Αναλύσεις

Η προώθηση της καινοτομίας και των νεοφυών επιχειρήσεων

Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, οι στόχοι όπου οφείλουμε να επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας όσον αφορά την προώθηση της καινοτομίας αφορούν στην ενίσχυση της θέσης των καινοτόμων και νεοφυών επιχειρήσεων στην ευρύτερη αγορά, στην ενίσχυση της βιομηχανικής καινοτομίας, της στήριξης των μικρών επιχειρήσεων, στην αντιμετώπιση σοβαρών κοινωνικών ζητημάτων, στην μετατροπή των τεχνολογικών καινοτομιών σε βιώσιμα προϊόντα με πραγματικές εμπορικές δυνατότητες, αλλά και στην ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε πρόσφατα τον πρώτο γύρο άμεσων επενδύσεων μετοχικού κεφαλαίου στο πλαίσιο του νεοσυσταθέντος Ταμείου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας. Το ύψος των επενδύσεων ανέρχεται στα 178 περίπου εκατομμύρια ευρώ και ο πρωταρχικός στόχος των επενδύσεων είναι η ανάπτυξη και επέκταση πρωτοποριακών καινοτομιών στους τομείς της κυκλικής οικονομίας, της προηγμένης παραγωγής, της υγείας αλλά και διάφοροι επιμέρους τομείς μέσω της δράσης εξαιρετικά καινοτόμων νεοφυών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Τονίζεται ότι το Ταμείο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 2020 και αποτελεί το πρώτο στο είδος του όσον αφορά την παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη μορφή άμεσων επενδύσεων μετοχικού τύπου, με το ποσοστό συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο της Ένωσης να κυμαίνεται μεταξύ 10-25%, ενώ η χρηματοδότηση γίνεται στη βάση ενδελεχούς αξιολόγησης και διαδικασίας δέουσας επιμέλειας. Το Ταμείο στηρίζει φυσικά την ισότητα και την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων, αλλά συμβάλλει ταυτόχρονα στη βιωσιμότητα, με ιδιαίτερη έμφαση στην υγεία, την ανθεκτικότητα και την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, ενώ ο ρόλος του καθίσταται, πλέον, εν καιρώ της πανδημίας του κορωνοϊού, ακόμη πιο σημαντικός, λόγω της κρίσης που προκλήθηκε σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και στις καινοτόμες νεοφυείς επιχειρήσεις από την πανδημία.

Σύμφωνα με την αρμόδια Επίτροπο Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η πρωτοβουλία της Επιτροπής στοχεύει στη γεφύρωση του χρηματοδοτικού κενού για τις ιδιαίτερα καινοτόμες επιχειρήσεις, την αποδέσμευση πρόσθετων ιδιωτικών επενδύσεων και θα προσφέρουν τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις αυτές να επεκταθούν στην Ευρώπη, αντί να παραμένουν μικρές ή να μετεγκαθίστανται σε άλλες περιοχές. Υπενθυμίζεται ότι, σε προηγούμενη δράση της μέσω του πιλοτικού προγράμματος «Accelerator», η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη επιλέξει 293 επιχειρήσεις για χρηματοδότηση πέραν των 563 εκατομμυρίων ευρώ από τον Δεκέμβριο του 2019.

Παραδείγματα εταιρειών που εμπίπτουν στο φάσμα του επενδυτικού προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελούν εταιρείες που αφορούν την καινοτόμο ιατρική και βελτιώνουν σε σημαντικό βαθμό την ποιότητα της ζωής των ασθενών, την παροχή οικονομικά προσιτής συνδεσιμότητας στο διαδίκτυο των πραγμάτων παγκοσμίως, την αξιοποίηση εναλλακτικών πηγών ενέργειας, την αξιοποίηση ανοικτών δεδομένων υψηλής ποιότητας και μοντέλων μηχανικής μάθησης κ.ο.κ.

Βασική αρχή που διέπει τις δράσεις για την προώθηση και στήριξη της καινοτομίας είναι το ότι οι επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία αποτελούν κατ’ ουσία επενδύσεις στο ίδιο το μέλλον μας, λόγω ακριβώς της αλληλεξάρτησης των δράσεών μας με την ανάπτυξη της τεχνολογίας. Καθιστούν τις χώρες μας αλλά και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση ανταγωνιστικές στο παγκόσμιο τεχνολογικό περιβάλλον, ενώ μέσω του νέου Ταμείου Ευρωπαϊκής Καινοτομίας διασφαλίζεται η διατήρηση του μοναδικού κοινωνικού μοντέλου της Ένωσης, που διέπεται από τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες που χαρακτηρίζουν το σύνολο των δράσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η επιπρόσθετη αξία της συμμετοχής της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση αφορά, παράλληλα, στο γεγονός ότι προωθούνται οι πανευρωπαϊκές συνεργασίες αλλά και η πρόσβαση των τοπικών καινοτόμων και νεοφυών επιχειρήσεων στην ευρωπαϊκή ενιαία αγορά, την ίδια ώρα που επωφελούνται από ευρωπαϊκά κονδύλια, όπως το υπό αναφορά κονδύλι χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, οι στόχοι όπου οφείλουμε να επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας όσον αφορά την προώθηση της καινοτομίας αφορούν στην ενίσχυση της θέσης των καινοτόμων και νεοφυών επιχειρήσεων στην ευρύτερη αγορά, στην ενίσχυση της βιομηχανικής καινοτομίας, της στήριξης των μικρών επιχειρήσεων, στην αντιμετώπιση σοβαρών κοινωνικών ζητημάτων, στη μετατροπή των τεχνολογικών καινοτομιών σε βιώσιμα προϊόντα με πραγματικές εμπορικές δυνατότητες, αλλά και στην ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας.

*Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας