Αναλύσεις

Οι εξάρσεις στο ΗΒ, τα αγάλματα, η Iστορία και ο Αριστοφάνης…

Διερωτώμαι, πραγματικά, αν όντως υπάρχει στο ΗΒ ρατσισμός σε τέτοιο σημείο. Σε μια χώρα όπου δεν υπάρχει κυβερνητική ή άλλη υπηρεσία που να μην έχει χιλιάδες υπαλλήλους και υψηλόβαθμους Βρετανο-αφρο-ασιάτες, Ινδούς, Πακιστανούς, και όλων των εθνοτήτων, ειδικά από πρώην αποικίες της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (περιλαμβανομένων και Κυπρίων). Από τη βρετανική κυβέρνηση (σε όλα της τα τμήματα), στη Βουλή των Κοινοτήτων, στη Βουλή των Λόρδων, στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, στην Αστυνομία, στα Δημαρχεία, ακόμα και στις μυστικές της υπηρεσίες...

Δεν μας έφτανε η πανδημία του κορωνοϊού (Covid-19) με το lockdown, με τους 50.000 συν νεκρούς και ακόμα δεν τελειώσαμε. Τα σχολεία δεν άνοιξαν και, όπως λέγεται, δεν θα ανοίξουν κανονικά μέχρι τον Δεκέμβριο! Γονείς αρνούνται να πάρουν τα παιδιά τους στα σχολεία, φοβούμενοι να μην κολλήσουν κορωνοϊό. Τα καταστήματα μόλις άνοιξαν την περασμένη Δευτέρα (15.6.2020) με επιφυλάξεις και προφυλάξεις και ακόμα δεν είδαμε τα αποτελέσματα. Η οικονομία πάει κατά βαρβάρων και ο Πρωθυπουργός πιέζεται να σμικρύνει την κοινωνική απόσταση από δύο μέτρα στο ένα μέτρο, αλλιώς η ξενοδοχειακή βιομηχανία δεν «αναπνέει»… και τι το ένα, τι το άλλο. Οι δε ηλικιωμένοι ακόμα βρίσκονται σε lockdown μέχρι νεωτέρας, αν όχι μέχρι να βρεθεί… εμβόλιο!

Και ξαφνικά ήλθε ως κεραμίδα στα κεφάλια μας και το εξ Αμερικής εισαγόμενο «αντι-ρατσιστικό» μένος στους δρόμους των πόλεων στο Ηνωμένο Βασίλειο. Όπου εν μέσω lockdown ξεσηκώθηκαν αιφνίδια οι Βρετανο-αφρικανοί και άλλοι, επί το πλείστον νεαροί, να φωνάζουν και να διαμαρτύρονται για… ρατσισμό, με το σύνθημα εξ Αμερικής «Black lives matter», να τους φταίνε τα αγάλματα και η Ιστορία, τα μεν πρώτα να τα βεβηλώνουν και να τα πετάνε στους ποταμούς, την δε Ιστορία να θέλουν να την ξαναγράψουν στα μέτρα τους. Σημειώνεται, βέβαια, ότι η πλειοψηφία διαμαρτύρονταν ειρηνικά, αλλά, δυστυχώς, πάντοτε υπάρχουν και οι λιγοστοί που κάνουν τη ζημιά… Έτσι, κάποιοι αποφάσισαν να ασχημονούν με μπογιές στα αγάλματα και να τα σπάνε και ως λύση να τα πετάνε… στον ποταμό! Τους έφταιξε, μεταξύ άλλων, και το άγαλμα του Γουίνστον Τσώρτσιλ! Με αποτέλεσμα να ξεσηκωθεί και να κατεβεί στο Λονδίνο και μια μερίδα άκρας δεξιάς για να υπερασπίσει τα… αγάλματα! Και έδωσαν και πήραν οι συγκρούσεις, με συλλήψεις πέραν των 100 διαδηλωτών και τον τραυματισμό 65 αστυνομικών…

Εξ Αμερικής

Εκ προοιμίου να πω, όμως, ότι κανένας δεν μπορεί να συγχωρέσει τον τρόπο θανάτου του 46χρονου Αφροαμερικανού George Floyd στα χέρια Αμερικανών αστυνομικών, κατά τη διάρκεια της προσαγωγής του από λευκούς αστυνομικούς στη Μινεάπολη την 25η Μαΐου. Ούτε τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκαν εκεί οι Αρχές τις ευθύνες των αστυνομικών. Δεν έπρεπε να περάσουν τρεις ολόκληρες μέρες, να αγανακτήσουν οι πολίτες και να ξεσηκωθούν στους δρόμους για να κατηγορηθεί ο αστυνομικός που γονάτισε πάνω του, με αποτέλεσμα να ξεψυχήσει ο άνθρωπος, ανίκανος να αναπνεύσει. Ούτε έπρεπε να καθυστερήσουν ακόμα περισσότερο να κατηγορηθούν και οι άλλοι συνάδελφοί του που στέκονταν απαθείς θεατές, αντί να τον σταματήσουν και να σώσουν τον George Floyd.

Ρατσισμός στο ΗΒ

Διερωτώμαι, πραγματικά, αν όντως υπάρχει στο ΗΒ ρατσισμός σε τέτοιο σημείο. Σε μια χώρα όπου δεν υπάρχει κυβερνητική ή άλλη υπηρεσία που να μην έχει χιλιάδες υπαλλήλους και υψηλόβαθμους Βρετανο-αφρο-ασιάτες, Ινδούς, Πακιστανούς, και όλων των εθνοτήτων, ειδικά από πρώην αποικίες της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (περιλαμβανομένων και Κυπρίων). Από τη βρετανική κυβέρνηση (σε όλα της τα τμήματα), στη Βουλή των Κοινοτήτων, στη Βουλή των Λόρδων, στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, στην Αστυνομία, στα Δημαρχεία, ακόμα και στις μυστικές της υπηρεσίες...

Ρατσισμός ή προκατάληψη;

Σε μια χώρα όπου έχουμε γυναίκα Υπουργό Εσωτερικών από το Πακιστάν, την Priti Patel, προηγήθηκε ο Sajid Javid, επίσης από οικογένεια από το Πακιστάν, Υπουργό Οικονομικών τον Rishi Sunak, με καταγωγή από το Punjabi της Ινδο-Ανατολικής Αφρικής και τόσους άλλους στην κυβέρνηση ως υφυπουργούς και ανώτερους αξιωματούχους, τώρα και προηγουμένως, στα διάφορα υπουργεία και υπηρεσίες. Εκείνο που προφανώς υπάρχει, όπως επισήμανε και ο Υπουργός Οικονομικών, και υπάρχει σε πολλές χώρες του κόσμου, είναι προκατάληψη, η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί με δημοκρατικές μεθόδους.

Ακόμα και στις ΗΠΑ πόσοι και πόσοι κατέχουν κυβερνητικές θέσεις και αξιώματα, μάλιστα σε μια χώρα που ψήφισε Αμερικανο-αφρικανό Πρόεδρο τον Μπαράκ Ομπάμα…

Κακή αρχή η πολιτική Τόνι Μπλερ

Δυστυχώς, όμως, εδώ πρέπει να τονιστούν οι ευθύνες του Πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ, ο οποίος το 2006 εδραίωσε συνταγματικά τη διχαστική κουλτούρα της κοινοτικοποίησης. Ήταν τότε που ίδρυσε το Τμήμα Κοινοτήτων και Τοπικής Κυβέρνησης με επικεφαλής Υπουργό με θέση στο Υπουργικό Συμβούλιο. Ήταν διχαστική εκείνη η κίνηση του Μπλερ, καθώς έδωσε αφορμή και έμφαση στην αφοσίωση προς συγκεκριμένη πίστη ή εθνική ομάδα, παρά αφοσίωση στο κράτος. Μια πολιτική που, ούτε λίγο ούτε πολύ, θύμισε αποικιοκρατική πολιτική τού διαίρει και βασίλευε στις πρώην αποικίες, που τελικά ζημίωσε την ενότητα του κράτους στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπως ακριβώς στόχευε και στις πρώην αποικίες…

Κάποτε η σοφία του λαού βγαίνει σωστή, όπως στην παροιμία: «Όποιος σκάβει τον λάκκο του άλλου, πέφτει και ο ίδιος μέσα». Στα Αγγλικά υπάρχει το αντίστοιχο που λέγει: «What goes round, comes round».

Στην περίπτωση των πρόσφατων εξάρσεων/διαδηλώσεων, δυστυχώς η κυβέρνηση απέτυχε να τις σταματήσει, παραβιάζοντας η ίδια τον νόμο και την τάξη, πρωτίστως εν μέσω πανδημίας και lockdown…

Άρθρο του Πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον

Διαφωνώ με πολλές ενέργειες του Μπόρις Τζόνσον, αλλά συμφωνώ πλήρως με το άρθρο του στην Daily Telegraph 15.6.2020, το οποίο προέβαλε πρωτοσέλιδα η αναπληρώτρια πολιτική συντάκτρια της εφημερίδας, Anna Mikhailova.

Ο Μπόρις Τζόνσον (σε σχέση με τη διαμάχη για απομάκρυνση μνημείων) προειδοποίησε ότι «η Βρετανία δεν μπορεί να κάνει “photoshop” τη μακραίωνη και περίπλοκη πολιτιστική ιστορία της, γιατί αυτό θα σημαίνει ’’παραποίηση’’ του παρελθόντος μας, ο Τσώρτσιλ ήταν ήρωας και πιστεύω δεν είμαι ο μόνος που λέω ότι θα αντισταθώ με κάθε πνοή στο σώμα μου σ’ οποιαδήποτε απόπειρα για απομάκρυνση του αγάλματος του Γουίνστον Τσώρτσιλ από την Πλατεία Συντάγματος», έγραψε στο άρθρο του που δημοσιεύθηκε στην σελίδα 4 της εφημερίδας. Ένα απόσπασμα:

«Ο Τσώρτσιλ άλλαξε τις απόψεις του για τις Ινδίες… και ό,τι και να είπε για το Ισλάμ τη δεκαετία του 1890, ήταν αυτός που έκτισε το τέμενος στο Regent’s Park τη δεκαετία του 1940. Και υπεράνω όλων – όπως τόσοι άλλοι ορθώς υπέδειξαν – είναι το αποκορύφωμα της παραφροσύνης να τον κατηγορούν για ρατσισμό, όταν στάθηκε μόνος εναντίον της ρατσιστικής τυραννίας που χωρίς την αντίδρασή του θα είχε κυριεύσει αυτήν τη χώρα και την υπόλοιπη Ευρώπη. Δεν είναι μόνο λάθος να καταστρέφεται δημόσια περιουσία με τη βία. Είμαι επίσης τρομερά αμφίβολος για την αυξανόμενη καμπάνια να ξαναγραφτεί η Ιστορία ή να την κάνουμε photoshop. Αν αρχίσουμε να καταστρέφουμε τα αρχεία και να αφαιρούμε ό,τι δεν μας αρέσει, ξεκινούμε ένα μεγάλο ψέμα, μια διαστρέβλωση της Ιστορίας μας… Θα ήταν καλύτερο και πιο τίμιο να ζητούσαμε από τα παιδιά μας να ξεχωρίσουν το καλό από το κακό στην καριέρα του Τσώρτσιλ… Αντί να σχίζουμε το παρελθόν, γιατί να μην προσθέσουμε άνδρες και γυναίκες που βοήθησαν να κάνουμε τη σημερινή Κοινοπολιτεία… Ας πολεμήσουμε τον ρατσισμό, αλλά ας αφήσουμε την κληρονομιά ήσυχη. Υπάρχει δημοκρατία σ’ αυτήν τη χώρα – χάρη, παρεμπιπτόντως, στον Γουίνστον Τσώρτσιλ».

Η γνώση των Αρχαίων Ελλήνων και ο Αριστοφάνης

Εύστοχο και το άρθρο του Tim Stanely στην ίδια εφημερίδα: «Οι περισσότεροι Βρετανοί δεν συμμερίζονται αυτό τον πόλεμο κουλτούρας».

«Δημοσιογράφοι προωθούν μια θέση στη Βρετανία που η πλειοψηφία του απλού λαού δεν αναγνωρίζει… Εν συντομία, το άγαλμα ενός ανθρώπου που νίκησε τον φασισμό παραμορφώθηκε από αντι-ρατσιστές και μετά το ‘υπερασπίστηκαν’ μεθυσμένοι φασίστες… και ένας ρεπόρτερ του ITV βρήκε ότι με αυτό συμφωνεί όλη η χώρα. Συγνώμη, όχι», έγραψε, για να τονίσει ότι «κάποιοι δημοσιογράφοι παίρνουν τις πιο ακραίες θέσεις, τις μεγαλοποιούν και τις παρουσιάζουν σαν να αντιπροσωπεύουν τον λαό, σαν και οι μόνες επιλογές στη ζωή είναι η τρέλα και η παραφροσύνη. Η δουλειά του δημοσιογράφου είναι να μεταδίδει τα γεγονότα και όχι να προβάλλει προσωπικές θέσεις, εκτός τούτου δεν αντιπροσωπεύει την σιωπηρά πλειοψηφία. Έτσι σπέρνουν τον τρόμο και την ανησυχία. Γιατί, όταν φοβόμαστε να μιλήσουμε, τότε είναι που ο εξτρεμισμός ανθεί», έγραψε, και τόνισε ότι οι κωμωδίες που τώρα επικρίνονται ως «ρατσιστικές» είναι τρομερό λάθος.

«Οι Αρχαίοι Έλληνες το αντιλήφθηκαν αυτό. Ένα έθνος που γελά με τον εαυτό του κινδυνεύει λιγότερο. Για τους Αρχαίους Έλληνες, το θέατρο ήταν χώρος κάθαρσης, γι’ αυτό η αρχαία τραγωδία είναι τόσο μελοδραματική, γιατί η θεωρία λέγει ότι, αν ο κόσμος εκφράσει τα χειρότερά του αισθήματα στη σκηνή, φεύγει και το δηλητήριο από το σύστημά του. Και αυτή η ψυχολογική σοφία στην κωμωδία είναι που εξαερίζει τις προκαταλήψεις και σπάει τα taboo.

»Στο πάνθεον των Ελλήνων συγγραφέων, ο Αριστοφάνης ήταν ο πιο αντιδραστικός, που ενέπνεε το ακροατήριο, που έγραψε για τους απλούς ανθρώπους, καθώς και για τους θεούς, και γνώριζε πώς να εμπνέει το ακροατήριο… Υποψιάζομαι ότι ένας λόγος που δεν απαγορεύθηκε και ο Αριστοφάνης είναι γιατί οι εξεγερθέντες δεν μελέτησαν Κλασικές Σπουδές... Ένας τρόπος να καταλάβει ένας ελληνική κωμωδία είναι ως τραγωδία, γιατί μ’ ένα ευχάριστο τέλος - όπως έγραψε ο αρθρογράφος - διαμάχη και μίσος λύονται με γέλιο, η ένταση καταλήγει σε χαρά. Το χρειαζόμαστε αυτό».

*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος