Οι 7 μυστηριώδεις κεραίες του Κάβο Γκρέκο και η γεωπολιτική προβολή της Γαλλίας

Η χερσόνησος του Κάβο Γκρέκο, ένα από τα φυσικά διαμάντια των Κοκκινοχωριών, αποτελεί το νοτιοανατολικότερο σημείο της Κύπρου, του Ελληνισμού και της Ευρώπης. Για πολλές δεκαετίες, σε αυτό το σημείο, λειτουργούν επτά μυστηριώδεις κεραίες, γνωστές στην περιοχή ως «οι αντένες των Γάλλων». Γύρω από αυτές τις εγκαταστάσεις αναπτύχθηκαν πολλοί μύθοι ως προς τους πραγματικούς σκοπούς και τη χρήση τους. Σε αυτό συνέβαλε και το γεγονός πως δεν υπάρχουν σημάνσεις, πινακίδες ή σημαίες στην ερμητικά κλειστή περιοχή, με αποτέλεσμα να οργιάζουν οι θεωρίες συνωμοσίας για το τι πραγματικά συμβαίνει πίσω από το συρματόπλεγμα, που κατεβαίνει μέχρι τη θάλασσα.

Πρόσφατα, ανακοινώθηκε πως οι κεραίες τελικά θα αποσυναρμολογηθούν και η περιοχή θα δοθεί πίσω στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Η «Σημερινή» ανοίγει σήμερα τον φάκελο Κάβο Γκρέκο με συναρπαστικές λεπτομέρειες για το ιστορικό των γαλλικών και αμερικανικών ραδιοφωνικών εγκαταστάσεων και του Φάρου που προϋπήρχε στην περιοχή. Παράλληλα, ξετυλίγει το κουβάρι μερικών αρχαίων και σύγχρονων θρύλων για το «Ακρωτήρι Πηδάλιον», τους οποίους θυμούνται παλιοί Παραλιμνίτες και Αγιανναπίτες.

Χρονικό της συμφωνίας Κύπρου-Γαλλίας

Ανακοινωθέν του Γραφείου Δημοσίων Πληροφοριών στις 11 Δεκεμβρίου 1970 αναφέρει: «Υπεγράφη σήμερον συμφωνία μεταξύ του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου και της Εταιρείας ΣΟΜΕΡΑ διά την καθίδρυσιν σταθμού αναμεταδόσεων των προγραμμάτων του Μόντε Κάρλο εις την Νήσον. Η σχετική άδεια εδόθη υπό της Κυβερνήσεως της Δημοκρατίας επί τη βάσει των όρων της συμφωνίας εις την οποίαν κατέληξεν το ΡΙΚ μετά της Εταιρείας ΣΟΜΕΡΑ. Δυνάμει της συμφωνίας, ο σταθμός, ο οποίος αναμένεται να λειτουργήσει περί το τέλος του προσεχούς έτους, θα μεταδίδει κυρίως μουσικά προγράμματα, δελτία ειδήσεων και διαφημιστικά προγράμματα. Δεν θα εκπέμπει προγράμματα εις την Ελληνικήν και Τουρκικήν γλώσσαν, θα υπάρχει δε μηχανισμός ελέγχου των προγραμμάτων υπό του ΡΙΚ, ώστε να προστατεύεται η ευαισθησία του τόπου εις εθνικά και θρησκευτικά θέματα και να παρεμποδίζωνται τυχόν προστριβαί μετά των γειτονικών χωρών. Εκ της συμφωνίας, η οποία θα είναι διαρκείας 20 ετών, το ΡΙΚ θα προσπορισθεί οικονομικά και τεχνικά οφέλη. Προς υλοποίησιν της συμφωνίας, υπεγράφη την μεσημβρίαν εις το Υπουργείον Γεωργίας και Φυσικών Πόρων σύμβασις διά την εκμίσθωσιν εις την Εταιρείαν ΣΟΜΕΡΑ δασικής γης παρά το Ακρωτήριον Γκρέκο, όπου και θα ανεγερθή ο σταθμός».

Το ιδιοκτησιακό καθεστώς του «Radio Monte-Carlo» έχει αλλάξει πολλές φορές από το 1970 αναλόγως με την εξέλιξη των υπηρεσιών ή θεσμών του γαλλικού κράτους που το διαχειρίζονταν. Σήμερα, η «France Médias Monde» κατέχει το «Radio France Internationale», το «France 24» και το «Monte Carlo Doualiya», το αραβόφωνο ραδιόφωνο που εξέπεμπε από το Κάβο Γκρέκο στη Μέση Ανατολή και το Μάγκρεμπ.

Τον Νοέμβριο του 2000 ανακοινώθηκε πως η συμφωνία μεταξύ ΚΔ και SOMERA για την αναμετάδοση του σήματος του «RFI» ανανεώθηκε για δέκα ακόμη χρόνια για το ποσό του £1.7 εκατομμυρίου.

Τον Νοέμβριο του 2019 ανακοινώθηκε πως οι κεραίες θα τερματίσουν την λειτουργία τους τον Ιανουάριο του 2020, χωρίς την απαίτηση για εγκατάσταση αλλού στο νησί και εκπονήθηκαν ήδη μελέτες κατεδαφίσεως.

Αρμόδια πηγή ανέφερε στη «Σημερινή» πως η επικείμενη αποσυναρμολόγηση των κεραιών δεν έχει να κάνει σε καμία περίπτωση με διατάραξη των εξαιρετικών διμερών σχέσεων μεταξύ Κύπρου-Γαλλίας. Ένας από τους λόγους λήξης σχετίζεται και με τεχνικούς και οικονομικούς λόγους, καθώς και από το γεγονός πως με την εξέλιξη των ψηφιακών και δορυφορικών μέσων τέτοιου είδους εκπομπές είναι πλέον απαρχαιωμένες.

Γαλλικό μεγάφωνο στη Μέση Ανατολή

Οι κεραίες της Γαλλίας αποτελούσαν μια προβολή «μαλακής ισχύος» σε περιοχές ενδιαφέροντός της, ιδιαίτερα στη Συρία και τον Λίβανο. Λόγω και του αποικιοκρατικού παρελθόντος της, η Γαλλία, όπως και η Βρετανία, διατηρεί αξιώσεις και ερείσματα σε εδάφη τής πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Τον Μάιο του 1916, Γάλλοι και Βρετανοί διπλωμάτες συνομολόγησαν τη μυστική Συμφωνία Sykes-Picot, με τη συναίνεση και της Ρωσίας. Με το σύμφωνο η περιοχή μοιραζόταν σε σφαίρες επιρροής και ελέγχου σε Λεβάντε, Ανατολία, Καύκασο, Μεσοποταμία και Παλαιστίνη.

Όπως αναφέρει ο James Wood (2000) στο βιβλίο του «History of International Broadcasting»: «Όπως και άλλα διεθνή δίκτυα, το RFI μπορεί να χαρακτηριστεί ως το σημερινό δίκτυο προπαγάνδας της γαλλικής κυβέρνησης. Αλλά το RFI διαφέρει από άλλα μεγάλα δίκτυα όπως το VOA και το BBC-WS διότι εστιάζει κυρίως στον πολιτισμό. Δεν έλαβε μέρος στον Ψυχρό Πόλεμο, ούτε υπέφερε από σοβιετικές επιχειρήσεις παρεμβολών στην κορύφωσή του». Προσθέτει πως το RFI κρατούσε τη λεπτή ισορροπία της πολιτικής ουδετερότητας και εστίαζε στο να είναι ένα δίκτυο κουλτούρας, κάτι που «πιστεύεται πως πηγάζει από τη σοφία και την προνοητικότητα του ίδιου του Προέδρου Charles de Gaulle», με αποτέλεσμα να έχει πιστούς οπαδούς σε πρώην γαλλικές αποικίες και αλλού.

Σύμφωνα με την Catherine Guigon (Le Monde, 09/02/1976), με εκπομπές στα αραβικά σε Λίβανο, Συρία, Ισραήλ, Ιορδανία και Αίγυπτο «το ραδιοφώνο της SOMERA ήταν μια μορφή της οικονομικής και πολιτιστικής παρουσίας της Γαλλίας σε αυτήν την περιοχή, όπως επίσης, πράγματι, μια έκφραση της εξωτερικής της πολιτικής».

Αναφέρει πως η ιδέα για τη δημιουργία ενός τέτοιου ραδιοσταθμού ανήκε στον Pierre Lefranc, που ήταν προσκείμενος στον Στρατηγό de Gaulle. Το 1968 που δημιουργήθηκε η SOMERA προσεγγίστηκε ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος για την εγκατάσταση σταθμού αναμετάδοσης, πράγμα που συμφωνήθηκε το 1970. Πίσω από τη χρηματοδότηση της SOMERA βρισκόταν το γαλλικό Υπουργείο Εξωτερικών.

Η SOMERA (Societe Monegasque d'exploitation et d'etudes de radiodiffusion) ελέγχεται από τη γαλλική κυβέρνηση και ήταν ένα μόνο μέρος της δαιδαλώδους υποδομής των κρατικών μέσων ενημέρωσης, επικοινωνίας και λευκής προπαγάνδας.

Αμερικανοί Ευαγγελιστές

Το «Trans World Radio», αμερικανικό δίκτυο Ευαγγελιστών Προτεσταντών, ξεκίνησε να εκπέμπει από το Κάβο Γκρέκο την 1η Μαΐου του 1974, σε συνεργασία με το «Radio Monte-Carlo». Το ακροατήριο-στόχος του στη Μέση Ανατολή υπολογίζεται σε 130 εκατομμύρια και το Κάβο Γκρέκο ήταν το τρίτο σημείο εκπομπής.

Το «TWR» είναι ένα από τα παλαιότερα θρησκευτικά δίκτυα που χρησιμοποίησαν αποτελεσματικά τα βραχέα κύματα για διασπορά του μηνύματός τους για το προσηλυτιστικό τους έργο. Ξεκίνησε ως η «Voice of Tangier» το 1954. Ιδρυτής της ήταν ο Paul Freed και μετέδιδε από το Μαρόκο στην Ισπανία, όταν η περιοχή της Ταγγέρης ήταν ακόμη «διεθνής ζώνη» (υπό την κηδεμονία κυρίως Γαλλίας, Ισπανίας και Βρετανίας και μετέπειτα προστέθηκαν Πορτογαλία, Ιταλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Σουηδία και ΗΠΑ).

Με την απαγόρευση των ιδιωτικών σταθμών από το 1959 (η Ταγγέρη ενσωματώθηκε στο Μαρόκο το 1956), ο σταθμός μετονομάστηκε σε «TWR». Τότε ξεκίνησε και η συνεργασία του με το «Radio Monte Carlo» και χρησιμοποιούσε τον πομπό του στο Μονακό. Με τα χρόνια αύξησε την παρουσία του και τώρα διαθέτει ραδιοσταθμούς σε ολόκληρο τον κόσμο με το σήμα του να φθάνει σε εκατομμύρια ανθρώπους. Όπως αναφέρουν οι ίδιοι, μεταδίδουν ραδιοφωνικά σε περισσότερες από 230 γλώσσες και έχουν γραφεία ή αντιπροσώπους σε 80 χώρες ή περιοχές. Εδρεύει στη Βόρεια Καρολίνα των ΗΠΑ με «ιεραποστολικές μονάδες» παγκοσμίως. Στην Κύπρο, πέραν του ραδιοφωνικού σταθμού στο Κάβο Γκρέκο, διατηρεί μέχρι σήμερα αντιπροσώπους που ζουν και δραστηριοποιούνται εδώ.

Voice of America

Τον Ιούνιο του 2002, ο Υπουργός Συγκοινωνιών & Έργων Αβέρωφ Νεοφύτου υπέγραψε με τον Πρέσβη των ΗΠΑ Donald Bandler συμφωνία για έναν νέο πομπό στο Κάβο Γκρέκο για την αναμετάδοση του «Middle East Radio Network», αραβόφωνου αμερικανικού σταθμού γνωστού και ως «Radio Sawa». Το «MERN» ήταν ένα πιλοτικό πρόγραμμα του «Voice of America», που στόχευε σε αραβικά ακροατήρια ηλικιών κάτω των 30 και μετέδιδε ειδήσεις, μουσική, ανακοινώσεις, αναλύσεις, απόψεις και συνεντεύξεις για μια σειρά από πολιτικο-κοινωνικά θέματα με στόχο τη βελτίωση της εικόνας των ΗΠΑ στις καρδιές και στα μυαλά του αραβικού λαού. Η «Φωνή της Αμερικής» υπάγεται στην «U.S. Agency for Global Media» της αμερικανικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

Διάφοροι ερευνητές, όπως ο Wood, αναφέρουν πως ο γαλλικός πομπός ήταν επίσης αναμεταδότης για το «Radio Canada International».

Κάβο Γκρέκο & σήματα

Το Κάβο Γκρέκο αποτελούσε πάντοτε σημείο ενδιαφέροντος σχετικά με την εκπομπή σημάτων.

Κατά τη διάρκεια του αγώνα της ΕΟΚΑ, μεταξύ 1956-58, στο σημείο όπου βρίσκονται σήμερα οι κεραίες στρατοπέδευε σε αντίσκηνα το 751 Signals Unit της RAF (Royal Air Force), που ήταν κινητή μονάδα. Το 2015, ο Terry O’Reilly, που υπηρέτησε ως χειριστής ραντάρ, κυκλοφόρησε το βιβλίο «The Dustbin Bandits: A Story of RAF 751 Signals Unit in Cyprus, 1956 to 1958», όπου περιγράφει τη ζωή τους και τις επιθέσεις που υφίσταντο από την ΕΟΚΑ, ιδιαίτερα όταν περνούσαν μέσα από το Παραλίμνι. Τα τσιμεντένια δάπεδα όπου στερεώνονταν τα αντίσκηνα, όπως επίσης και οι πρώτες εγκαταστάσεις διοικητικής μέριμνας διασώζονται.

Στον λόφο πιο πίσω υπήρχε πριν από την ανεξαρτησία Σταθμός Επικοινωνιών, που κράτησε η Βρετανία με βάση τις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου. Οι εγκαταστάσεις φιλοξενούσαν τον σταθμό έγκαιρης προειδοποίησης «Allied Command Europe Highband Tropospheric Scatter Station» του NATO. Ο σταθμός αεράμυνας συνδεόταν με τις Βρετανικές Βάσεις, τον Σταθμό Ραντάρ της RAF στο Τρόοδος και με το Κέντρο Ελέγχου Περιοχής του ΝΑΤΟ στα Άδανα της Τουρκίας. Βρετανικά έγγραφα αναφέρουν πως για πολλά χρόνια Τούρκοι στρατιωτικοί μετέβαιναν με την κάλυψη των Βρετανών στον σταθμό για επιθεώρηση των εγκαταστάσεων.

Τον Δεκέμβριο του 1994 οι Βρετανοί αποχώρησαν από το Κάβο Γκρέκο αφού πρώτα ανατίναξαν τις εγκαταστάσεις. Από το 1997 ο χώρος χρησιμοποιείται από την Εθνική Φρουρά ως «Στρατόπεδο Ισαάκ-Σολωμού» της 34 Μοίρας Καταδρομών.

Ο Φάρος του Κάβο Γκρέκο

Ενώ η γη όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις ανήκει στο Τμήμα Δασών ως μέρος του Εθνικού Δασικού Πάρκου Κάβο Γκρέκο, ο Φάρος που υπάρχει εκεί ανήκει στην Αρχή Λιμένων Κύπρου.

Σε συνέντευξη στους Λάμπρο Καούλλα («Σημερινή») και Μαρίνο Παυλικκά («Famagusta News»), ο τελευταίος Φαροφύλακας του Κάβο Γκρέκο, Γιώργος Τσολάκης-Μαλλούρης έδωσε πολλές πληροφορίες για την περιοχή.

Ο κ. Τσολάκης, πρώην αγωνιστής της ΕΟΚΑ από το Παραλίμνι, εργαζόταν μετά την ανεξαρτησία στο Τμήμα Τελωνείων στο Λιμάνι Αμμοχώστου. Διορίστηκε Φαροφύλακας την 1η Νοεμβρίου το 1966 και κατοίκησε μόνιμα εκεί με την οικογένειά του. Ήταν υπεύθυνος να ανάβει ο Φάρος κατά τη διάρκεια της νύχτας, καθώς και για την καθαριότητα και συντήρησή του, ιδιαίτερα τους υαλοπίνακες. Τότε, ο Φάρος δούλευε με υγραέριο. Ο Φάρος κτίστηκε, όπως θυμάται ο ίδιος, το 1892. Εκτός από την φροντίδα της ομαλής ναυσιπλοΐας, ήταν και τα άτυπα «μάτια» και άλλων υπηρεσιών, όπως του Τμήματος Τελωνείων, Θήρας και της Αστυνομίας αφού έκανε καταγγελίες όταν παρατηρούσε να διεξάγεται λαθρεμπόριο και λαθροθηρία.

Ο κ. Τσολάκης παρέμεινε Φαροφύλακας μέχρι το 1982, αφού τότε τα συστήματα των Φάρων παγκυπρίως αυτοματοποιήθηκαν και λειτουργούσαν πλέον με ηλιακή ενέργεια. Όλοι οι Φαροφύλακες αποδεσμεύτηκαν των καθηκόντων τους. Ο ίδιος μετατέθηκε στο Λιμάνι Λάρνακας, απ’ όπου και αφυπηρέτησε το 1994. Η σύζυγός του εργαζόταν στον γαλλικό ραδιοσταθμό, ο οποίος εργοδοτούσε πολλούς Κυπρίους.

Όπως μας ανέφερε, ο Φάρος δεν συνδεόταν με τις κεραίες. Πριν από την εγκατάσταση των κεραιών, θυμάται πως χωρομετρήθηκε η περιοχή μαζί με τον Γάλλο διευθυντή και ο Φάρος εξαιρέθηκε από τις εγκαταστάσεις του ραδιοσταθμού και παρέμεινε στη δικαιοδοσία του τότε Λιμεναρχείου, μετέπειτα Αρχής Λιμένων Κύπρου. «Αλλά, ήμασταν γειτόνοι και συνεργαζόμασταν πλήρως και όταν μετέφεραν το ρεύμα οι Γάλλοι έδωσαν εντολή, πλήρωσαν όλα τα έξοδα για τις υποδομές και παρείχαν ρεύμα στην οικία του Φάρου, χωρίς έξοδα. Η παροχή νερού γινόταν με βυτιοφόρα».

Ο κ. Τσολάκης επιβεβαίωσε πως δεν ήταν στρατιωτικές εγκαταστάσεις αλλά σταθμός αναμετάδοσης γαλλικών και αραβικών προγραμμάτων, κυρίως μουσικών. Τα γνώριζε αυτά από το προσωπικό το οποίο εργαζόταν εκεί, που ήταν κυρίως Κύπριοι, εκτός του Διευθυντή που ήταν Γάλλος. Θυμάται επίσης την άφιξη των Αμερικανών, που διπλασίασαν την έκταση του σταθμού και εγκατέστησαν και τις δικές τους υποδομές.

Ναζιστικό υποβρύχιο στον Κόννο

Η στρατηγική σημασία του Ακρωτηρίου Γκρέκο φαίνεται και από μια άλλη λεπτομέρεια. Σύμφωνα με τοπικές προφορικές ιστορίες, τον καιρό του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στην περιοχή ενέδρευε υποβρύχιο της εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας. Ο κ. Τσολάκης μάς επιβεβαίωσε αυτήν τη φήμη: «Το υποβρύχιο των Γερμανών ενέδρευε στον κόλπο του Κόννου και παρενοχλούσε βρετανικά στρατιωτικά και εμπορικά πλοία που προορίζονταν για τη Μέση Ανατολή και δεν μπορούσαν οι Άγγλοι να το επισημάνουν. Ο Φαροφύλακας την εποχή εκείνη ήταν Τούρκος και τον προσέγγισαν οι Γερμανοί και τον έκαναν πληροφοριοδότη, τον οποίο και πλήρωναν. Αυτός πήγαινε στα χωριά της περιοχής, ψώνιζε και τους τροφοδοτούσε. Οι Άγγλοι σιγά-σιγά με πληροφορίες τον ανακάλυψαν, τον συνέλαβαν και τον καταδικάσανε, προς το τέλος του πολέμου».

(Ολόκληρη η οπτικογραφημένη συνέντευξη του Γιώργου Τσολάκη θα αναρτηθεί σύντομα στο «Famagusta.News» με επιπλέον ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες).

Ο αγώνας του Γιάννη Καρούσου

Ο νυν Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών & Έργων Γιάννης Καρούσος είχε αναδείξει το 2018, ως Δήμαρχος Αγίας Νάπας, τους πιθανούς κινδύνους από την ακτινοβολία των κεραιών και προέβαλε το όραμά του για περιβαλλοντική, αισθητική και αρχαιολογική ανάδειξη του χώρου.

Μιλώντας στη «Σημερινή», ανέφερε πως «το θέμα των κεραιών είναι κάτι το οποίο πάλεψα για τη μετακίνησή τους έντονα όταν ήμουν και Δήμαρχος Αγίας Νάπας διότι δεν γίνεται τέτοιο σημαντικό περιβαλλοντικό σημείο, σε περιοχή Natura, σε Εθνικό Δασικό Πάρκο να υπήρχαν εκείνες οι κεραίες μέσα, οι οποίες όχι μόνο οπτικά και περιβαλλοντικά προκαλούσαν προβλήματα αλλά και πολύ πιθανόν δημιουργούσαν προβλήματα υγείας, αφού όταν κάναμε μετρήσεις με το Δημαρχείο έδειξαν ότι η ακτινοβολία ήταν πάρα, πάρα πολύ ψηλή. Είναι χαρακτηριστικό ακόμα το ότι όταν περνούσαν τα σκάφη από μπροστά έσβηναν και σταματούσαν να λειτουργούν τα συστήματά τους. Για μένα έπρεπε να απομακρυνθούν το συντομότερο και να αναδειχθεί εκείνο το σημείο διότι ο Φάρος είναι το νοτιοανατολικότερο άκρο της Ευρώπης. Επομένως, εγώ χαίρομαι που η απόφαση για τη μετακίνηση λήφθηκε λίγο πριν αποχωρήσω από Δήμαρχος και είμαι ευτυχής που η απόφαση προχωρεί και θα αναβαθμιστεί και περιβαλλοντικά και αισθητικά η περιοχή και θα απομακρυνθεί ο όποιος κίνδυνος. Το θέμα είναι να προχωρήσει τώρα ο Δήμος Αγίας Νάπας να αναδείξει τον Φάρο σε συνεργασία με το Εθνικό Δασικό Πάρκο».

Για την αρχαιολογική διάσταση, όπως μας είπε, ενημερώθηκε από το Τμήμα Αρχαιοτήτων, του οποίου είναι πολιτικός προϊστάμενος, ότι «υπήρχε η Αφροδίτη των Άκρων, έτσι ονομάζεται με βάση κάποιες πηγές, και το Τμήμα θα κάνει μια διαβούλευση για να διαπιστώσει αν πραγματικά υπήρχε ή όχι».

Τμήμα Δασών & μύθοι της Αφροδίτης

«Μην ακούεις πως η Αφροδίτη δήθεν γεννήθηκε στην Πάφο, η Αφροδίτη γεννήθηκε στο Κάβο Γκρέκο», μου έλεγε ο μακαρίτης ο παππούς μου, αναπαράγοντας έναν παλιό θρύλο της περιοχής. Τότε, το εξέλαβα ως μια χαριτωμένη έξαρση παραλιμνίτικου τοπικισμού. Στην πορεία, μέσα από την έρευνα, ανακάλυψα και εγώ πως η ελληνική παρουσία στην περιοχή είναι πανάρχαια και πιστοποιείται και από τον Στράβωνα. Στα «Γεωγραφικά» του γράφει για την περιοχή που ξεκινά από το σημείο όπου βρίσκεται σήμερα το μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα (κοντά στο οποίο αναφέρει ναό «ἄδυτον γυναιξὶ καὶ ἀόρατον» της Αφροδίτης Ακραίας): «πρόκεινται δὲ πλησίον αἱ Κλεῖδες καὶ ἄλλαι δὲ πλείους, εἶθ᾽ αἱ Καρπασίαι νῆσοι, καὶ μετὰ ταῦτα ἡ Σαλαμίς, ὅθεν ἦν Ἄριστος ὁ συγγραφεύς: εἶτ᾽ Ἀρσινόη πόλις καὶ λιμήν: εἶτ᾽ ἄλλος λιμὴν Λεύκολλα: εἶτ᾽ ἄκρα Πηδάλιον, ἧς ὑπέρκειται λόφος τραχὺς ὑψηλὸς τραπεζοειδής, ἱερὸς Ἀφροδίτης, εἰς ὃν ἀπὸ Κλειδῶν στάδιοι ἑξακόσιοι ὀγδοήκοντα: εἶτα κολπώδης καὶ τραχὺς παράπλους ὁ πλείων εἰς Κίτιον ... ἔχει δὲ λιμένα κλειστόν: ἐντεῦθέν ἐστι Ζήνων τε ὁ τῆς στωικῆς αἱρέσεως ἀρχηγέτης καὶ Ἀπολλώνιος ἰατρός».

Η Αρσινόη είναι πρόγονος της Αμμοχώστου και η Λεύκολλα φημολογείται πως βρίσκεται στην περιοχή του Πρωταρά στο Παραλίμνι. Το Κάβο Γκρέκο είναι το «Πηδάλιον» και ο λόφος που δεσπόζει παραμένει μέχρι σήμερα «τραχὺς ὑψηλὸς τραπεζοειδής».

Το Κάβο Γκρέκο είναι Ακτή και Περιοχή Προστασίας της Φύσης και Προστατευόμενο Τοπίο και η περιοχή εντάσσεται στο δίκτυο «Natura 2000». Λεπτομέρειες και πληροφορίες για τα γεωμορφολογικά και εδαφολογικά στοιχεία, την σπάνια χλωρίδα, την πανίδα, τους αρχαίους και μεσαιωνικούς οικισμούς και τα λατομεία της ευρύτερης περιοχής μπορεί να βρει κάποιος στο βιβλίο του Άγγελου Δ. Σμάγα (2008) «Κάβο Γκρέκο: Ο Χώρος – Ο Χρόνος» (2η έκδοση Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Γεωργίου, Παραλίμνι).

Άγρυπνος φρουρός του Εθνικού Δασικού Πάρκου του Κάβο Γκρέκο είναι το Τμήμα Δασών και το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης & Εκπαίδευσης που εδρεύει στην περιοχή.

Όπως δήλωσε στη «Σημερινή» ο Διευθυντής του Τμήματος, Χαράλαμπος Αλεξάνδρου, ετοιμάζεται αξιοποίηση της περιοχής σε διαβούλευση με τις τοπικές Αρχές, όπως τους Δήμους Αγίας Νάπας και Παραλιμνίου, την Αρχή Λιμένων και το Τμήμα Αρχαιοτήτων. Για παράδειγμα, το κτήριο της διοίκησης του γαλλικού ραδιοσταθμού θα αξιοποιηθεί καθώς και ο Φάρος.

«Οι κτηριακές εγκαταστάσεις που υπάρχουν και ο περιβάλλων χώρος θα αναδειχθούν για σκοπούς ειδικού τουριστικού ενδιαφέροντος. Αυτά έχουν συζητηθεί στη συμβουλευτική επιτροπή διαχείρισης του Πάρκου», ανέφερε.

Πληροφορίες αναφέρουν πως υπάρχουν αρχικές σκέψεις για μετατροπή του Φάρου σε μουσείο με χώρους έρευνας.

*Αστυνομικές Σπουδές, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου

(δημοσιεύθηκε στη «Σημερινή της Κυριακής», 31/01/2021, στήλη «Άμυνας & Ασφάλειας Αφηγήματα»)