Αναλύσεις

«Για να γυρίσει ο ήλιος, θέλει δουλειά πολλή»

Πρέπει να κτίσουμε στα πλεονεκτήματα που προσφέρει η Κύπρος. Με την τεχνολογική εξέλιξη και την ενοποίηση των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών η αλλαγή της έδρας ενός ομίλου γίνεται ευκολότερη, κυρίως για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα των υπηρεσιών. Είναι σημαντικό να αξιολογούνται σε συνεχή βάση οι διεθνείς εξελίξεις ώστε να λαμβάνονται διορθωτικά μέτρα εκεί και όπου χρειάζεται, ώστε η χώρα να παραμένει ανταγωνιστική.

Πέραν της εξάπλωσης του κορωνοϊού, η χρονιά που φεύγει μένει στην ιστορία και για τις προκλήσεις που αντιμετώπισε η παγκόσμια οικονομία, παράλληλα με την αδρανοποίηση μεγάλου ποσοστού των παραγωγικών μονάδων. Όλες οι εθνικές οικονομίες έχουν πληγεί από την πανδημία, άλλες σε μικρότερο και άλλες σε μεγαλύτερο βαθμό.

Είναι πολλοί οι παράγοντες που επηρέασαν την έκταση του αντικτύπου, όπως η ανθεκτικότητα των δημόσιων οικονομικών και τα πλεονάσματα που είχαν οι χώρες τα προηγούμενα χρόνια, η δομή της κάθε οικονομίας και αντίστοιχα τα «αντισώματα» που είχε αναπτύξει σε υφεσιογενείς πιέσεις, το κατά πόσον μια οικονομία είναι εξωγενής ή έχει τη δική της εσωτερική αγορά, καθώς και η συμβολή των τομέων που προσφέρουν περισσότερο στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) κάθε χώρας.

Για παράδειγμα, είναι πολύ διαφορετική η ανάλυση για μια οικονομία όπως αυτή της Κίνας (η οποία ανακάμπτει με ισχυρούς θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης) με την τεράστια εσωτερική καταναλωτική δύναμη (και εξαγωγικά πάει πολύ καλά), για μια οικονομία κυρίως εξωγενή που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε εξωτερικές επενδύσεις, στις υπηρεσίες και τον τουρισμό (π.χ. Κύπρος) και για μια άλλη οικονομία με ισχυρή βιομηχανία, όπως η Γερμανία.

Οι διεθνείς επενδύσεις το 2020 έχουν μειωθεί σημαντικά. Κάποιες αναλύσεις αναφέρονται σε ποσοστά της τάξης του 40%, ενώ συγκεκριμένοι τομείς, όπως για παράδειγμα αυτοί των αερομεταφορών, έχουν υποστεί πανωλεθρία. Πολλοί από τους επενδυτές, και αυτό είναι λογικό, ανέβαλαν τις επενδύσεις τους περιμένοντας τη σταθεροποίηση της κατάστασης («ποτέ δεν προσπαθείς να πιάσεις ένα μαχαίρι που πέφτει», περιμένεις τη σταθεροποίηση και τη σταδιακή ανάκαμψη για να επενδύσεις, κι ας χάσεις ένα μικρό περιθώριο κέρδους. Φυσικά είναι και αυτοί που τα καταφέρνουν με τα «μαχαίρια» και μεγιστοποιούν το κέρδος τους).

Οι προκλήσεις στο παγκόσμιο στερέωμα παραμένουν πολλές. Στην Ευρώπη αναμένουμε την εφαρμογή της συμφωνίας για το Brexit στην πράξη, με τη Γερμανία να παρουσιάζεται ως ο «απόλυτος ηγέτης» στην εναπομένουσα Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Είναι πολλοί αυτοί που εκτιμούν ότι θα δούμε έναν «χρηματοοικονομικό πόλεμο» μεταξύ Φρανκφούρτης και Λονδίνου για την ανάδειξή τους ως χρηματιστηριακών και γενικότερα χρηματοοικονομικών κέντρων.

Πέραν των πιο πάνω, αναμένεται ότι το Ηνωμένο Βασίλειο («απελευθερωμένο» από τις ευρωπαϊκές οδηγίες) θα προχωρήσει σε φορολογικές μεταρρυθμίσεις. Ενδεχομένως να δούμε σημαντική μείωση του εταιρικού φόρου και συγκεκριμένες απαλλαγές, όπως η μη φορολόγηση μερισμάτων, αλλά και άλλες μεταρρυθμίσεις και κίνητρα, ώστε να ενισχυθεί το City του Λονδίνου, ως ο πρώτος προορισμός για επενδυτές εκτός ΕΕ.

Επιπλέον, υπενθυμίζεται ότι το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν από τους κύριους πολέμιους της επιβολής της ενιαίας φορολογικής βάσης στην ΕΕ μαζί με Μάλτα, Λουξεμβούργο και Κύπρο. Το Brexit αποδυναμώνει όσους διαφωνούν, ανοίγοντας τον δρόμο ενδεχομένως στη Γερμανία και τη Γαλλία να προχωρήσουν με τις τελικές αποφάσεις (οι πρόσφατες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την Apple δημιουργούν προκλήσεις στην προσπάθεια των συγκεκριμένων χωρών).

Την ίδια στιγμή, στις ΗΠΑ αναλαμβάνει νέα κυβέρνηση και είναι με ιδιαίτερο ενδιαφέρον που αναμένουμε να δούμε ποιας διαχείρισης θα τύχουν οι πολιτικές προστατευτισμού που υιοθέτησε ο κ. Τραμπ, ενώ είναι δεδηλωμένη η στήριξη του κ. Μπάιντεν στη συμφωνία του Παρισιού για το περιβάλλον και τις κλιματικές αλλαγές. Αναλυτές αναμένουν εμβάθυνση των οικονομικών σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ηνωμένου Βασιλείου, και ενδεχομένως περιορισμού των διαφωνιών με την Κίνα και άλλες χώρες, ενώ μεγάλη είναι η πιθανότητα να δούμε και αυξήσεις των φορολογικών συντελεστών.

Πολιτικές εντάσεις και αντιπαραθέσεις, διαφορετικές φιλοσοφίες εντός της ΕΕ για τη διαχείριση της πανδημίας (παρά το γεγονός ότι μετά από αρκετές συζητήσεις η ΕΕ προχωρεί σε συντονισμένα μέτρα καταπολέμησης της εξάπλωσης του κορωνοϊού), τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν αναδυόμενες οικονομίες, οι αυξήσεις στο δημόσιο χρέος πολλών χωρών, ένας ενδεχόμενος «συναλλαγματικός πόλεμος», η σταδιακή απόσυρση των μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης που εφαρμόζουν οι κεντρικές τράπεζες και η αναμενόμενη αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, δημιουργούν ένα δύσκολο περιβάλλον για μια εξωγενή οικονομία, όπως αυτή της Κύπρου.

Το σημαντικό όμως είναι τα αντανακλαστικά που θα έχουν οι παραγωγικές μονάδες κάθε οικονομίας, όταν πλέον ο αρνητικός αντίκτυπος της πανδημίας θα αρχίσει να εξασθενεί. Οι επιδημιολόγοι εκτιμούν ότι αυτό θα συμβεί περί τα μέσα του επόμενου έτους. Είναι δηλαδή σημαντικό να υπάρξει εκείνος ο σχεδιασμός, ώστε όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν και η ψυχολογία των καταναλωτών και επενδυτών αναστραφεί, η οικονομία να είναι σε θέση να παρουσιάσει σημαντικούς θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Μεταβλητότητα στο διεθνές περιβάλλον

Η μεταβλητότητα στο διεθνές πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον οδηγεί πολλούς επιχειρηματίες να κάνουν σκέψεις για μεταφορά μέρους ή ολόκληρου του κύκλου εργασιών τους σε άλλες περιοχές, για περιορισμό του ρίσκου. Φυσικά, για την επιλογή των συγκεκριμένων περιοχών υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια που σταθμίζουν οι επενδυτές και οι σύμβουλοί τους, πριν πάρουν τις τελικές τους αποφάσεις. Η επιλογή της χώρας εγκατάστασης αποφασίζεται εφόσον ληφθούν υπόψη πολλοί παράγοντες όπως η γεωγραφική θέση, το χρηματοπιστωτικό, φορολογικό και νομικό σύστημα, η ευκολία με την οποία μπορεί κάποιος να ταξιδέψει από και προς τη χώρα, ο τρόπος ζωής, το σύστημα υγείας και το εκπαιδευτικό σύστημα. Οι εποχές που η επιλογή βασιζόταν αποκλειστικά στην πιο χαμηλή φορολογία έχουν περάσει ανεπιστρεπτί.

Επομένως, πρέπει να κτίσουμε στα πλεονεκτήματα που προσφέρει η Κύπρος. Με την τεχνολογική εξέλιξη και την ενοποίηση των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών η αλλαγή της έδρας ενός ομίλου γίνεται ευκολότερη, κυρίως για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα των υπηρεσιών. Είναι σημαντικό να αξιολογούνται σε συνεχή βάση οι διεθνείς εξελίξεις, για να λαμβάνονται διορθωτικά μέτρα εκεί και όπου χρειάζεται, ώστε η χώρα να παραμένει ανταγωνιστική. Τα μεγαλύτερα ζητήματα προκύπτουν από την παρουσία γραφειοκρατικών εμποδίων και νοοτροπίας περασμένων εποχών σε ορισμένα τμήματα, στοιχεία που δημιουργούν αρνητική εικόνα στον επιχειρηματικό κόσμο.

Είναι σημαντικό η πολιτεία να προχωρήσει σε όλες αυτές τις ενέργειες που θα διευκολύνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα στην Κύπρο (και αυτό αφορά όλους όσοι δραστηριοποιούνται στην Κύπρο, ντόπιους και ξένους) και να αναπτυχθούν οι υποδομές που θα προσθέσουν από τη μια αξία στις επενδύσεις που γίνονται και, από την άλλη, θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής των πολιτών.

«Για να γυρίσει ο ήλιος, θέλει δουλειά πολλή» και ειδικά σε μια περίοδο που «κόλλησε η ρόδα βαθιά στη λάσπη». Πέραν της ταλαιπωρίας λόγω πανδημίας, η κοινωνία παρουσιάζεται κουρασμένη από τις αντιπαραθέσεις, οι οποίες πολλές φορές είναι άνευ ουσίας και αντικειμένου. Υπάρχει η εντύπωση ότι δεν υπάρχει πλάνο, τα προβλήματα μεγαλώνουν και οι νέοι αποστασιοποιούνται. Αυτά προς προβληματισμό. Καλή Χρονιά!