Πλήγμα αλλά και ευκαιρία στη γεωργία

Το άγνωστο μέλλον, η αστάθεια της αγοράς και το αβέβαιον της τουριστικής βιομηχανίας επηρεάζουν άρδην και τους κλάδους της γεωργίας. Παλεύουν με την αβεβαιότητα την ώρα που οι παραγωγές οφείλουν να συνεχίσουν, χωρίς, ωστόσο, να γνωρίζουν αν τα προϊόντα θα βρεθούν ξανά αδιάθετα στους δρόμους ή θα εξαφανιστούν από τα παζάρια και τις λαϊκές λόγω ζήτησης. Ο Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Κυπρίων Αγροτών, κ. Παναγιώτης Χάμπας, μίλησε στη «Σημερινή» για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες και ο τομέας γενικότερα, αλλά και για τις ευκαιρίες που δημιουργούνται για εξέλιξη και ανάπτυξη.

Διαχρονικά τα προβλήματα

Στην πρώτη γραμμή είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες και γενικότερα ο κλάδος της γεωργίας αλλά και κτηνοτροφίας, εξαιτίας όχι μόνο της πανδημίας, αλλά και της εγκατάλειψης των αγροτικών περιοχών. «Είναι ξεκάθαρο, για άλλη μια φορά, ότι η κρίση που υπήρξε προηγουμένως με το κούρεμα αλλά και με την πανδημία τώρα, έφερε στην επιφάνεια τον σημαντικό ρόλο που παίζει και η αγροτική οικονομία σε έναν τόπο. Ο πρωτογενής αυτός τομέας αποτελεί την ατμομηχανή των οικονομιών του κόσμου όλου και της ανάπτυξης της ανθρωπότητας. Δυστυχώς, όμως, το εύκολο χρήμα που παρατηρήθηκε τα τελευταία χρόνια και η έντονη ανάπτυξη είχαν υποβαθμίσει τον ρόλο του πρωτογενούς αυτού τομέα. Έτσι ακολούθησε η εγκατάλειψη».

Εκτός αυτού, η πραγματική αξία των προϊόντων και οι αμοιβές των παραγωγών εμποδίζουν την ανάπτυξη της γεωργίας στον τόπο μας, σύμφωνα με τον κ. Χάμπα, ο οποίος τόνισε την ανάγκη χάραξης μιας νέας ενιαίας πολιτικής, που θα βελτιώσει τις δομές στον αγροτικό τομέα. «Ο παραγωγός που εργάζεται 365 μέρες τον χρόνο, ο κτηνοτρόφος που αρμέγει και φροντίζει για την ευημερία των ζώων του καθημερινά ανελλιπώς, δεν πληρώνονται με την ανάλογη τιμή. Αυτοί εργάζονται σε αντίξοες συνθήκες, σε κρύο και σε ζέστη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, μαζί με τα υπόλοιπα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ύπαιθρος της εγκατάλειψης χωρίς υποδομές και χωρίς σύγχρονα οδικά δίκτυα, να επιδεινώνει την κατάσταση. Από την άλλη είναι και η δυσανάλογη αξία των προϊόντων στο παζάρι ή στο εμπόριο».

Επιστροφή στην ύπαιθρο

Θετικό χαρακτήρισε το νέο μέτρο στήριξης των ορεινών περιοχών με την εξαγγελία για παροχή κινήτρων στέγασης στην ύπαιθρο και στις ορεινές περιοχές. «Είναι ένα θετικό βήμα, αλλά δεν είναι το παν. Δεν αρκεί η στέγαση, αλλά θα πρέπει να εξασφαλιστεί και η εργασία όποιου επιθυμεί να μείνει μόνιμα εκεί. Θεωρώ ότι θα πρέπει να δοθούν κίνητρα στους νέους για να ανοίξουν μια δική τους επιχείρηση στην ύπαιθρο. Από την άλλη, θα μπορούσαν να δοθούν κίνητρα στις επιχειρήσεις ώστε να μεταφερθούν στην ύπαιθρο. Έτσι θα επιτευχθεί η πολυσυζητημένη αποκέντρωση, που είναι το επιθυμητό. Δηλαδή μια επιχείρηση να μπορεί να μεταφερθεί στη Μαραθάσα ή στην Πιτσιλιά και να λάβει κάποια φορολογικά κίνητρα».

Για να επιτευχθεί η αποκέντρωση, όπως ανέφερε ο κ. Χάμπας, θα πρέπει να δημιουργηθούν διάφορες άλλες υποδομές, που θα στηρίξουν το εγχείρημα αυτό. «Όπως είναι τα σχολεία, τα νοσοκομεία και όλες οι υπηρεσίες που μπορεί να χρειαστεί κάποιος όταν μείνει σε κάποια ορεινή περιοχή. Επίσης, θα μπορούσαν να δημιουργηθούν παραρτήματα των Πανεπιστημίων ή άλλοι κλάδοι, που σχετίζονται με το περιβάλλον, σε ορεινές περιοχές. Υπάρχουν εγκαταλελειμμένα σχολεία, όπως είναι του Πεδουλά, γιατί δεν κάνουν εκεί περιβαλλοντικά κέντρα; Παρά μόνο μετέφεραν ακόμη και το Δασικό Κολέγιο στο ΤΕΠΑΚ, πράγμα ανήκουστο».

«Τα προϊόντα μας πρέπει να

ανταγωνίζονται τα ευρωπαϊκά»

Μια εύλογη απορία είναι γιατί ακόμη τα δικά μας προϊόντα δεν έχουν εμβληματική παρουσία στο εξωτερικό και ειδικά εντός της Ευρωζώνης. Η απάντηση περιορίζεται στο ασύμφορο της διαδικασίας εμπορευματοποίησης των κυπριακών προϊόντων και διάθεσής τους με μιαν αξία που να μπορούν να πωληθούν άνετα και να σταθούν ισάξια απέναντι σε άλλα ευρωπαϊκά προϊόντα.

Ο κ. Χάμπας δήλωσε ότι είναι αδιανόητο ακόμη να παλεύουν με διαδικασίες που δεν τροποποιούνται, ώστε και οι Κύπριοι παραγωγοί να απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους παραγωγούς. «Θα πρέπει να βρούμε τρόπους, ώστε τα δικά μας προϊόντα που παράγουμε να μπορούν να ανταγωνιστούν τα ευρωπαϊκά. Δεν είναι δυνατόν η Ευρωπαϊκή Ένωση να λέει ότι θέλει ίση αντιμετώπιση όλων των παραγωγών, να μην υπάρχει διάκριση, αλλά ο Κύπριος παραγωγός να έχει επιβαρυμένα κόστη και να μην μπορεί να διαθέσει τα προϊόντα του στο κέντρο της Ευρώπης. Υπάρχουν μέτρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που δεν καλύπτουν τους Κύπριους παραγωγούς και εμπόρους».

Πάμε για Πράσινη Αρχιτεκτονική

Οι στόχοι που θέτει η Ευρώπη για μια κλιματικά ουδέτερη ήπειρο μέχρι και το 2050 περιλαμβάνονται και στη νέα Πράσινη Αρχιτεκτονική για την Κοινή Αγροτική Πολιτική, στην οποία, ωστόσο, περιλαμβάνονται υποχρεωτικές δεσμεύσεις για τους γεωργούς και τις εθνικές διοικήσεις στο πλαίσιο του Στρατηγικού Σχεδίου. Μια από τις υποχρεώσεις των αγροτών είναι η εφαρμογή οικολογικών προγραμμάτων. Γι’ αυτές τις υποχρεώσεις μίλησε ο κ. Χάμπας, αναφέροντας μάλιστα ότι επιβάλλεται η ενημέρωση, η εκπαίδευση και η επιμόρφωση όλων των εμπλεκομένων, ώστε να είναι έτοιμο το σχέδιο από το «αγρόκτημα στο πιάτο».

Το νέο πρόγραμμα Κοινής Αγροτικής Πολιτικής προνοεί ότι το 30% του προϋπολογισμού της ΕΕ θα διατίθεται για την υλοποίηση παρεμβάσεων αγροπεριβαλλοντικών μέτρων. «Για να μπορεί η Πράσινη Αρχιτεκτονική να εφαρμοστεί, θα πρέπει να γίνει εκπαίδευση των αγροτών σε όλους τους τομείς. Οι αρμόδιοι θα πρέπει να αναλάβουν την εκπαίδευση του κόσμου όσο γίνεται, για να μπορεί ν’ αντεπεξέλθει άμεσα και αποτελεσματικά στις απαιτήσεις. Αυτήν τη στιγμή το κύριο σύνθημα είναι ‘από το αγρόκτημα στο πιάτο’. Για να πάει όμως από το αγρόκτημα στο πιάτο, να είναι υγιεινό και να ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες, θα πρέπει να τηρηθούν πολλά από αυτά που υπάγονται στην Πράσινη Αρχιτεκτονική. Ο αγρότης είναι μαθημένος με συγκεκριμένο τρόπο να παράγει τα προϊόντα».

Ο τουρισμός επηρεάζει και τη γεωργία

Η πολιτική της Ευρώπης συνεχίζει να στηρίζει τους αγρότες στα κράτη μέλη της. «Η κατάσταση όμως είναι δύσκολη και αβέβαιη. Οι τιμές των ζωοτροφών έχουν αυξηθεί κατακόρυφα λόγω της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων. Οι πρώτες ύλες επίσης έχουν αυξήσει τις τιμές τους. Καλούμε το Υπουργείο Γεωργίας να στηρίξει και τους άλλους κλάδους και επίσης καλούμε το Υφυπουργείο Τουρισμού να διενεργήσει συσκέψεις, ώστε να προγραμματιστούμε».

Οι αγρότες και οι παραγωγοί ζητούν να μάθουν τι θα γίνει με τον τουρισμό, για να γνωρίζουν τι θα περιλαμβάνει η φετινή τους παραγωγή. Οι πρόσφατες εικόνες με τους παραγωγούς, που άδειαζαν στους δρόμους φορτηγά με διάφορα προϊόντα, ενόχλησαν πολύ. Ευχή των παραγωγών, να μην επαναληφθούν οι ίδιες εικόνες. «Για να μπορεί ο παραγωγός από τώρα να βάλει τα φυτά του πρέπει να ξέρει περίπου τι να περιμένει. Δεν μπορούμε να έχουμε πεπονοειδή, καρπούζια κ.λπ το καλοκαίρι αν δεν βάλει από τώρα τον σπόρο. Θα πρέπει να γίνουν παραγγελίες σπόρων, φυτών και αυτά έχουν μιαν αξία. Ποιος τα πληρώνει όλα αυτά; Ο παραγωγός δεν μπορεί να παίζει με δικό του ρίσκο».

«Η δική μας πατάτα πάει Ευρώπη»

Την πλήρη συνεργασία των αγροτών με το Υπουργείο Γεωργίας επιβεβαίωσε ο ΓΓ της ΕΚΑ. «Είμαστε σε επικοινωνία για να δούμε με ποιον τρόπο μπορούμε να επιλύσουμε καίρια προβλήματα. Για παράδειγμα, επειδή δεν υπάρχει τουρισμός, δεν πωλείται ούτε ένα μπουκάλι κρασί. Κάποιες ενέργειες των αμπελουργών, όμως, θα πρέπει να γίνουν από τώρα για του χρόνου, για να μην πάει κόπος και έξοδα χαμένα γι’ ακόμη μια χρονιά. Το άλλο που πρέπει να δούμε είναι το θέμα του χαλλουμιού. Αποτελεί το πιο σημαντικό από τα έσοδα που έχουμε, αλλά έχουν αυξηθεί οι πρώτες ύλες των ζωοτροφών και αλυσιδωτά αυξάνονται οι τιμές. Η Κυβέρνηση θα πρέπει να στηρίξει όλους τους κλάδους της κτηνοτροφίας και της υγείας για να μπορέσουν να παράγουν γάλα και η αλυσίδα να εργάζεται».

Παράλληλη ευκαιρία για αύξηση της παραγωγής και του εμπορίου βλέπει ο κ. Χάμπας την ώρα που η Ευρώπη προσπαθεί να συνέλθει από τα ακραία καιρικά φαινόμενα που επηρεάζουν τη δική της παραγωγή. «Είναι ξεκάθαρο ότι οι ευρωπαϊκές χώρες θα έχουν τεράστια προβλήματα λόγω του ότι δεν τους επιτρέπει ο καιρός να έχουν τις δικές τους καλλιέργειες, έτσι υπάρχουν κάποιες ελπίδες να έχουμε καλή εμπορία, αν κυλήσουν όλα ομαλά στην πατατοκαλλιέργεια», ανέφερε.