Ενέργεια

Το μέλλον του LNG στην Κύπρο που «εξατμίζεται»

Αναγκαία επαναφορά του σχεδίου κατασκευής σταθμού υγροποίησης Φ.Α. – Ο ρόλος της Ελλάδας και οι τουρκικές κινήσεις

«O τερματικός σταθμός εισαγωγής Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ-LNG) είναι η υψηλότερη βιώσιμη επένδυση που έχει πραγματοποιήσει ποτέ η κυπριακή Κυβέρνηση», δήλωσε την Τετάρτη ο πρόεδρος της Δημόσιας Επιχείρησης Φυσικού Αερίου (ΔΕΦΑ), Συμεών Κασσιανίδης, στο περιθώριο της έκθεσης Eastern Mediterranean Conference & Exhibition, που έγινε στη Λευκωσία. Ο τερματικός σταθμός εισαγωγής LNG σκοπεύει στο να επιτρέψει στην Κύπρο να αντικαταστήσει το ακριβό και ρυπογόνο μαζούτ με καθαρότερο φυσικό αέριο και παράλληλα να διευκολύνει τη δημιουργία ενός νέου ενεργειακού κόμβου για βιομηχανίες όπως οι θαλάσσιες μεταφορές, η ναυτιλία και η εφοδιαστική αλυσίδα. Το ερώτημα, ωστόσο, που προκύπτει είναι γιατί η Κυπριακή Δημοκρατία περιορίστηκε μόνο στην κατασκευή σταθμού εισαγωγής ΥΦΑ και όχι στην κατασκευή σταθμού παραγωγής LNG, που θα της δώσει ένα τεράστιο στρατηγικό πλεονέκτημα στην περιοχή με σημαντικές προεκτάσεις στο εθνικό της ζήτημα. Η ύπαρξη ενός σταθμού LNG στην Κυπριακή Δημοκρατία, εκτός από ενεργειακά οφέλη, μπορεί να προσφέρει εκατοντάδες θέσεις εργασίας που μπορούν να αποτελέσουν δέλεαρ για την τ/κ κοινότητα, κάμπτοντας διάφορες αντιστάσεις.

Oι διαχρονικές δικαιολογίες «περί ανεπάρκειας κοιτασμάτων» και έλλειψης κεφαλαίων από πολιτικούς και «ειδικούς» είναι καθαρές υπεκφυγές και ένδειξη απροθυμίας λήψης αποφάσεων. Το LNG είναι το καύσιμο-κλειδί στην ενεργειακή μετάβαση και όσο η Κυβέρνηση δεν λαμβάνει τολμηρές αποφάσεις, κινδυνεύει να χάσει το παράθυρο ευκαιρίας για να καταστεί ένας σοβαρός ενεργειακός παίκτης στην περιοχή.

Η «διψασμένη» για LNG Aσία

Η προσφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) παγκοσμίως αυξάνεται, καθώς οι εξαγωγείς ανταποκρίνονται στην ισχυρή ζήτηση και τις υψηλές τιμές ρεκόρ. Η Ευρώπη αρπάζει μεγαλύτερο μερίδιο από τα επιπλέον φορτία LNG από την Ασία. Τόσο η Ευρώπη όσο και τμήματα της Ασίας έχουν έλλειψη εφοδιασμού, αν και η ανησυχία για τα χαμηλά επίπεδα αποθήκευσης στην Ευρώπη φαίνεται να υπερισχύει παρόμοιων ανησυχιών για τις ελλείψεις ενέργειας στην Κίνα, η οποία είναι πιθανό να ξεπεράσει την Ιαπωνία ως ο μεγαλύτερος αγοραστής LNG στον κόσμο. Παρά τις Κασσάνδρες, που έλεγαν πριν από μερικούς μήνες ότι η εξόρυξη φυσικού αερίου από την ΑΟΖ είναι χαμένη υπόθεση, τον Οκτώβριο, οι παγκόσμιες τιμές του φυσικού αερίου έφθασαν σε υψηλά ρεκόρ. Σε όλον τον κόσμο, εργοστάσια και επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας αναζητούν να βρουν φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) για να αναπληρώσουν τα χαμηλά αποθέματα στην Ευρώπη και να καλύψουν την ακόρεστη ζήτηση στην Ασία. Η Αίγυπτος έστειλε στις 7 Νοεμβρίου το πρώτο της φορτίο LNG στον πλωτό τερματικό σταθμό LNG 2,6 Bcm/έτος στην Κροατία από τις αιγυπτιακές εγκαταστάσεις Ιντκού της Shell.

Αγορά πλοίων LNG από Έλληνες εφοπλιστές

Αναλυτές από τον κλάδο της ναυτιλίας τονίζουν πως το προσφερόμενο στην αγορά LNG αναμένεται να διπλασιαστεί μέχρι το 2040. Αυτό συνεπάγεται ότι η ζήτηση για πλοία που θα μεταφέρουν το καύσιμο θα εκτοξευτεί. Παγκοσμίως η Ελλάδα διαθέτει τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο και την ακολουθούν με διαφορά η Κίνα και η Ιαπωνία. To τελευταίο διάστημα οι Έλληνες πλοιοκτήτες έκαναν τις μεγαλύτερες επενδύσεις στην αγορά πλοίων μεταφοράς LNG, καθώς αντιλήφθηκαν ότι στη ναυτιλιακή αγορά είναι το ιδανικό καύσιμο για τη μετάβαση στην εποχή των μηδενικών εκπομπών.

Την ίδια ώρα, η Qatar Energy (δηλαδή η Qatar Petroleum που είναι στην κοινοπραξία με ExxonMobil στο οικόπεδο 9 της Κυπριακής ΑΟΖ) διευρύνει το ναυπηγικό της πρόγραμμα πλοίων μεταφοράς LNG. Έκανε ήδη τις πρώτες παραγγελίες για τέσσερα πλοία LNG στα ναυπηγεία Daewoo Shipbuilding & Marine Engineering (DSME) και για άλλα δύο στα Samsung Heavy Industries (SHI). Απώτερος στόχος είναι η κάλυψη των μελλοντικών απαιτήσεων για τη μεταφορά LNG. Ο Γιώργος Πολυχρονίου, Executive Director Strategy & Business της ΔΕΠΑ, σε άρθρο του στο «Βήμα», τόνισε ότι η χρήση του LNG θα είναι καθοριστική για τη δημιουργία ενός βιώσιμου και ανταγωνιστικού περιβάλλοντος θαλάσσιων μεταφορών στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η ανησυχία Τούρκων για Αλεξανδρούπολη

Πριν από λίγες ημέρες ο πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ, είπε πως ένα από τα μεγαλύτερα «success story» των τελευταίων ετών είναι η ελληνοαμερικανική συνεργασία στον τομέα της ενέργειας. Ένα από τα σημαντικότερα έργα είναι το νέο τερματικό με FSRU στην Αλεξανδρούπολη. Στόχος της Ελλάδας είναι να μετατραπεί σε κόμβο μεταφοράς φυσικού αερίου αρχικά μέσω πλοίων από τη Δαμιέτη και το Ιντκού προς λιμάνια στην Ελλάδα, με την Αλεξανδρούπολη να αποτελεί την πλέον στρατηγική επιλογή.

Σε αυτό το πλαίσιο , είναι φανερό πως η Αλεξανδρούπολη μετατρέπεται σε μια δεύτερη Σούδα, κάτι που ενοχλεί την Τουρκία. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι πληθαίνουν τα δημοσιεύματα σε τουρκικά Μέσα που εκφράζουν τη δυσφορία για την ενίσχυση της παρουσίας των ΗΠΑ στην Αλεξανδρούπολη.

Το Poseidon Medd II

Επιπλέον στην Ελλάδα τρέχει το έργο Poseidon Med II, που είναι ουσιαστικά ένας πρακτικός οδικός χάρτης που στοχεύει να επιφέρει την ευρεία υιοθέτηση του LNG ως ασφαλούς, περιβαλλοντικά αποδοτικού και βιώσιμου εναλλακτικού καυσίμου για τη ναυτιλία. Παράλληλα στοχεύει στο να βοηθήσει τις θαλάσσιες μεταφορές της Ανατολικής Μεσογείου να κινηθούν προς ένα μέλλον χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Στο έργο, το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, συμμετέχουν τρεις χώρες, Ελλάδα, Ιταλία και Κύπρος, έξι ευρωπαϊκά λιμάνια (Πειραιάς, Πάτρα, Λεμεσός, Βενετία, Ηράκλειο, Ηγουμενίτσα), καθώς και ο τερματικός σταθμός LNG Ρεβυθούσας. Το έργο συγκεντρώνει κορυφαίους εμπειρογνώμονες από τους τομείς της ναυτιλίας, της ενέργειας και του χρηματοπιστωτικού τομέα, για να σχεδιάσουν μια ολοκληρωμένη αλυσίδα αξίας LNG και να δημιουργήσουν μια εύρυθμη και βιώσιμη αγορά LNG.

Τουρκικές κινήσεις για LNG

Η Τουρκία αντιλήφθηκε εδώ και χρόνια την αλλαγή του παγκόσμιου ενεργειακού παιχνιδιού και τη στρατηγική αξία του LNG. Η κρατική BOTAŞ, η Arkas Petrol, θυγατρική της Arkas Holding, και η Sumitomo Corp συμφώνησαν πριν από μερικές ημέρες να δημιουργήσουν την πρώτη υπηρεσία ανεφοδιασμού LNG στην Τουρκία. Η νεοσυσταθείσα υπηρεσία ανεφοδιασμού LNG θα βασιστεί στο καθεστώς της Τουρκίας ως ενός από τα μεγαλύτερα κέντρα ανεφοδιασμού καυσίμων στην Ανατολική Μεσόγειο.

Επιπλέον, ο Υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας Φατίχ Ντονμέζ δήλωσε την Πέμπτη ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Τουρκίας και Αλγερίας για μια συμφωνία για την αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) πάνε καλά. Η τρέχουσα συμφωνία, μέσω της οποίας η Τουρκία λαμβάνει LNG από την Αλγερία για περίπου 30 χρόνια, θα λήξει το 2024. Σημειώνοντας ότι το 90% των εισαγωγών της Τουρκίας από την Αλγερία σχετίζονται με την ενέργεια, είπε: «Η δυνατότητα συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας στον τομέα της ενέργειας δεν περιορίζεται στις εισαγωγές LNG. Έχουμε σημαντικές δυνατότητες συνεργασίας σε άλλους τομείς της ενέργειας, ειδικά στους υδρογονάνθρακες, τα ορυχεία και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας». Κατά τις τρέχουσες συναντήσεις, είπε, η τουρκική εταιρεία πετρελαιοαγωγών (BOTAŞ), η Turkish Petroleum Corporation (TPAO) και η Γενική Διεύθυνση Έρευνας και Εξερεύνησης Ορυκτών (MTA) πραγματοποίησαν σημαντικές επαφές με τους ομολόγους τους. Εν τω μεταξύ, ο Ντονμέρζ είπε την ίδια μέρα ότι η Τουρκία θα θέσει σε λειτουργία την τρίτη πλωτή μονάδα επαναεριοποίησης αποθήκευσης (FSRU) το 2022. Η χώρα διαθέτει επί του παρόντος δύο τερματικούς σταθμούς LNG και δύο FSRU. Η Τουρκία είναι πλέον σε θέση να καλύψει το 50% των αναγκών της σε φυσικό αέριο με LNG, είπε.

(δημοσιεύθηκε στη «Σημερινή της Κυριακής», 14/11/2021)