«Ταυτοποίηση πλέον των διερχομένων από τα οδοφράγματα»

«Θα αυξηθούν οι έλεγχοι αλλά και η ταυτοποίηση πλέον των διερχομένων από τα οδοφράγματα, όπως ακριβώς πράττει και η τουρκοκυπριακή πλευρά», δήλωσε σε συνέντευξή του στη «Σημερινή» ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, τονίζοντας ότι «αυτό που πέραν των δύο δεκαετιών δεν εφαρμόστηκε, από τούδε και εις το εξής θα εφαρμόζεται».

Σε άλλο σημείο της συνέντευξης ο Νίκος Αναστασιάδης δεν αποκλείει κρίση μεταξύ Τουρκίας-Ελλάδας, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «η προκλητικότητα μέσα από τη συμφωνία που πέτυχε η Τουρκία με την Κυβέρνηση της Λιβύης έναντι της Ελλάδος είναι μία, δυστυχώς, απειλή, η οποία, ενδεχομένως, εάν προχωρήσουν στην υλοποίηση των όσων εξαγγέλλουν, να οδηγήσει πραγματικά σε μια κρίση στην περιοχή. Η Ελλάδα και ναυτικό διαθέτει και αεροπορία και δεν είναι δυνατόν να ανεχτεί την παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων στην Αποκλειστική της Οικονομική Ζώνη».

Αποκαλύπτει, ακόμη, ότι σύντομα και μόλις ομαλοποιηθεί η κατάσταση, η Κύπρος θα οριοθετήσει ΑΟΖ με τη Συρία.

Αναφορικά με το οδυνηρό πρόβλημα του μεταναστευτικού, ο κ. Αναστασιάδης τονίζει ότι υπάρχει ένας στημένος και καλά σχεδιασμένος στόχος από πλευράς Τουρκίας με την αποστολή είτε αεροπορικώς είτε διά θαλάσσης όσο το δυνατόν μεγαλύτερου αριθμού προσφύγων και οικονομικών μεταναστών, για να προκαλέσουν προβλήματα στην Κυπριακή Δημοκρατία, που ήδη είναι εμφανή.

Για το Κυπριακό ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διαμηνύει ότι είμαστε πάντοτε έτοιμοι να εμπλακούμε σε ένα διάλογο από εκεί που σταμάτησε στο Κραν Μοντανά, όχι όμως ενόσω η Τουρκία εισβάλλει στην ΑΟΖ.

Στα θέματα της Οικονομίας είπε ότι έρχεται νέο πακέτο στήριξης, που ενδεχομένως να περιλαμβάνει φορολογικά, πολεοδομικά ή άλλα κίνητρα.

Ερωτηθείς σε ποιον θα έδινε το δαχτυλίδι στις επόμενες προεδρικές εκλογές, ο κ. Αναστασιάδης απάντησε: «Δεν ζούμε στην εποχή του Μεσαίωνα που ο αυτοκράτορας αποφάσιζε πού να δοθεί το δαχτυλίδι. Συνεπώς όσοι αναμένουν δαχτυλίδι θα μείνουν τα δάχτυλά τους κενά».

Ανέφερε, ακόμη, ότι δεν αποφάσισε ποιος θα είναι ο νέος Γενικός Εισαγγελέας. Αλλά οπωσδήποτε θα υπάρξει και Γενικός Εισαγγελέας και Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας.

Για τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας είπε ότι με κάποια καθυστέρηση είχαν συνειδητοποιήσει ότι δεν επρόκειτο για επιδημία, αλλά για πανδημία!

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του Προέδρου της Δημοκρατίας.

- Kύριε Πρόεδρε, έχετε αντιμετωπίσει επιτυχώς την κρίση της πανδημίας. Τώρα ξεκινά μία άλλη προσπάθεια, αυτή της επανεκκίνησης της Οικονομίας. Ποια είναι τα εχέγγυα αυτής της προσπάθειας;

- Προτού αναφερθώ στην οικονομική κρίση, νιώθω την ανάγκη να εκφράσω τις ευγνώμονές μου ευχαριστίες προς την επιστημονική ομάδα, που μέσα από τις συμβουλές τους έγινε κατορθωτό να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα, με τα επιστημονικά πρωτόκολλα που έχουν ετοιμαστεί και λοιπά. Να ευχαριστήσω αυτούς που αποκαλούμε ήρωες της πρώτης γραμμής, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων εκτός από τους επαγγελματίες υγείας και βεβαίως σωρεία άλλων επαγγελμάτων όπως η Αστυνομία, η Πυροσβεστική, σκυβαλοσυλλέκτες, πωλητές κ.λπ, οι οποίοι με τη σειρά τους έχουν συμβάλει στο να θεωρείται η Κύπρος σήμερα μία από τις χώρες που επιτυχώς αντιμετώπισαν την πανδημία.

Η σωστή αντιμετώπιση μάς επιτρέπει να δούμε με την επαναλειτουργία επιχειρήσεων πώς επανεκκινεί η Οικονομία. Από την αρχή μαζί με τα μέτρα προστασίας της υγείας και της ζωής των πολιτών στόχος ήταν την ίδια ώρα να μη χαθούν θέσεις εργασίας, να μπορέσουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και γενικότερα οι αυτοεργοδοτούμενοι και όλοι όσοι συντελούν στην οικονομική ζωή του τόπου να σταθούν στα πόδια τους. Γι’ αυτό και υπήρξε η πρώτη δέσμη μέτρων με το 1,2 δις. Με μία σειρά μέτρων αναστολής ώστε να διασφαλιστεί η ρευστότητα, όπως ήταν η αναστολή καταβολής του ΦΠΑ, η αναστολή αποπληρωμής δόσεων και τόκων των δανείων και πιστωτικών διευκολύνσεων για περίοδο εννέα μηνών, η αναστολή καταβολής των αυξημένων εισφορών στο ΓεΣΥ, η επέκταση της περιόδου καταβολής ληξιπρόθεσμων κοινωνικών εισφορών, η παροχή φορολογικών κινήτρων για μείωση των ενοικίων, ανεστάλησαν οι διαδικασίες εξώσεων και εκποιήσεων, την ίδια ώρα μειώθηκε η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά το πιο σημαντικό ήταν η στήριξη των μισθωτών, όπως είπα και στην αρχή, και των αυτοτελώς εργαζομένων με ένα σχέδιο που μέχρι τις 12 Ιουνίου θα κοστίσει σε ύψος βοήθειας και χορηγήσεων προς τους εργαζομένους 430 εκατομμύρια.

Με τη νέα δέσμη μέτρων πιστεύω ότι βοηθούμε στην απόκτηση ρευστότητας των διαφόρων επιχειρήσεων με επίκεντρο τις μικρές επιχειρήσεις, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τους αυτοτελώς εργαζομένους, μέσα από διάφορα προγράμματα όπως της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, τα 800 εκατομμύρια για τη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω του Ταμείου Επιχειρηματικότητας Κύπρου που δικαιούχοι είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις με μέγιστο αριθμό προσωπικού τα 250 άτομα, είναι ένα άλλο εργαλείο χρηματοδότησης με 500 εκατομμύρια χρηματοδότησης υπό την έννοια των τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και βρίσκεται εν εξελίξει αλλά διατηρούνται άλλα 500 εκατομμύρια προκειμένου οι τράπεζες μέσα από τους μηχανισμούς να μπορούν να δανειοδοτήσουν και πάλι μικρές επιχειρήσεις. Και το άλλο είναι το Πανευρωπαϊκό Ταμείο Εγγυήσεων που θα υπάρξει ένα άλλο σημαντικό ποσό για δανειοδότηση των διαφόρων επιχειρήσεων ύψους 300 έως 400 εκατομμυρίων, συν η επιδότηση του επιτοκίου τόσο των επιχειρηματικών όσο και των στεγαστικών δανείων. Μέσα από αυτά τα προγράμματα και με την ελπίδα ότι ένα μέρος του τουριστικού ρεύματος θα επανέλθει έτσι ώστε να συμβάλει στην ανακούφιση θα μπορούσα να πω -διότι δεν αναμένεται ότι ο αριθμός των τουριστών θα φτάσει αυτόν των προηγούμενων χρόνων- πιστεύω ότι σύντομα θα έχουμε τους πρώτους θετικούς αντίκτυπους των μέτρων.

Εκείνο που θέλω να υπογραμμίσω είναι την ανάγκη να συνεχίσουμε να αγωνιούμε όσον αφορά μιαν ενδεχόμενη νέα εξάπλωση της πανδημίας, διότι, δυστυχώς, ο ιός είναι και θα παραμείνει μεταξύ μας για ένα διάστημα μέχρι τουλάχιστον να διασφαλιστούμε μέσα από εμβόλια.

- Αναφερθήκατε στις πρόνοιες του νέου πακέτου στήριξης για την Οικονομία. Απουσιάζουν όμως μέτρα που θα αποτελούσαν κίνητρα για την επανεκκίνηση της Οικονομίας, όπως φορολογικά, πολεοδομικά και άλλα. Ενδεχομένως να υπάρξει ένα νέο πακέτο μέτρων σε μελλοντικό στάδιο;

- Ναι. Αυτό ήταν η πρώτη φάση ή η δεύτερη φάση για στήριξη των θέσεων εργασίας, των επιχειρήσεων, των μικρομεσαίων, των αυτοτελώς εργαζομένων. Μια τέτοια δέσμη δεν αποκλείεται να συμπεριλαμβάνει αυτά τα οποία έχετε πει: φορολογικά, πολεοδομικά ή άλλα κίνητρα.

- Θα εκμεταλλευτούμε αυτήν την καλή εικόνα που πέτυχε η Κύπρος με τη διαχείριση της πανδημίας και στον τομέα των επενδύσεων; Υπάρχουν σχεδιασμοί για προσέλκυση ξένων επενδυτών, ώστε να πάρει ώθηση η οικονομία του τόπου;

- Είναι ταυτόχρονη η προσπάθεια που γίνεται τόσο προσέλκυσης στον τουριστικό τομέα αυξημένου αριθμού τουριστών θεωρώντας την πατρίδα μας ως ασφαλή χώρα, ενώ την ίδια ώρα ο Κυπριακός Οργανισμός Προώθησης Επενδύσεων και όλα τα κυβερνητικά τμήματα, δοθέντος ότι είμαστε μία χώρα υπηρεσιών, προσπαθούμε να προβάλουμε την Κύπρο, πέραν των άλλων πλεονεκτημάτων της νομοθεσίας, της φορολογίας, της γεωγραφικής θέσης της και ως ένα σύγχρονο αλλά και ασφαλές πεδίο επενδύσεων. Είναι πολλαπλές οι προσπάθειες προς κάθε κατεύθυνση.

- Πόσο ορατό είναι το ενδεχόμενο να πάμε σε νέο μνημόνιο και τι εναλλακτικές πολιτικές έχει η Κυβέρνηση για να αποφευχθεί ένα τέτοιο σενάριο;

- Δεν υπάρχει στον ορίζοντα ένα ανάλογο ενδεχόμενο, συνεπώς δεν το συζητούμε.

- Πόσον καιρό θα μας πάρει ώστε να μπορέσει η Οικονομία του τόπου να σταθεί ξανά στα πόδια της; Πότε πιστεύετε ότι θα επέλθει η ανάκαμψη για να επανέλθουμε σε ρυθμούς ανάπτυξης;

- Υπάρχει ένα κλίμα αισιοδοξίας που καταγράφεται από την 4η Μαΐου και εντεύθεν, κι αυτό ήταν διαπίστωση των τραπεζικών ιδρυμάτων και γενικότερα η εκτίμηση που γίνεται είτε από επιστημονικές ομάδες των πανεπιστημίων είτε γενικότερα από τον επιχειρηματικό κόσμο. Το 2021 σίγουρα θα είναι το έτος ανάκαμψης. Αλλά ενδεχομένως να παρουσιάσουμε και μία θετικότερη ακόμα εικόνα μειώνοντας προς τα κάτω τις αρνητικές προβλέψεις που είχαν αρχικά καταγραφεί.

ΑΚΕΛ-ΔΗΚΟ και το δαχτυλίδι…

- Έχει εκφραστεί η άποψη ότι η αντιπολίτευση και δη το ΑΚΕΛ σάς πολεμούν λόγω της σωστής διαχείρισης στην πανδημία. Επίσης το ΔΗΚΟ διαμήνυσε πολλές φορές ότι όλα θα περάσουν από τη Βουλή. Πώς μπορείτε να διαχειριστείτε την πλειοψηφία που έχει η αντιπολίτευση στη Βουλή;

- Κοιτάξετε να δείτε, είναι καθήκον μου να δέχομαι την κριτική, ιδιαίτερα όταν ασκείται καλόπιστα. Η κακόπιστη κριτική δεν γίνεται δεκτή ούτε και από τον κόσμο. Θέλω να πιστεύω πως, όπως σε σειρά οικονομικών μέτρων ή και υγειονομικών μέτρων έδειξαν υπευθυνότητα, κατά τον ίδιο τρόπο θέλω να ελπίζω ότι, παρά τις διαφωνίες ή παρά την κριτική που ασκείται στη δεδομένη στιγμή, θα συμπεριφερθούν υπεύθυνα.

- Στα θέματα της Οικονομίας είχατε τη στήριξη του ΔΗΚΟ, όμως λέγεται ότι τώρα έχει κάνει στροφή. Βλέπετε ότι υπάρχουν σκοπιμότητες και κρύβονται προεδρικές εκλογές…

- Ζούμε και είμαστε στην πολιτική σκηνή και γνωρίζουμε πολλές φορές ποιες είναι οι σκοπιμότητες που καθοδηγούν αποφάσεις. Δεν θέλω να σχολιάσω. Θέλω να επιμένω ότι για μένα η συνεργασία είναι ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης των δυσκολιών, τις οποίες δεν είναι μόνο τα κόμματα που αντιμετωπίζουν, αλλά ολόκληρος ο λαός, είτε ανήκουν εις την μίαν είτε εις την άλλη είτε σε οποιανδήποτε πολιτική δύναμη. Συνεπώς όλοι με υπευθυνότητα θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε και δεν είναι θέμα κυβέρνησης ή αντιπολίτευσης, είναι θέμα του συνόλου του πολιτικού κόσμου. Αυτό είναι που θα εκτιμηθεί.

- Το ΑΚΕΛ σάς κατηγορεί ότι λαμβάνετε αποφάσεις χωρίς να διαβουλευθείτε μαζί του. Σκέφτεστε να πράξετε κάτι τέτοιο;

- Δεν ξέρω πότε υπήρξε οποιοδήποτε κρίσιμο θέμα που δεν κάλεσα σύσκεψη αρχηγών. Το έπραξα από αδιαφορία; Ή αντίθετα γιατί ήθελα να μοιραστώ προβληματισμούς, να πετύχω συναινέσεις εκεί και όπου χρειάζονταν δύσκολες αποφάσεις; Ποτέ, μα ποτέ δεν αγνοήσαμε κανέναν. Εξάλλου, το οποιοδήποτε νομοσχέδιο, όπως καλά ξέρετε -πέρα από τους υπουργούς που διαβουλεύονται με τους καθ’ ύλην αρμοδίους των κομμάτων ή και τους αρχηγούς ακόμα των κομμάτων- τίθεται ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής, και είναι εκείνη όπου εκπροσωπούνται όλα τα κόμματα και διαβουλεύεται με τους υπουργούς. Ακούμε τις εισηγήσεις, υιοθετούμε πλείστες εκεί και όπου είναι δυνατόν. Συνεπώς είναι άδικο να κατηγορείται μία κυβέρνηση ότι αγνοεί ή ότι παραγνωρίζει είτε σκέψεις, προβληματισμούς είτε και εισηγήσεις προς τη σωστή κατεύθυνση, εάν τα οικονομικά του κράτους το επιτρέπουν.

- Αν και είμαστε πολύ μακριά, εντούτοις στην πολιτική όλα είναι κοντά… Σε ποιον θα δίνατε το δαχτυλίδι στις προεδρικές εκλογές;

- Δεν έχω δαχτυλίδι για να παραδώσω σε οποιονδήποτε. Δεν ζούμε στην εποχή του Μεσαίωνα, που ο αυτοκράτορας αποφάσιζε πού να δοθεί το δαχτυλίδι. Συνεπώς όσοι αναμένουν δαχτυλίδι θα μείνουν τα δάχτυλά τους κενά.

Η σύγκρουση με τον Γ. Ελεγκτή και οι επιλογές του

- Για πολλοστή φορά έχετε συγκρουστεί με τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη. Δηλώσατε πριν από λίγες μέρες στο κανάλι ΟΜΕΓΑ ότι ο Γ. Ελεγκτής δεν μπορεί να μετατραπεί σε κυβερνήτη ή συγκυβερνήτη. Γιατί δεν τον παύετε;

- Δεν θέλω να πω τίποτα περισσότερο απ’ όσα έχω δηλώσει στο ΟΜΕΓΑ. Για μένα εκείνο που έπρεπε να επισημανθεί έχει επισημανθεί. Πέραν τούτου, δεν είναι πρόθεσή μου να αντιμάχομαι ή να αντιμετωπίζω με τρόπο πέραν του Συντάγματος τον οποιονδήποτε θεσμό. Σέβομαι την ανεξαρτησία, σέβομαι την άσκηση των καθηκόντων του καθενός των αξιωματούχων του κράτους, ιδιαίτερα με πιστή τήρηση και εφαρμογή του Συντάγματος. Αυτό είναι καθήκον του Προέδρου και συνεπώς αυτό που μου υπαγορεύει το Σύνταγμα, αυτό και θα πράξω, δηλαδή να προστατεύσω την αποφυγή παραβιάσεως του Συντάγματος από οποιονδήποτε αξιωματούχο. Τίποτα πέραν αυτού.

- Έφυγαν δύο Αρχηγοί και ένας υπαρχηγός Αστυνομίας, και δύο Διοικητές της Κεντρικής Τράπεζας. Ήταν δικές σας επιλογές και δικοί σας διορισμοί. Κάνοντας αυτοκριτική, θα λέγατε ότι έχετε αποτύχει στις επιλογές σας;

- Η κ. Γιωρκάτζη αφυπηρέτησε κανονικά, ενώ ο κύριος Δημητριάδης, ύστερα από διαφωνίες όσον αφορά πολιτικές, θεώρησε ότι ήτο προτιμητέο να συμβιβαστεί και να αποχωρήσει. Όσον αφορά τους Αρχηγούς της Αστυνομίας, δεν ήτο θέμα σύγκρουσης, διότι υπήρχαν διαφορές. Ήτο μια επιβαλλόμενη, αν θέλετε, λόγω συνθηκών ενέργεια, για να σταλεί ένα ισχυρό μήνυμα. Προσπάθησα να αποφύγω την απόδοση οποιωνδήποτε ευθυνών. Ήτο θέμα πολιτικής ευαισθησίας. Αλλά να μην ξεχνάτε ότι και ο κύριος Μιχαηλίδης και ο Γενικός Εισαγγελέας και σωρεία άλλων αξιωματούχων έχουν διοριστεί από εμένα επίσης. Καμιά φορά η διαφωνία δεν είναι μόνο επί παρούσης προεδρίας. Ο αείμνηστος Τάσσος Παπαδόπουλος, έξι μήνες μετά τον διορισμό τού τότε Γενικού Εισαγγελέα, του αειμνήστου Σόλωνα Νικήτα, είχε συγκρουστεί μαζί του. Ο προηγούμενος Πρόεδρος είχε συγκρουστεί με τον κεντρικό τραπεζίτη, τον Αθανάσιο Ορφανίδη. Συμβαίνουν αυτά. Το θέμα είναι να μην εκτρεπόμεθα από τις συνταγματικές πρόνοιες.

- Θα είναι ο Ιωνάς Νικολάου ο νέος Γενικός Εισαγγελέας;

- Δεν αποφάσισα ακόμα ποιος θα είναι ο νέος Γενικός Εισαγγελέας. Αλλά οπωσδήποτε θα υπάρξει και Γενικός Εισαγγελέας και Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας.

Περί οδοφραγμάτων και μεταναστευτικού

- Πότε θα ανοίξουν τα οδοφράγματα;

- Αν εξαρτάται από εμάς στις 8 του μηνός θα ήταν τα πρώτα βήματα για τη διέλευση των Τουρκοκυπρίων εργαζομένων, των Τουρκοκυπρίων μαθητών ή φοιτητών ή των άλλων Τουρκοκυπρίων για λόγους υγείας και ανθρωπιστικούς λόγους και βεβαίως για τους εγκλωβισμένους. Εις την συναντίληψη με τον κύριο Ακιντζί ήτο εξίσου αναγκαίο να δίδεται η ευχέρεια στους κατοίκους του Πύργου που εργάζονται στη Λευκωσία να διέρχονται μέσω του οδοφράγματος του Πύργου – Λιμνίτη. Δυστυχώς, παρά τη δική μας καλή θέληση και οφείλω να πω και τη σωστή αντιμετώπιση από τον κύριο Ακιντζί, το κατοχικό καθεστώς περί άλλων ασχολείται λόγω και των εκλογών. Όπως αντιλαμβάνεστε εμείς είχαμε αναστείλει για λόγους αποτελεσματικότερου ελέγχου τη διέλευση από τα οδοφράγματα, εκείνοι έκλεισαν εν τη ουσία τα οδοφράγματα. Συνεπώς, εμείς έχουμε αποδείξει την αποφασιστικότητα και τη βούλησή μας και εναπόκειται στους ιδίους εάν θα αφήσουν τους Τουρκοκύπριους να παραμένουν εγκλωβισμένοι και ιδιαίτερα εξαρτώμενοι πλήρως και απόλυτα από την Τουρκία.

- Το μεταναστευτικό είναι ένα οδυνηρό πρόβλημα. Πώς θα ανακόψετε τις ροές από τα κατεχόμενα;

- Λαμβάνονται μέτρα. Θα αυξηθούν οι έλεγχοι αλλά και η ταυτοποίηση πλέον των διερχομένων από τα οδοφράγματα, όπως ακριβώς πράττει και η τουρκοκυπριακή πλευρά. Αυτό που πέραν των δύο δεκαετιών δεν εφαρμόστηκε, από τούδε και εις το εξής θα εφαρμόζεται και για να γνωρίζουμε ποιοι έρχονται αλλά ταυτόχρονα και παίρνοντας μέτρα κατά μήκος της διαχωριστικής γραμμής, που είναι μια αρκετά μεγάλη σε μήκος γραμμή, έτσι όπως αντιλαμβάνεστε και με τα μεγέθη της κυπριακής Εθνοφρουράς υπάρχουν προβλήματα στην απόλυτη φύλαξη. Όμως είμαστε αποφασισμένοι να δούμε πώς αποτρέπουμε αυτές τις ροές, οι οποίες, είτε το θέλουμε είτε όχι, αρχίζουν να προκαλούν πρόβλημα εθνικής επιβίωσης λόγω τη δημογραφικής αλλοίωσης που παρατηρείται, αλλά και του κόστους. Δεν αρνούμαστε στους πρόσφυγες των εμπόλεμων χωρών την παραχώρηση της όποιας βοήθειας, αλλά την ίδια ώρα υπάρχει ένας στημένος και καλά σχεδιασμένος στόχος από πλευράς Τουρκίας, με την αποστολή είτε αεροπορικώς είτε διά θαλάσσης όσο το δυνατόν μεγαλύτερου αριθμού προσφύγων και οικονομικών μεταναστών, για να προκαλέσουν ακριβώς προβλήματα στην Κυπριακή Δημοκρατία, που ήδη είναι εμφανή. Δεν είναι θέμα ρατσισμού το να προσπαθείς να φανείς ικανός να εξυπηρετήσεις έναν αριθμό προσφύγων που το έχουν ανάγκη και το κράτος έχει τη δυνατότητα ν’ αντεπεξέλθει. Εφαρμόζουμε κατά γράμμα ό,τι προβλέπει το Διεθνές Δίκαιο για τους πρόσφυγες, για τους αιτητές πολιτικού ασύλου και λοιπά. Όμως, η κάθε χώρα, αν παρακολουθήσετε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, άλλες έχουν κλείσει σύνορα, άλλες, παρά την επίκληση της αλληλεγγύης, δεν δέχονται κατανομή προσφύγων. Γιατί το πράττουν; Γιατί θέλουν να διαφυλάξουν την οικονομία τους, να διαφυλάξουν τη δημογραφική σύνθεση του πληθυσμού, να μπορούν να απορροφήσουν και να αφομοιώσουν εκείνον τον αριθμό που μπορεί να προσαρμοστεί. Συνεπώς, εάν κανένας συγκρίνει αριθμούς σε σχέση πληθυσμιακής σύνθεσης της Κυπριακής Δημοκρατίας θα διαπιστώσει ότι είμαστε η πρώτη σε αριθμό αιτητών πολιτικού ασύλου χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τουρκικές προκλήσεις, Κυπριακό, Φυσικό Αέριο και ΑΟΖ

- Είμαστε σχεδόν στα μέσα της δεύτερής σας θητείας ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Πώς αξιολογείτε τη συμβολή σας στην προετοιμασία της χώρας μας για αποτελεσματική αντιμετώπιση των αυξανόμενων τουρκικών προκλήσεων;

- Είμαστε μία μικρή χώρα, όπως πολύ καλά γνωρίζετε. Δεν είμεθα μία χώρα, η οποία διαθέτει στρατό, ναυτικό ή αεροπορία, που να μπορεί να αντιδράσει κατά τρόπο αποτελεσματικό μέσα από εμπόλεμες ενέργειες. Αυτό το οποίο προσπαθούμε, και σε μεγάλο βαθμό το επιτυγχάνουμε, είναι μέσα από τις διπλωματικές, πολιτικές και νομικές προσπάθειες, μέσα από τις ενέργειες και την παρουσίαση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση και όχι μόνον βεβαίως, εις τα Ηνωμένα Έθνη, στους φίλους γείτονες. Με όλες τις χώρες της περιοχής έχουμε, όπως πολύ καλά γνωρίζετε, άριστες σχέσεις μέσα από τριμερείς ή άλλες συνεργασίες. Η μόνη εναπομένουσα χώρα ταραξίας παραμένει η Τουρκία, είτε μιλούμε για τη Συρία είτε μιλούμε για την Κυπριακή Δημοκρατία και τις παραβιάσεις ή την εισβολή στην Αποκλειστική της Οικονομική Ζώνη. Τώρα η προκλητικότητα μέσα από τη συμφωνία που πέτυχε με την Κυβέρνηση της Λιβύης έναντι της Ελλάδος είναι μία, δυστυχώς, απειλή, η οποία ενδεχομένως, εάν προχωρήσουν στην υλοποίηση των όσων εξαγγέλλουν, να οδηγήσει πραγματικά σε μια κρίση στην περιοχή. Διότι η Ελλάδα και ναυτικό διαθέτει και αεροπορία και δεν είναι δυνατόν να ανεχτεί την παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων στην Αποκλειστική της Οικονομική Ζώνη.

Εγώ προσωπικά, ο Υπουργός Εξωτερικών και πριν από την πανδημία αλλά και τώρα είμαστε σε μια διαρκή εκστρατεία ενημέρωσης και καταγγελίας της Τουρκίας με όλα τα μέσα που διαθέτουμε και έχουμε και αποτελέσματα. Να σας υπενθυμίσουμε τις Κυρώσεις που αποφασίστηκαν και τις σθεναρές αντιδράσεις απ’ όλους του θεσμούς της Ε.Ε. και ισχυρών χώρων όπως οι ΗΠΑ και η Ρωσία που αναγνωρίζουν με δηλώσεις τους τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας εντός της ΑΟΖ της.

- Γιατί δεν συνάπτετε και στρατιωτικές συμμαχίες με γειτονικές φίλες χώρες;

- Έχουμε συνάψει αρκετές στρατιωτικές συμφωνίες, αλλά προς αντιμετώπιση απειλών είτε αυτές αφορούν τρομοκρατικές ενέργειες είτε διακίνηση ναρκωτικών, εμπορία ανθρώπων ή άλλες απειλές παραβίασης του Διεθνούς Δικαίου. Είναι καλά γνωστό ότι γίνονται μεικτές στρατιωτικές ασκήσεις, τόσο με την Αίγυπτο, το Ισραήλ, την Ιορδανία. Αλλά θα πρέπει να είμεθα την ίδια ώρα και αρκούντως ώριμοι να αναγνωρίζουμε ότι δεν είναι δυνατόν να αναμένουμε από φίλες χώρες ότι θα μπουν σε έναν πόλεμο παραγνωρίζοντας και τα δικά τους συμφέροντα για να αποτρέψουν καταστάσεις και παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου εναντίον της ΚΔ.

- Θα επιμείνετε να επαναρχίσουν οι συνομιλίες «από εκεί που έμειναν στο Κραν-Μοντανά», με μια Τουρκία που εισέβαλε, κατέχει και τρυπά την Κυπριακή ΑΟΖ, πολιορκεί και απειλεί την Κυπριακή Δημοκρατία;

- Όχι ενόσω εισβάλλει στην ΑΟΖ. Το έχω καταστήσει σαφές. Εμείς είμαστε πάντοτε έτοιμοι να εμπλακούμε σε ένα διάλογο από εκεί που σταμάτησε στο Κραν Μοντανά, δεδομένου ότι βεβαίως οι συνομιλίες θα οδηγούν σε μία λειτουργική και βιώσιμη λύση, που, όπως λέει και ο κύριος Μουσταφά Ακιντζί, εάν το εννοεί, σε ένα πραγματικά σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος και όχι μέσα από τις πρόνοιες της λύσεως να οδηγεί σε ένα προτεκτοράτο της Άγκυρας.

- Το κυπριακό φυσικό αέριο είναι στο έλεος της τουρκικής αρπακτικότητας, επειδή ως κράτος επιδείξαμε ασύγγνωστη αδιαφορία για τη στρατιωτική θωράκισή του.

- Όχι, δεν επιδείξαμε ασύγγνωστη αδιαφορία. Δεν μπορούσαμε να μπούμε σε μία κούρσα εξοπλισμών ωσάν να είμαστε υπερδύναμη. Έχουμε συγκροτήσει έναν αποτελεσματικό ευέλικτο στρατό για αποτρεπτικούς λόγους. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να στρατιωτικοποιήσουμε το πρόβλημα. Θα έπρεπε να ζούμε σε άλλους κόσμους εάν πιστεύαμε ότι θα μπορούσε να αποκτήσουμε τέτοια στρατιωτική ισχύ, που θα μας έδιδε την ευκαιρία να μπούμε σε έναν πόλεμο με την Τουρκία. Εάν έλειπε αυτός ο ρεαλισμός, τότε θα οδηγούσαμε τη χώρα στην καταστροφή χωρίς αμφιβολία.

Επειδή, όμως, η Τουρκία χρησιμοποιεί το πρόσχημα ότι τάχα προστατεύει τα σύνορα των Τουρκοκυπρίων, να υπενθυμίσω την πρόταση που κατέθεσα. Πέραν δηλαδή των συγκλίσεων που είχαν επιτευχθεί στο παρελθόν, πέραν του Εθνικού Ταμείου Υδρογονανθράκων, που με βάση τη νομοθεσία οποιοδήποτε προϊόν από την εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου θα έπρεπε να κατατίθεται χωρίς να έχει δικαίωμα η Κυπριακή Δημοκρατία να αποσύρει το οποιοδήποτε ποσό, πέραν εκείνου και σε αντιπρόταση που υπέβαλε ο κύριος Ακιντζί προκειμένου να μπούμε σε ένα διάλογο από κοινού διαχείρισης μιας επιτροπής που δεν ευσταθεί νομικά γιατί η επιτροπή δεν είναι κρατική οντότητα για να αδειοδοτεί, διότι αυτό ζητούσαν, ότι θα πρέπει μία μεικτή επιτροπή να αδειοδοτεί, να διαχειρίζεται και ούτω κάθε εξής -μόνο τα κυρίαρχα κράτη έχουν αποκλειστική οικονομική ζώνη για να μπορούν να εκχωρούν άδειες και λοιπά εκμετάλλευσης- είχα πει εις αντιπρόταση εκείνης ότι είμαι έτοιμος, εάν η Τουρκία αναγνώριζε την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου, αποχωρούσε από τις προκλήσεις και λοιπά, ακόμα και προ λύσεως του Κυπριακού, να ανοίξω έναν καταπιστευματικό λογαριασμό προς όφελος της τουρκοκυπριακής κοινότητας ανάλογα και με την πληθυσμιακή αναλογία, όπως είχε συμφωνηθεί το 1915, να κατατίθενται οι εισροές από την αξιοποίηση ή εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου σε αυτόν τον λογαριασμό προς όφελος της τουρκοκυπριακής κοινότητας με αποδοχή ακόμη και ανάληψης χρημάτων από την τουρκοκυπριακή κοινότητα εάν και εφόσον η Τουρκία αναγνώριζε την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας, που συμπεριλαμβάνει βεβαίως και τους Τουρκοκυπρίους και έπαυε τις όποιες έκνομες ενέργειες εις βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Είχα τονίσει και τότε και το επαναλαμβάνω και τώρα. Αυτό που η Τουρκία πράττει, αποστερεί 44% της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας εις βάρος Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

- Γιατί δεν οριοθετείται η ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου;

- Δεν υπάρχει πρόβλημα στην οριοθέτηση μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου. Υπάρχουν κάποια μικρά προβλήματα μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδος, που νομίζω ότι μπορεί εύκολα να ξεπεραστούν. Δεν είναι εκεί το πρόβλημα. Έχουμε, όπως ξέρετε, καλά οριοθετήσει την ΑΟΖ μας με την Αίγυπτο, το Ισραήλ, τον Λίβανο και πιστεύω σύντομα και με τη Συρία μόλις ομαλοποιηθεί η κατάσταση. Συνεπώς, δεν έχουμε κανένα πρόβλημα όσον αφορά την οριοθέτηση της ΑΟΖ και με την Ελλάδα. Δεν προέκυψε η ανάγκη να γίνει κάτι ανάλογο.

- Για το ταξίδι σας στο Ισραήλ…

- Ύστερα από συνομιλία που είχα με τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ, τον φίλο Μπέντζαμιν Νετανιάχου, έχει αποφασιστεί να πραγματοποιηθεί ένα ταξίδι για να συζητήσουμε σωρεία θεμάτων που άπτονται της εξωτερικής πολιτικής, της αμυντικής πολιτικής, της ενεργειακής πολιτικής και του τουρισμού. Για να δούμε πως αλληλοβοηθούμεθα σε μία σειρά θεμάτων. ​

ΓεΣΥ και Εκπαίδευση

- Την 1η Ιουνίου είχαμε και την έναρξη της δεύτερη φάσης του ΓεΣΥ. Η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στην ιστορία του τόπου μας. Συνοδοιπόροι για τη μεταρρύθμιση ήταν οι γιατροί. Θα ανοίξετε δίαυλο επικοινωνίας;

- Ήδη έχει διανοιχθεί δίαυλος επικοινωνίας και μάλιστα πιστεύω ότι όταν θα δημοσιεύεται η συνέντευξη θα έχει βρεθεί μία συμφωνία όσον αφορά τα κίνητρα των γιατρών, αν μιλούμε για τα δημόσια νοσηλευτήρια που υπάγονται στον ΟΚυΠΥ. Ήδη ο ΟΑΥ με τη συνέργεια και του ΠΑΣΙΝ, των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων δηλαδή, έχουν επιτύχει αυτό που ήταν ο στόχος, δηλαδή την ένταξη και των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων, με αποτέλεσμα να καλύπτονται το 80% των κλινών δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Είναι πιστεύω μια ιστορική και σημαντική μεταρρύθμιση, που άφηνε την Κύπρο να είναι τελευταία όσον αφορά τα εθνικά συστήματα υγείας. Από την 1η Ιουνίου και εντεύθεν προσφέρεται αυτό που το κράτος όφειλε στους πολίτες: η επιλογή νοσηλευτηρίου, η επιλογή γιατρού και μπαίνουμε σε μία άλλη διάσταση όσον αφορά την αντιμετώπιση της υγείας.

- Όσον αφορά τον τομέα της Εκπαίδευσης, παρατηρούμε ότι όποτε καλείστε να λάβετε σημαντικές αποφάσεις, εκεί είναι που δέχεστε την αυστηρότερη κριτική. Γιατί θεωρείτε ότι συμβαίνει αυτό;

- Δεν είναι γιατί λείπει η στρατηγική από πλευράς Υπουργείου Παιδείας, είτε αυτό αναφέρεται στη μεταρρύθμιση είτε σε διάφορα άλλα προβλήματα που αναφύονται, είναι γιατί δυστυχώς υπάρχει μια διαφορετική αντίληψη από ορισμένους πολιτικούς χώρους που ελέγχουν και συνδικαλιστικές οργανώσεις, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουμε κάποια προβλήματα. Θέλω να πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα επικρατήσει αυτό που είναι αναγκαίο, δηλαδή να εγκύψουμε στα προβλήματα που η Παιδεία αντιμετωπίζει.

- Μετά το ΓεΣΥ θα πάμε σε μεταρρύθμιση και στην Εκπαίδευση;

- Βρισκόμαστε σε μία πορεία μεταρρύθμισης στην Εκπαίδευση, αλλά δυστυχώς παρεμβάλλονται κωλύματα ως αποτέλεσμα της διαφορετικής φιλοσοφικής αντιμετώπισης ή των εμμονών κάποιων πολιτικών δυνάμεων σε συγκεκριμένο μοντέλο εκπαίδευσης, το οποίο θεωρείται και απαρχαιωμένο και καμία σχέση δεν έχει με αυτό που θα έπρεπε να διακρίνει τη δημόσια Παιδεία.

ΠΟΥ και σύγκρουση Αμερικής-Κίνας

- Σχετικά με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τον χειρισμό του στην πανδημία, ποια είναι η άποψή σας;

- Νομίζω ότι με κάποια καθυστέρηση είχαν συνειδητοποιήσει ότι δεν επρόκειτο για επιδημία, αλλά για πανδημία.

- Σε σχέση με τις κατηγορίες της Αμερικής ότι η Κίνα καθυστέρησε να ενημερώσει ή ότι ο κορωνοϊός διέρρευσε από εργαστήρι στην Κίνα, ποια είναι η θέση μας ως Κύπρος;

- Θα ήθελα να αποφύγω η Κύπρος να είναι το γρασίδι πάνω στο οποίο δύο ελέφαντες θα ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλο. Έχω την εντύπωση, είμαστε μικρή χώρα, εμείς θέλουμε να έχουμε άριστες σχέσεις με όλους. Δεν παρεμβαίνουμε στις όποιες διαφορές ή διαφωνίες αναφύονται. Ως αποτέλεσμα, εξάλλου, των άριστων σχέσεων με όλες τις χώρες, ήταν και η βοήθεια από την Κίνα και η συνεργασία που έχουμε με την Αμερική και η συνεργασία με άλλες χώρες, όπως η Ρωσία και λοιπές. Συνεπώς, προτιμώ να αποφύγω τα όποια σχόλια, έστω και αν έχω αντίληψη τού τι γίνεται.