Η Κύπρος στον αστερισμό του δεύτερου lockdown

Σε καθεστώς lockdown τελεί από σήμερα όλη η Κύπρος, αφού η πολύ κακή επιδημιολογική εικόνα με τους τριψήφιους αριθμούς ημερήσιων κρουσμάτων σε συνδυασμό και με τα αυξημένα περιστατικά που χρήζουν νοσηλείας, δεν άφησαν άλλη επιλογή στην Κυβέρνηση.

Έτσι, από σήμερα και μέχρι το τέλος του μήνα απαγορεύεται η κυκλοφορία από τις 9 το βράδυ μέχρι τις 5 το πρωί, απαγορεύονται οι συναθροίσεις νοουμένου ότι δεν υπερβαίνουν τα δύο άτομα, ενώ επιστρέφουν τα δύο sms ανά ημέρα για τις αναγκαίες μετακινήσεις. Παράλληλα, οι δημόσιοι υπάλληλοι εργάζονται με τηλεργασία, ενώ στις ιδιωτικές επιχειρήσεις/υπηρεσίες που παραμένουν σε λειτουργία προωθείται η τηλεργασία, με ρύθμιση για ταυτόχρονη φυσική παρουσία του 15% του προσωπικού τους, με μέγιστο αριθμό των εργαζομένων που μπορεί να βρίσκονται με φυσική παρουσία τα 20 άτομα ανά επαγγελματικό υποστατικό. Παράλληλα, οι εκκλησιασμοί τελούνται χωρίς την παρουσία πιστών, ενώ τελετές γάμων, βαφτίσεων και κηδειών τελούνται με μέγιστο αριθμό τα 10 άτομα. Αναστέλλεται η λειτουργία κουρείων και κομμωτηρίων, ινστιτούτων αισθητικής, θεάτρων, κινηματογράφων, χώρων εστίασης (εκτός του take away και του delivery), κέντρων διασκέδασης, εμπορικών κέντρων, πολυκαταστημάτων, παιδότοπων, γυμναστηρίων, σχολών χορού και άλλων σχετικών σχολών, θεματικών πάρκων και λούνα παρκ, μουσείων, ζωολογικών κήπων, πρακτορείων στοιχημάτων, καζίνων, σχολών οδηγών, κ.ο.κ. Η εκπαίδευση από αύριο σε όλες τις βαθμίδες θα γίνεται εξ αποστάσεως, εκτός των παιδικών και βρεφικών σταθμών, της προδημοτικής και της ειδικής εκπαίδευσης που παραμένουν σε λειτουργία. Παράλληλα με τα πιο πάνω μέτρα, δρομολογείται, πέραν του πληθυσμιακού προγράμματος ελέγχου με rapid tests, επιπλέον στοχευμένος έλεγχος στις ιδιωτικές επιχειρήσεις και στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα που παραμένουν σε λειτουργία, ενώ συνεχίζεται κανονικά το εμβολιαστικό πρόγραμμα σύμφωνα με τον σχεδιασμό για κάλυψη των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού.

Όλα αυτά, λοιπόν, ισχύουν από σήμερα. Οκτώ μήνες μετά το πρώτο lockdown επιστρέφουμε ξανά σε αυτό το ψυχοφθόρο και καταστροφικό, από οικονομικής άποψης, καθεστώς. Το ερώτημα, όμως, που τίθεται είναι το γιατί φτάσαμε για δεύτερη φορά σε αυτήν την κατάσταση. Είναι γεγονός ότι υπήρξαν λάθη και παραλείψεις από τις κυβερνήσεις ανά το παγκόσμιο. Σίγουρα δεν πρόκειται για κυπριακό φαινόμενο και ενδεχομένως να είναι και κατανοητό ή τουλάχιστον να δικαιολογείται ώς ένα βαθμό, αφού για πρώτη φορά η ανθρωπότητα κλήθηκε να αντιμετωπίσει μία τέτοια κατάσταση. Ωστόσο, την ίδια ώρα, κατανοητές είναι και οι αντιδράσεις του κόσμου, που έχει κουραστεί από τα παρατεταμένα μέτρα. Ποια είναι, όμως, η άποψη των ειδικών περί του θέματος;

Πώς φτάσαμε (ξανά) σε αυτήν την κατάσταση

Ο πνευμονολόγος Δρ Χάρης Αρμεύτης, σε δηλώσεις του στη «Σ» κληθείς να σχολιάσει το πώς φτάσαμε στο δεύτερο lockdown, είπε πως υπάρχουν οι ευθύνες της Ευρώπης αλλά και οι δικές μας. Εξήγησε πως οδηγηθήκαμε σε αυτήν την κατάσταση γιατί επί της ουσίας τα μέτρα που εφαρμόστηκαν δεν ήταν στοχευμένα, ήταν αντιφατικά και δεν τα τηρήσαμε όπως έπρεπε. Στην ουσία, συνέχισε, μπορεί να συμμορφώθηκε ένα ποσοστό του πληθυσμού, αλλά υπάρχει επίσης ένα σημαντικό ποσοστό που δεν πειθάρχησε και είναι αυτοί που επέφεραν το πρόβλημα. Με αποτέλεσμα, όπως είπε, τώρα με την απειλή της κατάρρευσης του τομέα της υγείας να είμαστε αναγκασμένοι να πάμε σε πιο αυστηρά μέτρα, όπως το lockdown, που τίθενται σε εφαρμογή από σήμερα.

Ο Δρ Αρμεύτης εξέφρασε την άποψη ότι η Κύπρος χρειαζόταν ένα ελεγχόμενο lockdown την περίοδο του Νοεμβρίου, που θα μείωνε τα κρούσματα και θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε με καλύτερα αποτελέσματα την περίοδο των γιορτών, κάτι που θα συνδυαζόταν και με τον ερχομό των εμβολίων. «Δεν τολμήσαμε να πάμε τότε, γιατί πρώτον, υπήρξε η άποψη ότι τα πιο αυστηρά μέτρα δεν αποδίδουν και, δεύτερον, γιατί αντιγράψαμε χώρες όπως η Γαλλία, η Ισπανία και άλλες χώρες, που, εκτός του ότι έχουν εκατομμύρια πληθυσμό, έχουν και διαφορετική κουλτούρα», δήλωσε. Σύμφωνα με τον Δρα Αρμεύτη, η Κύπρος είναι ένα νησί που μπορεί να ελέγξει τα σύνορά της πολύ καλύτερα και δεν έχει μεγάλη χρήση των δημόσιων μέσω μαζικής μεταφοράς, οπότε μπορούσαμε να πηγαίναμε πιο νωρίς σε ένα lockdown ή δύο ελεγχόμενα lockdown με στόχο τη μείωση των ημερήσιων κρουσμάτων.

Περαιτέρω, ο Δρ Αρμεύτης αναφέρθηκε και στο θέμα του ανοίγματος των αεροδρομίων το καλοκαίρι γιατί νομίζαμε ότι θα είχαμε τουρίστες, κάτι που διεφάνη ότι όχι μόνο ήταν λανθασμένη εκτίμηση, αλλά εκεί που είχαμε μηδενικά κρούσματα μετά το lockdown, εισήχθη ξανά ο ιός και ξεκίνησε η διασπορά του στις πόλεις.

Αναφερόμενος στο μέτρο του αποκλεισμού της Λεμεσού και της Πάφου, εξέφρασε την άποψη ότι δεν απέδωσε καθόλου και εκτίμησε πως αν αυτό το μέτρο είχε παγκύπρια ισχύ με ταυτόχρονη μαζική διενέργεια rapid tests σε όλον τον πληθυσμό, αν είχαμε δηλαδή τη βούληση αλλά και την οργάνωση να το κάνουμε, θα ήμασταν πολύ καλύτερα. «Είμαστε σε αυτήν την κατάσταση λόγω των διαχρονικών προβλημάτων που έχουμε με την οργάνωση και την υποτίμηση των κινδύνων. Το κάναμε ιστορικά πολλές φορές και φαίνεται ότι σήμερα δεν μάθαμε από τα λάθη μας», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Κληθείς να σχολιάσει τα νέα, αυστηρότερα μέτρα που τίθενται σε ισχύ από σήμερα, είπε πως αν αυτήν τη φορά πειθαρχήσουμε και μειώσουμε τον αριθμό των περιστατικών και των εισαγωγών στα νοσοκομεία, τότε θα μπορέσουμε να επανέλθουμε σιγά-σιγά σε χαλαρώσεις. Αλλά αν προσπαθήσουμε, συνέχισε, να ξεγελάσουμε τα μέτρα, δυστυχώς θα δούμε παράταση αυτών γιατί θα κινδυνεύσει ο τομέας της υγείας και δεν θα μπορέσει η Κυβέρνηση να επιτρέψει χαλαρώσεις.

Τα λάθη Ευρώπης και Αμερικής

Από πλευράς του το μέλος της επιδημιολογικής ομάδας του Υπουργείου Υγείας, Δρ Γιώργος Πάνος, σε δηλώσεις του στη «Σ» και ερωτηθείς εάν ο ίδιος εντοπίζει κάποια λάθη ή και παραλείψεις που έγιναν από τις κυβερνήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο όσον αφορά την προσπάθεια αναχαίτισης της πανδημίας, ανέφερε πως οι μόνοι που έχουν πετύχει είναι οι Ασιάτες, με προεξάρχουσα την Κίνα, γιατί εφάρμοσαν τα δικά τους μέτρα. Όπως εξήγησε ο Δρ Πάνος, η Ευρώπη και η Αμερική θεώρησαν ότι μπορούν να εφαρμόσουν δικά τους μέτρα, τα οποία όμως αποδείχθηκε ότι δεν ήταν καλή πρακτική και δεν απέδωσαν. Σύμφωνα με τον ίδιο, τα μέτρα που απέδωσαν με αποτέλεσμα να μην έχουν πρόβλημα οι ασιατικές χώρες ήταν αυτά που προνοούνται από την κλασική γνώση όπως η απομόνωση, η αποθεραπεία, οι μάσκες, η προφύλαξη, η απόσταση, η απαγόρευση συναθροίσεων, ενώ παράλληλα έγιναν τεράστιοι αριθμοί τεστ. «Αυτά ήταν τα μέτρα που πέτυχαν. Οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί ακολούθησαν μία άλλη γραμμή, όπως η ανοσία της αγέλης, που ήταν μία επιλογή κάποιων χωρών η οποία τελικά απέτυχε παταγωδώς», πρόσθεσε. Οπότε, συνέχισε, υπήρξαν κάποιες σκέψεις ή κάποιες εφαρμογές οι οποίες, όπως διεφάνη, δεν ήταν οι σωστές. «Αυτό διαπιστώνει κάποιος ακόμα και τώρα όταν βλέπει πίσω», συμπλήρωσε.

Οι παραλείψεις της Κύπρου

Όσον αφορά τη χώρα μας, ο Δρ Πάνος εξήγησε ότι έγιναν μελέτες και διεφάνη πώς πήγαν τα πράγματα στην πορεία. Συγκεκριμένα, όπως είπε, «η πρώτη μας επιλογή με το πρώτο lockdown πήγε καλά. Μετά, όμως, διεφάνη ότι επαναπαυθήκαμε και επήλθαν πολλές χαλαρώσεις, ενώ έπρεπε να γίνουν μικρότερες και να επέλθει σταδιακά η χαλάρωση». Για παράδειγμα, όπως είπε, όπου υπήρχε χαλάρωση των μέτρων προέκυψαν και μεγάλες συναθροίσεις, όπως σε γάμους και βαφτίσεις ή ακόμα και στα εστιατόρια, χωρίς να εξασφαλίζονται οι απαραίτητες υποδομές, όπως ο εξαερισμός των χώρων. Μετά, συνέχισε, άρχισαν να έρχονται στη χώρα μας και οι ξένοι τουρίστες, για τους οποίους ακολουθήσαμε τις οδηγίες που έλεγαν ότι οι χώρες θα χωριστούν σε ομάδες και κάποιοι από αυτούς δεν θα ελέγχονταν από τις Αρχές. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, όπως εξήγησε ο Δρ Πάνος, «κάποιοι από αυτούς που έρχονταν να ήταν θετικοί και να μην το γνώριζαν. Κι έτσι διέσπειραν τον ιό στην κοινότητα και αποτέλεσαν μία μεγάλη πηγή εισροής του ιού στη χώρα μας».

Ακολούθως, σύμφωνα με τον Δρα Πάνο, τα πράγματα πήγαν κάπως καλύτερα και ήταν ελεγχόμενα μέχρι τον Οκτώβριο, που είδαμε έξαρση των κρουσμάτων στους νέους. Εκείνο το διάστημα θα μπορούσε να γίνει ένα μικρό lockdown και μαζικά τεστ σε 700 χιλιάδες πολίτες, πράγμα που ήταν εφικτό. «Αν τα κάναμε αυτά και ελέγχαμε ανά εβδομάδα τους εργαζόμενους και τους διαμένοντες στα νοσοκομεία και τις κλειστές δομές ή όσους εργάζονται σε δουλειές υψηλής απόδοσης, όπως οι εργαζόμενοι στις κρατικές υπηρεσίες ή οι δάσκαλοι, οι καθηγητές, οι φοιτητές και οι μαθητές, ή ακόμα και στις τράπεζες, τα φαρμακεία και τις υπεραγορές και ταυτόχρονα ήταν απαραίτητο για όλους όσοι έρχονταν στην Κύπρο 72 ώρες πριν να έχουν αρνητικό PCR τεστ και με την άφιξή τους στο αεροδρόμιο να ελέγχονταν με rapid test, θα είχαμε καλύτερα αποτελέσματα. Για να πιστοποιείται ότι είναι αρνητικοί και όποιος ήταν θετικός να απομονώνεται», ανέφερε. Πρόκειται για τη μέθοδο της λεγόμενης «δεξαμενής» ή αλλιώς του pooling test, για την οποία εξήγησε ότι «αντί να εξετάζονται ο καθένας ξεχωριστά, θα εξετάζονται πολλοί μαζί και αν μέσα σε αυτόν τον αριθμό εξετάσεων βρεθεί ένα θετικό περιστατικό, τότε θα ελέγχονται όλοι ξεχωριστά». Αυτό, όπως είπε, είναι σαν να κάνεις ένα ολικό lockdown, αλλά μόνο σε όσους βγαίνουν θετικοί.

Εισήγηση για «rapid στο σπίτι»

Περαιτέρω, σύμφωνα με τα όσα μας είπε ο Δρ Πάνος, χάθηκε πολύτιμος χρόνος και όσον αφορά τα rapid, που ενώ έχουν ακρίβεια κατά 96%, θεωρήσαμε αρχικά ότι έπρεπε να επιβεβαιώνονται από τα PCR. «Όλα αυτά», όπως δήλωσε, «μπορούσαμε να τα είχαμε δει, παρόλο που τα είχα επισημάνει και τα είχα πει από τον Οκτώβριο με τρεις προτάσεις. Η μία αφορούσε τη μέθοδο της ‘‘δεξαμενής’’, η άλλη τα rapid tests και η τρίτη, η οποία μάλιστα έγινε στην τελευταία σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Προεδρικό, ήταν για να εισαχθεί στη χώρα μας ένα rapid test που αδειοδοτήθηκε στην Αμερική, το οποίο μπορεί να γίνεται στο σπίτι από τους ίδιους τους πολίτες και όχι από εξειδικευμένο προσωπικό». Η εισήγηση του Δρος Πάνου είναι να εισαχθούν αυτού του είδους τα rapid tests, είτε από το κράτος είτε από τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο και να διατεθούν σε τιμή κόστους, ώστε να μην υπάρχει κέρδος, για να μπορεί ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού να ελέγχεται και όποιος είναι θετικός να απομονώνεται. Με αυτόν τον τρόπο, όπως είπε, θα υπάρχει μία συνεχής οικονομική αλλά και κοινωνική δραστηριότητα. «Η ουσία είναι ότι όλα αυτά τα μέτρα, όταν είχε γίνει η εισήγηση τον Οκτώβριο και μετά τροποποιήθηκε, με τη ‘‘δεξαμενή’’ και μετά με τα rapid, σκοπό είχαν να μη φτάσουμε στο σημείο να κάνουμε ένα δεύτερο ολικό lockdown», δήλωσε.

Αναγκαίο να αυξηθούν τα τεστ

Όσο αφορά τα νέα μέτρα, που τίθενται σε ισχύ από σήμερα, ο Δρ Πάνος τόνισε πως τώρα το lockdown ήταν αναπόφευκτο γιατί από τη μια έχουμε για σειρά εβδομάδων τριψήφιους αριθμούς κρουσμάτων σε καθημερινή βάση, ενώ παράλληλα γέμισαν και τα νοσηλευτήρια. Πέραν των νέων μέτρων, σύμφωνα με τον Δρα Πάνο, θα πρέπει να αυξηθούν τα τεστ ώστε να ελεγχθεί όσο γίνεται περισσότερος κόσμος και αμέσως όταν χαλαρώσουν τα μέτρα θα πρέπει να μπουν σε μια σειρά το προσωπικό σε επιχειρήσεις υψηλού κινδύνου και κλειστές δομές, οι οποίοι όπως προαναφέραμε, θα ήταν καλό να ελέγχονται ανά εβδομάδα. «Ταυτόχρονα θα έχουμε και τον γενικό πληθυσμό που επιλέγει από μόνος του να κάνει το τεστ ακόμα και στο σπίτι και φυσικά τους ελέγχους σε όλους τους ταξιδιώτες που έρχονται στη χώρα μας. Μόνο έτσι μπορούμε να εξασφαλίσουμε την αρνητικότητα στο μάξιμουμ που μπορούμε να έχουμε», είπε καταληκτικά.