Ιδού η ευκαιρία για τα κυπριακά πανεπιστήμια

Η απόφαση βρετανικών πανεπιστημίων να σταματήσουν να παρέχουν ειδικές τιμές για τους Ευρωπαίους υπηκόους και το δικαίωμα δανειοδότησης για την εξασφάλιση των διδάκτρων τους, ταρακούνησε το νησί μας. Κάποιοι το περίμεναν, κάποιοι όχι άμεσα. Η πραγματικότητα, όμως, ονομάζεται Brexit. Είτε το θέλουμε είτε όχι, αυτό έχει τις δικές του επιπτώσεις σε κάθε τομέα. Η διαφορά των διδάκτρων δεν είναι μικρή, άρα πολλοί είναι οι γονείς που πρέπει να κάνουν δεύτερες σκέψεις όσον αφορά το σπουδαστικό μέλλον το παιδιών τους.

Κ. Χατζηγιάννης: «Τα πανεπιστήμιά μας οφείλουν να δώσουν τις προτάσεις τους»

Μ. Βασιλείου: «Πίσω 30 χρόνια, όταν μόνο οι πλούσιοι σπούδαζαν στην Αγγλία»

Στήριξη ζητούν τα κυπριακά πανεπιστήμια

Μια εξέλιξη που έπρεπε να αναμένουμε

Αυξημένα δίδακτρα θα πληρώνουν, λοιπόν, οι Ευρωπαίοι φοιτητές στη Βρετανία, και εξαιτίας της αποχώρησης της χώρας από την ΕΕ δεν θα μπορούν να λαμβάνουν ούτε το φοιτητικό δάνειο που μπορούσαν μέχρι σήμερα να διεκδικήσουν οι ξένοι φοιτητές. Ο σύμβουλος σπουδών και επαγγελματικής κατάρτισης, κ. Μιχάλης Βασιλείου, μίλησε στη «Σημερινή» για τις αλλαγές που πρόκειται να έρθουν από τον Σεπτέμβριο του 2021. «Τα δίδακτρα θα είναι στο ύψος των διδάκτρων που πληρώνουν όσοι προέρχονται από τρίτες χώρες. Δηλαδή, για παράδειγμα, από 9 χιλιάδες στερλίνες τον χρόνο, το πανεπιστήμιο θα χρεώνει 15 ή 20 ή ακόμη περισσότερο. Δυστυχώς, υπάρχει ο κίνδυνος να πάμε 30 χρόνια πίσω, όταν μόνο οι πιο εύποροι πήγαιναν εκεί για σπουδές».

Όσο για την εξέλιξη αυτή, ο κ. Βασιλείου ανέφερε ότι ήταν αναμενόμενη. «Προσωπικά ανέμενα την ανακοίνωση. Γι’ αυτό προτείνουμε εναλλακτικές προτάσεις στους μελλοντικούς φοιτητές, ώστε να κοιτάξουν και άλλα πανεπιστήμια, σε άλλα μέρη. Ο κόσμος πρέπει πλέον να κοιτάξει και άλλους προορισμούς. Τα πλεονεκτήματα της Αγγλίας δεν είναι πλέον τόσο τα ίδια τα πανεπιστήμια, αφού υπάρχουν και αλλού εξαιρετικά πανεπιστήμια, αλλά περιορίζονται στη γλώσσα, στη διάρκεια φοίτησης, που είναι τρία χρόνια αντί τεσσάρων που είναι στα υπόλοιπα πανεπιστήμια, και στην παρουσία κλάδων που ακόμη δεν υπάρχουν σε άλλες χώρες».

Αλλάζει ο σχεδιασμός πολλών οικογενειών

Τα συμβουλευτικά γραφεία επαγγελματικού προσανατολισμού δέχονται καθημερινά δεκάδες τηλεφωνήματα από γονείς που αγωνιούν για τις εξελίξεις. Ο κ. Βασιλείου ανέφερε ότι τα πλάνα έχουν διαφοροποιηθεί για πολλούς ενδιαφερόμενους μετά την απόφαση για αύξηση των διδάκτρων. «Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ευρώπης και Μ. Βρετανίας συνεχίζονται, έτσι δεν έχουμε μια ξεκάθαρη εικόνα για το τι μέλλει γενέσθαι. Ωστόσο, θεωρούμε ότι τα ίδια τα πανεπιστήμια δεν θα μείνουν με σταυρωμένα τα χέρια. Ας μην ξεχνάμε ότι πολλές πόλεις εξαρτώνται από τον ίδιο τον φοιτητικό κόσμο. Είναι μεγάλη βιομηχανία για το Ηνωμένο Βασίλειο. Θα είναι τεράστιο το πλήγμα στην περίπτωση αυτής της αλλαγής. Αν μειωθούν οι Ευρωπαίοι φοιτητές, θα παραμείνουν μόνο οι Κινέζοι και φοιτητές από Αραβικές χώρες. Έτσι πιστεύω ότι θα δώσουν περισσότερες υποτροφίες και πολύ πιθανόν να δώσουν κίνητρα, όπως είναι εκπτώσεις ή και κάποιου είδους δανειοδότηση».

Η τριετής φοίτηση στην Αγγλία μαζί με όλα όσα μέχρι σήμερα πρόσφεραν τα πανεπιστήμια, υπήρξαν μαγνήτης για πολλούς συμπατριώτες μας για πάρα πολλά χρόνια. Ωστόσο, δεν είναι λίγοι αυτοί που θα πρέπει να ετοιμάσουν έναν νέο οικονομικό προγραμματισμό, για να δουν αν μπορούν να στείλουν τα παιδιά τους για σπουδές εκεί. «Επαναλαμβάνω ότι δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα. Ήδη κάποια πανεπιστήμια άρχισαν να δίνουν εκπτώσεις και υποτροφίες. Είναι κάτι το οποίο μελετούσαν από πριν, γιατί γνώριζαν ότι κάποια στιγμή θα ερχόταν και αυτό. Υπάρχει αυτή η ευελιξία στα πανεπιστήμια το να δώσουν εκπτώσεις και ίσως φέρουν και τα δίδακτρα σε κάποιο λογικό επίπεδο».

Κρατάει χρόνια αυτή η κολόνια

Η προτίμηση των Κυπρίων φοιτητών στα αγγλικά πανεπιστήμια εξακολουθεί να είναι μεγάλη. Αν και τα τελευταία χρόνια άλλες ευρωπαϊκές χώρες έδειξαν ότι τα πανεπιστήμιά τους είναι εμπλουτισμένα με προγράμματα στην αγγλική γλώσσα και οι ίδιες είναι εναρμονισμένες με ένα κόστος ζωής που θα μπορούσε ν’ αντέξει ο φοιτητής -πάντοτε με κάποιες εξαιρέσεις-, εντούτοις η Αγγλία κρατά τα σκήπτρα προτίμησης, όσον αφορά τα ξενόγλωσσα πανεπιστήμια.

Στο ίδιο επίπεδο προτίμησης -ίσως και λίγο πιο πάνω- βρίσκεται η Ελλάδα, η οποία με κινήσεις ματ, όπως για παράδειγμα την αναγνώριση των ΤΕΙ σε Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, αλλά και την τεράστια ποικιλία προγραμμάτων που προσφέρει, ανέβηκε στην ψηλότερη θέση προτίμησης των Κυπρίων φοιτητών. Σύμφωνα με τον κ. Βασιλείου, το «πρόβλημα» με την Ελλάδα είναι η ελευθερία που υπάρχει στη διάρκεια φοίτησης αλλά και η ανεπάρκεια στα θέματα οργάνωσης, με τους αιώνιους φοιτητές να παραμένουν αυτό ακριβώς.

Όσο για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, ο σύμβουλος σπουδών επισήμανε ότι οι αριθμοί φοιτητών εξακολουθούν να είναι μικροί σε Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Ουγγαρία κ.α. «Η Ολλανδία κέρδισε πολλούς φοιτητές τα τελευταία έτη, αλλά έχασε και πολλούς λόγω του υψηλού επιπέδου. Είναι καλό ο κόσμος που ενδιαφέρεται για σπουδές στο εξωτερικό να ενημερώνεται για όλα όσα προσφέρει το κάθε πανεπιστήμιο αλλά και η κάθε χώρα γενικά για να μη βρεθεί προ εκπλήξεως».

Η ώρα του πτυχίου από απόσταση

Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση ήρθε για να μείνει, όπως τονίζουν όλοι όσοι εμπλέκονται στην εκπαίδευση. Δεν ήταν μια λύση ανάγκης λόγω κορωνοϊού, αλλά μια επιβεβλημένη κάλυψη αναγκών, όπως σημείωσε ο κ. Βασιλείου. «Είναι αλήθεια ότι η εκπαίδευση από απόσταση μπορεί να λύσει πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Το πρόβλημα όμως με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι η αναγνώριση των πτυχίων από το Κυπριακό Συμβούλιο Αναγνώρισης Τίτλων Σπουδών (ΚΥ.Σ.Α.Τ.Σ). Οι εξετάσεις για την απόκτηση του πτυχίου μέχρι σήμερα, πρέπει να γίνονται σε καθορισμένο χώρο υπό επιτήρηση. Γίνονται διά ζώσης. Άρα και σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να ελέγχουμε κατά πόσο το πτυχίο που θέλουμε ν’ αποκτήσουμε είναι αναγνωρισμένο ή όχι. Οι αλλαγές που επέρχονται, βέβαια, θα μπορούσαν να διαμορφώσουν μιαν άλλη κατάσταση σχετικά με την αναγνώριση των πτυχίων που λαμβάνονται από την εξ αποστάσεως εκπαίδευση».

Ο στρατός «εμποδίζει» τις σπουδές;

Οι αλλαγές στα δίδακτρα των αγγλικών πανεπιστημίων τοποθετούνται πρακτικά στην ακαδημαϊκή χρονιά 2021-2022. Είναι η χρονιά που θα πάνε για σπουδές οι φετινοί μας στρατιώτες. Το αίσθημα της αδικίας και της διάκρισης φαίνεται εντονότατο, αν αναλογιστεί κανείς ότι οι φετινές απόφοιτες της μέσης εκπαίδευσης, θα πληρώσουν τα δίδακτρα που ισχύουν σήμερα. Στην άλλη πλευρά, τα αγόρια μας ετοιμάζονται να εκπληρώσουν τη στρατιωτική τους θητεία. Μια υποχρέωση που θα τους στοιχίσει διπλά, τριπλά ή και πενταπλά, όπως ακούστηκε στη συνεδρία της Επιτροπής της Παιδείας στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα.

Μια εισήγηση που ακούστηκε στη συνεδρία ήταν η αναστολή της στρατιωτικής τους θητείας, ενώ μια άλλη αφορούσε την άμεση έναρξη σπουδών με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Ούτε η μια ούτε η άλλη είναι εφικτές υπό τις περιστάσεις, ωστόσο οι Υπουργοί Παιδείας και Εξωτερικών δήλωσαν ότι ήδη βρίσκονται σε συζητήσεις και διαβουλεύσεις, ώστε να εξευρεθούν οι απαραίτητες λύσεις.

Αυτό που απαιτείται άμεσα είναι η καταγραφή όσων ενδιαφέρονται να σπουδάσουν στην Αγγλία, ώστε να υπάρχει μια σαφής εικόνα και διεκδίκηση λογικών διδάκτρων από τα αγγλικά πανεπιστήμια.

Μήπως είναι η ευκαιρία μας;

«Είσαι της Αγγλίας ή της Αθήνας;». Πόσο συχνά ακούμε την ερώτηση όταν συζητούμε για φοιτητικά χρόνια και σπουδές. Μια αντίληψη αν θες, άποψη, ή παγιωμένη εικόνα που ίσως πρέπει επιτακτικά ν’ αλλάξει, γιατί τα δικά μας πανεπιστήμια ήδη κατέκτησαν υψηλές θέσεις στις λίστες με τα καλύτερα της Ευρώπης και όχι μόνο. Είμαι, λοιπόν, της Κύπρου!

Η ευκαιρία της Κύπρου να κερδίσει το στοίχημα της ανάδειξής της ως εκπαιδευτικού κέντρου μπορεί να είναι τώρα. Ο Πρόεδρος Επιτροπής Παιδείας της Βουλής, κ. Κυριάκος Χατζηγιάννης, μιλώντας στις «Τομές στα Γεγονότα» την περασμένη Τετάρτη, ανέφερε ότι από τη μια ελπίζει σε μια θετική κατάληξη της όλης προσπάθειας της κυβέρνησης με την Αγγλία, αλλά από την άλλη δεν θα πρέπει να επιμείνουμε μόνο σε αυτό. «Πρέπει να ψάξουμε και άλλα ενδεχόμενα και άλλες εναλλακτικές. Ποιος είναι ή θα πρέπει να είναι ο ρόλος των κυπριακών πανεπιστημίων, είτε κρατικών είτε ιδιωτικών σε όλο αυτό; Για παράδειγμα θα μπορούσαν να προσφέρουν αγγλόφωνα προγράμματα. Αυτό βέβαια δεν αναιρεί τις προσπάθειες που καταβάλλει ο Υπουργός Εξωτερικών».

Η μεγάλη κουβέντα επιβάλλεται να ξεκινήσει, σύμφωνα με τον κ. Χατζηγιάννη. Η Κύπρος θα μπορούσε να γίνει ένα κέντρο εκπαίδευσης χωρίς να χρειάζεται να διαβουλεύεται με την όποια χώρα, να δεχθεί φοιτητές με χαμηλά δίδακτρα. «Τα πανεπιστήμιά μας χρειάζεται να αναβαθμίσουν τα προγράμματα, να δώσουν διευκολύνσεις και στήριξη όπου χρειάζεται. Θεωρώ ότι όλοι θα φέρουν τις προτάσεις τους. Οφείλουν να δώσουν το καλύτερο που μπορούν είτε μέσω υποτροφιών είτε μέσω χαμηλότερων διδάκτρων, για να προσελκύσουν τους φοιτητές».

«Στηρίξτε μας για να στηρίξουμε»

Ο Πρόεδρος Επιτροπής Παιδείας της Βουλής τόνισε ότι η ποιότητα του κυπριακού πανεπιστημίου βρίσκεται στους σωστούς πυλώνες. «Η κυπριακή επιλογή είναι σωστή και αξιόπιστη. Από την άλλη το μέλλον του Ηνωμένου Βασιλείου φαίνεται να είναι δυσοίωνο. Η ζωή είναι ακριβή. Δεν μπορούμε εμείς να δεχθούμε ή και να έχουμε τέτοια υψηλά δίδακτρα. Από την άλλη θα πρέπει να αναβαθμιστεί και το κυπριακό απολυτήριο μέσης εκπαίδευσης που θα οδηγεί σε διάφορα πανεπιστήμια είτε κρατικά δικά μας είτε ευρωπαϊκά». Τέλος, ο κ. Χατζηγιάννης εξέφρασε την ελπίδα ότι οι προσπάθειες θα τελεσφορήσουν, ενώ στην αντίθετη περίπτωση καλεί όλους να προσφέρουν κίνητρα και διευκολύνσεις στους φοιτητές.

Στην αντίπερα όχθη τα πανεπιστήμια δεν δηλώνουν την ετοιμότητά τους για ‘αναβάθμιση’ αν δεν έχουν τη στήριξη του κράτους. Πηγές από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο Κύπρου ανέφεραν στη «Σ» ότι υπάρχουν διάφορα θέματα που χρήζουν άμεσης επίλυσης, όπως για παράδειγμα το θέμα των εγκαταστάσεων. Το κράτος οφείλει να στηρίξει τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ώστε αυτά να μπορέσουν να ενισχυθούν με υλικούς και ανθρώπινους πόρους.