Η επίθεση των κουνουπιών

Τα τσιμπήματα είναι πολλά και τα βουίσματα κατά τη διάρκεια της νύκτας αρκετά ενοχλητικά. Ωστόσο, οι ενέργειες για καταπολέμηση των κουνουπιών δεν σταμάτησαν στιγμή, όπως διαβεβαίωσαν οι Υγειονομικές Υπηρεσίες. Η αύξηση των κουνουπιών ήταν αναμενόμενο αποτέλεσμα του συνδυασμού πολυομβρίας με τα 40άρια που «κτυπά» ο υδράργυρος τις τελευταίες ημέρες, γεγονός που καθιστά ανυπόφορα τα καλοκαιρινά μας βράδια. Μήπως οι ψεκασμοί δεν έγιναν ή μήπως η πανδημία επηρέασε το πρόγραμμα των εργασιών των Δήμων και των Υγειονομικών Υπηρεσιών; Ο αναπληρωτής προϊστάμενος των Υγειονομικών Υπηρεσιών, κ. Ηρόδοτος Ηροδότου, διαβεβαίωσε στη «Σ» ότι το πρόγραμμα της ανθελονοσιακής εργασίας δεν σταμάτησε ποτέ.

Πότε γίνονται οι ψεκασμοί

Ο Μάιος είναι ο μήνας που περιπλέκει την κατάσταση, εφόσον καταφέρνει σε 31 μέρες να ανακατεύει το φθινόπωρο, την άνοιξη και το κατακαλόκαιρο μαζί - ας όψεται η κλιματική αλλαγή! Ο καύσωνας που νιώσαμε τις τελευταίες ημέρες έφερε μαζί τσούρμο εντόμων, που δεν άφησαν κανέναν ανενόχλητο. Ο κ. Ηροδότου εξήγησε ότι η πολυομβρία γι’ ακόμη μια χρονιά και η απότομη αύξηση της θερμοκρασίας δημιούργησαν αυτήν την έξαρση του φαινομένου. «Όσο για τους ψεκασμούς, αυτοί δεν έχουν σταματήσει να γίνονται, άσχετα από τις άλλες υποχρεώσεις που είχαμε από τον covid-19. Γίνονται απρόσκοπτα. Αυτό που γίνεται είναι όταν οι ποταμοί κατεβαίνουν και κινούνται, δεν υπάρχει πρόσφορο έδαφος για εκκόλαψη των κουνουπιών και άλλων εντόμων. Όταν όμως μένουν στάσιμοι, τότε ξεκινούν εντατικά οι ψεκασμοί για την αντιμετώπισή τους. Ετοιμάζεται ένα δεκαπενθήμερο πρόγραμμα από υγειονομικούς εργάτες, το οποίο αφού ελεγχθεί, προχωρεί στην εφαρμογή του».

Υπεύθυνη για τους ψεκασμούς είναι η Υγειονομική Υπηρεσία, ωστόσο «υπάρχουν Δήμοι που έχουν δικές τους υγειονομικές υπηρεσίες, οι οποίες λαμβάνουν μέρος σε ό,τι αφορά την ανθελονοσιακή εργασία», ανέφερε ο κ. Ηροδότου. «Για παράδειγμα ο Δήμος Λάρνακας, που αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα στην περιοχή των Καμάρων, σε συνεννόηση με τις υγειονομικές υπηρεσίες προχώρησε σε αεροψεκασμούς στις 8 Μαΐου. Επίσης λαμβάνουν μέρος τα Ηνωμένα Έθνη, πάλι σε συνεργασία με τις υγειονομικές υπηρεσίες».

Πόσο «επικίνδυνοι» είναι αυτοί οι ψεκασμοί;

Εξηγώντας την ανθελονοσιακή εργασία, ο κ. Ηροδότου ανέφερε ότι πρόκειται για την ενέργεια που αποσκοπεί στην ελαχιστοποίηση της μετάδοσης της νόσου των ελών, γνωστής ως Μαλάριας. Κύριο χαρακτηριστικό της εργασίας αυτής είναι η καταπολέμηση των κουνουπιών, κυρίως στο προνυμφικό στάδιο αλλά και στο ενήλικο. Η καταπολέμηση επιτυγχάνεται με χημικά, βιολογικά ή φυσικά μέσα. Σύμφωνα με τον κ. Ηροδότου, οι ψεκασμοί που γίνονται στην παρούσα φάση αφορούν βιολογικούς ψεκασμούς. «Η ανθελονοσιακή εργασία και οι ψεκασμοί γίνονται χρησιμοποιώντας έναν ειδικό βάκιλο, που παράγει τοξίνη και καταστρέφει το κουνούπι στο στάδιο της προνύμφης».

Ως φυσικά μέσα θεωρούνται τα αυλακώματα για αποστράγγιση ή περιορισμό του νερού και την αύξηση της ταχύτητάς του, το καθάρισμα της άγριας βλάστησης, η επιδιόρθωση αποχετευτικών συστημάτων, η κάλυψη ή τρύπημα δοχείων στα οποία μπορεί να παραμείνει στάσιμο νερό κ.λπ. Σύμφωνα πάντα με τις Υγειονομικές Υπηρεσίες, τα τελευταία χρόνια γίνεται προσπάθεια ώστε τα μέσα καταπολέμησης να χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό μεταξύ τους με έμφαση στα βιολογικά και φυσικά μέσα, ούτως ώστε να μειώνεται στο ελάχιστο η επιβλαβής χρήση των χημικών και η πιθανότητα ανάπτυξης της ανθεκτικότητας.

Ιδανική νήσος για κουνούπια

Στην Κύπρο, η ανάγκη για ανθελονοσιακή εργασία γεννήθηκε από πολύ παλιά. Η γεωγραφική θέση της αποτελούσε παράδεισο ανάπτυξης εστιών ανώφελων κουνουπιών. Να σκεφτεί κανείς ότι τη δεκαετία του 1930 και την επόμενη καταγράφονταν 5 με 10 χιλιάδες κρούσματα Μαλάριας τον χρόνο. Τότε οι Βρετανικές Αρχές προχώρησαν στη δημιουργία διαφόρων ανθελονοσιακών προγραμμάτων.

Το πρώτο πρόγραμμα που κρατά τη σπουδαιότητά του, ξεκίνησε δοκιμαστικά τον Απρίλιο του 1945 στην περιοχή της Καρπασίας. «Karpas Anopheles Malaria Eradication Scheme» ήταν ο τίτλος του και αντέγραφε βασικές αρχές διαφόρων επιτυχημένων προγραμμάτων που γίνονταν τότε. Τα θεαματικά του αποτελέσματα οδήγησαν στη εφαρμογή του προγράμματος σε όλο το νησί, με αποτέλεσμα την απαλλαγή της Κύπρου από τη φοβερή ασθένεια το 1950.

Σήμερα η ανθελονοσιακή εργασία συνεχίζεται με κάποιες διαφορές, όπως είναι η ίδρυση και η λειτουργία του εργαστηρίου Ιατρικής Εντομολογίας και η διενέργεια βιολογικής ανθελονοσίας. Τα είδη των εντομοκτόνων που χρησιμοποιούνται, επίσης είναι διαφορετικά, ενώ η έμφαση που δίδεται στις φυσικές μεθόδους καταπολέμησης είναι πολύ μεγαλύτερη.

Κι εσύ μπορείς να βοηθήσεις την κατάσταση!

Η συμβολή του κάθε πολίτη είναι σημαντική για την καταπολέμηση των κουνουπιών:

1. Απομάκρυνε ή κατάστρεψε όλα τα δοχεία που συγκεντρώνουν νερό. Δοχεία χρήσιμα μπορούν να παραμείνουν αναποδογυρισμένα, ενώ δοχεία φύλαξης νερού πρέπει να είναι κλειστά.
2. Αντικατάστησε ή συντήρησε κατεστραμμένα καπάκια αποχετευτικών συστημάτων. Πρόσεξε το στόμιο του αγωγού εξαερισμού του βόθρου, που πρέπει να είναι καλυμμένο με δικτυωτό πλέγμα. Τα φρεάτια αποχετεύσεως θα πρέπει να ψεκάζονται συχνά, ιδίως τους θερμούς μήνες, με κατάλληλα προνυμφοκτόνα ή να τοποθετείται σε αυτά μικρή ποσότητα ακάθαρτου πετρελαίου.
3. Επιδιόρθωσε ή αντικατάστησε κατεστραμμένα/οξειδωμένα ντεπόζιτα.
4. Τοποθέτησε μικρά ψάρια (Gambusia affinis) ή άλλο είδος ψαριών σε μικρές δεξαμενές και σιντριβάνια ή ψέκασε τους χώρους αυτούς με κατάλληλα εντομοκτόνα.