Συγχωνεύσεις και εξαγορές: Η επόμενη μέρα

Παρά τη φετινή απουσία των μεγάλων συναλλαγών και συμφωνιών, το 2019 μπορεί να θεωρηθεί χρονιά έντονης δραστηριότητας σε ό,τι αφορά συγχωνεύσεις και εξαγορές σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας, όπως, για παράδειγμα, η τεχνολογία και η ενέργεια. Σημειώνεται πως ο αντίκτυπος και οι επιπτώσεις της πανδημίας παραμένουν ψηλά στην ατζέντα για το 2020, ιδιαίτερα για όσους επιζητούν κάποια συγχώνευση ή εξαγορά φέτος.

Αναμφίβολα, το τοπίο των συγχωνεύσεων και εξαγορών έχει επηρεαστεί από τον αυξημένο κίνδυνο που αντιμετωπίζουν πλέον οι επιχειρήσεις, λόγω των αυξημένων χρηματοοικονομικών πιέσεων. H ενδεχόμενη μείωση στον αριθμό συναλλαγών από απόσυρση επιχειρηματικών κεφαλαίων υψηλού κινδύνου, η ανθεκτικότητα των Δημόσιων Προσφορών (IPOs), όπως επίσης και η τάση στροφής των νεοσύστατων επιχειρήσεων σε δανειακά κεφάλαια, διαμορφώνουν τη νέα πραγματικότητα.

Οι τελευταίες δημοσιεύσεις της εξειδικευμένης ομάδας μας σκιαγραφούν το πού βρίσκεται η αγορά σήμερα, τις διάφορες ευκαιρίες και προκλήσεις που αντιμετωπίζει (ή θα αντιμετωπίσει) ο κάθε τομέας, αλλά και τα διάφορα μέτρα που πρέπει να ακολουθηθούν για την επίτευξή τους. Κανένας τομέας όμως δεν έμεινε ανεπηρέαστος από τον κορωνοϊό. Για παράδειγμα, οι επιχειρήσεις οι οποίες έχουν ως στόχο τους τελικούς καταναλωτές (Business to Customers – B2C) και ασχολούνται με είδη πρώτης ανάγκης, επωφελήθηκαν περισσότερο, είτε από τα διάφορα περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν, είτε μέσω διαδικτυακών παραγγελιών και πωλήσεων, οι οποίες ενσωματώνονται ολοένα και περισσότερο στην κυπριακή κουλτούρα. Τα διάφορα εκπαιδευτικά ιδρύματα προσαρμόστηκαν πλήρως στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, ενώ ο ιδιωτικός τομέας μέρα με τη μέρα προσαρμόζεται και αφομοιώνει καλύτερα την εργασία από το σπίτι.

Τα στοιχεία δείχνουν πως η τοπική αγορά έχει προσαρμοστεί, σε μεγάλο βαθμό, στις διεθνείς τάσεις: συναλλαγές οι οποίες ήταν κοντά στην ολοκλήρωσή τους τέθηκαν σε αναμονή και συμφωνίες που βρίσκονταν στη διαδικασία του κλεισίματος προσαρμόζονται στα καινούρια δεδομένα. Ωστόσο, φαίνεται να υπάρχει ακόμη ενδιαφέρον για τομείς όπως η ενέργεια και η εστίαση, δύο τομείς οι οποίοι παρουσιάστηκαν κάπως πιο ανθεκτικοί στον κορωνοϊό, όπως επίσης και για τους τομείς του τουρισμού και του λιανικού εμπορίου.

Οι ευκαιρίες υπάρχουν και είναι μπροστά μας

Πολλοί τομείς στην Κύπρο παρουσιάζουν μια ιδιόμορφη δομή, όπου μικρός αριθμός επιχειρήσεων φαίνεται να κυριαρχεί. Η ανάγκη για εκσυγχρονισμό σε θέματα τεχνολογίας αναμένεται να αλλάξει το υφιστάμενο σκηνικό κατά τα επόμενα χρόνια. Μια σημαντική αλλαγή στις καταναλωτικές συνήθειες είναι η δυνατότητα αγοράς τροφίμων, ποτών και οικιακών αγαθών μέσω διαδικτύου. Ήδη βλέπουμε αύξηση του ποσοστού των καταναλωτών που ολοκλήρωσαν τουλάχιστον μια αγορά μέσω διαδικτύου στην Κύπρο. Αν και το ποσοστό αυτό σήμερα ανέρχεται στο 39%, είναι ακόμη πολύ χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσον όρο του 63%. Η αγορά αγαθών πρώτης ανάγκης μέσω διαδικτύου θα συνεχιστεί καθ' όλη τη διάρκεια του 2020 και θα είναι πιο έντονη τα επόμενα χρόνια, με τις εταιρείες που προσφέρουν τα προϊόντα τους μέσω διαδικτύου να επωφελούνται περισσότερο από τις «παραδοσιακές» επιχειρήσεις.

Σε διεθνές επίπεδο, οι «δυνατοί» αγοραστές και οι οίκοι επιχειρηματικών κεφαλαίων φαίνεται προς το παρόν να έχουν παγώσει τους στόχους εξαγορών τους, με σκοπό να εστιάσουν στη διαχείριση του τρέχοντος χαρτοφυλακίου τους. Επομένως, αυτήν τη στιγμή οι εγχώριοι «δυνατοί» αγοραστές είναι κατά κάποιο τρόπο σε ισχυρότερη θέση να εξετάσουν τις επιλογές τους. Επιπλέον, πολλοί εγχώριοι «δυνατοί παίκτες» που διαθέτουν ισχυρά χρηματικά αποθέματα εκμεταλλεύονται τη συγκυρία που έφερε η πανδημία για να αξιολογήσουν πιθανές ευκαιρίες, στην προσπάθεια να προλάβουν τους διεθνείς αγοραστές.

Πού βρίσκονται σήμερα οι στόχοι

Οι τομείς που φαίνεται να παρουσιάζουν επικείμενες ευκαιρίες για συγχωνεύσεις και εξαγορές κατηγοριοποιούνται ως εξής:

— Ανθεκτικοί τομείς: Αυτοί είναι τομείς οι οποίοι απευθύνονται στους τελικούς καταναλωτές και έπρεπε να προσαρμοστούν γρηγορότερα, προκειμένου να είναι σε θέση να προσφέρουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους διαδικτυακά. Ορισμένες εταιρείες ενήργησαν ταχύτερα, ενώ, για παράδειγμα, κάποιες μεγάλες αλυσίδες υπεραγορών χρειάστηκαν περισσότερο χρόνο για την ολοκλήρωση του ψηφιακού τους μετασχηματισμού, επιτρέποντας έτσι σε μικρότερες επιχειρήσεις του τομέα να δηλώσουν παρούσες και να αυξήσουν το μερίδιο αγοράς που κατείχαν πριν από την πανδημία. Επίσης, η επέκταση των τρόπων πληρωμής και παράδοσης έχουν ήδη διαφοροποιήσει τις επιλογές των καταναλωτών.

— Τομείς που ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν προβλήματα ρευστότητας: Σε τομείς όπου ο δανεισμός επιβαρύνει τις επιχειρήσεις, εκείνοι που επιθυμούν να εδραιωθούν στην αγορά μπορεί να είναι σε θέση να βρουν εμπορικά σήματα σε τιμή ευκαιρίας, σε αρκετά «υποτιμημένες» τιμές. Αυτά τα εμπορικά σήματα έχουν προοπτικές να αυξήσουν την αξία τους με διάφορες συνέργειες και οικονομίες κλίμακας.

— Εκποίηση περιουσιακών στοιχείων εκτός κύκλου εργασιών: Η πώληση αυτών των περιουσιακών στοιχείων τίθεται ψηλά στην ατζέντα των διοικήσεων της κάθε επιχείρησης, δεδομένης της μείωσης των εσόδων αλλά και των χρηματικών αποθεμάτων. Αναμένουμε, λοιπόν, πολύ περισσότερες επιχειρήσεις να εξετάσουν το κατά πόσο κάθε περιουσιακό στοιχείο στο χαρτοφυλάκιό τους προσθέτει πραγματική αξία ή όχι.

Πώς να επωφεληθείτε από τις ευκαιρίες

Όσοι επιθυμούν να προβούν σε κάποια εκποίηση και στοχεύουν στην επίτευξη μέγιστου συντελεστή εξόδου, θα πρέπει να εστιάσουν στην αξιολόγηση των συνθηκών της αγοράς, αλλά και στην κατανόηση των διαφόρων παραγόντων που μπορούν να επηρεάσουν την αξία της επιχείρησής τους.

Για όσους επιθυμούν να αγοράσουν και επιζητούν μιαν αντικειμενική αποτίμηση και αύξηση της συνολικής αξίας μιας επιχείρησης, σε συνεργασία με τους απαραίτητους συμβούλους θα πρέπει να δώσουν έμφαση στη δημιουργία εύρωστων επιχειρηματικών μοντέλων, ώστε να διασφαλιστεί ότι η επιχείρηση θα είναι σε ισχυρή θέση διαπραγμάτευσης, αξιολογώντας παράλληλα πιθανές συνέργειες.

*Senior Manager, KPMG in Cyprus

**Assistant Manager, KPMG in Cyprus