ΔΗΚΟ: Μια μακρόχρονη ιστορία διασπάσεων

Θα ήταν παράδοξο, τα πολιτικά κόμματα, ως εκφράσεις των κοινωνικών διεκδικήσεων και συμφερόντων, να μείνουν ανέπαφα από τους κλυδωνισμούς μιας διαταραγμένης, γεμάτης αντιθέσεις και ανταγωνισμούς, κοινωνικής και πολιτικής ιστορίας.

Η ιστορία των κυπριακών πολιτικών κομμάτων, ως μέρος της ευρύτερης πολιτικής ιστορίας, βρίθει ανταγωνισμών, που οδήγησαν, συχνά, σε εσωτερικές διασπάσεις, προκαλώντας νέες πολιτικές συσσωματώσεις, αναδιατάξεις και μετασχηματισμούς.

Η πρόσφατη εσωκομματική κρίση στο Δημοκρατικό Κόμμα, που οδήγησε στην αποχώρηση πέντε σημαινόντων κομματικών στελεχών – των βουλευτών Μαρίνου Μουσιούττα, Άγγελου Βότση, Γιώργου Προκοπίου, του αντιπροέδρου Αλέκου Τρυφωνίδη και του μέλους της Κεντρικής Επιτροπής, Χρίστου Τσίγκη -, είναι μόνον ένα ακόμα δυσάρεστο επεισόδιο σε μια μακρά ιστορία εσωκομματικών αντιπαραθέσεων και διενέξεων, που με τα εκρηκτικά αποτελέσματά τους αναδιαμόρφωσαν όχι μόνον τον κομματικό, αλλά και τον ευρύτερο πολιτικό χάρτη.

Το ιστορικό των διασπάσεων στο Δημοκρατικό Κόμμα

Το Δημοκρατικό Κόμμα, στην πολυκύμαντη ιστορία του, έχει να επιδείξει μια… πλούσια προϊστορία διαγραφών, διασπάσεων και αποχωρήσεων, που σημάδεψαν, σε σημαντικό βαθμό, την πολιτική του φυσιογνωμία.

Ιστορικά, οι πρόσφατες αποχωρήσεις αποτελούν το δέκατο, στη σειρά, σημαντικό επεισόδιο διαγραφών και αποχωρήσεων κορυφαίων στελεχών του Δημοκρατικού Κόμματος, το οποίο είναι αξιοσημείωτο ότι παρουσιάζει, περισσότερο απ' όλα τα κυπριακά κόμματα, μια… ενδημική έφεση στην παθογένεια των διασπάσεων. Κυρίως, ως αποτέλεσμα δύο βασικών παραγόντων: από τη μια, της ενδιάθετης ρευστότητας και ασάφειας ως προς την ιδεολογική του ταυτότητα, καθώς διεμβολίζεται, ιδεολογικά, τόσο από τα αριστερά όσο και από τα δεξιά, σ' ένα αμφίπλευρο ιδεολογικό εκκρεμές ανάμεσα στους δύο κυρίαρχους ιδεολογικοπολιτικούς πόλους, και, αφετέρου, λόγω της σχεδόν ψυχαναγκαστικής καθήλωσης στην εξουσιαστική του αναφορά, η οποία οξύνει, σε βαθμό διάσπασης, τους αγώνες για την εξουσία στο εσωτερικό του.

Αρχή το 1977

Η πρώτη διάσπαση χρονολογείται στο 1977, όταν, από την τότε Δημοκρατική Παράταξη (αργότερα ΔΗΚΟ), τέσσερα στελέχη, οι Λεόντιος Ιεροδιακόνου, Πολύβιος Κόλοκος, Ανδρέας Μολέσκης και Χάρης Κυριακίδης, διαφωνώντας για τον τρόπο λειτουργίας του κόμματος με τον ιδρυτή και πρόεδρό του, Σπύρο Κυπριανού, αποχωρούν.

Τρία χρόνια μετά, το 1980, ακολουθεί η δεύτερη μεγάλη εσωκομματική σύγκρουση. Με φόντο την κρίση στις σχέσεις του Σπύρου Κυπριανού με το ΑΚΕΛ, που βρίσκονταν στην Κυβέρνηση, αλλά και την κρίση στους κόλπους του ΔΗΚΟ, όπως είχε στο μεταξύ ονομαστεί η Δημοκρατική Παράταξη, ο Αλέκος Μιχαηλίδης, Πρόεδρος της Βουλής, αποχωρεί με άλλους βουλευτές και στελέχη από το κόμμα και ιδρύουν τη Νέα Δημοκρατική Παράταξη (ΝΕΔΗΠΑ), ενώ ο τότε Υπουργός Παιδείας Χρυσόστομος Σοφιανός δημιουργεί το Παγκύπριο Ανανεωτικό Μέτωπο (ΠΑΜΕ).

Το 1991 σηματοδοτεί την τρίτη αποχώρηση από το ΔΗΚΟ, καθώς ο τότε Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Ρολάνδης αποχωρεί από το κόμμα, επικαλούμενος λόγους διαφωνίας με την πολιτική του Προέδρου Κυπριανού στο Κυπριακό, για να ιδρύσει το Κόμμα των Φιλελευθέρων.

Το 1998 λαμβάνει χώρα η τέταρτη μεγάλη διάσπαση του Δημοκρατικού Κόμματος, καθώς με φόντο τις σχέσεις με την κυβέρνηση Γλαύκου Κληρίδη, αποχωρούν από το κόμμα οι Αλέξης Γαλανός, Ντίνος Μιχαηλίδης, Κώστας Ηλιάδης, ενώ αποστασιοποιείται ο Ανδρέας Μουσιούττας, διαφωνώντας με την απόφαση του Σπ. Κυπριανού να αποχωρήσει από την κυβέρνηση. Μαζί με τον Αλέξη Γαλανό θα αποχωρήσουν και άλλα στελέχη, όπως ο τότε Υπουργός Αντώνης Πασχαλίδης, τα οποία θα ιδρύσουν το ΚΕΑ, ενώ το Μάρτιο του 1999 ο Ντίνος Μιχαηλίδης ιδρύει το ΑΔΗΚ.

Το 2007 διαγράφεται ο ευρωβουλευτής Μάριος Ματσάκης, για διεξαγωγή δραστηριοτήτων που δεν βρίσκουν την έγκριση του κόμματος.

Τον Ιούνιο 2011, το Εκτελεστικό Γραφείο του ΔΗΚΟ, έπειτα από εισήγηση του Προέδρου του κόμματος, Μάριου Καρογιάν, αποφασίζει τη διαγραφή του Αναπληρωτή Προέδρου Γιώργου Κολοκασίδη και του βουλευτή Ζαχαρία Κουλία για λόγους «αντικομματικής συμπεριφοράς».

Τον Σεπτέμβριο 2013 το Εκτελεστικό Γραφείο του ΔΗΚΟ αποφασίζει ομόφωνα ότι έθεσαν εαυτόν εκτός κόμματος τα ακόλουθα στελέχη: Ανδρέας Σίμου Αγγελίδης, Σίμος Αγγελίδης, Χρίστος Σενέκης, Τάσος Κύζας, Αντώνης Κουντούρης, Μιχάλης Μάλλας, Κλεάνθης Σολέας, Αντρέας Σταυρίδης, Χάρης Σοφοκλέους, και Άντρη Παφίτη. Επίσης αποφασίστηκε η διαγραφή του πρώην επαρχιακού Γραμματέα του κόμματος στη Λάρνακα, Χρήστου Ορφανίδη.

Η προεδρία Νικόλα Παπαδόπουλου

Ιδιαίτερα τεταμένη εσωκομματικά είναι η περίοδος της ηγεσίας του κ. Νικόλα Παπαδόπουλου, καθώς, κατά τη διάρκεια αυτής, σημειώθηκαν ουκ ολίγες διαγραφές και αποχωρήσεις στελεχών. 

Τον Μάρτιο 2014, με αφορμή την απόφαση του Δημοκρατικού Κόμματος για αποχώρηση από την Κυβέρνηση ΔΗΣΥ, αποχωρούν από το κόμμα οι τότε υπουργοί Φώτης Φωτίου, Κυριάκος Κενεβέζος, Πέτρος Πετρίδης, ακολουθώντας τον ήδη αποχωρήσαντα, υπουργό Εμπορίου και Ενέργειας, Γιώργο Λακκοτρύπη.

Νέο κύμα διαγραφών και παραιτήσεων, που είχαν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός άκρως ρηξιγενούς εσωκομματικού τοπίου, είχαμε τον Φεβρουάριο του 2018, με σειρά ιστορικών και προβεβλημένων στελεχών του ΔΗΚΟ να βρίσκονται εκτός της παράταξης, προεξάρχοντος του τέως προέδρου του κόμματος και τέως προέδρου της Βουλής, Μάριου Καρογιάν, της τέως ευρωβουλευτού Αντιγόνης Παπαδόπουλου, της τέως βουλευτού Αθηνάς Κυριακίδου, και αρκετών άλλων στελεχών όπως οι Γιάννος Λακκοτρύπης, Χρίστος Φλουρέντζος, Μαρίνος Κλεάνθους, Τάκης Γαβριηλίδης κ.ά.

Ένα χρόνο ενωρίτερα, το 2017, ο Βασίλης Πάλμας, πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος επί διακυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου,  έθετε εαυτόν εκτός κόμματος, αποδεχόμενος τη θέση του Υφυπουργού παρά τω Προέδρω από τον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη.

Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς παραιτείται, λόγω διαφωνιών όσον αφορά τη μορφή λύσης του Κυπριακού και τον τρόπο λειτουργίας του κόμματος,  ο Αντιπρόεδρος του ΔΗΚΟ, Χρίστος Πατσαλίδης.

Η πρόσφατη αποχώρηση των «5», φαίνεται να ολοκληρώνει μια μακρόχρονη διαδικασία εσωκομματικών ρήξεων, που οδήγησαν το μεγαλύτερο κόμμα του Κέντρου σε μια φθοροποιό εσωστρέφεια, σε μια περίοδο, μάλιστα, γενικότερης κρίσης του πολιτικο-κομματικού συστήματος της χώρας. Μένει να διαφανεί, αν πρόκειται για την κορύφωση της τελευταίας πράξης, ή να θα επακολουθήσουν και άλλες, σε σ' ένα επαναλαμβανόμενο μονόπρακτο μικροπολιτικών επεισοδίων. ​