Τοκογλυφία - κοινωνική μάστιγα

Η τοκογλυφία υπήρξε ανέκαθεν φαινόμενο παγκόσμιο και διαχρονικό. Κύριο χαρακτηριστικό της η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και είναι διακριβωμένο ότι όπου η κοινωνική δικαιοσύνη και αλληλεγγύη έλειπαν ή εφαρμόζονταν επιλεκτικά, εκεί ανθούσε και η τοκογλυφία.

Στους παλαιότερους καιρούς οι τοκογλύφοι έπαιζαν τον ρόλο των σημερινών τραπεζών, αλλά βέβαια με πολύ επαχθέστερους όρους. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει προς το καλύτερο, χωρίς όμως και να εξαλειφθεί το φαινόμενο που εξακολουθεί να υπάρχει και να εκμεταλλεύεται τις ανθρώπινες ανάγκες.

Στην Κύπρο, με τον μικρό σχετικά πληθυσμό και την κακή οικονομία της και την ισχύουσα κοινωνική πολιτική της, θα περίμενε κανείς ότι το φαινόμενο της τοκογλυφίας και η κάθε λογής δραστηριότητα των τοκογλύφων θα είχαν εκλείψει γιατί οι ανάγκες των ανθρώπων θα μπορούσαν να ικανοποιηθούν με νόμιμο και δίκαιο τρόπο στο πλαίσιο πάντοτε του κοινωνικού μας συστήματος και της κοινωνικής αλληλεγγύης. Όμως αυτό δεν συμβαίνει πάντοτε. Τα τελευταία μάλιστα χρόνια φαίνεται ότι οι δραστηριότητες αυτές παίρνουν ανησυχητικές διαστάσεις. Οργανωμένα κυκλώματα ιδιωτών εκμεταλλεύονται επείγουσες ανάγκες συνανθρώπων τους και την αδυναμία τους να εξεύρουν έγκαιρα τα αναγκαία χρήματα μέσα από το ισχύον τραπεζιτικό σύστημα και προθυμοποιούνται να προσφέρουν τις «καλές τους υπηρεσίες», με το αζημίωτο φυσικά. Οι όροι των δανείων αυτών είναι επαχθέστατοι, υπερβολικά υψηλό επιτόκιο, δυσμενείς όροι αποπληρωμής, έτσι που τις περισσότερες φορές οι δανειζόμενοι με τους όρους αυτούς χάνουν ό,τι έχουν και δεν έχουν και τελικά καταλήγουν στη φυλακή, όπως στην περίπτωση γυναίκας γεωργού που στην προσπάθειά της να εξασφαλίσει δάνειο για να καλύψει επείγουσες ανάγκες και υποχρεώσεις της σε αγροτικά χρέη αποτάθηκε σε τοκογλύφο, από τον οποίο εξασφάλισε τις 20.000 ευρώ σε δάνειο, το οποίο αδυνατούσε να ξεπληρώσει, με αποτέλεσμα να χάσει ακίνητη περιουσία αξίας 400.000 ευρώ, όπως καταγγέλλει στη στήλη μας.

Εκείνο που πρέπει να προβληματίσει την κοινωνία μας και την Πολιτεία είναι ότι πολλές φορές θύματα αυτών των αδίσταχτων εκμεταλλευτών της ανθρώπινης δυστυχίας είναι άνθρωποι που έχουν ανάγκη και, επειδή αδυνατούν να επιτύχουν την εξασφάλιση δανείων για να καλύψουν τις ανάγκες τους μέσα από το ισχύον τραπεζικό σύστημα, καταφεύγουν στους πονόψυχους αυτούς ανθρώπους για να προσθέσουν ακόμα ένα πρόβλημα στα τόσα άλλα που έχουν και προσπαθούν να λύσουν. Βέβαια ο νόμος απαγορεύει τέτοιου είδους και με τέτοιους όρους συναλλαγές, όμως η πραγματικότητα λέει ότι οι συναλλαγές αυτές υπάρχουν και θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν όσο υπάρχουν άνθρωποι και ανθρώπινες ανάγκες.

Είναι θέμα της Πολιτείας πόσο και σε ποιο βαθμό να ανεχθεί τις παράνομες αυτές συναλλαγές, που υποβαθμίζουν το κοινωνικό μας σύστημα και θίγουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Για το θέμα αυτό η στήλη απευθύνθηκε σε γνωστό νομικό, ο οποίος είχε εμπειρίες από τέτοιου είδους συναλλαγές και του ζητήθηκε να σχολιάσει τις νομικές πτυχές του θέματος. Απαντώντας στις ερωτήσεις μας ανέφερε ότι τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερα άτομα καταφεύγουν σε τοκογλύφους για την ικανοποίηση ποικίλων αναγκών τους, αδιαφορώντας για τα υψηλά επιτόκια, που πολλές φορές φθάνουν μέχρι και το 60% και είναι γνωστό ότι η ισχύουσα νομοθεσία δεν επιτρέπει δανεισμό με επιτόκιο υψηλότερο του 9%. Συνεχίζοντας επισήμανε περιπτώσεις που οι δανειζόμενοι με τον τρόπο αυτό καταστρέφονται οικονομικά παρασύροντας μαζί τους και τις οικογένειές τους. Πέραν όμως τούτο μας τόνισε ότι το φαινόμενο της τοκογλυφίας έχει αφεθεί να αναπτυχθεί ελεύθερα και ανεξέλεγκτα και θα δημιουργήσει ένα παρατραπεζικό σύστημα δανεισμού με ανυπολόγιστες συνέπειες για την οικονομία του τόπου μας. Συνεχίζοντας, ανέφερε ακόμη ότι για το θέμα αυτό η Βουλή είχε ψηφίσει το 1960 σχετικό νόμο, ο οποίος όμως μέχρι σήμερα παραμένει ανεφάρμοστος γιατί δεν δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης. Ο νόμος αυτός, αν ετίθετο σε ισχύ, θα ήλεγχε με τρόπο αποτελεσματικό τον δανεισμό χρημάτων από ιδιώτες και θα απέτρεπε σε πολύ μεγάλο βαθμό εκμετάλλευση των ανθρώπων από τους τοκογλύφους. Πιστεύω ότι είναι καιρός η Κυβέρνηση να εξετάσει την περίπτωση ενεργοποίησης του νόμου, γιατί η εκκρεμότητα αυτή ευνοεί μόνο τους τοκογλύφους και διαιωνίζει το απαράδεκτο και απάνθρωπο αυτό φαινόμενο της τοκογλυφίας, που αποτελεί πραγματική μάστιγα για την κοινωνία μας.