45χρονα «Σημερινής» - Ο Σάββας Ιακωβίδης εξιστορεί

Έχει τα γενέθλιά της σήμερα «Η Σημερινή». Κλείνει 45 χρόνια τίμιας, μαχητικής, τεκμηριωμένης δημοσιογραφίας.

Ο Σάββας Ιακωβίδης, παλαίμαχος δημοσιογράφος της εφημερίδας και στην πρώτη γραμμή μαζί της από την πρώτη μέρα, εξιστορεί στο «Πρωτοσέλιδο» του «Σίγμα» και στον Ανδρέα Δημητρόπουλο το πως έζησε και εργάστηκε τα πρώτα δύσκολα χρόνια.

«Θεωρώ ότι είναι μια ιστορική ημερομηνία και 45 χρόνια για τη "Σημερινή" ουσιαστικά είναι λίγα, για ένα άνθρωπο βεβαίως είναι μεσήλικας, θεωρείται μεσήλικας. Όμως "Η Σημερινή", όπως έχεις πει και συ έχει γράψει Ιστορία και γράφει Ιστορία.»

Ενθυμούμενος την γενέθλια χρονιά της, ανέφερε: «Ας θυμηθούμε πως ξεκίνησε το 1976, δηλαδή ενάμισι μόνο χρόνο μετά την τουρκική εισβολή και το πραξικόπημα. Ο Κυπριακός Ελληνισμός βρισκόταν σε κατάσταση χάους και διάλυσης και ακόμα τα εμφύλια πάθη και μίση λειτουργούσαν σχεδόν καταλυτικά στην κοινωνία και ξαφνικά εμφανίζεται μια εφημερίδα, η "Σημερινή", την οποία ίδρυσαν εφτά καταξιωμένοι, γνωστοί, αξιόλογοι δημοσιογράφοι της Κύπρου οι οποίοι είπαν ότι εμείς θα βγάλουμε κάτι τελείως διαφορετικό.»

Η "Σημερινή" είχε στόχο να μην είναι μια εφημερίδα όπως αυτές που κυκλοφορούσαν ήδη: «Θα είναι μια εφημερίδα τελείως διαφορετική από τις άλλες. Και τότε εμείς, νεαροί ρεπόρτερ, νεαροί δημοσιογράφοι στο επάγγελμα, μαζί με τους ιδρυτές ξεκινήσαμε αυτή την επανάσταση. Διότι ουσιαστικά, η "Σημερινή" έφερε μια επανάσταση. Επανάσταση στον Τύπο, επανάσταση στον τρόπο σκέψης, επανάσταση στην ανάλυση, στο ρεπορτάζ, στην αρθρογραφία, στην κριτική και επικριτική αντιμετώπιση των γεγονότων και κυρίως των πολιτικών και της πολιτικής.»

Ο κ. Ιακωβίδης έθεσε το ιστορικό πλαίσιο για να θυμούνται οι παλαιότεροι και να μαθαίνουν οι νεότεροι: «Να θυμηθούν οι παλαιότεροι ότι η "Σημερινή" εκδόθηκε επί εποχής Μακαρίου, που ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ήταν παντοδύναμος, λαοφιλής και όμως αυτή η εφημερίδα ετόλμησε να τον κρίνει και να τον επικρίνει συχνά και θυμούμαι χαρακτηριστικά ότι πάρα πολλοί αναγνώστες μας αγόραζαν την εφημερίδα και την έκρυβαν στα συρτάρια τους ή την κρατούσαν παραμάσχαλα ανάποδα για να μην φαίνεται.»

Την κριτική κατά της εξουσίας και την σύγκρουση η εφημερίδα την πλήρωσε, ανέφερε ο Σάββας Ιακωβίδης: «Και η εφημερίδα το πλήρωσε και οι περισσότεροι από εμάς το πληρώσαμε και επαγγελματικά και προσωπικά και άλλως πως. Γιατί; Διότι από τη στιγμή που κρίνεις και επικρίνεις κάποιο - και εκείνο το οποίο που ξεχώριζε και ξεχωρίζει τη "Σημερινή" ότι κρίνουμε και επικρίνουμε ανάλογα με τις περιστάσεις, τα γεγονότα, τα πρόσωπα κλπ - με βάση τεκμηρίωση και επιχείρηματα. Δηλαδή δεν βγαίνουμε για να κάνουμε δημαγωγία ή να κάνουμε λαϊκισμό. Πέρνουμε ένα θέμα και λέμε την άποψή μας, την τεκμηριώνουμε και κάνουμε και εισηγήσεις.»

Η «Σημερινή» ήταν για πολλά για χρόνια Προμηθέας και όχι Επιμηθέας ανέλυσε και έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου. Όπως τόνισε ο κ. Ιακωβίδης, «εκείνο το οποίο είναι το παράπονό μας, τουλάχιστον των περισσότερων αρθρογράφων που ακόμα αρθρογραφούμε στη "Σημερινή" είναι ότι όλα αυτά τα χρόνια η "Σημερινή" προειδοποιούσε αναλύοντας, εκτιμώντας, προβλέποντας με πολιτική διορατικότητα αυτά τα οποία θα επέρχοντο, αυτά τα οποία θα συνέβαιναν, κυρίως στο Κυπριακό. Δυστυχώς η πολιτική ηγεσία, και θα το πω ευθέως, η πολιτική ηγεσία, οι περισσότεροι αμαθείς, ημιμαθείς ή αδιάβαστοι ή αδιάφοροι, δεν προσπάθησαν ποτέ να μάθουν τι είναι ο Τούρκος εχθρός μας. Ο Τούρκος ο οποίος κατέχει τη μισή μας πατρίδα.»

Δυστυχώς και σήμερα η εξουσία κωφεύει στις φωνές της αλήθειας. Μιλώντας για τις μέρες μας, ο κ. Ιακωβίδης είπε: «Ούτε σήμερα. Και το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πηγαίνει σε μια Πενταμερή και δεν ξέρει τι θα κάμει αλλά εμείς προβλέπουμε ότι εκεί αν θα πάει και δεν υπερασπίσει την Κυπριακή Δημοκρατία θα είναι το τέλος της Κυπριακής Δημοκρατίας, αυτά η "Σημερινή" εδώ και χρόνια τα αναλύει, τα φωνάζει, τα εξηγά, τα προβάλλει, τα εισηγείται στους πολιτικούς, και όχι μόνο στους πολιτικούς και σε όλους τους παράγοντες του τόπου. Γιατί; Διότι εμάς η έγνοια μας δεν είναι κάποιος να εκλεγεί ή να αναδειχθεί σε δημόσιο αξίωμα. Η έγνοια μας είναι το συμφέρον της πατρίδος, η επιβίωση του Κυπριακού Ελληνισμού και κυρίως ο μέγας στόχος της "Σημερινής" από της ιδρύσεως της είναι η απελευθέρωση της Κύπρου από τον αττιλικό ζυγό.»

Και συνέχισε: «Εμείς είμαστε ίσως -δεν λέω, και οι άλλες εφημερίδες- εμείς πολύ πιο έντονα, που λέμε ότι δεν μπορεί το Κυπριακό από διεθνές πρόβλημα τουρκικής εισβολής, κατοχής, εποικισμού, εθνοκάθαρσης να γίνει δικοινοτικό και η Τουρκία να απαλλάσσεται από τα εγκλήματα.»

Κληθεί να θυμηθεί τους σταθμούς αυτής της 45χρονης πορείας, ο βετεράνος της δημοσιογραφίας ανέφερε τρεις σημαντικούς σταθμούς.

Ο πρώτος σταθμός «είναι πρώτα-πρώτα η ίδρυση, η οποία έφερε τα πάνω-κάτω στον κυπριακό Τύπο. Ανατρεπτική, επαναστατική, διαλεκτική, κριτική, πράγματα τα οποία ο κόσμος ξαφνιάστηκε. Σου λέει, τι είναι αυτή η εφημερίδα η οποία τολμά, ας πούμε επί εποχής Μακαρίου να κρίνει τον Μακάριο και όλους τους άλλους πολιτικούς οι οποίοι εθεωρούντο τα ιερά τέρατα της πολιτικής;

Ο δεύτερος σταθμός «είναι η δεκαετία του 1980 η οποία αρχίζει η άνοδος, η ανάπτυξη, το μεγάλωμα της εφημερίδος, δηλαδή το ότι η "Σημερινή" αποκτά μια κυκλοφορία γύρω στις 14-15,000 ημερησίως, ένας αριθμός πολύ σημαντικός για τα τότε δεδομένα. Διότι, ειρήσθω εν παρόδω, τότε ο κόσμος διάβαζε, διάβαζε εφημερίδες, αγόραζε εφημερίδες κάθε μέρα. Γιατί; Διότι ήθελε να ενημερωθεί, να μάθει τι γίνεται, όχι μόνο για το Κυπριακό, για όλα τα προβλήματα του τόπου. Και την Κυριακή είχαμε κυκλοφορίες γύρω στις 25-30,000, συν ένθετα. Δηλαδή, η κυριακάτική μας έκδοση δεν είχε να ζηλέψει τίποτα από τις εκδόσεις, ας πούμε, των αθηναϊκών εφημερίδων, ο οποίες και τότε κυκλοφορούσαν και τότε στην Κύπρο. Και είχαμε μια στρατιά πολύ γνωστών, καταξιωμένων, ικανών αρθρογράφων-συνεργατών οι οποίοι ενίσχυαν την πολυπληθέστερη, ικανότερη και αξιότερη σύνταξη που είχε εφημερίδα στην Κύπρο.» Για να προσθέσει: «Άρα είχαμε ένα υλικό πνευματικό το οποίο καθημερινά, αλλά κυρίως στην κυριακάτικη έκδοση έδινε απίστευτη τροφή και στους πολιτικούς και στους επιχειρηματικούς και στους οικονομικούς κύκλους, αλλά κυρίως και στους πολίτες.»

Ο τρίτος σταθμός, είπε ο κ. Ιακωβίδης, «πιστεύω ήταν το δημοψήφισμα του 2004. Η "Σημερινή", από τον Νοέμβριο του 2002, μόλις κατατέθηκε το Σχέδιο Ανάν, το πρώτο Σχέδιο Ανάν, αμέσως εμείς ήμασταν η πρώτη εφημερίδα η οποία είπαμε "ΟΧΙ" σε αυτό το σχέδιο. Διότι αυτό το σχέδιο θα τουρκοποιήσει την Κύπρο. Και δυστυχώς δεν είχαμε άδικο, ήμασταν εν δικαίω. Τα επόμενα δύο χρόνια η "Σημερινή" έδωσε την μοναδική, ισχυρή μάχη, μαζί με τα υπόλοιπα μέσα του Συγκροτήματος και με το "Ράδιο Πρώτο", το οποίο είχε ξεκινήσει το 1990. Δώσαμε τη μάχη εναντίον του Σχεδίου Ανάν και όλοι οι αρθρογράφοι και η εφημερίδα μας κάθε μέρα δίναμε μάχη ενημέρωσης, εξήγησης, αυτού του σχεδίου των 10,000 σελίδων που κανένας πολιτικός, πλην ίσως του μακαρίτη του Τάσσου Παπαδόπουλου δεν μελέτησε. Εμείς το μελετήσαμε σχεδόν ολόκληρο και κάθε μέρα αναλύαμε κομμάτι-κομμάτι τι εσήμαινε αυτό για τον Κυπριακό Ελληνισμό. Και θεωρούμε ότι αυτός ήταν ο πιο σημαντικός, ίσως ο πιο σημαντικός τομέας. Βεβαίως μετά, 2003-04 ήταν η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, το 2008 στο ευρώ, η κρίση και το κούρεμα του 2013 το οποίο επηρέασε και τον Τύπο δυστυχώς και σήμερα οι κυπριακές εφημερίδες, δυστυχέστατα κατά την απόψή μου, και είναι με πολλή θλίψη και πικρία που το λέω, κυριολεκτικά είναι μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας.»

Φτάνοντας στις μέρες μας, ο κ. Ιακωβίδης αναφέρθηκε πως η μείωση των αναγνωστών όλων των εφημερίδων έχει να κάνει και με την άνοδο της ψηφιακής τεχνολογίας, αλλά «όχι μόνο εξαιτίας της τεχνολογίας, που η τεχνολογία είναι ένα σημαντικό στοιχείο διότι όλοι σήμερα είναι με το κινητό και με το τάμπλετ στο χέρι.»

Παρά την πληροφόρηση και τις ευκολίες που παρέχει η τεχνολογία, ο κ. Ιακωβίδης θεωρεί πως ο κόσμος δυστυχώς δεν επιλέγει να ενημερωθεί όσο πρέπει και να ξέρει το τι συμβαίνει: «Δεν μαθαίνουν τα νέα, αν ρωτήσεις, οι περισσότεροι δεν ασχολούνται με την επικαιρότητα. Αν ρωτήσεις ας πούμε "τι συμβαίνει στο Κυπριακό; Τι είναι αυτή η Πενταμερής; Γιατί ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θα πάει στην Πενταμερή;" ή "τι συμβαίνει με την οικονομική κατάσταση;" κλπ, ο περισσότερος κόσμος δεν ασχολείται και δυστυχώς ο Κύπριος δεν διαβάζει. Ούτε βιβλία, ούτε εφημερίδες.»

Ωστόσο, πιστεύει ότι οι εφημερίδες, με την αρθρογραφία περισσότερο, διατηρούν τον παρεμβατικό του ρόλο, μεταξύ αυτών και η "Σημερινή", αφού η δουλειά που γίνεται έχει μέσα αγάπη, μεράκι, κόπο και έρευνα: «Έχει παρεμβατικό ρόλο. Θεωρώ ότι η εφημερίδα είναι το κάτι άλλο. Δηλαδή, δεν είναι όπως το κινητό που θα σερφάρεις, όπως λέμε, στο κινητό και θα κάνεις πάνω-κάτω το δάχτυλο για να δεις σε ποιες ιστοσελίδες ή ποια μπλογκς θα πας για να αναζητήσεις υποτίθεται ενημέρωση. Η εφημερίδα είναι άλλη κατάσταση πραγμάτων. Είναι αγάπη, είναι έρωτας. Πρέπει να μετροφυλλήσεις την εφημερίδα, να την δεις οπτικά και ταυτόχρονα να επιλέξεις το ή τα άρθρα ή τις αναλύσεις ή τα ρεπορτάζ ή τις συνεντεύξεις ή τις έρευνες που κάποιος καταξιωμένος συνάδελφος έχει αφιερώσει πολύ χρόνο για να κάνει.»

Επανέλαβε ένα χρυσό άγραφο κανόνα της δημοσιογραφίας πως δεν γίνεσαι δημοσιογράφος αν δεν περάσεις από την εφημερίδα: «Ξέρετε πόσοι τηλεοπτικοί συνάδελφοι μου είχαν πει κατά καιρούς ότι "θέλω να επιστρέψω στην εφημερίδα". Γιατί; Διότι στην εφημερίδα, εκεί είναι το καμίνι στο οποίο θα ψηθεί, θα δοκιμαστεί και θα αναδειχθεί εάν αξίζει, εάν ξέρει να γράφει, εάν έχει γνώσεις και εάν έχει ικανότητες εκεί θα καταξιωθεί. Διότι στην τηλεόραση είναι τελείως διαφορετική δημοσιογραφία.»

Κλείνοντας, ο κ. Ιακωβίδης ανέφερε πως «όλα αυτά τα χρόνια η "Σημερινή" έλεγε και προς τα πάνω και προς τα κάτω τα πράγματα με το όνομά τους. Γι' αυτό ήταν ενοχλητική, πολύ ενοχλητική. Πολλές φορές υπέστη και επιθέσεις, ακόμα και φίλιες επιθέσεις, όχι μόνο από απέναντι αλλά και φίλιες επιθέσεις υπέστη και επικρίσεις κλπ αλλά άντεξε. Και το δεύτερο, είναι έκκληση προς όσους μας βλέπουν αυτή τη στιγμή και μας ακούν ότι στην εφημερίδα θα αναζητήσουν την ανάλυση, την αρθρογραφία, την άποψη, την θέση κλπ. Δεν θα την δουν οπουδήποτε αλλού. Εκεί θα την δουν εάν θέλουν να είναι ενημερωμένοι πολίτες διότι όπως ξέρουμε ενημερωμένοι πολίτες είναι το στερέωμα της δημοκρατίας.»

Αυτή είναι «Η Σημερινή» που τόσο πολεμήθηκε γιατί συλλογάται ελεύθερα και συνεπώς συλλογάται καλά.

Με αφορμή τα γενέθλιά της, την Κυριακή, 14 Φεβρουαρίου 2021, η εφημερίδα θα κυκλοφορήσει με ένα συλλεκτικό ένθετο για τα 45χρονά της. Θα περιλαμβάνει ανάλυση, μέσα από τα γυαλιά του 2021, των όσων αποκάλυπτε το 1976. Θα υπάρχει επίσης επισκόπηση των πιο σημαντικών πρωτοσέλιδων από το 1977 μέχρι το 2021 και θα φιλοξενήσει τις αναμνήσεις και άγνωστες εμπειρίες από δημοσιογράφους και συνεργάτες που πέρασαν από τις τάξεις της όλες αυτές τις δεκαετίες.

Τι έχουν να πουν για τα 45χρονα της «Σημερινής» η Διευθύντρια Ειδήσεων «Σίγμα-Σημερινής» Πέτρα Αργυρού, η Αρχισυντάκτρια της «Σημερινής» Σκεύη Σταύρου και ο πρώην Αρχισυντάκτης της εφημερίδας Ζαχαρίας Κυριάκου στο βίντεο που ακολουθεί: