Πολιτισμός

ART AERI: Ιερά Μονή Μαχαιρά

Η Ιερά Μονή της Παναγίας του Μαχαιρά είναι Μονή που ανήκει στην Εκκλησία της Κύπρου. Είναι από τις 5 Σταυροπηγιακές Μονές της Εκκλησίας της Κύπρου και ο Ηγούμενός της είναι ο Επίσκοπος Λήδρας. Στη Μονή υπάρχει και η εικόνα της Παναγίας της Μαχαιριώτισσας.

H Ιερά, Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή της Παναγίας του Μαχαιρά βρίσκεται στο ανατολικό άκρο της οροσειράς του Τροόδους, κοντά στην κορυφή Κιόνια. Είναι κτισμένη σε μια βουνοπλαγιά, που καταλήγει στον χείμαρρο Πεδιαίο. Ονομάζεται Βασιλική γιατί κτίσθηκε με βασιλική βοήθεια, και Σταυροπηγιακή, γιατί κατέστη εκκλησιαστικά αυτοδιοίκητη, πράγμα το όποιο συμβολίζεται με την τοποθέτηση σταυρού στα θεμέλιά της. Η Μονή είναι αφιερωμένη στην Παναγία και πανηγυρίζει στα Εισόδια της Θεοτόκου, στις 21 Νοεμβρίου.

Ο πατέρας Ιγνάτιος και ένας άλλος γηραιός μοναχός, ο Προκόπιος, αποφάσισαν να ανεγείρουν μοναστήρι, το οποίο θα λειτουργούσε σύμφωνα με το κοινοβιακό πρότυπο που ακολουθούσαν τα μεγάλα μοναστικά κέντρα της εποχής. Για τον λόγο αυτό μετέβησαν στην Κωνσταντινούπολη, όπου συνάντησαν τον Αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνό και του εξέθεσαν την επιθυμία τους. Ο φιλόχριστος Αυτοκράτορας όχι μόνο τους χορήγησε τα απαραίτητα χρήματα, αλλά επίσης δώρισε στο νέο μοναστήρι το όρος στο οποίο θα ανεγειρόταν μαζί με τη γύρω περιοχή, έδωσε σ' αυτό το Σταυροπήγιο και το προνόμιο να είναι η Μονή ελεύθερη και αφορολόγητη τόσο από το Δημόσιο όσο και από ιδιώτες. Αυτά τα προνόμια αργότερα κατοχυρώθηκαν και από τους Αυτοκράτορες Ισαάκιο και Αλέξιο της δυναστείας των Αγγέλων.

Στα δύσκολα και θλιβερά χρόνια της Τουρκοκρατίας, η Μονή Μαχαιρά ανέδειξε ένα από τα μεγάλα αναστήματα της Εκκλησίας της Κύπρου στους τελευταίους αιώνες, τον εθνομάρτυρα Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό, γέννημα αλλά συγχρόνως και καύχημα της Μονής. Γεννήθηκε το 1756 στον Στρόβολο και σε νεαρή ηλικία έγινε μοναχός στη Μονή Μαχαιρά. Εκεί ο Εθνομάρτυρας Κυπριανός έμαθε και τα πρώτα του γράμματα. Διακόνησε στη Μονή αρκετά χρόνια και βοήθησε στη διεκπεραίωση υποθέσεών της στο εξωτερικό. Το 1810 χειροτονήθηκε Αρχιεπίσκοπος. Μεταξύ των πολλών ευεργεσιών του προς τη Μονή ήταν και η ανέγερση του μετοχίου Άγιος Ελευθέριος στη Λευκωσία. Η προσφορά του, γενικά, στην Εκκλησία και το Έθνος ήταν πολύ μεγάλη. Η άρνησή του τόσο να εγκαταλείψει την Κύπρο, όσο και να αλλαξοπιστήσει, προκειμένου να σωθεί, και ο μαρτυρικός του θάνατος από τους Τούρκους στις 9 Ιουλίου 1821, υπήρξαν ζωντανό παράδειγμα προς τους Χριστιανούς και τους έδωσαν δύναμη ώστε να μην αρνηθούν την πίστη τους, αλλά να υπομείνουν τα δεινά της σκλαβιάς.

Η προσφορά της Μονής είναι σημαντική στον Απελευθερωτικό Αγώνα, με τα γνωστά γεγονότα του αγωνιστή Γρηγόρη Αυξεντίου, ο οποίος έμεινε στην ιστορία και ως "Σταυραετός του Μαχαιρά".

Για περισσότερες πληροφορίες αποταθείτε στο www.artaeri.com.

Μακαρίου 71, Λ/σία