Από το 1949 στο 2020

Το 1949 η Judith ήταν μόλις 6 χρονών. Μια μέρα αρρώστησε πολύ. Τόσο πολύ, που θυμάται τους γονείς της να την ντύνουν γρήγορα και να την βάζουν στο αυτοκίνητο τρέχοντας για το νοσοκομείο. Μόλις έφτασε στο Englewood Hospital στο Bridgeport, οι γιατροί την τοποθέτησαν αμέσως μέσα στον «σιδερένιο πνεύμονα». Μια μηχανή που την κρατούσε στη ζωή παρέχοντάς της οξυγόνο, αφού το σώμα της ξαφνικά παρέλυσε από τον λαιμό και κάτω. Χρόνια αργότερα η μητέρα της θα της έλεγε πως, εκείνο το βράδυ, οι γιατροί τούς είχαν προειδοποιήσει πως δεν θα άντεχε ώς το πρωί. Ο φόβος των γιατρών δεν ήταν υπερβολικός. Τη χρονιά που αρρώστησε η Judith, 42.000 παιδιά στην Αμερική κόλλησαν τον εντεροϊό που προκαλεί πολιομυελίτιδα και πάνω από 3.000 πέθαναν.

Η Judith επέζησε. Επέζησε με μια σιδερένια πλατίνα στα πόδια και μόνιμη σκολίωση, που δεν της επέτρεψε ποτέ να χαρεί παιχνίδι και τρέξιμο.

Τότε, το 1949, χρειάστηκαν 8 χρόνια, από το μοιραίο βράδυ που αρρώστησε η Judith, για να ανακοινωθεί η επιτυχής δημιουργία του πρώτου αποτελεσματικού και ασφαλούς εμβολίου για την πολιομυελίτιδα. Χιλιάδες παιδιά ευθύς εμβολιάστηκαν και ο αριθμός των θυμάτων έπεσε από 35 χιλιάδες το 1953, στις 5,6 χιλιάδες μέχρι το 1957 και στα 162 μόνο παιδιά μέχρι το 1961.

Σήμερα, η εμφάνιση πολιομυελίτιδας έχει πέσει κατά 99%, με κρούσματα πια μόνο σε χώρες όπως το Πακιστάν και το Αφγανιστάν.

Σήμερα η πολιομυελίτιδα είναι μόνο μία από τις ποικίλες μολυσματικές ασθένειες που οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να τιθασεύσουν. Μαζί με τη Διφθερίτιδα, τον Τέτανο, τον Κοκκύτη, την Ιλαρά, την Παρωτίτιδα, την Ερυθρά αποτελούν απλά λέξεις στα βιβλιάρια υγείας των παιδιών μας. Στο, όχι και τόσο μακρινό, παρελθόν όμως οι λέξεις αυτές συγκροτούσαν τον χειρότερο εφιάλτη για τον κάθε γονιό. Βλέπετε, τον καιρό της Judith, δεν υπήρχε αντιεμβολιαστικό κίνημα. Υπήρχε απλώς παιδικός θάνατος.

Το 2020 ένας διαφορετικός ιός έκανε την εμφάνισή του. Ένας ιός που με το λιγοστό του RNA κατάφερε να ακινητοποιήσει ολόκληρο τον κοινωνικό ιστό που έπλασε ο άνθρωπος. Αυτήν τη φορά δεν χτυπάει παιδιά, αλλά διασωληνώνει κυρίως τους παπούδες και τις γιαγιάδες μας, καθώς και τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Πού και πού χτυπάει και νέους και μπορεί να τους αφήσει μακροπρόθεσμες βλάβες.

O ιός SARS-CoV-2 έχει σκοτώσει μέσα σε ένα χρόνο σχεδόν 3 εκατομμύρια ανθρώπους. Είναι ένας ιός με μέτρια επιθετικότητα, ασυμπτωματική μετάδοση, ακριβώς τα χαρακτηριστικά που τον κατέστησαν ικανό να κατακλύσει τον πλανήτη. Αυτήν τη φορά όμως η επιστήμη έχει προχωρήσει. Ολόκληρη η επιστημονική κοινότητα αφιερώθηκε στην αναχαίτιση και μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο εγκρίθηκε το πρώτο εμβόλιο κατά της COVID-19, και μετά το δεύτερο και μετά το τρίτο..

Σε αυτόν τον πλανήτη δεν ζούμε μόνοι. Πάντα θα τον μοιραζόμαστε όχι μόνο με τα υπόλοιπα ζώα και φυτά, αλλά και με τους ιούς και τα βακτήρια που ήταν εδώ πολύ πριν από εμάς. Όπλο μας ως είδος; Η ευφυΐα μας. Και η επιστήμη των εμβολίων αποτελεί την καλύτερη απόδειξη της ευφυΐας μας αυτής.

Ο εμβολιασμός κατά της πολιομυελίτιδας έσωσε πριν από μισό αιώνα χιλιάδες παιδιά από το θάνατο και την παράλυση.

Ο εμβολιασμός θα μας σώσει και σήμερα.

*Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Επιστημών Ζωής και Υγείας, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας