Πολιτισμός

ART AERI: Γρηγόρης Αυξεντίου

Ο Γρηγόρης Πιερή Αυξεντίου γεννήθηκε στην Λύση Αμμοχώστου στις 22 Φεβρουαρίου 1928 και σκοτώθηκε στην Μονή Μαχαιρά στις 3 Μαρτίου 1957. Ήταν αγωνιστής της ΕΟΚΑ, κατά τον Απελευθερωτικό Αγώνα του 1955-59 εναντίον της αγγλικής κατοχής. Ήταν δεύτερος στην ιεραρχία της οργάνωσης και σκοτώθηκε από τους Άγγλους σε μάχη που δόθηκε κοντά στην Ιερά Μονή Μαχαιρά. Κατά τη διάρκεια του αγώνα ήταν κυρίως γνωστός με το ψευδώνυμο Ζήδρος, καθώς επίσης και με το Ρήγας, Αίαντας, Άρης, Μάστρος, Ανταίος και Ζώτος, ενώ εκ των υστέρων ονομάστηκε «Σταυραετός του Μαχαιρά». Μετά θάνατον, τιμήθηκε από την ελληνική πολιτεία με τον βαθμό του Αντιστράτηγου. Κατετάγη στον ελληνικό στρατό και πέρασε από τη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών Πεζικού, ενώ παράλληλα μελετούσε φιλολογία για να μπει στην φιλοσοφική σχολή Αθηνών. Απολύθηκε από τον Στρατό ως Έφεδρος Ανθυπολοχαγός Πεζικού και στη συνέχεια υπηρέτησε στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα για λίγους μήνες, προτού επιστρέψει στην Κύπρο το 1952, όπου εργάστηκε μαζί με τον πατέρα του και αρραβωνιάστηκε.

Την 1η Απριλίου 1955 καταζητείτο από τους Άγγλους για τη συμμετοχή του στον Αγώνα και μετατέθηκε στην επαρχία Κερύνειας, όπου υπηρέτησε ως τομεάρχης της ΕΟΚΑ μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1955. Από τον Δεκέμβριο του 1955 διετέλεσε τομεάρχης Πιτσιλιάς, μέχρι τις 3 Μαρτίου του 1957 που έπεσε μαχόμενος.

Ένα από τα σημαντικότερα κρησφύγετα που χρησιμοποίησε ο Γρηγόρης Αυξεντίου τον καιρό του Αγώνα βρίσκεται στην καρδιά του Παλαιχωρίου, δίπλα από την Εκκλησία της Παναγίας Χρυσοπαντάνασσας, στο υπόγειο του σπιτιού του Ανδρέα και της Μαρίτσας Καραολή.

Στις 3 Μαρτίου του 1957 οι Άγγλοι, ύστερα από προδοσία, πληροφορήθηκαν το κρησφύγετό του κοντά στο Μαχαιρά. Το περικύκλωσαν με αυτοκίνητα και ελικόπτερα, μετά από πολύωρη μάχη και αρκετούς νεκρούς Άγγλους έριξαν βενζίνη στο κρησφύγετο και τον έκαψαν ζωντανό. Το καμένο σώμα του θάφτηκε στις 4 Μαρτίου στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας, στον χώρο που είναι γνωστός σήμερα ως «Τα Φυλακισμένα Μνήματα» από τους Άγγλους στρατιώτες, από φόβο λαϊκών εκδηλώσεων.

Στο σημείο της τελευταίας μάχης του Αυξεντίου έχει κτιστεί μνημείο, ενώ στο παρακείμενο μοναστήρι αναγέρθηκε πελώριο άγαλμά του.

Πολλοί Έλληνες και ξένοι ποιητές εμπνεύστηκαν από τον αγώνα και τον θάνατο του Γρηγόρη Αυξεντίου και έγραψαν ποιήματα προς τιμήν του, όπως ο Κύπριος ποιητής Κώστας Μόντης και ο Γιάννης Ρίτσος με το ποίημα «Ο Αποχαιρετισμός».

Στην Κύπρο θεωρείται ήρωας και τιμάται κάθε χρόνο με μνημόσυνο στο Μοναστήρι Μαχαιρά, σε ημερομηνία που πλησιάζει εκείνην του θανάτου του. Τον Οκτώβριο του 2016, o Υπουργός Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας Πάνος Καμμένος παρέδωσε τιμητικά τον βαθμό του Αντιστράτηγου στα συγγενικά πρόσωπα του Αυξεντίου.

Για περισσότερες πληροφορίες αποταθείτε στο www.artaeri.com.

Μακαρίου 71, Λ/σία