Παράξενα Χριστούγεννα και φέτος

Μπήκαμε αισίως στον μήνα των Χριστουγέννων, οι δημόσιοι χώροι και τα σπίτια βάζουν σιγά-σιγά τα γιορτινά τους και η λίστα για τον Άγιο Βασίλη ετοιμάζεται. Όμως το σκηνικό και τα γεγονότα προδιαγράφουν διαφορετικές γιορτές και φέτος.

Χαριτολογώντας πάντοτε, ο Άγιος Βασίλης θα πρέπει να είναι εμβολιασμένος με την τρίτη δόση, να αποφεύγει τη μετάλλαξη «Όμικρον», να ξαναφτιάξει τον προϋπολογισμό του για τα δώρα εφόσον το κόστος των πρώτων υλών αλλά και των εμπορευμάτων έχει αυξηθεί σημαντικά, να βρει γρήγορα και έγκαιρα τους βοηθούς του (ενδεχομένως κάποιοι να πρέπει να δουλεύουν μέσω τηλεργασίας) λόγω έλλειψης προσωπικού και να διασφαλίσει ότι τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα δεν θα επηρεάσουν την παράδοση των δώρων.

Επιπλέον, αν το έλκηθρο κινείται με υγρά καύσιμα, είναι σημαντικό να λάβει υπόψη το κόστος ανεφοδιασμού, ενώ θα ’ταν καλά να σκεφτεί τα προγράμματα επιδοτήσεων για την ηλεκτροκίνηση του χρόνου. Σε περίπτωση που έχει επενδύσει στις χρηματαγορές και στα χρηματιστήρια για την εξασφάλιση επιπλέον εισοδημάτων, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός.

Στα σημαντικά στοιχεία που καταγράφονται είναι η δεδομένη και ίσως αυξημένη ζήτηση που θα έχουν τα προϊόντα / δώρα του εφόσον τα μικρά παιδιά θα τον περιμένουν με ανυπομονησία τις γιορτές. Την ίδια στιγμή, όσον αφορά τη ζήτηση γενικότερα, αναμένεται να επηρεαστεί αρνητικά με τη σταδιακή αύξηση των χωρών που επιβάλλουν περιοριστικά μέτρα.

Επιπλέον στο χωριό του Άγιου Βασίλη, αν έμαθε από τις περσινές δυσκολίες, η καταγραφή των ευχών και των γραμμάτων των παιδιών γίνεται μέσα από την υιοθέτηση σύγχρονων τεχνολογικών συστημάτων (από τα καλά αν μου επιτρέπεται ο όρος της πανδημίας), ενδεχομένως με τη χρήση της τεχνολογίας blockchain.

Φυσικά όπως κάθε χρόνο θα έχει να αντιμετωπίσει τις διαφορές και τις εντάσεις μεταξύ χωρών (π.χ. μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας), τις πολιτικές προστατευτισμού, ενώ ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται σε συγκεκριμένες χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο πλέον βρίσκεται στη μετά Brexit εποχή.

Και όλα αυτά μέσα σε μια κοινωνία που παρουσιάζεται κουρασμένη από την κατάσταση, ενδεχομένως και διχασμένη λόγω των εμβολιασμών. Η νέα παραλλαγή αποτελεί απειλή για πισωγύρισμα στην ήδη εύθραυστη ανάπτυξη. Και ενώ η υφήλιος μαθαίνει το ελληνικό αλφάβητο με τις διαδοχικές μεταλλάξεις, πολλοί είναι αυτοί που παρακαλούν να βρεθούμε σύντομα στο ωμέγα.

Τα αποτελέσματα της εμφάνισης της νέας μετάλλαξης του ιού δε μπορούν να διευκρινιστούν με βεβαιότητα αυτήν τη στιγμή. Η αύξηση των κρουσμάτων και των θανάτων παγκοσμίως προβληματίζει όλους. Όμως στα θετικά καταγράφονται το γεγονός ότι υπήρξε ανακάλυψη της νέας μετάλλαξης στα αρχικά στάδια και η εμβολιαστική κάλυψη που υπάρχει αυτήν τη στιγμή.

Φυσικά είναι ξεκάθαρο ότι το περαιτέρω εμβολιαστικό πρόγραμμα αντιμετωπίζει δυσκολίες, εφόσον το ποσοστό που απέμεινε χωρίς να εμβολιαστεί έχει ενισχυμένους προβληματισμούς για την αναγκαιότητά του. Ως εκ τούτου βλέπουμε πολλές χώρες να εφαρμόζουν υποχρεωτικούς εμβολιασμούς ή να επιβάλλουν περιοριστικά μέτρα μόνο στους ανεμβολίαστους.

Σημειώνεται επίσης ότι η «Όμικρον» έρχεται σε μια εποχή υψηλού πληθωρισμού, ειδικά αν συγκριθεί με την κατάσταση κατά το πρώτο κύμα έξαρσης της πανδημίας. Ο κυβερνήτης της Κεντρικής Τράπεζας της Αμερικής άλλαξε μερικώς τη ρητορική περί παροδικού / προσωρινού φαινομένου και άφησε να νοηθεί ότι ενδεχομένως σύντομα να δούμε σταδιακή απόσυρση των μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης με περιορισμό των αγορών ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά.

Ενδεχόμενη όμως εξάπλωση της μετάλλαξης και περιορισμός της ζήτησης θα οδηγήσει σε μείωση του πληθωρισμού και οι πολιτικές των κεντρικών τραπεζών στην ολότητά τους θα πρέπει να επανεξεταστούν.

Είναι ξεκάθαρο ότι το οικονομικό περιβάλλον στο οποίο καλούνται να δραστηριοποιηθούν οι επιχειρήσεις είναι δύσκολο εφόσον ο βαθμός αβεβαιότητας τόσο στην Κύπρο αλλά και στο εξωτερικό έχει αυξηθεί.

Σημαντικό ρόλο σε μια οικονομία διαδραματίζει η ψυχολογία των καταναλωτών, των επιχειρηματιών και των επενδυτών. Η αβεβαιότητα οδηγεί σε πτώση των χρηματαγορών αλλά και της παγκόσμιας κατανάλωσης και ζήτησης προϊόντων. Επιπλέον, επενδύσεις που προγραμματίζονταν ενδεχομένως να ακυρώνονται ή να αναβάλλονται μέχρι να σταθεροποιηθεί η κατάσταση.

Γίνεται πλέον πολύ σημαντική η δυνατότητα των επιχειρήσεων να αξιολογούν σωστά το επιχειρηματικό περιβάλλον και να παίρνουν εκείνες τις αποφάσεις που θα διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα τους, έχοντας υπόψη τις μεγάλες αποτυχίες του παρελθόντος, με κύριο χαρακτηριστικό την επέκταση ή τους μεγαλεπήβολους στόχους χωρίς η εταιρεία να έχει τις απαραίτητες υποδομές και πλάνο για ανάλογη αύξηση των εισοδημάτων της.

Το αρχικό ζητούμενο είναι όλοι να σεβαστούν τις οδηγίες των ειδικών όσον αφορά τα μέτρα προστασίας που πρέπει να λαμβάνονται, διότι επαναφορά των αυστηρών περιορισμών θα ήταν σημαντικό πισωγύρισμα για την οικονομία. Είναι επίσης σημαντικό να υπάρξουν αποφάσεις για την υιοθέτηση κάποιων κινήτρων που θα ενισχύσουν την κατανάλωση, τις επενδύσεις και την επιχειρηματική δραστηριότητα, ώστε να υποβοηθηθεί η ανάκαμψη.

Υπήρξε η ανακοίνωση από την κυβέρνηση των κινήτρων που θα υιοθετηθούν για την προσέλκυση εταιρειών από το εξωτερικό και εγκατάστασή τους στην Κύπρο ή επέκταση των εργασιών όσων ήδη δραστηριοποιούνται στην Κύπρο, αλλά θα πρέπει εντός του μήνα να προωθηθούν οι απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις όπου χρειάζεται και να ετοιμαστούν οι ανάλογες οδηγίες / εγκύκλιοι από τα υπουργεία για την εφαρμογή τους.

Χαριτολογώντας και πάλι, το κλίμα στην Κύπρο και η ποιότητα ζωής αποτελούν συγκριτικά πλεονεκτήματα για τη χώρα. Στην περίπτωση του Άγιου Βασίλη όμως ισχύει το αντίθετο εφόσον πολύ δύσκολα μπορεί να «τσουλήσει» το έλκηθρο, ενώ οι τάρανδοι δεν θα άντεχαν το κλίμα (σκέψεις για αντικατάστασή τους με αγρινά φαίνονται απομακρυσμένες). Φυσικά θα μπορούσε εύκολα να εγκατασταθεί στη χώρα μας το κέντρο διαχείρισης των γραμμάτων των παιδιών και ταξινόμησής τους λόγω του χαμηλού διοικητικού κόστους.

Σε περίπτωση που η τωρινή μετάλλαξη είναι διαχειρίσιμη και αντιμετωπίσιμη τότε θα περιοριστεί ο δείκτης αβεβαιότητας. Είναι ξεκάθαρον ότι ο ιατρικός κόσμος αλλά και η Πολιτεία έχουν πλέον την εμπειρία να το διαχειριστούν με τον καλύτερο τρόπο. Σε κάθε περίπτωση η κατάσταση θα πρέπει να αξιολογείται σε συστηματική βάση, ώστε όπου κι αν χρειάζεται να λαμβάνονται διορθωτικά μέτρα.

Η εξάπλωσης της νέας μετάλλαξης του ιού δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να περιορίσει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, το οποίο έχει ετοιμαστεί, εφόσον διαφαίνεται δυναμική στη αναδιάρθρωση της δημόσιας υπηρεσίας, ενώ τα νομοσχέδια για την τοπική αυτοδιοίκηση θα τεθούν προς τελική ψήφιση στη Βουλή εντός Δεκεμβρίου.

Όσο πλησιάζουμε στο τέλος του χρόνου και στην αρχή του επόμενου ενισχύονται οι συζητήσεις για τις προεδρικές εκλογές του 2023, οπότε τα επόμενα Χριστούγεννα θα ’ναι προεκλογικά και ο Άγιος Βασίλης θα έχει αρκετούς βοηθούς με δώρα φέροντας και πολλές υποσχέσεις.