Για ένα μέλλον ανθεκτικό στην κλιματική αλλαγή

Πολύ πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τη νέα στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης που στοχεύει στην οικοδόμηση ενός μέλλοντος ανθεκτικού στην κλιματική αλλαγή, προσαρμόζοντας τη στρατηγική της που αφορά στην κλιματική αλλαγή. Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί πλέον δεδομένο της σύγχρονης εποχής, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναθεωρεί τη στρατηγική της ούτως ώστε να έχουμε την ευκαιρία, συν τω χρόνω, να δημιουργήσουμε ένα πιο ανθεκτικό μέλλον. Ενόψει μάλιστα του γεγονότος ότι η ανθρωπότητα βίωσε τη θερμότερη καταγεγραμμένη δεκαετία και του ότι, όπως καταγράφεται επίσης, η συχνότητα και η σοβαρότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, η αναπροσαρμογή της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κλιματική αλλαγή αποτελεί, πλέον, αδήριτη ανάγκη.

Τονίζεται ότι η προηγούμενη στρατηγική της Ένωσης, που υιοθετήθηκε το 2013, εστίαζε στην κατανόηση του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής. Η νέα στρατηγική εστιάζει, πλέον, στην ανάπτυξη λύσεων, μέσα από την υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων που να στοχεύουν στον μετριασμό των αρνητικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Η άμεση αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στοχεύει όχι μόνο στη δημιουργία των συνθηκών για τον μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεών της στο φυσικό περιβάλλον, αλλά και στην αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον, ως επίσης και την υγεία και την ευημερία των ανθρώπων. Ειδικότερα αναφέρεται ότι, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι οικονομικές απώλειες από τα ακραία καιρικά φαινόμενα που παρουσιάζονται ξεπερνούν, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα 12 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Η στρατηγική της Ένωσης περιλαμβάνει πολιτικές που θα οδηγήσουν στις συνθήκες εκείνες οι οποίες να οικοδομούν μιαν ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή κοινωνία, με βασικές παραμέτρους τη βελτίωση των γνώσεων, την ενίσχυση του σχεδιασμού προσαρμογής και την εκτίμηση των κλιματικών κινδύνων. Πρώτος άξονας των πιο πάνω είναι η εξυπνότερη, ταχύτερη και πιο συστημική προσαρμογή, με την αξιολόγηση των δεδομένων και των κινδύνων που υπάρχουν. Προς τούτο η στρατηγική περιλαμβάνει την ενίσχυση και επέκταση της προσαρμογής Climate-ADAPT, που αποτελεί μια ουσιαστική μορφή συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος. Ο δεύτερος άξονας της στρατηγικής εδράζεται στη συστημική προσαρμογή των δράσεων της Ένωσης, μέσω της ενσωμάτωσης ζητημάτων που αφορούν στην κλιματική αλλαγή σε όλους τους τομείς δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα, επί του δεύτερου άξονα της στρατηγικής, ως καταγράφεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι δράσεις για την κλιματική αλλαγή θα προσαρμοστούν στη μακροδημοσιονομική πολιτική, ενώ παράλληλα θα υπάρξουν τοπικές δράσεις προσαρμογής. Τέλος, ένας ιδιαίτερα σημαντικός άξονας λόγω ακριβώς και του γεγονότος ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο, οι δράσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα έχουν έναν παγκόσμιο ορίζοντα, που θα στοχεύει, μεταξύ άλλων, στη βιώσιμη ανάπτυξη, μέσω προωθήσεων των δράσεων αυτών σε υποεθνικό, εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο, ούτως ώστε να στηριχθεί η διεθνής ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πλέον προχωρεί με τη διαδικασία υιοθέτησης του Ευρωπαϊκού Νόμου για το Κλίμα (Πρόταση Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση πλαισίου με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και για την τροποποίηση του Κανονισμού ΕΕ 2018/1999), ο οποίος τονίζει το επείγον της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.

*Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας