Αναλύσεις

Αρχή του τέλους ή μιας νέας πραγματικότητας

Η ψυχολογική πίεση, η «επιβεβλημένη» αισιοδοξία και η αναστροφή κάθε κοινωνικής συμπεριφοράς είναι χαρακτηριστικά μιας νέας εποχής, που αρχίζει δυναμικά το 2021

Τα φετινά Χριστούγεννα ήταν πράγματι διαφορετικά. Η ανθρωπότητα βίωσε πρωτόγνωρες στιγμές προσπαθώντας να μάθει να ζει με περιορισμούς, να προσαρμόζεται στα λίγα, στα απλά, ενώ παράλληλα να ετοιμάζεται για μια νέα ψηφιακή εποχή. Η ψυχολογική κατάσταση του συνόλου, ωστόσο, επηρεάστηκε τόσο βαθιά, που η διαχείρισή της είναι ένα στοίχημα για τους ειδικούς.

Η θετικότητα είναι το «κλειδί»

Η επίμονη άρνηση σε ό,τι συμβαίνει γύρω μας και η προσκόλληση στο ωραιοποιημένο παρελθόν, σίγουρα δεν βοηθούν την κατάσταση. Η κλινική ψυχολόγος Δρ Χριστίνα Πέτα μίλησε στη «Σημερινή» για τις μικρές αλλαγές που πρέπει να κάνουμε, ώστε όχι μόνο να παραμείνουμε αισιόδοξοι, αλλά και να δημιουργήσουμε ένα ευοίωνο 2021. «Μικροί και μεγάλοι έχουν επηρεαστεί πολύ από την πανδημία. Κληθήκαμε φέτος να προσεγγίσουμε με θετική σκέψη τις διαφορετικές γιορτές, με στόχο να προσαρμοστούμε στα δεδομένα και να απολαύσουμε ό,τι όμορφο έχουμε στη ζωή μας», ανέφερε.

Η Δρ Πέτα τόνισε τη σημαντικότητα της θετικής σκέψης με στόχο οι άνθρωποι να περνούν όμορφες οικογενειακές στιγμές μακριά από το άγχος της καθημερινότητας. «Δεν πρέπει να σκεφτόμαστε τι δεν έχουμε ή τι δεν μπορούμε να κάνουμε. Πρέπει να σκεφτόμαστε πρακτικούς τρόπους για να απολαύσουμε όμορφες στιγμές. Τι κι αν δεν μπορούμε να οργανώσουμε συνάξεις με όσα αγαπημένα πρόσωπα θέλουμε; Μπορούμε να οργανώσουμε συνάξεις με μικρές ομάδες αγαπημένων προσώπων σε διαφορετικό χρόνο. Το πνεύμα των ημερών είναι η αγάπη και η σωτηρία του ανθρώπου, γι’ αυτό ας γίνουμε όλοι πιο δοτικοί και ας ανταλλάξουμε όμορφα συναισθήματα με την οικογένειά μας».

Πολλά καθορίζουν την ευτυχία που δεν βλέπουμε

Η άσκηση της ευγνωμοσύνης είναι πραγματικά λυτρωτική, σύμφωνα με την κλινική ψυχολόγο. «Ας αναλογιστούμε για ποια πράγματα είμαστε ευγνώμονες στη ζωή μας. Στην πραγματικότητα έχουμε τόσα πολλά γύρω μας που καθορίζουν την ευτυχία μας, που απλώς δεν τα βλέπουμε». Τα όποια προβλήματα έχει ο καθένας θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με τακτική. «Ας αναλωθεί ο καθένας με πιθανούς τρόπους επίλυσης και αντιμετώπισης των δυσκολιών».

Η ευτυχία και η επιτυχία κρύβονται σαν άσος στο μανίκι του καθενός. Η εστίαση στα ωραία στοιχεία της ζωής μπορεί να φέρει εξαιρετικά θετικά αποτελέσματα. «Αγαπήστε και φροντίστε τον εαυτό σας. Οι μέρες ξεκούρασης είναι πολύτιμη πηγή ενέργειας για τον άνθρωπο. Εκτός αυτού, υπάρχει η ευκαιρία για επανασύνδεση με τη φύση. Η φύση είναι ανεξάντλητη πηγή θετικών συναισθημάτων, ηρεμίας, χαλάρωσης, θετικότητας».

Ο κόσμος μετά τον κορωνοϊό

Η θετική σκέψη σίγουρα παραμένει σύμμαχος του ατόμου, αλλά οι αλλαγές ήδη βρίσκονται στον δρόμο. Το πώς θα μας αφήσει η πανδημία είναι ένα τεράστιο θέμα συζήτησης και έρευνας, με τους ειδικούς να προειδοποιούν για μεγάλες αλλαγές στην κοινωνία. Έρευνες Αμερικανών επιστημόνων κάνουν λόγο για ένα παγκόσμιο κοινωνικό πείραμα, σύμφωνα με το οποίο τα ποσοστά των γεννήσεων θα παρουσιάσουν μείωση, οι άνθρωποι θα προτιμήσουν τη μοναξιά τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και οι γυναίκες δεν θα θέτουν ως πρώτο στόχο τη δημιουργία σχέσης ή τον γάμο.

Ο κόσμος μετά τον κορωνοϊό θα είναι πολύ διαφορετικός, σύμφωνα με διάφορες έρευνες που γίνονται ανά το παγκόσμιο. Η κοινωνική απόσταση από την οικογένεια, την επαγγελματική ζωή μας, τις ερωτικές σχέσεις, τους φίλους και τους πραγματικούς ρόλους του κάθε φύλου οδηγούν σε μεγάλες αλλαγές, που αφορούν την κοινωνική συμπεριφορά μας.

Η εγωιστική συμπεριφορά και η σημασία της ατομικότητας ήρθαν στην επιφάνεια με την πανδημία. Η ανεπαρκής αντίδραση των ανθρώπων για το καλό της παγκόσμιας υγείας τονίζει την έμφαση στην προσωπική εξέλιξη που δίδει ο σύγχρονος δυτικός κόσμος. Αυτό αποδεικνύει και η αμφισβήτηση από μεγάλη μερίδα κόσμου για την ύπαρξη του νέου ιού, την ώρα που θα έπρεπε να δίδεται προτεραιότητα στο κοινό καλό.

Μείωση στις γεννήσεις

Η δημιουργία της οικογένειας φαίνεται να τοποθετείται χαμηλά στη λίστα προτεραιοτήτων των γυναικών, σύμφωνα πάντα με τις μέχρι τώρα έρευνες. Ο υποχρεωτικός εγκλεισμός φαίνεται να έχει επηρεάσει τις γυναίκες, οι οποίες έμειναν στο σπίτι και φρόντιζαν ταυτόχρονα παιδιά, εργασία (τηλεργασία), σπίτι κ.λπ. Δημιουργήθηκε λοιπόν μια φυλετική ανισορροπία, που οδηγεί τις γυναίκες στην αναβολή του γάμου και της οικογένειας.

Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο από τις έρευνες είναι ότι λόγω των μειωμένων γεννήσεων μερικοί πληθυσμοί ενδέχεται να συρρικνωθούν. Επίσης αυτή η μείωση θα οδηγήσει στην αυξημένη ανάγκη για στήριξη των ηλικιωμένων πληθυσμών και σε προβλήματα στην κάλυψη θέσεων εργασίας.

Από τον εγκλεισμό στην «απελευθέρωση» των ηθών

Την αναστροφή των κοινωνικών τάσεων με υπέρμετρες χαλαρώσεις και απελευθερώσεις στον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς, αναφέρει ο Ελληνοαμερικανός Κοινωνιολόγος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ, Δρ Νικόλας Χρηστάκης, στο βιβλίο του με τίτλο «Apollo’s Arrow: The Profound and Enduring Impact of Coronavirus on the Way We Live» («Το Βέλος του Απόλλωνα: Η Βαθιά και Διαρκής Επίπτωση του Κοροναϊού στον Τρόπο Ζωής Μας»).

Η εμπειρία από παρόμοιες πανδημίες στην ανθρώπινη ιστορία δείχνει ότι οι άνθρωποι τείνουν να απομονώνονται προκειμένου να προστατευθούν, για να αποζητήσουν απεγνωσμένα τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις μετά την εξαφάνιση της απειλής. Πολλές από τις κοινωνικές τάσεις που εντοπίσαμε κατά τη διάρκεια αυτής της χρονιάς, αντανακλούν εκείνες προηγούμενων υγειονομικών κρίσεων. Σε πρόσφατη συνέντευξή του στην Guardian, ανέφερε ότι «κατά τη διάρκεια των επιδημιών, ερχόμαστε πιο κοντά στη θρησκεία, οι άνθρωποι γίνονται πιο απροσδόκητοι, εξοικονομούν χρήματα, γίνονται ριψοκίνδυνοι».

Ο κόσμος που θα αναδυθεί μετά την πανδημία θα είναι διαφορετικός, ωστόσο ακολουθώντας μοτίβα του παρελθόντος. «Το 2024 όλες αυτές οι τάσεις θα αναστραφούν. Οι άνθρωποι θα αποζητούν απεγνωσμένα τις κοινωνικές επαφές». Χαλάρωση στις καταναλωτικές συμπεριφορές, αναστροφή του θρησκευτικού αισθήματος αλλά και σεξουαλική απελευθέρωση, αποτελούν μερικά από τα χαρακτηριστικά της «νέας» συμπεριφοράς που θα υιοθετηθεί με το πέρας της πανδημίας, σύμφωνα με τον Δρα Χρηστάκη.