Διεθνή

Νέο τμήμα στρατηγικής αντιπροπαγάνδας και διαχείρισης κρίσεων έστησε η Τουρκία

Το νέο τμήμα της Διεύθυνσης Επικοινωνιών της Τουρκίας, ο ρόλος του Καθηγητή Fahrettin Altun σε τοπικό και διεθνές επίπεδο και η υιοθέτηση «αντιφασιστικής» ρητορικής. Το σχεδιαζόμενο κοινό κέντρο «αντιμετώπισης της ισλαμοφοβίας» από Τουρκία-Πακιστάν-Μαλαισία.

Άλλο ένα μηχανισμό επιχειρήσεων προπαγάνδας και αντι-προπαγάνδας στήνει η Τουρκία για αντιμετώπιση, όπως μεταδίδεται, «επιχειρήσεων εσφαλμένων αντιλήψεων» ("misperception operations"). Ενδεχομένως, σκοπός των νέων μέτρων είναι η αντιμετώπιση της αυξανόμενης ρητορικής εναντίον της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η οποία έχει πολλαπλασιαστεί τον τελευταίο καιρό.

Πρόκειται για νέο τμήμα με τον τίτλο «Στρατηγική Επικοινωνία & Διαχείριση Κρίσεων» ("Strategic Communications & Crisis Management") και σκοπός του είναι η εργασία για αντιμετώπιση «ψυχολογικών εκστρατειών, προπαγάνδας και επιχειρήσεων εσφαλμένων αντιλήψεων κατά της Τουρκίας» καθώς και επιχειρήσεις «έναντι όλων των χειραγωγήσεων και της παραπληροφόρησης».

Όπως πληροφορεί η «Duvar» (18/09/2020), το νέο τμήμα έχει θεσμοθετηθεί και έχει ανακοινωθεί από την Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της Τουρκίας.

Στην λίστα των καθηκόντων του νέου τμήματος καθορίζονται ως «περιόδοι κρίσης» οι φυσικές καταστροφές, οι περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, οι πόλεμοι και οι στρατιωτικές κινητοποιήσεις.

Αν και η Τουρκία έχει κλιμακώσει την προπαγανδιστική της δραστηριότητα σε παραδοσιακά ΜΜΕ και ΜΚΔ, τους τελευταίους μήνες έχει παρατηρηθεί έντονη αντίδραση και κριτική εναντίον της. Από την μια, έχει εντατικοποιηθεί η κατακραυγή από τους παραδοσιακούς αντιπάλους της, όπως η Ελλάδα, η Κύπρος, η Αρμενία και οι Κούρδοι, αποτέλεσμα και των πρόσφατων προκλήσεων σε Έβρο, Αιγαίο, ελλαδοκυπριακή ΑΟΖ, Συρία-Ιράκ και Καύκασο. Από την άλλη, σε αυτά έχουν προστεθεί πολλές αραβικές ψηφιακές φωνές, ειδικά από χώρες του Κόλπου που έχουν αποκαταστήσει τις σχέσεις τους με το Ισραήλ ή είναι σε τροχιά εξομάλυνσης ή εικάζεται πως θα το κάνουν.

Ιθύνων νους πίσω από το νέο τμήμα φέρεται να είναι ο Fahrettin Altun, Διευθυντής του Διεύθυνσης Επικοινωνιών της τουρκικής Προεδρίας ("İletişim Başkanlığı"). Αν και όχι τόσο γνωστός, τουλάχιστον μέχρι πρότινος, τυγχάνει της εμπιστοσύνης του Recep Tayyip Erdoğan καθώς ο τελευταίος του έχει αναθέσει αυτό το βαρυσήμαντο χαρτοφυλάκιο. Ο Altun είναι Καθηγητής Media and Communication Studies στο Πανεπιστήμιο İbn Haldun της Κωνσταντινούπολης και στέλεχος του κυβερνώντος AKP.

Ως ακαδημαϊκός και ερευνητής, ο Altun έχει πολλές επιστημονικές δημοσιεύσεις για ζητήματα ελευθερίας και δημοκρατίας των ΜΜΕ στην Τουρκία, για τον οριενταλισμό στον τρόπο που καλύπτονται τα τουρκικά θέματα στον ξένο Τύπο, τη ρητορική των αριστερών κεμαλιστών, την κριτική και την αντιπολίτευση προς το AKP καθώς και ευρύτερα θέματα όπως η επιρροή του μεταμοντερνισμού στην επικοινωνία, στην ηθική των ΜΜΕ και στην αντικειμενικότητα.

Ένα από τα μεγαλεπήβολα σχέδια στα οποία εμπλέκεται ο Altun είναι και η πρόταση για δημιουργία ενός κοινού κέντρου ΜΜΕ και επικοινωνιών «κατά του αντι-ισλαμικού ρατσισμού» από την Τουρκία, το Πακιστάν και την Μαλαισία. Το κέντρο φιλοδοξεί να δημιουργήσει ένα δυνατό «παγκόσμιο brand» με περιεχόμενο υψηλής ποιότητας στα αγγλικά, όπως ανέφερε ο Altun.

Συμφωνα με την «Daily Sabah» (05/10/2019), η απόφαση για δημιουργία πάρθηκε μεταξύ του Πρωθυπουργού του Πακιστάν Imran Khan, του Προέδρου Erdoğan και του Πρωθυπουργού της Μαλαισίας Mahathir Mohamad σε τριμερή συνάντησή τους στην Νέα Υόρκη κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Η κίνηση εντάσσεται στη στρατηγική του Erdoğan να καθιερωθεί ως ο μουσουλμάνος ηγέτης που αντιμετωπίζει αποτελεσματικά την ισλαμοφοβία σε διεθνές επίπεδο. Στις τότε δηλώσεις του αναφέρθηκε «στην άνοδο του ρατσισμού, της ξενοφοβίας και των αντι-μουσουλμανικών διακρίσεων ως απειλών κατά της παγκόσμιας ειρήνης και σταθερότητας» και πρότεινε μια «παγκόσμια στρατηγική για να πολεμήσουμε τέτοια εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας».

Ο Altun τότε δήλωσε πως ένα τέτοιο παγκόσμιο κανάλι θα έχει πιθανότατα έδρα την Κωνσταντινούπολη και θα επωφεληθεί από την εμπειρία του κρατικού «TRT», το οποίο έχει ισχυρό αγγλόφωνο τμήμα με παρουσία και στα ΜΚΔ. «Αυτή η ψηφιακή πλατφόρμα θα δημιουργεί βίντεο για τα ΜΚΔ και θα φτιάχνει ντοκυμαντέρ και βιντεο-ειδήσεις», είπε.

Είναι γεγονός πάντως πως τον τελευταίο καιρό η δημόσια ρητορική του δεξιού, συντηρητικού Erdoğan και των ακροδεξιών κεμαλιστών εθνικιστών συμμάχων του έχει υιοθετήσει ατάκες, φράσεις και λέξεις-κλειδιά από την δυτική αριστερή και ακροαριστερή πολιτική φιλολογία.

Για παράδειγμα, στις 20 Ιουλίου το 2020, επέτειο της εισβολής στην Κύπρο, το αγγλόφωνο, κρατικό «TRT World» κυκλοφόρησε και προώθησε διεθνώς ένα «ντοκυμαντέρ» με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Neo-Nazis of the Mediterranean». Το αφήγημά του περίπου μας έλεγε πως η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ένα «φασιστικό» κράτος, αποτέλεσμα της «φασιστικής» ελληνορθόδοξης παιδείας. Για «ενίσχυση» του αφηγήματος τούτου χρησιμοποίησε μαεστρικά δηλώσεις Κυπρίων Ελλήνων που ανήκουν στην ευρύτερη ελληνοκυπριακή αριστερά.

Σε άλλο παράδειγμα, τον Αύγουστο ο Erdoğan μιλώντας σε Τούρκους στρατιωτικούς για τα νέα οπλικά συστήματα είπε πως «το έθνος μας θα δώσει το 2023 την απαραίτητη απάντηση στα φασιστικά μυαλά τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό».

Πιο πρόσφατα, ο ίδιος ο Altun χαρακτήρισε την ιστοσελίδα «TourkikaNea.gr» ως «φασιστικό στοιχείο» (TRT World, 08/09/2020).

Σε σχέση με την τουρκική αντιπολίτευση μέσω ΜΚΔ, η τουρκική κυβέρνηση δείχνει το πραγματικό, αυταρχικό της πρόσωπο. Το καλοκαίρι ο Erdoğan υποσχέθηκε να πάρει αυστηρά μέτρα και ο Altun κατηγόρησε ορισμένα ΜΚΔ πως «στρώνουν τον δρόμο για παραβάσεις όπως σεξουαλική παρενόχληση, κυβεία, απάτη και δημιουργία τρομοκρατικής προπαγάνδας» (Hürriyet, 01/07/2020).

Όπως αναφέραμε και πριν ένα μήνα (SigmaLive, 11/08/2020), η Τουρκία έχει κλιμακώσει την προπαγάνδα της κατά Ελλάδας και Κύπρου σε επίπεδα «υβριδικού πολέμου», αφού αυτή γίνεται παράλληλα με τις προκλητικές ενέργειες της στις θαλάσσιες ζώνες και την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού.