Αννίτα Δημητρίου ΠτΒ & Γυναικοκτονίες 2021 μ.Χ.

ΓΕΓΟΝΟΣ είναι ότι, όταν η πρώτη στην κυπριακή ιστορία Γυναίκα Πρόεδρος της Βουλής Αννίτα Δημητρίου ανακοίνωσε προ ολίγων εβδομάδων την πρόθεσή της για την ειδική συμπερίληψη στο κυπριακό Ποινικό Δίκαιο της έννοιας της Γυναικοκτονίας, παρατηρήθηκαν κάποιοι σχολιασμοί οι οποίοι έσπευσαν ν’ αναρωτηθούν:

- Γιατί χρειάζεται άραγε τώρα αυτή η διάκριση των φύλων στα θύματα των ανθρωποκτονιών αφού, ούτως ή άλλως, το ισχύον Δίκαιο προβλέπει μέχρι και την εσχάτη των ποινών για το κακούργημα της ανθρωποκτονίας σε όποιο φύλο κι αν ανήκει το θύμα;

ΠΙΘΑΝΟΝ, το ερώτημα τούτο μοιάζει με προϊόν ξώπετσων βεβιασμένων νομικισμών. Αγκυλωμένων ίσως και από κάποιες παρωπίδες διανοητικής οκνηρίας. Οι οποίες εμποδίζουν την σφαιρική μελέτη, την ανάδειξη και την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των βαθύτερων κοινωνικών και ψυχολογικών αιτιών που ευθύνονται για τις κακουργηματικές εκείνες συμπεριφορές του άντρα - θύτη, σε βάρος της γυναίκας - θύματος.

ΥΠΑΡΧΕΙ ένας τεράστιος πλούτος βιβλιογραφίας παγκοσμίως στις επιστήμες της κοινωνιολογίας, της ψυχολογίας, της εγκληματολογίας, με τη συμβολή και του επί δεκαετιών ήδη αναπτυγμένου σοβαρού φεμινισμού. Υπάρχουν επίσης και σπουδαία βιβλία, επιστημονικές μελέτες και έρευνες από καταξιωμένους στην ειδικότητά τους Κύπριους επιστήμονες, που αφορούν και την ιδιαίτερη πτυχή των Γυναικοκτονιών καταγεγραμμένων στα αρχεία των δολοφονιών στον τόπο μας από την δεκαετία του 1960 έως σήμερα.

- Αυτός ο πλούτος φωτίζει με επάρκεια, ώς το βάθος, τα ιδιαίτερα αίτια της βίας, της εγκληματικότητας και των κακουργημάτων σε βάρος της γυναίκας, λόγω του «ασθενούς» της φύλου, παραδοσιακά υποκείμενου έως και υποταγμένου στο «ισχυρό» φύλο του αρσενικού.

- ΓΙΑΤΙ, στις περιπτώσεις ακραίων προβλημάτων στη σχέση Γυναίκας - Άνδρα, τα περισσότερα θύματα ενδο-οικογενειακής βίας, εξωσυζυγικών σχέσεων, αποτρόπαιας καταπίεσης, εγκλημάτων «πάθους» και κακουργημάτων ανθρωποκτονίας, είναι οι Γυναίκες;

- Έγραφε, για παράδειγμα, στο βιβλίο του «Το Έγκλημα, ο Εγκληματίας και οι Φόνοι Γυναικών» (εκδόσεις Ηλία Επιφανίου, Λευκωσία 2018), ο κλινικός ψυχολόγος Άθως Ερωτοκρίτου:

«Ο φόνος σε βάρος της γυναίκας καθώς και ο βιασμός δεν είναι μόνο έγκλημα, αλλά πολιτικό και κοινωνικό φαινόμενο. Είναι νοοτροπίες που καλλιεργούνται μέσα στα κοινωνικά πρότυπα, όπου συνήθως στις φαλλοκρατικές κοινωνίες η γυναίκα είναι κτήμα ή περιουσιακό στοιχείο του άντρα όπου ο ισχυρός έχει τον κύριο λόγο, ακόμη και σε θέματα ζωής και θανάτου έναντι του ανίσχυρου. Αντικείμενο του αδικήματος ή του εγκλήματος είναι η γυναίκα οποιασδήποτε ηλικίας και ηθικής ποιότητας. [...] Τις πιο πολλές φορές οι κοινωνικά καθιερωμένοι ρόλοι και πρότυπα καθώς και η ίδια η κοινωνία είναι οι ηθικοί αυτουργοί. Ο άντρας θεωρείται ο δυνατός, ο επιθετικός, ο κτήτορας, καθώς και η ευρύτερη υποτίμηση προς τη γυναίκα, που όχι σπάνια, ακόμα θεωρείται σαν αντικείμενο είτε σαν γυναίκα σύζυγος, ή ερωμένη κ.ά., όπως επίσης και αντικείμενο στην οποία εκδηλώνεται η θέληση για δύναμη του άντρα και η οποία γίνεται πιο φανερή κυρίως στα σεξουαλικά εγκλήματα, στη βία και στους φόνους, γεγονός που με τον τρόπο αυτό επιβεβαιώνει την ‘ανδροπρέπειά’ του για την οποία αμφιβάλλει. Είναι, με λίγα λόγια, μια ακραία μορφή επιθετικότητας προς τη γυναίκα, που είναι κοινωνικά υποτιμημένη»...

ΑΥΤΟ, λοιπόν, το υπάρχον πραγματικό φρικτό γεγονός, φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει η περί Γυναικοκτονιών επικεντρωμένη αντίληψη, με την εισαγωγή της στο Ποινικό Δίκαιο.

- Ως αναγκαίος προβολέας, ικανός να φωτίσει τις βαθύτερες ρίζες των ανθρωποκτονιών σε βάρος των Γυναικών, επειδή είναι οι Γυναίκες στη σχέση Θύτη - Θύματος.

ΕΞΟΠΛΙΣΜΕΝΗ η Ποινική Δικαιοσύνη με τον ειδικότερο ορισμό, την έννοια και τη διασαφήνιση της Γυναικοκτονίας, δεν είναι μόνο τους Δικαστές του Κακουργιοδικείου και τους εκατέρωθεν συνηγόρους που βοηθά στην εκδίκαση κάθε συγκεκριμένης ανθρωποκτονίας.

Αυτό είναι το... ολιγότερο και το έσχατο. Επειδή προέχει το καθήκον να μη φτάνουμε ώς εκεί.

Το μεγαλύτερο και το πολύ σπουδαιότερο είναι εκείνο που θα αποτρέπει, όλο και αποτελεσματικότερα, την διάπραξη του έσχατου κακουργήματος.

- ΕΚΕΙΝΟ που θα προετοιμάσει και θα επιβάλει και θα εκπαιδεύσει πρώτα, σε όλες τις κλίμακες λειτουργίας, τα στελέχη της Ποινικής Δικαιοσύνης: Από το απλό μέλος της Αστυνομίας που πρώτο θα κληθεί να εξετάσει καταγγελία για ενδο-οικογενειακή βία ή κακοποίηση και τις αρμοδίως αναμεμειγμένες κρατικές Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, Ψυχιατρικές Υπηρεσίες, εθελοντικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, στους τρόπους αντιμετώπισης και στον χειρισμό, όλων εκείνων των περιπτώσεων βίας που η «ό μη γένοιτο» ακραία κατάληξή τους είναι η Γυναικοκτονία.

- ΕΚΕΙΝΟ που θα επιτύχει (ως τον μονίμως απώτερο στόχο και σκοπό του Ποινικού Δικαίου) να διαπαιδαγωγεί το σύνολο της κοινωνίας και όλες τις ηλικίες των πολιτών στη συνειδητή εγρήγορση απέναντι στις συμπεριφορές όχι μόνο βίας αλλά και κάθε είδους δυσμενούς διάκρισης σε βάρος της Γυναίκας.

ΕΡΧΕΤΑΙ από πολύ παλιά και πάει πολύ μακριά αυτό το καθήκον, στην αργόσυρτη αλλά αναγκαία αλλαγή των παραδοσιακών αντιλήψεων της μακραίωνης ανδροκρατίας και των αναπαραγόμενων νοοτροπιών φαλλοκρατίας.

- Ευρίσκονται π.χ. ακόμη εν ζωή οι πρώτες γυναίκες στην Κύπρο που εμφανίστηκαν σε δικαστήριο ως... Γυναίκες Δικηγόροι. Που βίωσαν και τον... καγχασμό. Και ως Γυναίκες Αστυνομικοί, ομοίως.

- Δεν συνταξιοδοτήθηκαν ακόμη όλοι εκείνοι οι Αστυνομικοί, που όταν κατέφθανε στον Αστυνομικό Σταθμό δερμένη από τον σύζυγό της κάποια Γυναίκα, έσπευδαν να της συστήσουν να μην τον καταγγείλει για να μη διαλύσει την οικογένεια: «Εν ο άντρας σου κόρη μου. Εν φυσικό πάνω στα νεύρα του να σου δώκει τζιαι κανέναν πάτσον. Είνταλος αρσενικός θα ήτουν αν δεν το έκαμνεν;».

- Τέτοιες ήσαν οι κρατούσες στην κοινωνία (και στην Αστυνομία και στην Ποινική Δικαιοσύνη, και στη... Δημοσιογραφία) αντιλήψεις, ακόμη και στις αρχές της δεκαετίας του ’80 που πρωτομπήκε και ο γράφων στο επάγγελμα του δικαστηριακού συντάκτη και νεοσύλλεκτου φωτορεπόρτερ:

ΦΡΙΚΤΗ δημοσιογραφική εμπειρία:

Μόλις χάραζε το φως, ένα αιφνιδιαστικό τηλεφώνημα από έγκαιρα πληροφορημένο συνάδελφο, τον έστειλε κατεπειγόντως με την μοτοσικλέτα σε έρημο εκείνη την ώρα βενζινάδικο κεντρικού σημείου της Λευκωσίας. Προτού ακόμη καταφθάσει η Αστυνομία μ’ επικεφαλής του Τμήματος Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων (ΤΑΕ) τον αστυνόμο Κωμοδίκη, ο γράφων βρέθηκε με την φωτογραφική του μηχανή μόνος μπροστά στην αποτρόπαια φρίκη:

- Στο έδαφος δίπλα από την αντλία του βενζινάδικου το νεκρό κορμί μιας κοπέλας με σφαγμένο τον λαιμό σε λίμνη αίματος. Θέαμα φρίκης, χειρότερης από τα φρικτά πολεμικά βιώματα των πολύνεκρων μαχών στο Αγριδάκι, στον Καραβά και στην Λάπηθο του 1974.

- Σφαγμένη Γυναίκα που εργαζόταν σε μπαρ της Λευκωσίας. Θύτης ο εχούμενος φίλος της, οικογενειάρχης, που την είχε εξωσυζυγική του «καύκαν» (ερωμένη).

- Οι ικανοί ανακριτές του ΤΑΕ της Αστυνομίας πέτυχαν να εντοπίσουν ίχνη του αίματος της σφαγμένης Γυναίκας στο εσωτερικό του προφυλακτήρα του αυτοκινήτου του, το οποίο είχε σπεύσει να το πλύνει βιαστικά αμέσως μετά τον φόνο. Επάνω στο όχημά του είχε κολλημένο το σήμα και του... χριστιανικού συλλόγου του χωριού του στον οποίο ήταν και στέλεχος!

(δημοσιεύθηκε στη «Σημερινή της Κυριακής», 07/11/2021)