Ευαγόρας Παλληκαρίδης: Οικουμενικό πρότυπο νεανικής μεγαλoσύνης

«Η μεγαλοσύνη στους λαούς δεν μετριέται με το στρέμμα, με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και με αίμα». Αυτή η ρήση του κορυφαίου λόγιου Κωστή Παλαμά ενσαρκώνεται πλήρως στο πρόσωπο του νεαρού μαθητή, Ευαγόρα Παλληκαρίδη, που σε ηλικία μόλις 19 ετών ήταν ο τελευταίος αγωνιστής της κυπριακής Ελευθερίας που κρεμάστηκε από τους Άγγλους δυνάστες. Στα 15 του χρόνια αψηφά την πάνοπλη αγγλική Αστυνομία, κατεβάζει από το στάδιο της Πάφου την αποικιοκρατική σημαία, ματαιώνοντας τους εορτασμούς για στέψη της βασίλισσας, πράξη πρωτοφανής που δεν αποτολμήθηκε σε καμία άλλη χώρα της Γηραιάς Αλβιόνας.

Ο βίος και η πολιτεία του αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο μαθητικής λεβεντιάς και πνευματικής ωρίμανσης που, σε συνδυασμό με τον ποιητικό νεανικό λόγο και το ασυμβίβαστο αγωνιστικό του πνεύμα, κατατάσσεται στο Πάνθεο της Αθανασίας. Με τη δράση του αναδείχθηκε σε κορυφαία μορφή του Απελευθερωτικού μας Αγώνα. Όταν διακήρυττε μέσω των ποιημάτων του ότι «θα ’παιρνε το μονοπάτι που πάει στη λευτεριά», συνειδητοποιούσε, παρά το νεαρόν της ηλικίας του, πως η λευτεριά κερδίζεται μόνο με αίμα. Στο αποχαιρετιστήριο γράμμα του προς τους συμμαθητές του, λίγο πριν πάρει τα δύσβατα μονοπάτια της λευτεριάς, διαμηνούσε ότι "μπορεί και να μην τον ξαναδούν παρά μόνο νεκρό". Αυτή η συνειδητή αντιμετώπιση του θανάτου στα χρόνια της εφηβείας και των μύριων ονείρων, τον κατέστησαν παγκόσμιο νεανικό πρότυπο των λαών που παλεύουν για ελευθερία και ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Το απαράμιλλο θάρρος που επέδειξε κατά τη διάρκεια της δίκης – παρωδίας, όπου κατηγορήθηκε για κατοχή όπλου, είναι άξιο θαυμασμού. Η απάντησή του όταν ρωτήθηκε αν είχε οτιδήποτε να πει για να μην του επιβληθεί η ποινή του θανάτου, ενσαρκώθηκε σε παιάνα ελληνικής λεβεντιάς: "Ξέρω ότι θα με κρεμάσετε. Ό,τι έκαμα, το έκαμα ως Έλλην Κύπριος, ο οποίος ζητεί την ελευθερία του", παραπέμποντας στο «Μολών Λαβέ» του Λεωνίδα. Χρειάστηκαν εννέα δευτερόλεπτα από τη στιγμή που άνοιξε η ξύλινη καταπακτή για να ξεψυχήσει ο Βαγορής, στο σχοινί της αγχόνης. Πίσω του όμως άφησε με την ηρωική θυσία του παρακαταθήκη αιώνων. Σήμερα που ο νέο-οθωμανός Ερντογάν με τη δόλια συμπαιγνία της πάλαι ποτέ βρετανικής αυτοκρατορίας και την ανοχή της «Γερμανικής Ευρώπης» θέλει να καθυποτάξει ξανά την Κύπρο και την Ελλάδα, τώρα που δοκιμάζεται η αντοχή του έθνους, τώρα που διακυβεύεται η ύπαρξή μας σε τούτη τη γη την ποτισμένη με το αίμα των ηρώων μας και τον ιδρώτα των προγόνων μας, η θυσία του Βαγορή αποτελεί για μας άσβεστο φάρο στον αγώνα για ελευθερία κι εθνική δικαίωση.

Μεταλαμβάνοντας από το άγιο δισκοπότηρο του αίματος της ηρωικής νεότητας της Κύπρου ανανεώνουμε τον όρκο πως, όταν έλθει το πλήρωμα του χρόνου, θα ανηφορίσουμε ξανά τις ανηφοριές και τα μονοπάτια που παν στην πανώρια λευτεριά. Σε περιόδους γενικότερης οικονομικής και κυρίως ηθικής κρίσης, όπως αυτή την οποία διερχόμαστε, η υιοθέτηση προτύπων εθνικής συνείδησης και ανιδιοτελούς προσφοράς είναι η σοφότερη άμυνα και η καλύτερη υπηρεσία που έχουμε να προσφέρουμε στη νέα γενιά. Με τη σκέψη στραμμένη στους ήρωες μαθητές του Αγώνα και με τη δέσμευση πως θα συνεχίσουμε να καλλιεργούμε τα ιδανικά τα οποία υπηρέτησαν, υποκλινόμαστε στο μεγαλείο της θυσίας τους. Σήμερα που δοκιμάζεται η αντοχή του έθνους, τώρα που πλήττεται η τιμή και διακυβεύεται η ύπαρξή μας κι η Ελληνική Ελευθερία πλανάται για να μελετήσει την αντίδραση και τις διαθέσεις των παιδιών της, είναι ανάγκη να στραφούμε προς τους ήρωές μας, οι οποίοι μέσα στην καταχνιά σαν φάροι τηλαυγείς μάς φωτίζουν τον δρόμο και αφυπνίζουν τη συνείδησή μας. Μόνο κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις θα ξεπεράσουμε την κρίση και τις δυσκολίες των καιρών και θα πορευθούμε ως Ελληνισμός στον δρόμο των εθνικών πεπρωμένων μας.

Γι’ αυτό, κάθε 14η Μαρτίου δεν κλαίμε αλλά γιορτάζουμε την Ημέρα του Ήρωα Μαθητή. Φέρνουμε στη μνήμη μας τον Βαγορή, τον Πετράκη Γιάλλουρο και όλα τα αμούστακα παλληκάρια της θρυλικής ΕΟΚΑ, που κρατούν αναμμένη τη φλόγα και ζωντανή την ελπίδα της λευτεριάς, της δικαιοσύνης και του αξιοπρεπούς αύριο.

*Δημοσιογράφος, υποψήφιος βουλευτής «Αλληλεγγύη – Κίνημα Ελλήνων»