Πραξικόπημα στο Μάλι

Στις 18 Αυγούστου, 2020 έγινε πραξικόπημα στο Μάλι με το οποίο ανετράπη ο Πρόεδρος του Imbrahim Boubacar Keïta (IBK) που ήταν στην προεδρία από το 2013. Η αστάθεια στην αφρικανική αυτή χώρα υπήρχε από την αρχή του έτους και συνεχιζόταν μέχρι σήμερα. Το πραξικόπημα έγινε από στρατιωτικούς οι οποίοι συνέλαβαν τον Πρόεδρο, ο οποίος, όμως, σε ομιλία του από την εθνική τηλεόραση, ανήγγειλε την παραίτησή του. Ήταν ένα, προς το παρόν, αναίμακτο πραξικόπημα και ελπίζεται αυτό να συνεχίσει.

Οι στρατιωτικοί που έκαμαν το πραξικόπημα υπόσχονται ότι θα εγκαταστήσουν μια πολιτική κατάσταση σύντομα, μετά την πτώση του Προέδρου, και θα κηρύξουν εκλογές. Επίσης έχουν υποσχεθεί ότι θα σεβαστούν τις διεθνείς υποχρεώσεις του Μάλι.

Οι πραξικοπηματίες ισχυρίζονται ότι η χώρα βρίσκεται σε κατάσταση χάους και ότι ο μόνος τρόπος για να σωθεί η κατάσταση ήταν η αποπομπή του Προέδρου. Η οικογένεια του Προέδρου και κυρίως ο γιος του κατηγορούνταν για διαφθορά και υπερπολυτελή ζωή.

Ενώ το πραξικόπημα έγινε από στρατιωτικούς, το καθεστώς του Προέδρου Keïta για μήνες καταπολεμείτο από ένα κίνημα αποκαλούμενο M5-RFP, του οποίου ο ηγέτης είναι ο ιμάμης Mahmoud Dicko, πρώην Πρόεδρος του Ανωτάτου Ισλαμικού Συμβουλίου του Μάλι.

Ο Πρόεδρος Keïta αποφάσισε να φύγει χωρίς αντίσταση, διότι δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς. Εν τω μεταξύ, στο Βamako, την πρωτεύουσα του Μάλι, υπήρξε ικανοποίηση μεταξύ του πληθυσμού από την αποπομπή του Προέδρου.

Το πραξικόπημα στο Μάλι δεν έχει μόνο σημασία για την ίδια τη χώρα, αλλά κυρίως για την ευρύτερη περιοχή της Αφρικής που ευρίσκεται και τις επιπτώσεις που θα έχει στις γειτονικές χώρες, κυρίως τον Νίγηρα, την Ακτή του Ελεφαντοστού, την Μπουρκίνα Φάσο και τη Σενεγάλη.

Η Γαλλία, της οποίας το Μάλι ήταν αποικία, έχει συμφέροντα και μεγάλη επιρροή στη χώρα. Κατά μερικούς αναλυτές, το Παρίσι φοβάται ότι το πραξικόπημα θα φέρει αστάθεια στην περιοχή. Για τη Γαλλία, κατά άλλους, σημασία έχει η διαμάχη εναντίον των τζιχαντιστών που βρίσκονται στην περιοχή (βλ. Piotr Smolar, “La France face à la peur du vide”, Le Monde, 20 Αυγούστου, 2020, σελ. 3).

Ήδη ο κ. Macron ήρθε σε επαφή με τους διάφορους παράγοντες στην περιοχή και λαμβάνονται μέτρα για αντιμετώπιση της κατάστασης. Υπάρχει γαλλικός στρατός στην περιοχή, κοντά στους 5000 άνδρες.

Η κρίση στο Sahel συνεχίζεται χωρίς λύση. Είναι φανερό για όλους τους ενδιαφερομένους, συμπεριλαμβανομένης και της Γαλλίας, ότι η κρίση στην περιοχή δεν μπορεί να λυθεί μόνο με στρατιωτικά μέτρα. Είναι θέμα χρησιμοποίησης στρατιωτικών μέτρων και διπλωματίας και, το πραξικόπημα στο Μάλι, δεν βοηθά καθόλου την επιστροφή μιας κάποιας ηρεμίας στις επηρεαζόμενες χώρες.

*Δικηγόρος, Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών & Διεθνών Σχέσεων (Η.Ε.Ι., Γενεύης Ελβετίας), Πρόεδρος του Ιδρύματος Θεοδούλου, πρώην Μέλος της Γραμματείας του ΟΗΕ