Οι ΗΠΑ του Biden – εξωτερικές σχέσεις (ΙΙ)

Ο νέος Πρόεδρος κ. Biden, ως γνωστόν, έχει πολλά ζητήματα να αντιμετωπίσει, όπως αναφέραμε και στο προηγούμενο άρθρο μας (βλ. «Οι ΗΠΑ του Biden»). Εκτός από την εσωτερική κατάσταση, έχει να ασχοληθεί με τις εξωτερικές σχέσεις της χώρας.

Ο κ. Trump, όπως είναι γνωστόν, έκαμε μεγάλες αλλαγές στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ κατά την 4ετία του. Εκείνο που συζητείται τώρα είναι δύο επιλογές: ή να επαναφερθεί η κατάσταση της εξωτερικής πολιτικής όπως ήταν πριν από τον κ. Trump ή να διαμορφωθεί σύμφωνα με τις εξελίξεις της εποχής και της κατάστασης των σημερινών διεθνών σχέσεων. Φαίνεται ότι ο κ. Biden είναι υπέρ της πρώτης επιλογής, αλλά πολλοί από τους κύριους συμβούλους του πιστεύουν ότι η εξωτερική πολιτική πρέπει να διαμορφωθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις της εποχής (βλ. Daniel Strieff, “America must heal itself first”, The World Today, February/March 2021, σελ. 12). Είναι ακόμα γρήγορα για να φανεί ποια πολιτική θα ακολουθηθεί. Το λογικότερο είναι ένα μείγμα από τις δύο επιλογές. Αλλά ας μην προτρέχουμε. Ο κ. Biden και ο Υπουργός του των Εξωτερικών κ. Antony Blinken έχουν να αντιμετωπίσουν μεγάλα προβλήματα και κατά περιοχές.

Το πρώτο θέμα είναι ίσως η Ευρώπη και οι σχέσεις των ΗΠΑ μαζί της. Ως γνωστόν, η Ευρώπη και ξεχωριστές ευρωπαϊκές χώρες είναι μεταξύ των σημαντικότερων συμμάχων των ΗΠΑ. Κατά την εποχή του κ. Trump οι σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών δεν ήσαν και τόσο ήρεμες.

Με την είσοδο του κ. Biden στον Λευκό Οίκο ο κόσμος πίστεψε ότι οι σχέσεις θα βελτιωθούν. Ορισμένες όμως κινήσεις από τις δύο πλευρές δεν βοηθούν προς το παρόν την κατάσταση. Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση απέστειλε τον κύριο διπλωμάτη της, τον Επίτροπο για Εξωτερικές Σχέσεις, Josep Borrell, στη Μόσχα για συνομιλίες, πράγμα το οποίο δυσαρέστησε την Ουάσιγκτον (βλ. Daniel Baer, “America Is Back. Europe, Are You There?”, Carnegie, February 9, 2021). Επίσης, η ΕΕ στρέφει την προσοχή της προς την Κίνα.

Οι ΗΠΑ, από την άλλη μεριά, προσπαθούν να πλησιάσουν την Ευρώπη, αφού στην ομάδα της εξωτερικής πολιτικής ανήκουν προσωπικότητες με γνώση της Ευρώπης, όπως ο Υπουργός των Εξωτερικών Antony Blinken και η υφυπουργός για πολιτικές υποθέσεις, Victoria Nuland.

Εκτός από την Ευρώπη, η διοίκηση Biden έχει να αντιμετωπίσει άλλα προβλήματα που έχει κληρονομήσει από τον κ. Trump, όπως το ζήτημα με τη Β. Κορέα και τις πυρηνικές φιλοδοξίες του ηγέτη της Kim Jong Un. Αυτό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα, που το άρχισε, αλλά δεν το συμπλήρωσε ο κ. Trump (βλ. Ankit Panda, «What Biden Should Know About North Korea’s New Nuclear Plants», Carnegie, 15 January 2021).

Άλλα προβλήματα στην ατζέντα είναι η Ανατολική Μεσόγειος και οι φιλοδοξίες της Τουρκίας, η Μέση Ανατολή, η Myanmar, και βεβαίως το δικό μας πρόβλημα, για το οποίο περιμένουμε τη βοήθεια του κ. Biden.

Τα προβλήματα είναι τεράστια και ο νέος Πρόεδρος καλείται να επιληφθεί αυτών. Γιγάντια και δύσκολη εργασία. Τη στιγμή δε που οι ΗΠΑ έχουν πολλούς ανταγωνιστές για την ηγεσία του πλανήτη.

*Δικηγόρος, Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών & Διεθνών Σχέσεων (Η.Ε.Ι., Γενεύης Ελβετίας). Πρόεδρος του Ιδρύματος Θεοδούλου. Πρώην Μέλος της Γραμματείας του ΟΗΕ στο Τμήμα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Πρώην Επιμελητής της Παντείου. Πρόεδρος του Συνδέσμου Ηνωμένων Εθνών Κύπρου