Κακοποίηση βρέφους: Θα είναι το τελευταίο;

Οργή. Αποτροπιασμός. Για την κατάσταση, για την άγνοια, για την απραξία. Ένα χαραγμένο κορμάκι, μια διαλυμένη ψυχούλα. Μετρά μόλις 19 μήνες στη ζωή. Τα ματάκια του δεν συνάντησαν χαμόγελο. Τα χεράκια του δεν έσφιξαν την αγκαλιά. Έγιναν αθώα γροθιά ν’ αντέξει τον πόνο. Το κεφάλι του δεν ένιωσε το χάδι, ένιωσε σκληρό μέταλλο να το κτυπάει. Όλα αυτά υποθετικά; Όχι, παραφρασμένα από λίγα γεγονότα που είδαν το φως της δημοσιότητας. Τα υπόλοιπα, που σίγουρα δεν διαφέρουν από τα λίγα, τα γνωρίζουν αυτές. ΟΙ ΑΡΧΕΣ. Τα μέλη τους γνώριζαν από την αρχή. Η δράση τους ήταν ελλιπής. Το αποτέλεσμα είναι η οργή. Η οργή η δική μου, η δική σου, μιας κοινωνίας που φωνάζει «φτάνει πια, αρκετά!». Μιας κοινωνίας που έμαθε από πόνο να νοιάζεται, να μοιράζεται, να φροντίζει. Μιας κοινωνίας που δεν ανέχεται πια την απουσία της κοινωνικής ευημερίας και ζητά επιτακτικά την ασφάλεια των πολιτών και ειδικά των παιδιών μας.

Τυχαία ανακάλυψη

Το αγοράκι συνόδευε τη μητέρα του στον αστυνομικό σταθμό, όπου η ίδια βρισκόταν, μετά από επίθεσή της στη γιαγιά του παιδιού. Η εικόνα του βρέφους σήμανε συναγερμό. Σημάδια κακοποίησης εμφανή σε πολλά σημεία του κορμιού του. Οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας ανέλαβαν δράση, το μωρό μεταφέρθηκε στο Μακάρειο Νοσοκομείο για εξέταση και νοσηλεία και το ξετύλιγμα του κουβαριού μιας ακόμη δραματικής υπόθεσης άρχισε.

Οι καταγγελίες για βία στην οικογένεια φαίνεται πως υπήρχαν από τον προηγούμενο μήνα. Οι μαρτυρίες για επιθετικές συμπεριφορές των νεαρών γονιών πολλαπλασιάζονται από την ημέρα που η υπόθεση είδε το φως της δημοσιότητας. Κάποιες πληροφορίες φτάνουν συγκεχυμένες. Η ουσία όμως είναι ότι αυτή η ιστορία δεν ήταν μυστική σε κάποιους. Αστυνομία και Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας γνώριζαν. Το πόσο καλά γνώριζαν, τι έκαναν και τι δεν έκαναν, μόνο οι ίδιοι ξέρουν.

Αμείλικτα ερωτήματα αναζητούν απαντήσεις

Από τις αρχές του προηγούμενου μήνα, μάρτυρες σήκωσαν το τηλέφωνο και έδωσαν μερικές πληροφορίες σε μη κυβερνητικές οργανώσεις. Με τη σειρά τους οι ΜΚΟ προχώρησαν σε καταγγελία στις Αρχές, οι οποίες θα εξέταζαν την υπόθεση. Λένε ότι, σε μερικές καταγγελίες, δεν υπάρχει κάποια αναφορά για κακοποίηση του βρέφους. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι σε ενδεχόμενη έρευνα δεν θα φανερωνόταν η κακοποίησή του, αφού, σύμφωνα με τους ιατροδικαστές που το εξέτασαν, υπάρχουν κάποια τραύματα που μετρούν σχεδόν ένα μήνα. Και αν δεν φαινόταν η κακοποίηση, η παραμέληση σίγουρα θα αποκαλυπτόταν. Μάλιστα η αξιολόγηση που γίνεται με εξειδικευμένα εργαλεία που έχουν στη διάθεσή τους οι κοινωνικοί λειτουργοί θα ήταν ενδεικτική της κατάστασης που βίωνε το παιδί. Τα ερωτήματα παραμένουν εκεί.

Άρα έγινε έρευνα; Και αν έγινε έρευνα πριν από ένα μήνα, γιατί δεν κινητοποιήθηκε όλο το σύστημα για την προστασία αυτού του παιδιού; Και αν δεν εμφανιζόταν το παιδί στον αστυνομικό σταθμό, ποιος θα το ανακάλυπτε;

Γι’ ακόμη μια φορά διατάχθηκε έρευνα από την Υπουργό Εργασίας, κ. Ζέτα Αιμιλιανίδου, ώστε να διαφανεί ποιες ενέργειες έγιναν από μέρους των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας για τη συγκεκριμένη υπόθεση.

Ανήμποροι να προστατεύσουμε τα παιδιά μας;

Είναι γεγονός ότι το σύστημα που ονομάζεται «Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας» χρειάζεται να προχωρήσει άμεσα σε αναδιάρθρωση. Μια αναδιάρθρωση που επέβαλε η υπόθεση του Στυλιανού πριν από ένα χρόνο περίπου, αλλά ακόμη δεν έγινε πραγματικότητα. Κανείς δεν αμφισβητεί ότι ο φόρτος εργασίας στις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας είναι μεγάλος και αρκετά βαρύς, τη στιγμή μάλιστα που ένας πιθανότατα να κάνει τη δουλειά που κάνουν τρία ή και τέσσερα άτομα. Ποιος μπορεί όμως να ξεστομίσει αυτήν τη δικαιολογία, κοιτώντας τα ματάκια ενός αγγέλου που μόνο προστασία ζητούσε;

Η Πρόεδρος του Συμβουλίου «Φωνή», κ. Αναστασία Παπαδοπούλου, σε πρόσφατες δηλώσεις της τόνισε το μεγαλύτερο λάθος το οποίο επαναλαμβάνεται κάθε φορά, που δεν είναι άλλο από την έλλειψη της πολυθεματικής αντιμετώπισης τέτοιων περιστατικών. «Παρατηρείται έλλειψη επικοινωνίας και συνεργασίας διαφορετικών αρμόδιων φορέων και ανταλλαγής πληροφοριών. Επίσης μπορεί να γίνει αξιολόγηση μιας κατάστασης με εξειδικευμένα εργαλεία που υπάρχουν για να κριθεί η επικινδυνότητα στην οποία ζει ένα παιδί. Αν έγινε η αξιολόγηση της κατάστασης και αυτή ήταν λανθασμένη, τότε δεν είναι το πρόβλημά μας η υποστελέχωση αλλά η εξειδίκευση». Τα λάθη γίνονται, όπως τόνισε η κ. Παπαδοπούλου, αλλά αυτά πρέπει να εντοπίζονται και να διορθώνονται, ειδικά όταν πρόκειται για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως είναι τα παιδιά.

Εισήγηση Παπαδοπούλου στην Υπουργό

Το πρόβλημα της διαχείρισης τέτοιων περιπτώσεων φαίνεται να ξεκινά από τη λήψη μιας καταγγελίας, η οποία στις πλείστες των περιπτώσεων τυγχάνει χειρισμού από τον αστυνομικό της βάρδιας. Για να λυθεί το πρόβλημα διαχείρισης των περιστατικών που αφορούν σε θέματα κακοποίησης των παιδιών, η κ. Παπαδοπούλου προχώρησε με επιστολή της στην κ. Αιμιλιανίδου, σε εισήγηση για τη δημιουργία συγκεκριμένης στρατηγικής. «Πρέπει να γίνει στρατηγική για τη σωματική κακοποίηση παιδιών. Στη σωματική κακοποίηση περιλαμβάνεται και η περίπτωση όπου ένα παιδί είναι μάρτυρας σε βία, όπως για παράδειγμα μεταξύ των γονιών του. Επίσης το να ζει σε περιβάλλον όπου υπάρχει βία έναντι άλλων θεωρείται κακοποίηση, όπως και η παραμέληση είναι κακοποίηση. Τα παιδιά-θύματα σωματικής βίας θα πρέπει ν’ αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζονται τα παιδιά σεξουαλικής βίας. Δηλαδή να υπάρχει εξειδικευμένο κλιμάκιο της Αστυνομίας, για το οποίο φυσικά θα χρειαστεί να εργαστούν πάρα πολλοί αστυνομικοί γιατί είναι πάρα πολλά τα περιστατικά σωματικής βίας και πολύ περισσότερα από αυτά της σεξουαλικής βίας, όπου μόνο αυτοί θα χειρίζονται τα περιστατικά, όχι οι τοπικοί σταθμοί ή ο αστυνομικός της βάρδιας. Μόλις γίνεται καταγγελία το παιδί να μπορεί να πηγαίνει στις εξειδικευμένες δομές που υπάρχουν, όπως είναι το Σπίτι του Παιδιού, το οποίο, κατά την άποψη τη δική μου, μπορεί να χειριστεί και τα παιδιά σωματικής βίας. Έτσι θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε πολυθεματικά και σωστά όλα τα περιστατικά βίας που αφορούν παιδιά».

Αλλαγές και σε νόμους;

Η υποστελέχωση είναι ένα θέμα, η ανταλλαγή πληροφοριών και συνεργασίας μεταξύ των Αρχών είναι άλλο θέμα, η εξειδίκευση είναι ένα διαφορετικό θέμα και η νομοθεσία είναι η ομπρέλα των θεμάτων. Το ένα πρόβλημα συγκρούεται με το άλλο, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση ευθυνών και την άγνοια για το πού αυτά πρέπει να αποδοθούν. Η βουλευτής του ΑΚΕΛ, κ. Σκεύη Κουκουμά, μιλώντας στη «Σημερινή», ανέφερε ότι «δεν μπορούμε να περιμένουμε να εντοπίζονται τυχαία τέτοια περιστατικά, μάλιστα τη στιγμή που προϋπήρχαν καταγγελίες στις Αρχές. Η κατάσταση αυτή είναι απαράδεκτη, τη στιγμή μάλιστα που δεν πέρασε πολύς καιρός από το περιστατικό με τον Στυλιανό. Δεν μπορούμε να αποδίδουμε τις ευθύνες μόνο σε κάποιους λειτουργούς και να μένουμε εκεί. Τι γίνεται με τις ευθύνες που έχουν όσοι πρέπει να εντοπίζουν τους ανεπαρκείς λειτουργούς; Επιτέλους πρέπει ν’ ακούσουμε ότι η αναδιοργάνωση των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας γίνεται πράξη. Το πρόβλημα της υποστελέχωσης έχει επιδεινωθεί σήμερα όταν μάλιστα πολλοί λειτουργοί υποβάλλουν παραίτηση και φεύγουν. Προπάντων οι λειτουργοί που είναι με αγορά υπηρεσιών, καθώς οι συνθήκες είναι απαράδεκτες».

Η κ. Κουκουμά τόνισε μεταξύ άλλων ότι το κράτος θα πρέπει να στρέψει το ενδιαφέρον του προς την κοινωνική πολιτική. «Τα θέματα κοινωνικής πολιτικής πρέπει να εγκριθούν από το Υπουργείο Οικονομικών και θα πρέπει να διατεθούν κονδύλια για να στηριχθεί η κοινωνική πολιτική. Δεν γίνεται την ευθύνη του κράτους να την αναθέτουμε στις πλάτες των μη κυβερνητικών οργανώσεων, που πολύ καλά κάνουν τη δουλειά τους, αλλά δεν μπορούν ολοκληρωμένα να αντιμετωπίσουν την κατάσταση».

Το αίσθημα οργής μοιράζεται και η βουλευτής του ΔΗΣΥ, Σάβια Ορφανίδου, η οποία συμφώνησε ότι πρέπει να σταματήσουν αυτά τα συμβάντα να ανακαλύπτονται τυχαία και ότι οι κακές πρακτικές του παρελθόντος πρέπει να εκλείψουν. Όσον αφορά το θέμα της στελέχωσης, η κ. Ορφανίδου δήλωσε στη «Σ» ότι μέρος του προβλήματος θα λυθεί εφόσον θα προσληφθούν 42 άτομα και ακόμη 24 λειτουργοί που θα ασχολούνται με θέματα κοινωνικής πολιτικής. Η ίδια δεν αμφισβήτησε το γεγονός ότι υπάρχει θέμα στις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας και τόνισε ότι «θα πρέπει να φτάσει το μαχαίρι στο κόκκαλο. Αλλά υπάρχει και η εμπιστοσύνη στην Υπουργό Εργασίας, ότι θα το πετύχει αυτό με τη στελέχωση και την ενίσχυση των υποδομών». Τέλος, ανέφερε ότι οι λίγοι που δεν έχουν την ευαισθησία ν’ αντιμετωπίσουν τέτοια θέματα θα πρέπει να αποχωρήσουν από αυτές τις θέσεις άμεσα.

Όσο για το αν πρέπει να γίνουν αλλαγές στις υπάρχουσες νομοθεσίες, ώστε να επιβάλλεται ένας καλύτερος συντονισμός και να «ελευθερώνονται» τα χέρια των Αρχών ώστε να επεμβαίνουν άμεσα ανάλογα με το περιστατικό, τόσο η κ. Κουκουμά όσο και η κ. Ορφανίδου ανέφεραν ότι ενδέχεται να πρέπει να δουν το θέμα, ωστόσο προτεραιότητα είναι η αναδιοργάνωση των ΥΚΕ.