Ανθρώπινες Ιστορίες

Οι Τρεις από τους Δεκάξι του Γρηγόρη Αυξεντίου

ΕΝ ΠΕΡΑΣΑΝ πολλοί μήνες από εκείνες τις ελληνικές δάφνες ανδρείας των Χανδριών και απ’ τους δεκάξι, ΤΡΕΙΣ γίνηκαν Π Ρ Ο Δ Ο Τ Ε Σ. Γίνηκαν συνεργάτες τού εχθρού. Αυτομόλησαν στους εχθρούς. Γίνηκαν πληροφοριοδότες των Εγγλέζων. Προδότες των συναγωνιστών τους.

Οι Τρεις από τους Δεκάξι
του Γρηγόρη Αυξεντίου

Δεκάξι Μαρτίου 1956

Ε Κ Ε Ι Ν Ο Ι οι... τρεις απ’ τους δεκάξι είναι το ζήτημα.
Με δεκάξι αντάρτες του, δεκάξι τού Μάρτη το 1956,
ο αρχιαντάρτης της Ε.Ο.Κ.Α. Γρηγόρης Αυξεντίου,
σ’ εκείνη την παράτολμη και πολύνεκρη για τους αποικιοκράτες
ορεινή ενέδρα, στον δρόμο Χανδριών – Αγρού
πάνω απ’ τ’ Αγρίδια τής Πιτσιλιάς,
σάστισε τα κατοχικά στρατεύματα τού Κυβερνήτη τής
Colony of Cyprus, στρατάρχη σερ Τζων Χάρντινγκ.
Δεκάξι αντάρτες τής ΕΟΚΑ, λεβεντονιοί τής λευτεριάς.
Ο 16ος θυσιάστηκε εκεί, εκείνη τη βραδιά από βόλι Εγγλέζου.
Αδελφός άλλων δύο ανταρτών.

Κατατασσόμενος έκτοτε στο πάνθεο των ηρώων:
- Χρίστος Τσιάρτας 25 χρόνων,
από τον Πολύστυπο, πατέρας δύο ανηλίκων.
- ΔΕΝ ΠΕΡΑΣΑΝ πολλοί μήνες
από εκείνες τις ελληνικές δάφνες ανδρείας των Χανδριών
και απ’ τους δεκάξι, ΤΡΕΙΣ γίνηκαν Π Ρ Ο Δ Ο Τ Ε Σ.

Γίνηκαν συνεργάτες τού εχθρού.
Αυτομόλησαν στους εχθρούς.
Γίνηκαν πληροφοριοδότες των Εγγλέζων.
Προδότες των συναγωνιστών τους.

Από τόπου εις τόπον φρουρούμενοι από τα στρατεύματα της Χερ Μάτζεστι, περιφερόμενοι με κουκκούλες στα κεφάλια προδότες - οδηγητές των στρατευμάτων τού Χάρντινγκ:

Στα όσα γνωστά τους δρομολόγια
και στα λημέρια τού αντάρτικου.

Μέχρι και στο μοναστήρι τού Μαχαιρά,
μπροστά στα μάτια των ανακρινόμενων
καλογήρων, χωρίς πλέον τις κουκκούλες τους,

Κυριακή 3 Μαρτίου 1957:
- Ημέρα τής υπέρτατης θυσίας τού Γρηγόρη Αυξεντίου.
Τρείς απ’ τους δεκάξι!
Συν και ο προδώσας εν τέλει το Κρησφύγετο,
αγωγιάτης τής Μονής τής Μαχαιράδος, Πέτρος Φιλίππου…

ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΠΡΟΔΟΤΩΝ:
- Ιωάννης Παύλου - Πιπίνος
- Μιχαλάκης Ασσιώτης - Γαλανός
- Γεώργιος Λοϊζίδης Απόστρατος - Φώκος

ΟΙ ΑΛΛΟΙ δεκατρείς
της καταστροφικής για τους Άγγλους Κατακτητές
ενέδρας της Ε.Ο.Κ.Α. της 16ης Μαρτίου 1956 Αγριδιών-Χανδριών,
με επικεφαλής τον ΓΡΗΓΟΡΗ ΑΥΞΕΝΤΙΟΥ - ΑΡΗ:

1. Γεώργιος Μάτσης - Ζήνων, με οπλοπολυβόλο Μπρεν
2. Νίκος Σπανός - Κανάρης, με αυτόματο Στεν
3. Αντωνάκης Αντωνάς - Διαγόρας, γεμιστής Μπρεν
4. Αυγουστής Ευσταθίου - Ματρόζος, με ιταλική αραβίδα
5. Χριστόφορος Χριστοφίδης - Τάσος, με κυνηγετικό τυφέκιο
6. Πολύκαρπος Γιωρκάτζης - Κικέρων, με αυτόματο Μαρσίπ
7. Ανδρέας Τσιάρτας - Κίτσιος, με αυτόματο Στεν
8. Κυριάκος Κόκκινος - Γκίκας, με κυνηγετικό και χειροβομβίδες
9. Γεώργιος Μιχαήλ - Θαλασσινός, με χειροβομβίδες
10. Χαράλαμπος Χριστοδούλου - Μπαταριάς, με αυτόματο Στεν και χειροβομβίδες
11. Ανδρέας Νικολαΐδης - Υψηλάντης, με ιταλική αραβίδα
12. Σάββας Κουλλαμής - Δυοβουνιώτης, με τυφέκιο Λι-Ένφιλντ Νο 4
13. Χρίστος Τσιάρτας - Γιαγκούλλας, με τυφέκιο Μάουζερ.

Α Λ Λ Ω Σ Τ Ε ΕΤΣΙ περίπου ήσαν,
πάντοτε σχεδόν, τα πράγματα:

- Μαζί με τα στρατεύματα εισβολής τού Δαρείου το 490 π.Χρ. εναντίον Αθηναίων και Πλαταιέων στον Μαραθώνα, ήταν ΠΡΟΔΟΤΗΣ κι ο Αθηναίος αντατραπείς τύραννος Ιππίας του Πεισίστρατου γιος.

- Με τα στρατεύματα τού Ξέρξη, 10 χρόνια αργότερα στις Θερμοπύλες, 480 π.Χ. εναντίον των Λακεδαιμονίων του Λεωνίδα και των Θεσπιέων του Δημόφιλου, ήταν ΠΡΟΔΟΤΗΣ κι ο Σπαρτιάτης Δημάρατος, εκδιωχθείς βασιλιάς της Σπάρτης νόθος γιός του Αρίστωνα.

- Επιπλέον τού ΠΡΟΔΟΤΗ Μαλιέως Εφιάλτη που οδήγησε απ’ την Ανοπαία Ατραπό τα στρατεύματα τού Υδάρνη στα νώτα των επί τριήμερο αήττητων 300 τού Λεωνίδα και 700 Θεσπιέων Θερμοπυλάρχων…

Ω Σ ΕΚ ΤΟΥΤΟΥ, επιδέχεται πολλή συζήτηση
και φυσιολογικά ποσοστά αμφισβήτησης
εκείνος ο πρώτος πληθυντικός
στο πολύ σπουδαίο ποίημα
τού Κώστα Μόντη για τον Αυξεντίου:

- ΕΓΡΑΨΕ ο Μόντης:
«Να πάρουμε μια σταγόνα απ’ το αίμα σου» για,
[α] «να καθαρίσουμε»,
[β] «να μπολιάσουμε»,
[γ] «να βάψουμε το δικό μας [ώστε] να μη μπορέσει πια ποτές να το ξεθωριάσει ο φόβος»…

- ΚΙ ΕΓΡΑΨΕ ο Μόντης:
«Να πάρουμε το τελευταίο σου βλέμμα
να μας κοιτάζει να μην ξεστρατίσουμε,
να πάρουμε την τελευταία σου εκπνοή
νά ‘χουμε οξυγόνο ν’ αναπνέουμε
χιλιάδες χρόνια,
να πάρουμε τις τελευταίες σου λέξεις
νά ‘χουμε να τραγουδάμε
ανεξάντλητα εμβατήρια για τη λευτεριά»…

Κ Α Ι ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ φυσιολογικά το ερώτημα:
Ποιους και πόσους και
για πόσες χιλιάδες χρόνια
αταλάντευτα πρόθυμους,
εννοούσε άραγε ο ποιητής,
μ’ εκείνο το ΠΡΩΤΟ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟ
που ξεκινάει με το «να πάρουμε»
και φτάνει μέχρι το «να μην ξεστρατίσουμε»
κι έως τ’ ανεξάντλητα τραγούδια τής λευτεριάς;

Π Ο Ι Η Τ Ι Κ Η αδεία, βεβαίως,
η κατάχρηση τού.... πρώτου πληθυντικού.
Ανίκανη ωστόσο ν’ απαλείψει
εκείνη την ντροπή:

«Τ Ρ Ε Ι Σ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΕΚΑΞΙ».
Ή, τα εκάστοτε αντιστοίχως,
κατά πάντα σχεδόν χρόνο,
ανάλογα περίπου ποσοστά,
που δεν επαληθεύουν αλλ’ αντιστρατεύονται,
διαψεύδουν κι απαγορεύουν
το πρώτο πληθυντικό.
Ως διαρκώς ανακριβέστατο…

Δ Ε Ν ΦΤΑΙΕΙ πάντως ο ποιητής.
Κι ο άλλος εκ των κορυφαίων τής ΕΟΚΑ,
ο Κ υ ρ ι ά κ ο ς Μ ά τ σ η ς ,
δέσμιος μετά τα βασανιστήρια
στα κρατητήρια της Ομορφίτας, το 1956,
σε πρώτο πληθυντικό έφτυσε
στα μούτρα τού Χάρντινγκ
την απάντησή του στην πρόταση του στρατάρχη
να του δώσουν πεντακόσιες χιλιάδες
για να τους προδώσει τον Διγενή:

«Ου περί χρημάτων
τον αγώνα ποιούμεθα, εξοχότατε,
αλλά περί αρετής»!

- Ποιοι, όμως, «ποιούμεθα»;
- Όχι όλοι, βέβαια!
- Όσοι πιστοί.
- Κι όσοι αντέχουν:
- Εκείνη η μαγιά του Μακρυγιάννη…
- Και τότε και πάντοτε...