Τα κύρια σημεία του Προέδρου της Δημοκρατίας ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης χαιρέτισε, ως είθισται, την έναρξη των εργασιών της 75ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, οριοθετώντας τη στάση της χώρας σε σχέση με την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου και την κατάσταση πραγμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο. Με μεστό λόγο και επιχειρήματα που εδράζονται στην καθεστηκυία τάξη πραγμάτων όσον αφορά την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου και του δικαίου της θάλασσας, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης απάντησε με έντονο τρόπο στα αβάσιμα και παράλογα επιχειρήματα του Προέδρου της Τουρκίας, που προσφώνησε προηγουμένως την ιστορική Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Τα κύρια σημεία της προσφώνησης του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας ενώπιον της 75ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, που πραγματοποιείται μέσω βιντεοσκοπημένων μηνυμάτων των αρχηγών κρατών λόγω της κρίσης της πανδημίας του νέου κορωνοϊού, περιλαμβάνουν, φυσικά, αναφορές στο Κυπριακό αλλά και στις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα και αλλού. Μάλιστα, ο Πρόεδρος έθεσε ενώπιον της διεθνούς κοινότητας, υπό μορφή ρητορικών ερωτημάτων, τη δράση της Τουρκίας, η οποία συνεχίζει να προβαίνει σε ενέργειες που παραβιάζουν τις βασικότερες αρχές του διεθνούς δικαίου.

Από πλευράς του διεθνούς δικαίου, σημαντική είναι η προσυπογραφή, από πλευράς της Κυπριακής Δημοκρατίας, του θέματος που έχει επιλεγεί για την 75η Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και το οποίο αφορά στη συλλογική δέσμευση των κρατών – μελών του ΟΗΕ για πολυμερή συνύπαρξη, σε μια εποχή όπου όσο ποτέ προηγουμένως, έχουμε παρατηρήσει έντονες μονομερείς τάσεις που ενδεχομένως να οδηγήσουν στην αλλαγή της φιλοσοφίας του ίδιου του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ. Επεξηγώντας τη στάση της χώρας μας, ο Πρόεδρος τόνισε την αναγκαιότητα στην απάλειψη των συνθηκών εκείνων που οδηγούν στη μονομέρεια και απομακρύνουν τη διεθνή κοινότητα από την πολυμερή συνύπαρξη στη βάση του διεθνούς δικαίου και του δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Προς τούτο, τόνισε τον ρόλο της κοινής ευθύνης και αλληλεγγύης που πρέπει όλα τα κράτη αλλά και ο ίδιος ο Οργανισμός να ακολουθούν, ούτως ώστε να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η διεθνής κοινότητα.

Ένας δεύτερος πυλώνας της προσφώνησης του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας ήταν, φυσικά, στο κλίμα της περιόδου, τα ζητήματα που αφορούν στον νέο κορωνοϊό, υπενθυμίζοντας ότι οι συντονισμένες προσπάθειες προς αντιμετώπισή του αποτελούν τη μοναδική ελπίδα και καταληκτική αναγκαιότητα για την ανθρωπότητα. Προς τούτο ο Πρόεδρος εισηγήθηκε τον διαμοιρασμό των εμβολίων για τον Covid-19 με ίσο και αμοιβαίο τρόπο και την στήριξη των κρατών εκείνων, τα συστήματα υγείας των οποίων έχουν ανάγκη.

Συνδέοντας τις αναφορές για την αδήριτη ανάγκη και αξία της πολυμερούς συνύπαρξης και την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η διεθνής κοινότητα, ειδικά στον τομέα της ειρήνης και της σταθερότητας, ο κ. Αναστασιάδης επικεντρώθηκε στο μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας του στην κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή μας, με έμφαση στις προκλήσεις της Τουρκίας.

Οι ενέργειες της Τουρκίας σε Συρία, Λιβύη, Ιράκ, Κύπρο και Ελλάδα αποσταθεροποιούν την περιοχή και δεν εδράζονται στην αρχή της πολυμερούς συνύπαρξης, η οποία αποτελεί την πεμπτουσία του διεθνούς συστήματος που εγκαθιδρύθηκε 75 χρόνια πριν με την ίδρυση του ΟΗΕ. Η βασική παράμετρος στην οποία εστιάστηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν οι παραβιάσεις από πλευράς Τουρκίας των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και της Ελλάδας, με τρόπο που κατάφωρα παραβιάζονται οι θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου και του δικαίου της θάλασσας. Προς αντιπαραβολή των μονομερών ενεργειών της Τουρκίας, η Κυπριακή Δημοκρατία δημιουργεί και προωθεί τις συνθήκες εκείνες που διασφαλίζουν την πολυμερή συνύπαρξη των κρατών, μέσα από συνεργασίες και συνεταιρισμούς που εδράζονται στο διεθνές δίκαιο και προωθούν τις σχέσεις καλής γειτονίας για την επίτευξη της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή.

Σε σχέση με το Κυπριακό, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης υπενθύμισε το γεγονός ότι η Τουρκία παράνομα εισέβαλε στο έδαφος της Δημοκρατίας το 1974 και έκτοτε κατέχει το βόρειο τμήμα του, ενώ στις διάφορες συνομιλίες και διαπραγματεύσεις επέδειξε συμπεριφορά που δεν συνάδει με τα εχέγγυα της καλής πίστης και αποποιείται τις διάφορες συγκλίσεις που έχουν επιτευχθεί, εμμένοντας σε μια νέα βάση λύσης, που ξεφεύγει από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, διατηρώντας μιαν αδιάλλακτη στάση και προβάλλοντας παράλογες απαιτήσεις.

Η επαναβεβαίωση της σταθερής θέσης της Κυπριακής Δημοκρατίας για εποικοδομητικό διάλογο και η βούλησή της να θέσει τα όποια θέματα στο Διεθνές Δικαστήριο δείχνουν τη στοχοπροσήλωση μας στους κανόνες του διεθνούς δικαίου που οφείλουν να γίνονται σεβαστοί και να ακολουθούνται με στόχο τη διασφάλιση της ειρήνης, της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή.

*Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας