Η «νέα κανονικότητα» στην αγορά εργασίας

Η πανδημία έφερε ραγδαίες αλλαγές σε κάθε τομέα κοινωνικής, οικονομικής, ψυχολογικής, πολιτιστικής και πολιτικής ζωής σε παγκόσμιο επίπεδο. Η αγορά εργασίας επηρεάστηκε άμεσα, ωστόσο η κάθε χώρα έλαβε τα δικά της μέτρα, ώστε η ανεργία να μη φτάσει στα ύψη. Οι αλλαγές, όμως, που μέχρι πρότινος γίνονταν με πολύ αργούς ρυθμούς και θεωρούνταν επαναστάσεις, τώρα υιοθετούνται τάχιστα με αποτέλεσμα να διαφαίνονται τάσεις την ώρα ακόμη που ο νέος κορωνοϊός μεταλλάσσεται συνεχίζοντας να επιτίθεται και να αναγκάζει τους πάντες να περιορίζονται.

Η εξ αποστάσεως εργασία

ήρθε για να μείνει

Απ’ ό,τι φαίνεται η υιοθέτηση του μοντέλου εξ αποστάσεως εργασίας θα κυριαρχήσει. Είναι πλέον μια παγκόσμια τάση, για την οποία έρευνες έδειξαν πως με την εξάπλωσή της, η παραγωγικότητα της εργασίας όχι μόνο δεν επηρεάστηκε αρνητικά, αλλά σε ορισμένους τομείς αυξήθηκε. Τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξήγαγε ο Όμιλος Adecco τον περασμένο Μάιο, για τον βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο αντίκτυπο της πανδημίας στον κόσμο εργασίας ανάμεσα σε οκτώ χώρες, φανέρωσαν μια νέα πραγματικότητα όσον αφορά την αγορά εργασίας αλλά και τη φύση της εργασίας.

Εκτιμήσεις μάλιστα δείχνουν ότι το ήμισυ του ενεργού εργατικού δυναμικού είναι ήδη σε θέση να δουλεύει μόνιμα εξ αποστάσεως, όπως ακριβώς επισήμανε στη «Σημερινή» ο Δρ Χαράλαμπος Βρασίδας, που είναι Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου CARDETT. «Η τάση που θα επικρατήσει είναι η εξ αποστάσεως εργασία. Το ζήτημα είναι να εξευρεθούν τρόποι, ώστε η εξ αποστάσεως εργασία να ενισχυθεί, για να αποφέρει την ίδια ή και μεγαλύτερη παραγωγικότητα. Για να ξεκαθαρίσουμε, δεν είναι μόνο θέματα τεχνολογίας και να υπάρχουν οι κατάλληλες τεχνολογικές υποδομές, θέλει αρκετή πειθαρχία, προσαρμοστικότητα, να μπορεί κάποιος να κάνει πολλά πράγματα την ίδια στιγμή και να προωθείς την εργασία σου και στην υπόλοιπη ομάδα».

Κάθε αλλαγή

χρειάζεται προσαρμογή

Κάθε νέο στοιχείο που εισάγεται στη ζωή ενός ατόμου χρειάζεται χρόνο για να γίνει οικείο, να εμπεδωθεί, να γίνει συνήθειο. Η πανδημία όμως επέβαλε αλλαγές που έπρεπε να υιοθετηθούν στην απουσία χρόνου, με αποτέλεσμα πολύς κόσμος να έρχεται αντιμέτωπος με ψυχολογικές δυσκολίες. Την ανάγκη για ψυχολογική στήριξη φαίνεται να κατανόησαν πολλές εταιρείες που επιθυμούν να βρουν τρόπους ενίσχυσης τού ανήκειν στην εταιρική κοινότητα, ώστε οι εργαζόμενοι να αντιμετωπίσουν τυχόν ψυχολογικά εμπόδια ακριβώς εξαιτίας αυτής της αλλαγής, όπως για παράδειγμα την κατάθλιψη και την κόπωση. Ο Δρ Βρασίδας μάλιστα ανέφερε ότι και στη δική του εταιρεία όπως και σε άλλες αναγνωρίστηκε η ανάγκη αυτή, προσφέροντας ψυχολογική στήριξη σε όποιον εργαζόμενο νιώθει ότι το έχει ανάγκη με πλήρη εχεμύθεια.

Ο κάθε εργαζόμενος που εργάζεται από τον προσωπικό του χώρο έχει την ανάγκη να νιώθει ότι βρίσκεται κατά κάποιον τρόπο στο εργασιακό του περιβάλλον. «Δεν είναι το πιο εύκολο, αλλά οι εταιρείες χρειάζεται να εξεύρουν λύσεις ώστε οι εργαζόμενοι να συνεχίσουν να αλληλεπιδρούν, να επικοινωνούν, ακόμη και να ‘‘πίνουν’’ μαζί τον καφέ σε ώρες διαλείμματος, ώστε να νιώθουν ότι βρίσκονται στην εργασία τους».

Μετατόπιση ηλικιακής

ομάδας στην εργασία

Είναι φανερό πλέον ότι το μέλλον ανήκει στους νέους που θα εισέλθουν δυναμικά στην αγορά εργασίας με τα νέα χαρακτηριστικά της. Αυτό ανέφερε στη «Σ» ο Οικονομολόγος, κ. Γλαύκος Κωνσταντινίδης, ο οποίος εξήγησε γιατί ευνοούνται οι νεαρότερες ηλικίες από τις επιπτώσεις της πανδημίας. «Θεωρώ ότι σίγουρα ευνοούνται οι μικρότερες ηλικίες, οι οποίες μπαίνουν τώρα στην αγορά εργασίας και έχουν δεξιότητες χειρισμού των νέων τεχνολογικών εργαλείων και ηλεκτρονικής επικοινωνίας. Από την άλλη θεωρώ ότι θα προκύψει η πρόωρη γήρανση για τους ενεργά απασχολούμενους πενηνταπεντάρηδες, οι οποίοι ενδεχομένως να μην είναι εξοικειωμένοι με την εργασία μέσω των νέων τεχνολογικών εργαλείων». Έτσι ίσως να μην είναι τόσο αποτελεσματικοί και αποδοτικοί όσο οι νεαρότεροι που μεγάλωσαν με την τεχνολογία και απλώς ενισχύουν ήδη τις δεξιότητές τους, σύμφωνα με τον οικονομολόγο.

Το κάθε πρόβλημα φανερώνει και μια νέα ευκαιρία, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Κωνσταντινίδης. «Βλέπω να υπάρχει μια ηλικιακή ανακατανομή σύντομα στον χώρο της εργασίας, ενώ η παραμονή της εξ αποστάσεως εργασίας απελευθερώνει πολύ κόσμο ώστε να ζει σε μια χώρα και να επικοινωνεί και να εργάζεται σε άλλες χώρες. Γνωρίζω ήδη συναδέλφους, που έχουν σχηματίσει ομάδες εργασίας σε διάφορες χώρες και εργάζονται μαζί. Κάποιος, λοιπόν, μπορεί να είναι στη Λευκωσία και να λαμβάνει μέρος στο διεθνές γίγνεσθαι».

Εργαζόμενοι με

ψηφιακές δεξιότητες

Οι προβλέψεις για τη «νέα κανονικότητα» σύμφωνα και με την έρευνα «Επαναπροσδιορίζοντας την κανονικότητα: Ορίζοντας τη νέα εποχή της εργασίας» του Ομίλου Adecco, έδειξαν ότι η ιδανική λύση στην εργασία είναι το νέο υβριδικό μοντέλο remote και office work. Οι έξι στους δέκα εργαζόμενους βελτίωσαν τις ψηφιακές τους δεξιότητες κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού και εφτά στους δέκα επιθυμούν περισσότερη διεύρυνση αυτών των δεξιοτήτων.

Η πανδημία επέφερε ριζικές αλλαγές στη συμπεριφορά και τις προσδοκίες των εργαζομένων αλλά και των ηγετών των επιχειρήσεων. Και οι δύο ομάδες βλέπουν την ανάγκη να γίνουν σημαντικές αλλαγές τόσο στο κομμάτι των ανθρώπινων σχέσεων στον χώρο της εργασίας όσο και σε αυτό των δεξιοτήτων που κρίνονται ως απαραίτητες στη σύγχρονη και μελλοντική αγορά εργασίας. «Ο κόσμος της εργασίας άλλαξε», όπως ανέφερε ο Δρ Βρασίδας, τονίζοντας ότι «η ξαφνική αλλαγή έφερε νέες τάσεις, όπως είναι η ευέλικτη εργασία, η προσαρμοστικότητα, η πειθαρχία».

Ανάγκη για αναβάθμιση

των δεξιοτήτων

Τα ευρήματα της έρευνας κατέδειξαν, μεταξύ άλλων, την αυξημένη διάθεση και ανάγκη αναβάθμισης των δεξιοτήτων παγκοσμίως. Οι δεξιότητες που ξεχώρισαν ότι χρειάζονται εξέλιξη και ανάπτυξη είναι η διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού εξ αποστάσεως, η ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων και η δημιουργική σκέψη.

Τα ευρήματα, επίσης, υπογράμμισαν τη διατήρηση της εμπιστοσύνης που κέρδισε ο επιχειρηματικός κόσμος. Φαίνεται ότι πολλές εταιρείες κατάφεραν ν’ αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις της κρίσης αυτής και, ως εκ τούτου, η εμπιστοσύνη των εργαζομένων προς αυτές αυξήθηκε μιας και το 88% των συμμετεχόντων δηλώνει ότι ο εργοδότης τους ανταποκρίθηκε στις ανάγκες που προέκυψαν την περίοδο της πανδημίας.

ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ ΣΕ ΠΛΑΙΣΙΟ

Το «νέο βιογραφικό»

Ένα είναι σίγουρο: οι γνώσεις και οι πιστοποιήσεις, που κυριαρχούν σε ένα βιογραφικό, δεν θα είναι αρκετές, αν ο επόμενος εργαζόμενος δεν κατέχει τις πιο κάτω δεξιότητες, που θεωρούνται και θα θεωρούνται πλέον απαραίτητες για την εξασφάλιση μιας θέσης εργασίας:

• Προσαρμοστικότητα και Ευελιξία: Η πανδημία επιτάχυνε τις αλλαγές. Μια από αυτές αφορά τις ισόβιες θέσεις εργασίας, που πλέον δεν θα υπάρχουν. Έτσι κερδίζει έδαφος -και θέσεις- αυτός που μπορεί να προσαρμόζεται, να ανανεώνει και να εξελίσσει τις δεξιότητές του.
• Διαχείριση νέων τεχνολογιών: Η απόκτηση νέων τεχνολογικών δεξιοτήτων είναι απαραίτητη όπως και να το δει κανείς. Οι τεχνολογίες όπως το ψηφιακό μάρκετινγκ, η τεχνητή νοημοσύνη, η εικονική πραγματικότητα, η ρομποτική κ.ά. μπορεί να κάνουν τις επιχειρήσεις ακόμη πιο ανθεκτικές.
• Καινοτομία και δημιουργικότητα: Η ανθρώπινη εφευρετικότητα χρειάζεται ειδικά στην εποχή μετά κορωνοϊό για να δημιουργηθούν νέα προϊόντα αλλά και νέες θέσεις εργασίας.
• Ψηφιακές δεξιότητες: Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των οργανισμών είναι πλέον γεγονός. Οι επαγγελματίες με ψηφιακές δεξιότητες όπως ο προγραμματισμός, η ανάπτυξη λογισμικού και το ψηφιακό μάρκετινγκ κ.ά. δεν θα φοβηθούν ότι θα μείνουν εκτός της αγοράς εργασίας.
• Κριτική Σκέψη: Ανέκαθεν ένα εργαλείο που βοηθά τον άνθρωπο να εξελιχθεί και να ξεφύγει από δικούς του κινδύνους. Επιτακτική η ανάγκη καλλιέργειας της λογικής και κριτικής σκέψης, τώρα που η άνοδος των fake news έδειξε πόσο εύκολα ο άνθρωπος μπορεί να «οδηγηθεί» σε άλλα συμπεράσματα, μακριά από την πραγματικότητα.
• Συναισθηματική Νοημοσύνη: Εξίσου σημαντική η αναγνώριση, επίγνωση, έκφραση και ο έλεγχος των συναισθημάτων μας αλλά και των άλλων. Συνδέεται στενά με την ηγεσία και είναι πολύ σημαντική σε εποχές κρίσης. Άτομα με υψηλό EQ είναι ήδη περιζήτητα από οργανισμούς όλων των κλάδων.
• Διά βίου εκπαίδευση: Οι αλλαγές είναι εδώ αλλά συνεχίζονται. Όσο και αν διαφαίνονται τάσεις, αξίες και συμπεριφορές τού αύριο, κανείς δεν μπορεί να εφησυχάσει σε όσα ήδη γνωρίζει. Έτσι καλό θα ήταν ο καθένας που θέλει να βλέπει τον εαυτό του να εξελίσσεται και να «ανεβαίνει», να αφιερώνει χρόνο ώστε να μαθαίνει νέα πράγματα. Ειδικά όταν αυτά τα «νέα πράγματα» υπάρχουν πλέον διαδικτυακά.