Χαραμάδα ελπίδας για τη θεραπεία της Covid-19

Ένα βήμα πιο κοντά στο τέλος αυτού του εφιάλτη, που ζει η ανθρωπότητα εδώ και ένα χρόνο, αποτελεί η έναρξη της προσπάθειας που γίνεται για εξεύρεση αποτελεσματικής θεραπείας για την Covid-19. Την περασμένη εβδομάδα, δύο σημαντικές εξελίξεις σε αυτόν τον τομέα γέννησαν νέες ελπίδες για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Η πρώτη εξέλιξη αφορά το ελπιδοφόρο ή θαυματουργό -όπως χαρακτηρίζεται από πολλούς- εισπνεόμενο φάρμακο, που δοκιμάζεται στο Ισραήλ και το οποίο είχε εκπληκτικά αποτελέσματα σε ασθενείς με σοβαρά, αλλά και μέτρια συμπτώματα κορωνοϊού. Η δεύτερη, επίσης ελπιδοφόρα είδηση, ήταν η έγκριση που δόθηκε από τον FDA για χρήση μονοκλωνικών αντισωμάτων για τη θεραπεία της Covid-19. Η εξεύρεση αποτελεσματικών φαρμάκων σε συνδυασμό και με τους εμβολιασμούς σηματοδοτούν την αρχή του τέλους. Δεν σημαίνει, όμως, ότι μία πιθανή θεραπεία θα καταστήσει μη αναγκαίο το εμβόλιο. Άλλωστε, όπως πολύ ορθά υποδεικνύει ο Καθηγητής Πέτρος Καραγιάννης σε δηλώσεις του στη «Σημερινή», «η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία».

Το φάρμακο του Ισραήλ

O Ισραηλινός Πρωθυπουργός, Μπένιαμιν Νετανιάχου, στη διάρκεια των κοινών δηλώσεών του με τον ομόλογό του Κυριάκο Μητσοτάκη την περασμένη Τετάρτη, παρουσίασε φιαλίδιο, το οποίο περιείχε το φάρμακο που δοκιμάζει αυτήν την εποχή το Ισραήλ στη μάχη κατά του κορωνοϊού. Ο Νετανιάχου διαβεβαίωσε πως το φάρμακο έχει θεαματικά αποτελέσματα, ενώ ο Έλληνας Πρωθυπουργός από την πλευρά του εξέφρασε την πρόθεση της Ελλάδας να συμμετάσχει στις δοκιμές του φαρμάκου, κάτι που ήδη έχουν ζητήσει και άλλες χώρες. Μία από αυτές τις χώρες ενδέχεται να είναι και η Κύπρος, ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες από το Υπουργείο Υγείας, ακόμη δεν λήφθηκε τελική απόφαση για κάτι τέτοιο.

Στην ουσία πρόκειται για μία συσκευή εισπνοής και ένα φάρμακο που εισχωρεί κατευθείαν στους πνεύμονες, τα αποτελέσματα του οποίου έχουν ήδη χαρακτηριστεί ως ελπιδοφόρα και -γιατί όχι- θαυματουργά. Μέχρι στιγμής, λίγα έχουν γίνει γνωστά για τη νέα θεραπεία που αναπτύχθηκε από τον καθηγητή Nadir Aber του Ιατρικού Κέντρου του Τελ Αβίβ «Σουράσκι». Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι ο γιατρός χορήγησε το φάρμακο σε ασθενείς με σοβαρά, αλλά και μέτρια συμπτώματα κορωνοϊού, προκαλώντας εκπληκτικά αποτελέσματα. Αυτό το φάρμακο ήταν 96% αποτελεσματικό στους ασθενείς, διασφαλίζοντας ότι 29 στους 30 πήραν εξιτήριο από το νοσοκομείο τις επόμενες ημέρες, αφού έλαβαν τη θεραπεία σε διάστημα από 3 έως 5 ημέρες. Σύμφωνα με τον Καθηγητή Aber, το παρασκεύασμα είναι εισπνεόμενο - μία φορά την ημέρα για λίγα λεπτά, επί πέντε ημέρες. Κατευθύνεται απευθείας στους πνεύμονες και έτσι το EXO-CD24 χορηγείται τοπικά, λειτουργεί ευρέως και χωρίς παρενέργειες. Έχοντας αυτά τα αποτελέσματα, ο καθηγητής μιλά για το φάρμακο «EXO-CD24» ως «μια άνευ προηγουμένου εφεύρεση». Ωστόσο, προς το παρόν, καμία επίσημη υγειονομική Αρχή δεν έχει εγκρίνει το φάρμακο, αν και το Ιατρικό Κέντρο του Τελ Αβίβ, «Σουράσκι», δεν δίστασε να συγχαρεί δημόσια τον γιατρό για τη χρήση «ενός καινοτόμου φαρμάκου», δηλώνοντας επίσημα πεπεισμένο για την ανακάλυψη που θα βοηθήσει στον τερματισμό του κορωνοϊού σε όλον τον κόσμο.

Και δεύτερο υποσχόμενο σκεύασμα

Κληθείς να σχολιάσει την προσπάθεια του Ισραήλ για εξεύρεση θεραπείας για την Covid-19, ο Καθηγητής Μικροβιολογίας-Μοριακής Ιολογίας και μέλος της Συμβουλευτικής Επιδημιολογικής Ομάδας του Υπουργείου Υγείας, Πέτρος Καραγιάννης, μιλώντας στη «Σ», είπε πως το εν λόγω εισπνεόμενο φάρμακο σε προκαταρτικές μελέτες έδειξε δραστικότητα και τώρα θα δοκιμαστεί και σε μεγαλύτερο δείγμα. Ερωτηθείς εάν βρίσκονται σε εξέλιξη και άλλες υποσχόμενες προσπάθειες για εξεύρεση φαρμάκου, ανέφερε πως υπάρχει ακόμη ένα σκεύασμα που δοκιμάζεται αυτήν τη στιγμή που έδειξε κι αυτό δραστικότητα στη νόσο. Όσον αφορά το πόσο χρονοβόρα είναι η διαδικασία για έγκριση των εν λόγω φαρμάκων, ο κ. Καραγιάννης εξήγησε πως πρέπει να περάσουν από μελέτες φάσης 3, ακολούθως να γίνει αίτηση για αδειοδότηση, οπότε ίσως χρειαστεί ένα χρόνο. Είναι η ίδια διαδικασία που είδαμε να ακολουθείται και για τα εμβόλια, συμπλήρωσε.

Τα μονοκλωνικά αντισώματα

Περαιτέρω, ο κ. Καραγιάννης αναφέρθηκε και στα μονοκλωνικά αντισώματα για τη θεραπεία της Covid-19 που πήραν έγκριση από τον ομοσπονδιακό οργανισμό τροφίμων και φαρμάκων (Food and Drug Administration, FDA) την περασμένη Τρίτη. Στην ουσία δόθηκε άδεια για την κατεπείγουσα χρήση της συνδυαστικής θεραπείας δύο συνθετικών αντισωμάτων, την οποία έχει αναπτύξει η φαρμακευτική Eli Lilly για την αντιμετώπιση της Covid-19. Όπως ανακοίνωσε η εταιρεία, ο συνδυασμός των δύο συνθετικών αντισωμάτων, της μπαμλανιβιμάμπης (bamlanivimab) και της ετεσεβιμάμπης (etesevimab), συνέβαλε να μειωθούν κατά 70% οι νοσηλείες και οι θάνατοι μεταξύ ασθενών που ανήκουν σε κατηγορίες υψηλού κινδύνου, κατά τα δεδομένα μιας κλινικής μελέτης που παρουσιάστηκε στα τέλη του Ιανουαρίου. Η εν λόγω θεραπεία, όπως προσθέτει η εταιρεία, «εγκρίθηκε για την ήπιας έως μέτριας μορφής Covid-19 σε ασθενείς 12 ετών και άνω που υπάρχει υψηλός κίνδυνος να παρουσιάσουν πολύ σοβαρή μορφή της Covid-19 ή/και να χρειαστούν νοσηλεία».

Ερωτηθείς για το πώς λειτουργεί η συγκεκριμένη θεραπεία, ο κ. Καραγιάννης εξήγησε πως πρόκειται για αντισώματα που αποθαρρύνουν τον ιό από το να μολύνει περαιτέρω κύτταρα του αναπνευστικού και έτσι περιορίζει τα συμπτώματα. Σύμφωνα με τον ίδιο, η εν λόγω θεραπεία χορηγείται με έγχυση, δηλαδή σαν να δίνεται ορός. Σημειώνεται πως μετά την έγκριση του FDA αναμένεται να δοθεί και έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (European Medicines Agency, EMA).

Καταληκτικά, κληθείς να απαντήσει εάν το φάρμακο θα είναι το τέλος που περιμένουμε, ο κ. Καραγιάννης απάντησε πως ο ίδιος θεωρεί ότι τα εμβόλια θα κάνουν τη διαφορά γιατί αποτρέπουν τη μόλυνση, ενώ το φάρμακο δρα όταν μολυνθεί κάποιος και μετά. Υπενθύμισε την ιατρική ρήση που λέει πως «η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία», ωστόσο, κλείνοντας, πρόσθεσε πως το καλύτερο σενάριο είναι να έχουμε τον συνδυασμό και των δύο ως όπλων στη φαρέτρα μας.

Οι μεταλλάξεις παρατείνουν τα μέτρα

Ανατροπή στη σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων έφερε η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για παράταση της β’ φάσης της αποκλιμάκωσης μέχρι το τέλος του μήνα που διανύουμε. Παρά τη βελτίωση που καταγράφεται στους επιδημιολογικούς δείκτες, συνυπολογίστηκε η έντονη ανησυχία που επικρατεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά με τα νέα μεταλλαγμένα στελέχη του ιού. Με δεδομένο, λοιπόν, ότι τα νέα στελέχη προκαλούν πιο επιθετική και γρήγορη μετάδοση του ιού, η Κυβέρνηση αποφάσισε ότι η αποκλιμάκωση των μέτρων πρέπει να γίνει αργά και προσεκτικά, έτσι ώστε να αποφευχθεί η εκ νέου επιβάρυνση της επιδημιολογικής εικόνας.

Στην πράξη αυτό σημαίνει πως παραμένουν στη ζωή μας οι περιορισμοί στις μετακινήσεις με δύο επιτρεπόμενα sms ανά ημέρα, το κέρφιου από τις εννέα το βράδυ και το όριο των τεσσάρων ατόμων για επισκέψεις στις οικίες. Τα εν λόγω μέτρα, ίσως διαφοροποιηθούν στο επόμενο στάδιο αποκλιμάκωσης, ωστόσο δεν αναμένεται να εξαφανιστούν από τη μια μέρα στην άλλη, καθώς η πολιτική που ακολουθείται από την Κυβέρνηση και τους επιδημιολόγους είναι συγκρατημένη και προνοεί αργά και σταθερά βήματα. Για παράδειγμα, το κέρφιου ίσως μετατεθεί από τις 9 το βράδυ στις 11, όπως ίσχυε σε προηγούμενη περίοδο και τα μηνύματα ίσως αυξηθούν από δύο σε τρία ανά ημέρα.

Περαιτέρω, επιχειρήσεις που θεωρούνται υψηλού επιδημιολογικού κινδύνου, όπως οι χώροι εστίασης και τα γυμναστήρια, παραμένουν κλειστές και ευελπιστούν πως θα λάβουν το πράσινο φως για να επαναλειτουργήσουν από τον Μάρτιο.Στην αναμονή βρίσκονται επίσης τα γυμνάσια και τα λύκεια, τα οποία επί του παρόντος χρησιμοποιούν τη μέθοδο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

Στο μεταξύ, συνεχίζεται το πρόγραμμα ελέγχου με τη μέθοδο της ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου (antigen rapid test) των εργαζομένων σε εβδομαδιαία βάση, με στόχο την αποτροπή έξαρσης εστιών κρουσμάτων εντός των εργασιακών χώρων.Την ίδια στιγμή, συνεχίζεται και το εμβολιαστικό πρόγραμμα του Υπουργείου Υγείας, σύμφωνα με το οποίο σε αυτήν τη χρονική περίοδο προτεραιότητα για εμβολιασμό έχουν άτομα άνω των 76 ετών.