Ο εγκλεισμός δεν εμποδίζει την εξαφάνιση παιδιών
Το lockdown δεν στάθηκε ικανό να «κλειδώσει» παιδιά μέσα, ούτε να εμποδίσει τις αρπαγές των παιδιών αυξάνοντας μάλιστα τις πιθανότητες για εξαφάνιση ανηλίκων
Τα ευρωπαϊκά στοιχεία φανέρωσαν μια σκληρή εικόνα εξαφάνισης ανηλίκων, γεγονός που κατέδειξε ότι η πανδημία όχι μόνο δεν περιόρισε φυγές, αρπαγές και μεταναστεύσεις, αλλά μεγιστοποίησε τον κίνδυνο. Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Εξαφανισμένων Παιδιών Ευρώπης ανακοίνωσε ότι το 2019 οι γραμμές 116000 απάντησαν σε 55.284 κλήσεις, που ανταποκρίνονται σε 7.582 περιπτώσεις, όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του το Hope For Children CRC Policy Center.
Οι «φυγάδες»
Οι χειριστές της πανευρωπαϊκής γραμμής 116000 παρατήρησαν ότι το lockdown δεν εμποδίζει τα παιδιά -κυρίως τους εφήβους- από το να φύγουν από το σπίτι. Το μεγαλύτερο μάλιστα ποσοστό εξαφάνισης παιδιών αφορά τη φυγή από το σπίτι, με ποσοστό που αγγίζει το 55% των περιπτώσεων. Τα μέτρα απομόνωσης και η έλλειψη πρόσβασης σε ψυχοκοινωνικές υπηρεσίες αυξάνουν τον κίνδυνο φυγής παιδιών που βρίσκονται ήδη σε κρίσιμα περιβάλλοντα, όπως για παράδειγμα παιδιά που ζουν σε ιδρύματα ή παιδιά σε οικογένειες με προϋπάρχοντα στοιχεία βίας. Τα μέτρα που λήφθηκαν με την πανδημία προκαλούν ενδοοικογενειακή και διαπροσωπική κακοποίηση σε πολλές οικογένειες και οδηγούν σε μειωμένη εποπτεία και παραμέληση από τους γονείς και άλλους, χωρίς να υπάρχει η παρατήρηση από συνομήλικους, δασκάλους ή κοινωνικούς λειτουργούς.
Η κ. Ροδούλα Παπαλαμπριανού, κοινωνική λειτουργός του Hope For Children, σε πρόσφατες δηλώσεις της ανέφερε ότι πράγματι οι υφιστάμενες συνθήκες φαίνεται να ευνοούν τη φυγή. «Οι λόγοι είναι η ενδοοικογενειακή βία που φαίνεται να παρουσιάζεται αυξημένη στο διάστημα του εγκλεισμού. Τα παιδιά που υφίστανται την όποιας μορφής κακοποίηση, είτε συναισθηματική είτε λεκτική, σωματική, σεξουαλική, επιλέγουν να φύγουν από το σπίτι στην προσπάθειά τους να σωθούν από την κατάσταση την οποία βιώνουν. Από την άλλη έφηβοι, οι οποίοι προσπαθούν να ανακτήσουν την ανεξαρτησία τους ξανά, είναι πιθανό να φύγουν από το σπίτι. Αλλά και έφηβοι που παρουσιάζουν αντικοινωνική συμπεριφορά, ή μπορεί να είναι χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών, είναι πιο επιρρεπείς». Το κλείσιμο του σχολείου και η κοινωνική απόσταση για όλα αυτά τα παιδιά σημαίνει απώλεια επαφής με τις πηγές υποστήριξής τους. Σε αυτήν την περίπτωση, η πρόσβαση σε γραμμές βοήθειας όπως η 116000 είναι απαραίτητη και πιθανώς σωτήρια.
Οι αρπαγές
Τα πρωτόγνωρα μέτρα περιορισμού έφεραν μια νέα πραγματικότητα και στα ζευγάρια που αποφάσισαν να ζήσουν χωριστά. Νέες περιπτώσεις διεθνών απαγωγών έχουν καταγραφεί, με γονείς να αποφασίζουν να μετακομίσουν σε άλλη χώρα, παίρνοντας μαζί τους τα παιδιά, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η άλλη πλευρά. Η κατάσταση επιδεινώνει τις υπάρχουσες οικογενειακές συγκρούσεις. Για τις νέες αλλά και για τις υπάρχουσες υποθέσεις, οι ειδικοί αναφέρουν επιβράδυνση, αναβολή και απόλυση δικαστικών διαδικασιών και αποφάσεις επιστροφής.
Το 23% των περιπτώσεων αφορά τις αρπαγές παιδιών από τον ένα γονέα. Δυστυχώς, το κλείσιμο των συνόρων καθιστά αδύνατη την εφαρμογή των αποφάσεων επιστροφής και την επιστροφή του παιδιού στον γονέα και τη χώρα καταγωγής, προκαλώντας ως φυσικό επακόλουθο, συναισθήματα άγχους, αβεβαιότητας και φόβου στα εμπλεκόμενα παιδιά. Αυτό εντείνει την πίεση στις ανοιχτές γραμμές, ο ρόλος των οποίων είναι να υποστηρίξουν τον γονέα που μένει πίσω ή να οργανώσουν διαδικτυακές συνεδρίες διαμεσολάβησης.
Παιδιά μετανάστες
Ο νέος κορωνοϊός επιδείνωσε την κατάσταση των παιδιών στη μετανάστευση, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά στοιχεία. Είτε είναι με τις οικογένειές τους είτε είναι ασυνόδευτα είτε χωρισμένα, πολλά από τα παιδιά παραμελούνται και ζουν σε κακές και εξευτελιστικές συνθήκες. Τα απαραίτητα μέτρα που λήφθηκαν, για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού, έκοψαν την ήδη περιορισμένη πρόσβαση σε υποστήριξη, νομική βοήθεια και υπηρεσίες. Πολλά παιδιά μεταναστών δεν έχουν δωρεάν και απεριόριστη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, κάτι που είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό κατά τη διάρκεια μιας παγκόσμιας πανδημίας.
Οι διαδικασίες ασύλου, επίσης, αναστέλλονται σε ορισμένες χώρες. Η κοινωνική απομόνωση και ο εγκλεισμός αυξάνουν τον κίνδυνο των παιδιών να διαχωριστούν από τους ασθενείς γονείς τους ή τους φροντιστές τους. Ως αποτέλεσμα, τα παιδιά στη μετανάστευση τώρα εκτίθενται ακόμη περισσότερο στον κίνδυνο να εξαφανιστούν, να γίνουν θύματα εμπορίας και εκμετάλλευσης, τόσο σεξουαλικής όσο και εργασίας.
