Ελβετική Φρουρά & το οικοδόμημα ασφαλείας του Βατικανού

Ο Πάπας της Ρώμης ξεκινά το ταξίδι του στις χώρες του Ορθόδοξου Ελληνισμού. Υπό τον επίσημο τίτλο «Apostolic Journey of His Holiness Francis to Cyprus and Greece» (Vatican.va), θα φτάσει στην Λάρνακα στις 2 Δεκεμβρίου 2021 και σε δύο μέρες θα αναχωρήσει για Αθήνα.

Τον Ποντίφικα συνοδεύει η προσωπική του φρουρά, η Παπική Ελβετική Φρουρά (ΠΕΦ), ένας από τους παλαιότερους, εν ενεργεία, στρατιωτικούς σχηματισμούς.

Το «μονοπώλιο της βίας» του Ποντίφικα

Το πολιτειακό καθεστώς της πόλης-κράτους του Βατικανού ρυθμίστηκε με τη Συνθήκη του Λατερανού τον Φεβρουάριο του 1929 μεταξύ του τότε Πάπα Πίου ΙΑ’ και του Ντούτσε Benito Mussolini, φασιστή Πρωθυπουργού της Ιταλίας, λύνοντας έτσι και το «Ρωμαϊκό Ζήτημα». Ως απόλυτη μοναρχία, ο Πάπας κατέχει απόλυτη νομοθετική, εκτελεστική και δικαστική εξουσία.

Η Αγία Έδρα των -σχισματικών, κατά την Ορθοδοξία- Ρωμαιοκαθολικών, ως παποκαισαρική κυβέρνηση του Κράτους της Πόλης του Βατικανού, έπρεπε να εξασφαλίσει, όπως όλα τα κράτη στο ισχύον διεθνές σύστημα, το θεσμικό «μονοπώλιο της βίας». Έτσι, θεσμοθέτησε προϋπάρχοντες ένοπλους σχηματισμούς για την άσκηση αστυνομικής και στρατιωτικής κυριαρχίας.

Παπική Ελβετική Φρουρά

Οι Ελβετοί Φρουροί εργοδοτούνται από τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, υπό την ηγεσία του Πάπα ως Επισκόπου Ρώμης, στον οποίο και ομνύουν πίστη σε μια τελετή στην Έπαυλη Μπελβεντέρε. Υπηρετούν ως προσωπικοί σωματοφύλακες του Ποντίφικα, τον οποίο συνοδεύουν, και είναι επίσης οι φύλακες της πόλης-κράτους του Βατικανού. Στα καθήκοντά τους περιλαμβάνεται και η φρούρηση των εξοχικών Παπικών Ανακτόρων στην ιταλική πόλη Καστέλ Γκαντόλφο, τα οποία απολαμβάνουν διπλωματικό καθεστώς όπου ασκεί αρμοδιότητα η Αγία Έδρα.

«Μικρότερος στρατός του κόσμου»

Η Παπική Ελβετική Φρουρά (Guardia Svizzera Pontificia), σύμφωνα με την εγκυκλοπαίδεια «Brittanica», αποκαλείται συχνά ως «ο μικρότερος στρατός του κόσμου». Η παράδοση να αποτελείται από Ελβετούς στρατιώτες πάει πίσω στον Μεσαίωνα. Καθώς ήταν φημισμένοι για τη γενναιότητά τους, εργοδοτούνταν από τα Παπικά Κράτη, τα οποία υπερασπίστηκαν με αυταπάρνηση.

Σταδιακά εξελίχθηκε σε στρατιωτική σωματοφυλακή του Πάπα και πέρασε από διάφορες φάσεις, μέχρι που το 1913 αναδιοργανώθηκε σε πιο σύγχρονη μορφή. Το 1981, «plainclothes» Φρουρός έσωσε τον Πάπα Ιωάννη Παύλο ΙΙ από απόπειρα δολοφονίας εναντίον του στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου. Αρχικά η Ελβετική Φρουρά είχε περισσότερο τελετουργικά καθήκοντα, αλλά με τον καιρό ενισχύθηκαν και οι επιχειρησιακές της ικανότητες, με εκπαίδευση σε σύγχρονο οπλισμό και σε αντιτρομοκρατικές τεχνικές.

Θεωρείται επίλεκτο στρατιωτικό σώμα και έτσι ο ανταγωνισμός για ένταξη σε αυτό είναι έντονος. Οι νεοσύλλεκτοι πρέπει να είναι Ελβετοί πολίτες, Ρωμαιοκαθολικοί το θρήσκευμα και άνδρες, ηλικίας 19-30 και με ύψος τουλάχιστον 1.74 μ. Πρέπει να είναι κάτοχοι επαγγελματικού διπλώματος ή απολυτηρίου δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και να έχουν ολοκληρώσει τη βασική τους εκπαίδευση στον Ελβετικό Στρατό.

Οι φανταχτερές ριγέ στολές τους είναι από την εποχή της Αναγέννησης. Έχουν τα χρώματα της οικογένειας των Μεδίκων (κόκκινο, βαθύ μπλε και κίτρινο) και τα κράνη τους είναι στολισμένα με φτερά στρουθοκαμήλου, που συμβολίζουν τους βαθμούς. Σε μερικές περιπτώσεις φορούν και τη μεσαιωνική τους πανοπλία. Όταν επιτελούν τελετουργικά καθήκοντα, είναι οπλισμένοι με λογχοπελέκεις και σπαθιά.

Αν και στελεχωμένη από Ελβετούς πολίτες, η ΠΕΦ είναι ανεξάρτητη από τις Ελβετικές Ένοπλες Δυνάμεις (Schweizer Armee). Ο τωρινός Διοικητής είναι ο Συνταγματάρχης Christof Graf και Υποδιοικητής ο Αντισυνταγματάρχης Philippe Morard.

Σώμα Χωροφυλακής: Η Αστυνόμευση του Βατικανού

Το Παπικό Σώμα Χωροφυλακής (Corpo di Gendarmeria Papale) είναι απόγονος του Σώματος των Παπικών Καραμπινιέρων. Αποτελεί το Σώμα Ασφαλείας που είναι επιφορτισμένο με την εσωτερική αστυνόμευση του Βατικανού.

Στα καθήκοντα της Χωροφυλακής είναι η δημόσια τάξη, ο συνοριακός έλεγχος, η τροχαία και καταπολέμηση του εγκλήματος. Διαθέτει την αντιτρομοκρατική Ομάδα Άμεσης Επέμβασης (Gruppo Intervento Rapido - GIR) και τη Μονάδα Αντισαμποτάζ (Unita Antisabbotaggio). Συνεργάζεται με την Interpol μέσα από ένα ειδικό γραφείο συλλογής πληροφοριών.

Η «Οντότητα»

Το έκτασης μόλις 0,49 τ.χλμ. Κράτος του Βατικανού διαθέτει, πέραν των Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμάτων Ασφαλείας, και δική του Υπηρεσία Πληροφοριών.

Η «Ιερή Συμμαχία», γνωστή από το 1930 και ως η «Οντότητα», ήταν η «ιερή μυστική υπηρεσία» του Βατικανού πάνω στην οποία βασίστηκαν πάνω από 40 Πάπες. Η «Οντότητα», σύμφωνα με τον Eric Frattini στο έργο του «The Entity: Five Centuries of Secret Vatican Espionage» (2008, Νέα Υόρκη: St. Martin’s Press), αναφέρει πως η «Οντότητα» αναμείχθηκε σε θεολογικά ζητήματα, στο οργανωμένο έγκλημα και στις χρηματοπιστωτικές αγορές, σε πολιτικές εξελίξεις και πολιτειακές ανατροπές, καθώς και σε εμφύλιους και διεθνείς πολέμους παγκοσμίως. Παρουσιάζεται ως η «υπηρεσία πληροφοριών εξωτερικού» και η ιστορική ρίζα της λέγεται ότι φτάνει από τους Ιησουίτες κατασκόπους της Πρώιμης Νεότερης Εποχής που διαδέχθηκε τον Μεσαίωνα. Άλλοι συγγραφείς αναφέρουν πως το Βατικανό συνεργάστηκε στενά με τις μυστικές υπηρεσίες κρατών της Δύσης (Aporrea, 25/05/2007, Denny Ortuno).

Ο Aaron Bateman του «War on the Rocks» (07/06/2019, Πανεπιστήμιο του Τέξας) αναφέρει πως οι «Αποστολικοί Νούντσιοι», κληρικοί που υπηρετούν ως παπικοί διπλωματικοί ακόλουθοι, διαβιβάζουν στην Αγία Έδρα πληροφορίες απ’ όλον τον κόσμο. Ο Hugh Wilson, Πρέσβης των ΗΠΑ στη Γερμανία πριν από την έναρξη του Β’Π.Π., είπε πως ο Πάπας είχε «την καλύτερη υπηρεσία πληροφοριών του κόσμου». Τόση ήταν η επιρροή της, που το Βατικανό αποτελούσε «σοβαρή ιδεολογική απειλή» για την ΕΣΣΔ και έτσι η KGB αύξησε τις κατασκοπευτικές της επιχειρήσεις.

Συντονισμός με την Αστυνομία Κύπρου

Τα κυπριακά Σώματα Ασφαλείας θα είναι επί ποδός. Καθώς ο Πάπας Φραγκίσκος είναι ο πνευματικός ηγέτης δύο εκ των θρησκευτικών μειονοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, θα επισκεφθεί τον Καθεδρικό Ναό της Παναγίας των Χαρίτων των Μαρωνιτών και θα τελέσει «οικουμενική προσευχή με μετανάστες» στον Καθεδρικό Ναό του Τιμίου Σταυρού των Λατίνων (και την επίσημη πρεσβεία της Αγίας Έδρας στην Κύπρο) στην περιοχή της Πύλης Πάφου στην παλιά Λευκωσία.

Η Αστυνομία Κύπρου βρίσκεται σε πλήρη συνεννόηση με τους άνδρες που θα συνοδεύσουν τον Πάπα Φραγκίσκο κατά την ιστορική επίσκεψή του στην Κύπρο και τη μεγάλη τελετουργία στο Νέο Στάδιο του Γυμναστικού Συλλόγου Λευκωσίας “Τα Παγκύπρια”. Πληροφορίες αναφέρουν ότι πάνω από 500 αστυνομικοί θα αναλάβουν αυξημένα μέτρα προστασίας της όλης επίσκεψης.

Ο Ανώτερος Υπαστυνόμος Χρίστος Ανδρέου, Διευθυντής της Υποδιεύθυνσης Επικοινωνίας & Δημοσίων Σχέσεων του Αρχηγείου Αστυνομίας, δήλωσε στη «Σημερινή» ότι θα επιστρατευτούν όλα τα σύγχρονα μέσα που υπάρχουν στη διάθεση της Δύναμης, συμπεριλαμβανομένων και drones, ενώ σε επιφυλακή θα βρίσκεται και ελικόπτερο της Μονάδας Αεροπορικών Επιχειρήσεων (ΜΑΕΠ).

«Η Αστυνομία, καθηκόντως, θα προχωρήσει στην ασφάλεια διακινήσεων του Πάπα, καθώς επίσης και στον χώρο όπου θα διαμένει», ανέφερε. Ο κ. Ανδρέου σημείωσε επίσης πως «θα γίνουν αποκοπές σε κάποιους δρόμους, οι οποίες θα ανακοινωθούν στις επόμενες μέρες για να γνωρίζει ο κόσμος πώς θα διακινηθεί».

(δημοσιεύθηκε στη «Σημερινή», 28/11/2021, στήλη «Άμυνας & Ασφάλειας Αφηγήματα»)