ενθαρρυντικό είναι ότι μία τρίτη παραγωγή είναι στο στάδιο της προετοιμασίας της παραγωγής.

Μία αξιόπιστη λύση

για παραγωγές

επιπέδου «Hollywood»

Η εκταμίευση της πρώτης χορηγίας και η είσπραξή της από τις δύο αυτές παραγωγές θα αποτελεί χειροπιαστή απόδειξη ότι το Σχέδιο λειτουργεί και ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι σε θέση να χορηγήσει εγκεκριμένες παραγωγές. Οι δύο αυτές παραγωγές θα βοηθήσουν επίσης στην προώθηση της Κύπρου στα διάφορα φεστιβάλ κινηματογράφου, με τα πιο γνωστά αυτά των Καννών, του Βερολίνου και του Λος Άντζελες. Επίσης, οι παραγωγοί αυτοί που θα λάβουν την επιστροφή μετρητών, πιστεύω ότι θα λειτουργήσουν και ως διαφημιστές, ώστε να ακολουθήσουν και άλλοι και, γιατί όχι, να προχωρήσουν σε επενδύσεις υποδομής στην Κύπρο για την αρχή μιας ολοκληρωμένης ολιστικής οπτικοακουστικής βιομηχανίας, η οποία θα περιλαμβάνει στούντιο, εξοπλισμούς αλλά θα αποτελεί και λόγο στήριξης νέων θεσμών όπως το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου, τη Διεθνή Σχολή Οπτικοακουστικής, το Ινστιτούτο Οπτικοακουστικών Μέσων, τον Φορέα Πιστοποίησης Επαγγελμάτων του τομέα, τον Φορέα Διανομής Οπτικοακουστικών Μέσων, κ.α.

Έχοντας εμπλακεί και εργαστεί και για τις δυο αυτές παράγωγες, θεωρώ ότι αποτελούν σοβαρές ενδείξεις για την ανάπτυξη της οπτικοακουστικής βιομηχανίας του τόπου. Η ανταπόκριση του αρμόδιου υπουργείου, η βοήθεια του «Invest Cyprus» αλλά και οι υπηρεσίες που παρασχέθηκαν από ιδιωτικές επιχειρήσεις εδώ στην Κύπρο, κατέστησαν δυνατό, με την προσθήκη του απαραίτητου εξοπλισμού και ανθρώπινου δυναμικού από το εξωτερικό, να ολοκληρωθούν με επιτυχία τα γυρίσματα των δυο αυτών κινηματογραφικών παραγωγών. Οι προσωπικές εμπειρίες μου με την τριβή σε μια εντελώς νέα βιομηχανία για την Κύπρο, μου δίνει το δικαίωμα να είμαι αισιόδοξος ότι η Κύπρος μπορεί να αποτελέσει μιαν αξιόπιστη λύση για παραγωγές υψηλού επιπέδου «Hollywood», απολαμβάνοντας αφενός κρατική ενίσχυση, και αφετέρου συμβάλλοντας άμεσα και έμμεσα στην οικονομία της Κύπρου.

*Διοικητικός Σύμβουλος, KPMG Limited