Θα αλλάξουν όλα την επόμενη μέρα της πανδημίας…

Η γνωστή ρήση των στωικών φιλοσόφων «Ουδέν κακόν αμιγές καλού», που σημαίνει πως σε κάθε πράγμα, όσο και αν φαίνεται αρνητικό, βρίσκεται πάντοτε κάτι το θετικό, στην περίπτωση του κορωνοϊού covid-19 φαίνεται να βρίσκει την επαλήθευσή της. Κατά λέξη η φράση σημαίνει κανένα κακό δεν είναι απαλλαγμένο και καθαρό από το καλό.

Η πανδημία του covid-19 έχει αναστατώσει όλη την ανθρωπότητα. Καινούργιες συνήθειες μπήκαν στην καθημερινότητά μας και ένας πρωτοφανής «φόβος» κυριαρχεί παντού. Και το χειρότερο: Κανένας δεν μπορεί με βεβαιότητα να υπολογίσει ποιο θα είναι το τέλος! Κάποιοι υποστηρίζουν ότι πίσω από αυτήν την ιστορία βρίσκεται μια τεράστια συνωμοσία (συντάσσομαι), αλλά αυτό είναι μια άλλη κουβέντα, που δεν είναι της παρούσας στιγμής! Τώρα προέχει η ανθρώπινη ζωή και η επιστροφή στην κανονικότητα.

Κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν ότι η πανδημία του covid-19 έχει και αρκετά θετικά. Αναδείξαμε, λένε, τις αρετές που κρύβαμε μέσα μας, λειτουργήσαμε οργανωμένα και συντεταγμένα (πλην μερικών απαράδεκτων τύπων), κάτι που σπάνια κάναμε στο παρελθόν. Οργανώθηκε το κράτος καλύτερα, λειτούργησαν καλύτερα οι υπηρεσίες, μάθαμε να κάνουμε μάθημα με τηλεδιάσκεψη, μάθαμε να διαβάζουμε, μάθαμε (οι περισσότεροι) να εκδίδουμε πιστοποιητικά από τον υπολογιστή μας, βάλαμε στην καθημερινότητά μας βασικούς κανόνες υγιεινής, μάθαμε να μη στριμωχνόμαστε και να κρατάμε αποστάσεις όταν και όπου είναι απαραίτητο, μάθαμε να τηρούμε τους κανόνες καλής συμπεριφοράς, μάθαμε, μάθαμε, μάθαμε πολλά… Ακόμα και να φοράμε μάσκες μάθαμε!

Η πανδημία του covid-19 έκανε καλό και στο περιβάλλον. «Με αισθητά μειωμένα τα επίπεδα της ρύπανσης και την ανθρωπογενή δραστηριότητα, σε όλο τον πλανήτη, “η φύση έχει κάπως ησυχάσει”», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η υπεύθυνη προγράμματος της “MEDASSET”, Ελεάνα Τουλουπάκη.

Και συμπληρώνει: Σε αυτήν τη φάση «τα είδη προστατεύονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Άγρια ζώα επιστρέφουν σε χώρους που μέχρι πρότινος δεν ήταν διαθέσιμοι για αυτά, λόγω της ανθρώπινης παρουσίας. Είδαμε πρόσφατα στην Ελλάδα τα δελφίνια στον Θερμαϊκό, τα νερά στα κανάλια της Βενετίας να καθαρίζουν και να επιστρέφουν ακόμα και ψάρια, στις ΗΠΑ άγρια ζώα να βγαίνουν από τα δάση και κάνουν αισθητή την παρουσία τους ακόμα και στον αστικό ιστό, ενώ στην Ινδία πλήθος ατόμων από απειλούμενα είδη θαλάσσιων χελωνών ωοτοκούν επί ώρες ακόμα και την ημέρα».

Η κ. Τουλουπάκη επισημαίνει τον σημαντικό ρόλο της Πολιτείας για τη διευκόλυνση του εθελοντισμού για την προστασία του περιβάλλοντος. Ελπίζοντας ότι μέσα από αυτήν την κρίση θα υπάρξει ένας θετικός αντίκτυπος, που θα μπορέσουμε να τον χρησιμοποιήσουμε ως καλό παράδειγμα στο μέλλον για μία καλύτερη, βιώσιμη διαχείριση του οικοσυστήματος.

«Η μείωση της ρύπανσης σε παγκόσμιο επίπεδο είναι εντυπωσιακή. Στην Ελλάδα έχουμε μία σημαντική βελτίωση, γεγονός που παρατηρείται σε όλα τα οικοσυστήματα», αναφέρει από την πλευρά του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Θανάσης Τσίκλιρας, αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Βιολογίας του ΑΠΘ.

Όπως επισημαίνει, «οι μετρήσεις ρύπανσης που έχουν γίνει σε πραγματικό χρόνο, δείχνουν ότι μέσα σε έναν μήνα μειώθηκαν σημαντικά τόσο σε χημικούς ρύπους όσο και σε σκουπίδια» και προσθέτει ότι «η χώρα μας αναμένεται να επωφεληθεί πολλαπλά».

Ακόμα, «λόγω των περιοριστικών μέτρων για την πρόληψη των συνεπειών του κορωνοϊού, βρισκόμαστε μπροστά σε μία μεγάλη μείωση της αλιευτικής πίεσης στα αποθέματα, σε όλες τις κατηγορίες των ψαράδων, τόσο σε επαγγελματικό, όσο και σε ερασιτεχνικό επίπεδο».

«Πέρα από το αναμφισβήτητο περιβαλλοντικό όφελος», λέει ο κ. Τσίκλιρας, «ειδικά οι επαγγελματίες ψαράδες τα επόμενα χρόνια αναμένεται να επωφεληθούν σημαντικά, εξαιτίας της σημερινής παύσης της αλιευτικής δραστηριότητας». Διότι, όλα τα παραπάνω θα δημιουργήσουν τις συνθήκες, ώστε στα επόμενα δύο με τρία χρόνια να παρατηρηθεί πολύ σημαντική αύξηση της βιομάζας των ψαριών στις θάλασσες.

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο καθηγητής Γιώργος Συλαίος από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι στην Ελλάδα «η αστική και γεωργική ρύπανση εξακολουθούν να ασκούν πιέσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον», ωστόσο, όπως λέει, «με ενδεχόμενη μείωση της τουριστικής δραστηριότητας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες θα υπάρξει άμεση αποτύπωση και στη θάλασσα» και φέρνει ως παράδειγμα την περίπτωση της Βενετίας.

Σημειώνεται, τέλος, ότι όλοι οι ειδικοί επιστήμονες τονίζουν ότι για όλα τα εν εξελίξει φαινόμενα απαιτούνται περαιτέρω μελέτες και μετρήσεις, οι οποίες θα τεκμηριώσουν την επιστημονική γνώση σε βάθος χρόνου.

Διερωτώμαι: Δηλαδή, έπρεπε να μας βρει ένα τόσο μεγάλο κακό για να οργανωθούμε ως κοινωνία; Έπρεπε να μας βρει ένα τόσο μεγάλο κακό για να αντιληφθούμε ότι το περιβάλλον είναι το σπίτι μας;

Ωστόσο, παρά τα όποια θετικά, η μοίρα των λαών μετά την πανδημία θα είναι εντελώς διαφορετική! Όχι προς το καλύτερο, ασφαλώς! Μας περιμένουν δυσκολίες απερίγραπτες! Τίποτε δεν θα είναι δικό μας! Όλα στο παζάρι της παγκοσμιοποίησης! Ο άνθρωπος ξέφυγε δυστυχώς από τον κύριο προορισμό του, ο οποίος δεν είναι άλλος από την υπηρεσία του προς όφελος της Ανθρωπότητας… Καταλαβαίνετε!!

Υστερόγραφο: Όπως έλεγε ο Μαχάτμα Γκάντι: «Η γη παράγει αρκετά για να ικανοποιήσει τις ανάγκες κάθε ανθρώπου, όχι όμως την απληστία του». Στην πατρίδα του οποίου λένε: «Μόνον όταν το τελευταίο δέντρο έχει πεθάνει και ο τελευταίος ποταμός δηλητηριαστεί και το τελευταίο ψάρι πιαστεί θα συνειδητοποιήσουμε πως δεν μπορούμε να φάμε τα λεφτά…».

*Αναπληρωτής Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, από το Μονάγρι Λεμεσού