Η πόλη του Ευαγόρα, εν μέσω στρατηγικών ανακατατάξεων
Οι τουρκικές κατοχικές δυνάμεις, ευρισκόμενες εν μέσω διαδικασιών, όχι μόνο εμπέδωσης της κατοχικής παρουσίας τους στη μεγαλόνησο, αλλά και προβολής στρατηγικής ισχύος στο ευρύτερο διεθνές περιβάλλον ασφάλειας, αναγγέλλουν την πρόθεσή τους για δημιουργία ναυτικής βάσης στην πόλη του Ευαγόρα, Αμμόχωστο ή στο Τρίκωμο, γενέτειρα του θρυλικού αρχηγού της ΕΟΚΑ, Στρατηγού Γεωργίου Γρίβα - Διγενή.
Η επιλογή τόπου και χώρου από την Άγκυρα, πέραν του γεγονότος ότι προδήλως εξυπηρετεί τα γεωστρατηγικά της συμφέροντα στη θαλάσσια και όχι μόνο περιοχή της Κύπρου, παραπέμπει επίσης σημειολογικά και στο γεγονός πως η Τουρκία διαχρονικά προχωρεί σε επιλογές που εμπεριέχουν ιστορικές και πολιτιστικές εν προκειμένω αναφορές, επιχειρώντας τοιουτοτρόπως να πλήξει ή και να ακυρώσει το ιστορικό περιεχόμενο που ενυπάρχει και εκπέμπεται σε τόπο και πολιτικό πλαίσιο.
Ταυτόχρονα, η Τουρκία διαδηλώνει εμπράκτως και στους πλέον εύπιστους Έλληνες της Κύπρου πως δεν προτίθεται να επιστρέψει καμιά πόλη ή κανένα χωριό που κατέλαβε διά των όπλων το 1974, ακυρώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την ούτω καλούμενη «αμμοχωστοποίηση» του κυπριακού προβλήματος, που αναφέρεται στις ψευδαισθήσεις και προσδοκίες μερίδας των Ελλήνων της Κύπρου για επιστροφή της Αμμοχώστου.
Η επιλογή του χρόνου εκδήλωσης της πρόθεσης της Άγκυρας να δημιουργήσει ναυτική βάση στην ευρύτερη περιοχή της Αμμοχώστου παραπέμπει σε τουρκικό σχεδιασμό που αφορά όχι μόνο στο γεγονός της υπογράμμισης του ότι η Τουρκία θα συνεχίσει ακώλυτα να πραγματοποιεί γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ, υποστηριζόμενες εν προκειμένω από την κατά ανωτέρω ναυτική βάση, αλλά ταυτόχρονα επιχειρεί να αναδείξει την εικόνα μιας ισχυρής ναυτικής δύναμης εν μέσω ενός διεθνούς παιγνίου αντιπαρατιθέμενων κρατικών οντοτήτων σε θαλάσσιες ζώνες της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Το γεγονός δε της στρατηγικής σύμπραξης Ελλάδος - Γαλλίας και Κύπρου - Γαλλίας αντιστοίχως, αλλά και Αιγύπτου - Ελλάδος, οικοδομεί ένα παζλ αντιπαραθέσεων που επιτείνει την πρόθεση της Τουρκίας για τη δημιουργία τής εν προκειμένω ναυτικής βάσης.
Στο κατά τα ανωτέρω διαμορφούμενο παζλ ενός άξονα δυνάμεων που συναντώνται συνεργαζόμενες ή και αντιπαρατιθέμενες γύρω από τη μεγαλόνησο, την κατά Henry Kissinger και «αβύθιστο αεροπλανοφόρο», η Αθήνα ούσα η πλέον συναφής προς την ιστορία και τον πολιτισμό της Κύπρου, εμφανίζεται να λειτουργεί διστακτικά ως προς τους θεμιτούς βηματισμούς της, που εκτείνονται στην αναγκαιότητα οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ των δυο κρατών του Ελληνισμού.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα εκπέμπει τα λάθος μηνύματα, τόσο στην Τουρκία, όσο και διεθνώς, καθώς η υποχρέωση των Αθηνών για εφαρμογή των δικαιωμάτων της στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου της θάλασσας πραγματώνεται ατελώς πλήττουσα την ελληνική αξιοπιστία, αλλά και τη διεθνή παράσταση της χώρας ως δύναμης ευθύνης και αποφασιστικότητας.
Υπογραμμίζεται εν προκειμένω πως η παρούσα διεθνοπολιτική συγκυρία που αναφέρεται στις υφιστάμενες εξαιρετικού επιπέδου σχέσεις της Ελλάδος, όπως και της Κύπρου με την Αίγυπτο του στρατηγού Σίσι, αλλά και με το Ισραήλ αντιστοίχως, ενώ παράλληλα εκδηλώνεται έμπρακτη και μηνυματικά ισχυρή στήριξη των ΗΠΑ στη Λευκωσία διά της άρσης του εμπάργκο για αγορά όπλων, παρουσιάζεται ως κρίσιμη ευκαιρία για την οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ των δυο χωρών και την κατ’ αυτόν τον τρόπο ολοκλήρωση του
γεωστρατηγικού και ενεργειακού παζλ του αγωγού EastMed.
Σε παρόντα χρόνο και με την παρατεταμένη τουρκική επιθετικότητα εναντίον Ελλάδος και Κύπρου να ακολουθείται από τη γερμανική πρωτοβουλία «διαιτησίας» μεταξύ των δύο αντιπαρατιθέμενων, κατά τη γερμανική λογική, μερών, εκπέμπεται διαστρεβλωμένα η παράσταση, όπου στο ενδεχόμενο που η Ελλάδα προχωρήσει στην κατά τα διεθνοπολιτικά δεδομένα οφειλόμενη και απολύτως νόμιμη κίνηση οριοθέτησης ΑΟΖ με την Κύπρο, αυτό θα μπορούσε να εκληφθεί ως υπονομεύουσα τη «διαμεσολαβητική» εν προκειμένω πρωτοβουλία.
Η ανωτέρω συνθήκη αποτελεί μια μεροληπτική προς την Τουρκία κατασκευή του Βερολίνου, την οποία η Ελλάδα σήμερα οφείλει και μπορεί να αγνοήσει υπερβαίνοντάς την, διά της κατά ταύτα σύναψης με την Κυπριακή Δημοκρατία συνθήκης οριοθέτησης κοινών θαλασσίων ζωνών κατ’ εφαρμογήν του διεθνούς δικαίου της θάλασσας.
*Ομότιμος Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο
