Η ιστορία επαναλαμβάνεται λόγω κοντής μνήμης

Ακόμη ένα έγκλημα που μας έχει συγκλονίσει. Ακόμη ένα έγκλημα που έβγαλε στον δρόμο χιλιάδες ανθρώπους, που καταδικάζουν τον δομικό ρατσισμό. Για πόσες μέρες η κατάσταση θα μας υπενθυμίζει πως ο κόσμος έτσι ήταν πριν, έτσι θα είναι και μετά;

Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν έλεγε πως «ο κόσμος δεν θα καταστραφεί από αυτούς που κάνουν το κακό, αλλά από αυτούς που παρακολουθούν χωρίς να κάνουν τίποτα».

Η περίπτωση της άγριας δολοφονίας του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ από αστυνομικό, στις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι καταδικαστέα, αλλά είναι μόλις μία από τις εκατοντάδες που συμβαίνουν σχεδόν καθημερινά. Αναδείχτηκε για δύο βασικούς λόγους, οι οποίοι μπόρεσαν να συσπειρώσουν τον κόσμο και να τον βγάλουν στους δρόμους. Πρώτον, επειδή υπήρχε οπτικοακουστικό υλικό και, δεύτερον, επειδή έφτασε μέχρι το σημείο της αφαίρεσης ζωής…. Απ’ εκεί και πέρα, για ανήθικους λόγους καθαρά μικροκομματικών συμφερόντων, έτυχε εκμετάλλευσης από τους αντιπάλους του Ντόναλντ Τραμπ. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε προεκλογικούς ρυθμούς. Ναι, η πράξη είναι καταδικαστέα. Ναι! Η αντίδραση του Αμερικανού Προέδρου είναι από προβληματική έως χυδαία. Εξίσου χυδαία είναι, ωστόσο, η πράξη όσων εκμεταλλεύονται το γεγονός για ίδιον όφελος. Σε ό,τι αφορά το σύνολο των κοινωνιών, μάλλον υποκριτική μοιάζει η στάση, ιδιαίτερα όσων η διαμαρτυρία περιορίζεται σε διαδικτυακές καταδίκες του συστήματος. Το σύστημα είμαστε εμείς. Το «σύστημα» συντηρείται από πολίτες τους οποίους βολεύει η διαφθορά, προκειμένου να εξυπηρετούν προσωπικές απαιτήσεις. Διαμαρτυρόμαστε όταν κάτι αντιβαίνει τις αρχές μας και αγγίζει τις ευαίσθητες χορδές μας, αλλά στην καθημερινότητα; Τι πραγματικά πράττουμε στην καθημερινότητά μας; Πόσες φορές συμμετείχαμε σε αδικίες, πόσες φορές δεν επεμβήκαμε σε αδικία που διαδραματίστηκε ενώπιόν μας και πόσες φορές αναρωτηθήκαμε τι σημαίνει καλός άνθρωπος; Είναι καλός άνθρωπος εκείνος που απλώς δεν είναι κακός; Μήπως χρειάζεται κάτι περισσότερο; Μια πράξη ή μια ενέργεια;

«Δεν μπορώ να αναπνεύσω»

Τα τελευταία λόγια του ανθρώπου που - ορθά - έγινε σύμβολο ενάντια στη φυλετική βία αποτελούν το κεντρικό σύνθημα των διαδηλώσεων. Η Ύπατη Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα κατήγγειλε τον «δομικό ρατσισμό» και την «άνευ προηγουμένου επίθεση». Ο Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος κυβερνούσε τη χώρα για 8 χρόνια, έκανε παρέμβαση… Πόσο υποκριτικά είναι όλα όμως; Ο Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος έχει τιμηθεί με Νόμπελ Ειρήνης, ήταν ο Αμερικανός Πρόεδρος που το 2016 έδωσε εντολή να πέσουν 26.171 βόμβες (αριθμός ρεκόρ) μέσα από drones και ειδικές επιχειρήσεις, σκοτώνοντας 4.700 ανθρώπους. Ο Μπαράκ Ομπάμα προτίμησε στα 8 χρόνια της θητείας του, παρά το γεγονός πως και ο ίδιος είναι Αφροαμερικανός, να επενδύσει πολιτικά στα δικαιώματα της ΛΟΑΤΙ κοινότητας, αποφεύγοντας να ανοίξει φυλετικό μέτωπο, αναγνωρίζοντας, προφανώς, ότι θα ήταν κάτι εξαιρετικά πιο δύσκολο.

Υποκριτική και η στάση του ΟΗΕ. Η Ύπατη Αρμοστής Μπατσελέτ έκανε έκκληση για μια σαφή και εποικοδομητική ηγεσία, ώστε να βγει η χώρα από αυτήν την κρίση, επικρίνοντας εμμέσως τη στάση που τηρεί ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος φαίνεται να επέλεξε την αδιαλλαξία και απείλησε να στείλει τον τακτικό στρατό για να αποκαταστήσει «τον νόμο και την τάξη». Σωστά. Αλλά τόσα χρόνια που ήταν άλλες οι ηγεσίες, τι είχε αλλάξει; Πραγματικά και ουσιαστικά τι άλλαξε;

Το μοτίβο είναι παρόμοιο εδώ και πολλές δεκαετίες. Με βάση τα στατιστικά -για τις περιπτώσεις που δεν είδαμε ποτέ διαδηλώσεις- το 2019 υπήρξαν μόλις 27 ημερολογιακές μέρες που δεν καταγράφηκαν αστυνομικές δολοφονίες. Με βάση τα στατιστικά, οι μαύροι έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες από τους λευκούς να δολοφονηθούν από την Αστυνομία.

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, εάν είσαι μαύρος και μένεις στην Οκλαχόμα, έχεις έξι φορές περισσότερες πιθανότητες να δολοφονηθείς σε σχέση με το εάν έμενες στην Τζόρτζια των ΗΠΑ.

Τα επίπεδα της εγκληματικότητας στις ΗΠΑ δεν σχετίζονται με το ποσοστό της αστυνομικής βίας.

Το 99% των περιπτώσεων που κάποιο μέλος της Αστυνομίας δολοφόνησε Αμερικανό πολίτη από το 2013 έως το 2019 παρέμεινε ατιμώρητο.

Η ανισότητα ωστόσο είναι καθημερινό φαινόμενο, καθώς με βάση και πάλι τα στατιστικά, για κάθε 13 δολάρια που βγάζει κατά μέσο όρο ένα νοικοκυριό λευκών στις ΗΠΑ, ένα νοικοκυριό μαύρων βγάζει 1 δολάριο μόνο. Λίγο μικρότερο είναι το «χάσμα» ανάμεσα στους λευκούς και τους Λατινοαμερικάνους, καθώς διαμορφώνεται στο 10 προς 1.

Η τριτοβάθμια εκπαίδευση βοηθά, φυσικά, τους Αφροαμερικανούς να αυξήσουν το εισόδημά τους και να συσσωρεύσουν πλούτο, ωστόσο ένας λευκός με πτυχίο έχει 7,2 φορές μεγαλύτερη περιουσία από έναν μαύρο πτυχιούχο.

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι μαύροι βρίσκονται σε χειρότερη οικονομική θέση γιατί ξοδεύουν περισσότερο – δηλαδή αφιερώνουν μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους στην κατανάλωση. Στην πραγματικότητα, όμως, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: ανεξάρτητα από την εισοδηματική κλίμακα, έχει διαπιστωθεί ότι οι λευκοί ξοδεύουν περισσότερα χρήματα από τους μαύρους ως αναλογία του εισοδήματός τους.

Συγκεκριμένα, το μέσο ετήσιο εισόδημα σε ένα μαύρο νοικοκυριό είναι 35.481 δολάρια, όταν ο εθνικός μέσος όρος είναι 53.657 δολάρια.

Οι μαύροι φυλακισμένοι στις ΗΠΑ είναι περισσότεροι από το άθροισμα όλων των κρατουμένων σε Ινδία, Αργεντινή, Καναδά, Γερμανία, Ιαπωνία, Ισραήλ, Μεγάλη Βρετανία, Φινλανδία.

Γιατί μπαίνουν φυλακή όλοι αυτοί; Κυρίως για ναρκωτικά, κλοπές και αδικήματα κατά προσώπων. Εννοείται και επειδή δεν έχουν τους πόρους για νομική εκπροσώπηση αντίστοιχη εκείνης που απολαμβάνει ένας λευκός. Και φυσικά για το ανομολόγητο: το δικαστικό σύστημα, οι ένορκοι, οι κοινωνίες, αλλιώς αντιμετωπίζουν έναν μαύρο και αλλιώς έναν λευκό. Με βάση τα στατιστικά, ένας λευκός έχει 70% περισσότερες πιθανότητες να «πέσει στα μαλακά» στη διάρκεια μιας δίκης για το ίδιο έγκλημα, παρά ένας μαύρος.

Οι μαύροι συγκροτούν σε μεγαλύτερο βαθμό τα κατώτερα βιοτικά στρώματα, στατιστικό που σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες συνδέεται με την εγκληματικότητα του δρόμου.

Πράγματι, οι φυλετικές ανισότητες στις ΗΠΑ αποτελούν άτυπο κοινωνικό πυλώνα από τη γέννησή τους. Ας μην ξεχνάμε πως η χώρα οδηγήθηκε σε έναν φρικτό εμφύλιο πόλεμο που μέτρησε συνολικά περίπου ένα εκατομμύριο νεκρούς, του οποίου το επίκεντρο ήταν η απονομιμοποίηση της δουλείας.

Οι Νότιοι μπορεί να ηττήθηκαν το 1865, η φυλετική έχθρα όμως απέναντι στους μη λευκούς συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.