Στον αέρα το «πλεονάζον»

Για τους επόμενους επτά μήνες παρατείνεται, σύμφωνα με απόφαση της Κυβέρνησης, τόσο η στήριξη που θα δίνεται στις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους όσο και ο όρος που τίθεται για απαγόρευση των απολύσεων. Την ίδια ώρα, αρκετές επιχειρήσεις φαίνεται να επιλέγουν να μην ενταχθούν στα σχέδια στήριξης του Υπουργείου Εργασίας, αφού δεν μπορούν να δεσμευθούν ότι δεν θα προβούν σε απολύσεις. Κάποιοι, μάλιστα, επιλέγουν την οδό της απόλυσης λόγω πλεονασμού, κάτι που όμως -όπως προκύπτει από τη σχετική νομοθεσία- δεν δικαιολογείται σε περιόδους περιοδικών κρίσεων, όπως αυτή που διανύουμε λόγω της πανδημίας του COVID-19.

Απαγόρευση απολύσεων

μέχρι τον Οκτώβριο

Η παράταση της κρατικής στήριξης των εργαζομένων και των επιχειρήσεων μέχρι τις 12 Ιουνίου 2020 ανακοινώθηκε την περασμένη Τετάρτη από την Κυβέρνηση. Επιπρόσθετα ανακοινώθηκε ότι, για περίοδο τεσσάρων μηνών, μετά τη λήξη της ανωτέρω περιόδου, θα συνεχιστεί η κρατική στήριξη τόσο των εργαζομένων όσο και των επιχειρήσεων στη βάση σχετικών κριτηρίων. Όπως εξήγησε η Υπουργός Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Ζέτα Αιμιλιανίδου, τα εν λόγω κριτήρια θα έχουν σχέση με το ποια είναι η συνεχιζόμενη μείωση του κύκλου εργασιών της επιχείρησης. Για παράδειγμα, όπως είπε, αν μια επιχείρηση μετά τη λήξη των σχεδίων της Κυβέρνησης συνεχίσει να μην μπορεί να ανακτήσει το 50% του κύκλου εργασιών της, αυτό σημαίνει ότι το κράτος θα συνεχίσει να στηρίζει τόσο τους εργαζόμενους όσο και την επιχείρηση κατά ποσοστό 50%. Αυτό, σύμφωνα με την Υπουργό, είναι σημαντικό, γιατί, όπως είπε, ο όρος των μη απολύσεων ισχύει για ολόκληρη την περίοδο των επτά μηνών. Με αυτόν τον τρόπο, πρόσθεσε, υπάρχει κρατική στήριξη για όλην αυτήν την περίοδο, ώστε οι εργαζόμενοι αλλά και οι επιχειρήσεις να μην έχουν οποιοδήποτε πρόβλημα στη συνέχιση της οικονομικής τους δραστηριότητας. Σε δηλώσεις του στη «Σ» ο Επιστημονικός Συνεργάτης της Υπουργού Εργασίας, Φάνος Κουρουφέξης, ερωτηθείς τι ισχύει με τις επιχειρήσεις που αιτήθηκαν ένταξη στα Σχέδια στήριξης μέχρι τον Απρίλιο και δεν θα αιτηθούν ξανά για συνέχισή τους μέχρι τις 12 Ιουνίου, εξήγησε πως όλες ανεξαιρέτως οι επιχειρήσεις που εντάχθηκαν έστω και για ένα μήνα στα Σχέδια της Κυβέρνησης, δεν θα μπορούν προχωρήσουν σε απολύσεις μέχρι τις 12 Οκτωβρίου 2020. Περαιτέρω, συμπλήρωσε πως, σε περίπτωση που κάποια από αυτές τις επιχειρήσεις προχωρήσει σε απολύσεις, τότε θα κληθεί να επιστρέψει εκείνο το ποσό που έλαβε ως στήριξη από το κράτος.

Στο μεταξύ, ερωτηθείς για τις λεπτομέρειες των νέων σχεδίων στήριξης που θα ισχύουν μέχρι τις 12 Ιουνίου 2020, είπε πως από Δευτέρας θα ανακοινωθούν από το Υπουργείο Εργασίας όλες οι πληροφορίες για να ξέρει ο κάθε εργαζόμενος και ο κάθε εργοδότης τι πρέπει να πράξει ώστε να επωφεληθεί της στήριξης. «Θα γίνουν πρώτα οι πληρωμές των πρώτων σχεδίων και μετά», πρόσθεσε. Υπενθυμίζεται πως στόχος του Υπουργείου είναι να αρχίσουν οι πληρωμές μέσα στην εβδομάδα που Πάσχα και να ολοκληρωθούν πριν κλείσουν τα τραπεζικά ιδρύματα για τις γιορτές. Άρα το Υπουργείο θα αρχίσει με τις πρώτες πληρωμές από αύριο, Μεγάλη Δευτέρα, ώστε μέχρι τη Μεγάλη Πέμπτη, όσες αιτήσεις έχουν υποβληθεί, να πληρωθούν.

«Δεν εγκρίνεται το πλεονάζον»

Όσον αφορά τις απολύσεις λόγω πλεονασμού, στις οποίες ενδέχεται να προχωρήσουν κάποιες επιχειρήσεις, ο ΓΓ της ΣΕΚ, Ανδρέας Μάτσας, εξήγησε στη «Σ» ότι αυτήν τη στιγμή δεν εγκρίνεται κανένας πλεονασμός λόγω της κατάστασης, υπό την προϋπόθεση ότι ο εργοδότης θα αξιοποιήσει τα σχέδια στήριξης που ανακοίνωσε η Κυβέρνηση σε μία προσπάθεια να προστατευθεί η απασχόληση. Αναφερόμενος στη διαδικασία, υπέδειξε πως σε κάθε περίπτωση η επιστολή πλεονασμού υπογράφεται από τον εργαζόμενο και γίνεται η αίτηση από τον εργοδότη στον Πλεονασμό, ο οποίος εξετάζει το αίτημα σε μία περίοδο 8 με 10 μηνών και, αν δικαιολογείται αυτό, τότε αποζημιώνει τον υπάλληλο ανάλογα με το ποσό που δικαιούται. Σε καμία περίπτωση, συνέχισε, το ποσό αυτό δεν ξεπερνά τις 54.400 ευρώ. Σε περίπτωση, όμως, που δεν εγκρίνει ο Πλεονασμός την απόλυση, τότε η υποχρέωση να αποζημιωθεί με το ανάλογο ποσό ο εργαζόμενος μετατίθεται στον εργοδότη και το ποσό της αποζημίωσης αποφασίζεται από το Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών. Αυτήν τη στιγμή, όπως δήλωσε ο κ. Μάτσας, δεν εγκρίνεται κανένας πλεονασμός από το κράτος, επειδή η κατάσταση που επικρατεί με την πανδημία θεωρείται έκτακτη, οπότε δεν συντρέχουν λόγοι για πλεονασμό. Άλλωστε, συμπλήρωσε, θα ήταν παράδοξο από τη μια να σχεδιάζεις μέτρα αποτροπής της ανεργίας και από την άλλη να επιτρέπεις τις απολύσεις με πρόφαση τον πλεονασμό. «Ο στόχος είναι να δώσεις στήριξη και στις επιχειρήσεις και στους εργαζομένους για να ξεπεραστεί αυτή η δύσκολη συγκυρία», είπε καταληκτικά.

Τι προνοεί ο νόμος

Με τη σειρά του ο κ. Κουρουφέξης, ερωτηθείς σχετικά με τις απολύσεις λόγω πλεονασμού, είπε πως σε τέτοιες περιπτώσεις το ζήτημα είναι να μπορεί κάποιος να αποδείξει ότι η μείωση στον κύκλο εργασιών της εταιρείας του είναι μόνιμη και όχι παροδική και μας παρέπεμψε στη σχετική νομοθεσία. Στη βάση, λοιπόν, του άρθρου 18(γ)(viii) του περί Τερματισμού Απασχολήσεως Νόμου 1967, ορίζεται νόμιμος ο τερματισμός απασχόλησης λόγω πλεονασμού σε περίπτωση μείωσης του κύκλου εργασιών της επιχείρησης.

Στη νομοθεσία δεν υπάρχει ορισμός της έννοιας «περιορισμός του όγκου της εργασίας ή της επιχειρήσεως», οπότε οι απαντήσεις δίνονται στη σχετική νομολογία. Σύμφωνα, λοιπόν, με την επικρατούσα νομολογία, για τον καθορισμό του όγκου εργασίας μιας επιχείρησης και της κατ’ ισχυρισμόν μείωσής του, λαμβάνεται υπόψη ο συνήθης κύκλος εργασιών της επιχείρησης στη διάρκεια των τελευταίων χρόνων πριν από τον τερματισμό απασχόλησης. Αυτό που πρέπει να διερευνηθεί είναι κατά πόσον η εποχική μείωση του όγκου εργασίας ή περιοδική μείωση του όγκου εργασίας δικαιολογεί απόλυση λόγω πλεονασμού. Σε παρόμοιες υποθέσεις το δικαστήριο αποφάσισε πως κάτι τέτοιο δεν συνιστά λόγο απόλυσης λόγω πλεονασμού, αφού ο όγκος εργασιών της κάθε επιχείρησης μπορεί να έχει όχι μόνο εποχικές αλλά και καθημερινές αυξομειώσεις ή διακυμάνσεις. Σε κάθε περίπτωση ο εργοδότης πρέπει να αποδείξει ότι οι λόγοι δημιουργίας πλεονασμού δεν θα εξαλειφθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα, κάτι που δεν μπορεί να γίνει στην περίπτωση της πανδημίας του COVID-19. Συγκεκριμένα, θεωρείται πως η μείωση του κύκλου εργασιών, για παράδειγμα, για περίοδο 2 μηνών δεν νομιμοποιεί τον τερματισμό απασχόλησης λόγω πλεονασμού.

Οπότε στην παρούσα κατάσταση είναι πολύ νωρίς για να μπορεί να αποδειχθεί η μόνιμη μείωση στον κύκλο εργασιών μίας επιχείρησης, ενώ παράλληλα λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις έχουν στη διάθεσή τους συγκεκριμένα σχέδια στήριξης από το κράτος, από τα οποία μπορούν να επωφεληθούν, δεν φαίνεται να δικαιολογείται η οποιαδήποτε απόλυση εργαζομένου λόγω πλεονασμού.