Η κατάσταση στον γειτονικό μας Λίβανο

Μιλάμε τελευταία περισσότερο για τον κορωνοϊό, για την Τουρκία, προηγουμένως για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή με επίκεντρο τη Συρία και τις σχέσεις των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων, ξεχνούμε όμως γενικά μια χώρα γείτονά μας με την οποία έχουμε και είχαμε πολλές σχέσεις, δηλαδή τον Λίβανο.

Ο Λίβανος ήταν για μας καθώς και για τους Ευρωπαίους, για μιαν εποχή, μια χώρα για να επισκεφθεί κάποιος και επίσης για να κάνει διακοπές. Ξεχώριζε από τις άλλες γειτονικές χώρες και θεωρείτο πολύ κοντά στην Ευρώπη. Με τη συμφωνία Sykes-Picot κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Συρία και ο Λίβανος πέρασαν στην επιρροή της Γαλλίας. Στον Λίβανο μέχρι σήμερα υπάρχει η παλιά γενεά που μιλά Γαλλικά και είναι κοντά στη γαλλική κουλτούρα. Βεβαίως σήμερα οι Αγγλοσάξονες επεβλήθησαν και υπάρχει πάντα εκεί το AUB, το Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού, στο οποίο σπούδασαν και πολλοί Κύπριοι και Ελλαδίτες. Μερικοί από εμάς θυμόμαστε πάντα το Casino de Liban, με προγράμματα που έρχονταν κατευθείαν από το Παρίσι.

Τα συμφέροντα των Δυνάμεων, δυστυχώς, επηρέασαν και τον Λίβανο και έτσι είχαμε τον εμφύλιο πόλεμο πριν από μερικά χρόνια, οπότε χιλιάδες Λιβανέζοι εγκατέλειψαν τη χώρα και πολλούς απ’ αυτούς τους φιλοξενήσαμε στην Κύπρο. Όταν για πρώτη φορά η κατάσταση ομαλοποιήθηκε, πολλοί Λιβάνιοι επέστρεψαν στη χώρα τους.

Τώρα, όμως, τον τελευταίο καιρό ο Λίβανος πάλι φλέγεται και απ’ ό,τι φαίνεται αυτήν τη φορά η κατάσταση είναι πολύ περισσότερο σοβαρή από άλλες προηγούμενες κρίσεις.

Ο Λίβανος επιζούσε λόγω ορισμένων «κανόνων», που ακολουθούνταν, και όσο ακολουθούνταν η χώρα ήταν ακμάζουσα και ευημερούσα.

Ο πρώτος «κανόνας» ήταν ο διαμοιρασμός εξουσίας. Υπήρχε ένας όσο το δυνατόν δίκαιος διαμοιρασμός των θέσεων στην Κυβέρνηση μεταξύ των διαφόρων πυρήνων της χώρας. Αυτό πλέον δεν υπάρχει και είναι ένας από τους λόγους της καταστροφής του Λιβάνου. Επίσης υπήρχε ένας άγραφος κανόνας να μην καλούν οι χριστιανοί τους Δυτικούς εις βοήθειάν τους και οι μουσουλμάνοι τους Άραβες (βλ. Maha Yahya, «All fall down», Carnegie Middle East Center, 24 July 2020).

To κυριότερο όμως είναι, μετά από το πιο πάνω, ότι η χώρα καταστράφηκε οικονομικά. Οι λιβανέζικες τράπεζες έχουν πάθει τεράστια ζημιά καθώς επίσης ο τομέας του τουρισμού. Μεταξύ Οκτωβρίου 2019 και Ιανουαρίου 2020, 800 τουριστικά καταλύματα έκλεισαν οριστικά (ενθ.). Η πανδημία του Covid-19 δεν βοήθησε καθόλου την κατάσταση. Η μεσαία τάξη έχει καταστραφεί και η χώρα ζει σε μια κατάσταση, όπου η ελευθερία του λόγου και της εκφράσεως δεν εφαρμόζεται.

Ο στρατός και οι δυνάμεις ασφαλείας της χώρας έχουν παρακμάσει, αφού οι μισθοί τους έχουν δραστικά ελαττωθεί.

Φαίνεται ότι η διαφθορά ανθίζει στη χώρα και, όπως ξένοι παρατηρητές αναφέρουν, οι Λιβανέζοι πολιτικοί αντί να προσπαθούν για τη πρόοδο της χώρας τους σκέφτονται τα πολιτικά συμφέροντα (ενθ.). Ως αποτέλεσμα χιλιάδες Λιβανέζοι, όσοι μπορούν, εγκαταλείπουν τη χώρα. Ο Καναδάς, οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Ελβετία είναι χώρες στις οποίες προσπαθούν να καταφύγουν μετά την κατάσταση στην οποία, δυστυχώς, περιήλθε και περιέρχεται η χώρα τους. Ας ελπίσουμε ότι καλύτερες μέρες θα ανατείλουν στη γειτονική μας χώρα, αν και αυτό δεν φαίνεται προς το παρόν να συμβαίνει.

*Δικηγόρος, Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών & Διεθνών Σχέσεων (Η.Ε.Ι., Γενεύης Ελβετίας), Πρόεδρος του Ιδρύματος Θεοδούλου, Πρώην Μέλος της Γραμματείας του ΟΗΕ.