Η Τουρκία ως σταθμός στους διεθνείς διαδρόμους διακίνησης κοκαΐνης

Η Τουρκία αναδύεται ως ένας από τους σημαντικότερους διεθνείς διαδρόμους διακίνησης μεγάλων ποσοτήτων κοκαΐνης, σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα της σουηδικής ιστοσελίδας «Nordic Monitor» (09/02/2021).

Πρόκειται για μια ανευ προηγουμένου εξέλιξη και υπάρχει ο ισχυρισμός ότι ένας καινούργιος, ισχυρός «παίκτης» στο εμπόριο ναρκωτικών έχει εμφανιστεί στη σκηνή και μεταφέρει τεράστιες ποσότητες του πανάκριβου ναρκωτικού μέσα από τους τουρκικούς λιμένες.

Κατάσχεση στην Κολομβία

Τα φώτα της δημοσιότητας στράφηκαν προς την Τουρκία τον Ιούνιο του 2020 όταν το τμήμα καταπολέμησης ναρκωτικών της αστυνομίας της Κολομβίας κατέσχεσε σχεδόν πέντε τόνους κοκαΐνης. Τα ναρκωτικά βρίσκονταν σε δύο εμπορευματοκιβώτια που θα ταξίδευαν από το λιμάνι της Μπουεναβεντούρα στην Τουρκία. Η αξία τους στην ευρωπαϊκή μαύρη αγορά υπολογίζεται πως έφθανε τα $265 εκατομμύρια.

Την είδηση είχε ανακοινώσει στο Twitter του και ο πρώην Υπουργός Άμυνας της Κολομβίας Carlos Holmes Trujillo.

Ο διευθυντής του τμήματος καταπολέμησης ναρκωτικών, Στρατηγός Luis Ramírez, ανέφερε πως την κοκαΐνη εντόπισε ανιχνευτικός σκύλος κατά την επιθεώρηση του φορτίου του πλοίου που ήταν ανακυκλωμένα λάστιχα αυτοκινήτων και φορτηγών σε θρυμματισμένη μορφή. Η κοκαΐνη ήταν καμουφλαρισμένη σε 1,733 άσπρες πλαστικές συσκευασίες, βάρους 30 κιλών, σε σύνολο 4,928 κιλών.

Οι προκαταρτικές έρευνες έδειξαν ότι το φάρμακο προοριζόταν να μεταφερθεί από τις κολομβιανές ακτές του Ειρηνικού στην Κεντρική Αμερική και έπειτα στην Τουρκία. Η πώλησή του παράνομου φορτίου θα απέφερε τεράστια κέρδη στις παράνομες οργανώσεις που το διακινούσαν.

Το Υπουργείο Άμυνας της Κολομβίας σε επίσημη ανακοίνωσή του ανέφερε πως το φορτίο προοριζόταν για την Τουρκία. «Αυτή η πληροφορία από μόνη της έχει σημαντικές προεκτάσεις καθώς η Τουρκία δεν ήταν ποτέ χώρα διέλευσης ή προορισμού για την κοκαΐνη», σημειώνει το «Nordic Monitor».

Δεν υπήρξαν συλλήψεις υπόπτων στην αστυνομική επιχειρήση, ωστόσο με τη στήριξη του γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα ξεκίνησε έρευνα για να εντοπιστούν οι ιδιοκτήτες των ναρκωτικών. Σύμφωνα με το κολομβιανό ΥΠΑΜ, αυτό ήταν το μεγαλύτερο φορτίο κοκαΐνης που θα ακολουθούσε την θαλάσσια οδό που είχε κατασχεθεί τους τελευταίους μήνες.

Τουρκία και κοκαΐνη

Αξιωματικός της αστυνομίας που θέλησε να παραμείνει ανώνυμος για λόγους ασφαλείας ανέφερε στο «Nordic Monitor» ότι «πέντε τόνοι κοκαΐνης είναι μια απίστευτη μεγάλη ποσότητα για την Τουρκία τόσο ως προορισμό όσο και ως χώρα-διέλευσης. Η μεγαλύτερη κατάσχεση κοκαΐνης που είχαμε στην Τουρκία δεν ξεπέρασε ποτέ τα διακόσια κιλά».

Οι διεθνείς ροές κοκαΐνης το 2008, σύμφωνα με το UNODC

Τα παράνομα ναρκωτικά ταξιδεύουν με διάφορους τρόπους και μέσα υπό την προστασία του οργανωμένου εγκλήματος. Η κοκαΐνη προέρχεται κυρίως από χώρες της Λατινικής Αμερικής όπως η Βολιβία, το Περού και η Κολομβία. Στατιστικά του UNODC (Γραφείο του ΟΗΕ για Ναρκωτικά & Έγκλημα) δείχνουν ότι η κοκαΐνη γενικά ταξιδεύει στην Ευρώπη αεροπορικώς ή με πλοίο, ίσως μέσω των ΗΠΑ ή της Αφρικής.

«Χωρίς μια αγορά που είναι έτοιμη για διανομή και κατανάλωση, χωρίς όλα τα κομμάτια στη θέση τους και χωρίς όλες τις απαραίτητες διασυνδέσεις - εγχώριες και ξένες - να είναι στη θέση τους, κανένας έμπορος ναρκωτικών που είναι καλά στο μυαλό του δεν θα προσπαθούσε να φέρει μια τόσο μεγάλη ποσότητα στην Τουρκία», ανέφερε στο «Nordic Monitor» ο αξιωματικός της αστυνομίας.

Η Τουρκία δεν είχε αναφερθεί ποτέ στις εκθέσεις του UNODC για τους παγκόσμιους διαδρόμους διακίνησης της κοκαΐνης μέχρι πολύ πρόσφατα. Ακόμη και τότε, η διαδρομή που περιλαμβάνει την Τουρκία παρέμεινε μικρή και με τις κατασχεθείσες ποσότητες να κρίνονται αμελητέες σε σύγκριση με άλλες κύριες διαδρομές.

«Κάτι θα πρέπει να υπάρχει που πυροδότησε μια αλλαγή στη δυναμική του συστήματος ή υπάρχει πιθανόν ένας νέος και ισχυρός παίχτης που θέλει να έχει το δικό του μερίδιο μέσα στο καθιερωμένο σύστημα», εκτιμά ο ανώνυμος αξιωματικός της αστυνομίας. Υποψιάζεται πως ένα νέο σχέδιο με ένα νέο παίκτη πρέπει να έχει ισχυρή πολιτική κάλυψη στην Τουρκία για να τολμήσει να μεταφέρει μια τόσο μεγάλη ποσότητα στη χώρα.

Οι διεθνείς ροές κοκαΐνης μεταξύ 2012-2016, σύμφωνα με το UNODC

Η Τουρκία ενίσχυσε την ικανότητα να απαγορεύει την διακίνηση ναρκωτικών τις δύο δεκαετίες πριν το 2013 χάρη σε μέτρα και πολιτικές ανάπτυξης των δεξιοτήτων της αστυνομίας και την πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού στην αστυνομία, αναφέρει το «Nordic Monitor».

Η χώρα κατατασσόταν σταθερά μεταξύ των κρατών που πραγματοποιούσαν τον μεγαλύτερο αριθμό κατασχέσεων παράνομων φορτίων ναρκωτικών. Η αστυνομία της ήταν δεύτερη μετά το Ιράν στις ετήσιες κατασχέσεις ναρκωτικών και μερικές χρονιές το ξεπέρασε.

Ο αστυνομικός που μίλησε στο «Nordic Monitor» σημείωσε πως «με την εκκαθάριση ικανών αξιωματικών και ειδικών από τις τάξεις της αστυνομίας, η Τουρκία μείωσε σημαντικά την ικανότητα απαγόρευσης, ανοίγοντας τον δρόμο για την εξουσία διεφθαρμένων γραφειοκρατών».

Οι διεθνείς ροές κοκαΐνης μεταξύ 2014-2018, σύμφωνα με το UNODC

Κατηγορίες κατά Ερντογάν

Με πρόφαση τη διερεύνηση πιθανών συνωμοσιών εναντίον της, η κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απέλυσε και φυλάκισε χιλιάδες άτομα, συμπεριλαμβανομένων εισαγγελέων, δικαστών και αστυνομικών που συμμετείχαν σε έρευνες κατά της διαφθοράς, εξτρεμιστικών ομάδων και διακινητών ναρκωτικών.

Μια σειρά ερευνών για αντιμετώπιση της διαφθοράς που δημοσιοποιήθηκαν τον Δεκέμβριο του 2013 ενέπλεξαν τον τότε Πρωθυπουργό Ερντογάν, μέλη της οικογένειάς του και του εσωτερικού του κύκλου, αναφέρει το «Nordic Monitor».

Τα αποτελέσματα των ερευνών απορρίφθηκαν ως απόπειρα πραξικοπήματος από το κίνημα Γκιουλέν και ως συνωμοσία κατά της κυβέρνησης. Ως αντίδραση, ο Ερντογάν εκκαθάρισε βετεράνους ανώτατους αξιωματικούς της αστυνομίας, αντικαθιστώντας τους με άλλους φίλα προσκείμενους σε αυτόν που, σύμφωνα με την ιστοσελίδα, έχουν ποινικό μητρώο και συνδέονται με τα συνδικάτα του οργανωμένου εγκλήματος.

Το τμήμα καταπολέμησης ναρκωτικών της τουρκικής αστυνομίας δέχτηκε επίσης ένα ισχυρό πλήγμα. Ο Ερντογάν τοποθέτησε τον Σουλεϊμάν Σοϊλού, ο οποίος ως Υπουργός Εσωτερικών είχε αναμιχθεί σε δίκτυο διακίνησης ναρκωτικών.

Ένα πρόγραμμα συνεργασίας με την αμερικάνικη υπηρεσία καταπολέμησης ναρκωτικών DEA πλήγηκε σοβαρά όταν η Τουρκία συνέλαβε και φυλάκισε τον Μετίν Τοπούζ, μεταφραστή για χρόνια του Γενικού Προξενείου των ΗΠΑ στην Κωνσταντινούπολη και αργότερα συνεργάτη της DEA. Όπως αναφέρει το «Nordic Monitor», είχε στηθεί μια ψευδής υπόθεση τρομοκρατίας εναντίθον του τον Ιούνιο του 2020.

Τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης λασπολογούσαν κατά των αξιωματούχων της DEA σε μια εκστρατεία που φαίνεται να προερχόταν από την κυβέρνηση και να στοχοποιούσε Αμερικανούς αξιωματούχους.