Εκλογικές εξισώσεις με πολλούς αγνώστους και διαφορετικές λύσεις

Στις βουλευτικές και στις δημοτικές εκλογές, το ήθος και η αποτελεσματικότητα αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα ως κριτήρια ψήφου.

Το πολιτικό σκηνικό συνθέτουν περίπλοκες εκλογικές εξισώσεις με πολλούς αγνώστους και διαφορετικές λύσεις. Οι προεκλογικές εκστρατείες, μεταξύ άλλων, θα πρέπει να: α) Ακτινογραφήσουν το μεγάλο κομμάτι του εκλογικού σώματος που δεν έχει ακόμη ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του, β) ανιχνεύσουν τη δυναμική που αναπτύσσεται και τις τάσεις που διαμορφώνονται, γ) προσεγγίσουν / πείσουν τις διάφορες πληθυσμιακές ομάδες μέσα από στοχευμένες ενέργειες, δ) παρουσιάσουν καινοτόμες προτάσεις και λύσεις στα καθημερινά προβλήματα των πολιτών και του επιχειρηματικού κόσμου (π.χ. γραφειοκρατία) και ε) προτείνουν στρατηγικές για την αντιμετώπιση των πολλαπλών προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο τόπος.

Η Δημόσια Πολιτική –σε όλα τα ζητήματα και σε όλα τα επίπεδα– πρέπει συνέχεια να αναρωτιέται «πώς μπορώ να το κάνω αυτό πιο απλό / εύκολο για τους πολίτες;». Αυτό αποτελεί και την πεμπτουσία της καινοτομίας. Χρησιμοποιούμε τους όρους «πρωτοφανές», «πρωτόγνωρο» και «εντελώς απρόβλεπτο» όταν γυρεύουμε άλλοθι. Μπορούμε να μετατρέψουμε έναν μαύρο κύκνο σε γκρίζο κύκνο και να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι.

Η επικριτική στάση είναι διάσπαρτη σε όλο το πολιτικό τόξο. Οι πολίτες δεν πείθονται – διαπιστώνουν χάσμα ανάμεσα στα έργα και στα λόγια των πολιτικών. Αυτή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για τα πολιτικά κόμματα και τους υποψήφιους βουλευτές στην τελική ευθεία για τις εκλογές της 30ής Μαΐου. Οι πολιτικές καμπάνιες όχι μόνο δυσκολεύονται να πείσουν και να αντλήσουν από την τεράστια δεξαμενή της αδιευκρίνιστης ψήφου, αλλά παρουσιάζονται διαρροές και μετακινήσεις ψηφοφόρων σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα.

Στην πολιτική σκηνή τα αφηγήματα ικανότητας και χαρακτήρα είναι οι δύο μηχανισμοί μέσα από τους οποίους κτίζεται η αξιοπιστία και η νομιμότητα (legitimacy). Η φήμη ικανότητας (capability reputation) πηγάζει από το πόσο αποτελεσματικός είσαι. Η φήμη χαρακτήρα (character reputation) αντανακλά τις αξίες, το ήθος. Η αυξημένη συνδεσιμότητα που χαρακτηρίζει την ψηφιακή εποχή καθιστά την (online) φήμη πιο πολύτιμη από ποτέ. Στην εποχή της αλλαγής, της πολυπλοκότητας, της αβεβαιότητας, της ρευστότητας, των ασυμμετριών, της αστραπιαίας μετάδοσης μηνυμάτων και των fake news, η φήμη χαρακτήρα μπορεί να καταρρεύσει σαν χάρτινος πύργος, ενώ η φήμη ικανότητας αντέχει στον χρόνο. Το στίγμα της απρεπούς συμπεριφοράς είναι εξαιρετικά δύσκολο, εάν όχι αδύνατο, να αφαιρεθεί. Οι πολιτικές φήμες είναι εξαιρετικά εύθραυστες.

Η διαφοροποίηση είναι το κλειδί για τη δημιουργία μιας διακριτής τοποθέτησης, μιας μοναδικής ταυτότητας. Όμως 15 πολιτικά κόμματα και 651 υποψήφιοι βουλευτές έχουν τη λέξη «καθαρός» και τα παράγωγά της στα προεκλογικά τους μηνύματα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Βασικό ζητούμενο παραμένει η αποτελεσματική διαφοροποίηση.

Η κάλπη δεν παίζει ζάρια, το εκλογικό σώμα κρατά το σκορ. Το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών θα κριθεί, μεταξύ άλλων, και από τους πιο κάτω παράγοντες:

1. Τη διαφοροποίηση τόσο σε επίπεδο Προεκλογικού Προγράμματος όσο και σε επικοινωνιακό επίπεδο.
2. Την εικόνα «image» των πολιτικών κομμάτων και των υποψήφιων βουλευτών – προσωπικότητα, ηγετικές ικανότητες, αποτελεσματικότητα, γνώσεις, εμπειρίες, συμμετοχή στα κοινά, πειστικότητα, ήθος, ειλικρίνεια, εμπιστοσύνη, δεκτικότητα, αμεσότητα, εγγύτητα, ανάληψη ευθύνης, λογοδοσία.
3. Την πολιτική δημιουργικότητα και την εκλογική καινοτομία.

Μπορεί το πολιτικό σκηνικό να συνθέτουν περίπλοκες εκλογικές εξισώσεις, όμως η λύση πρέπει να είναι απλή και το μήνυμα μοναδικό, να ξεχωρίζει.

Στην τελική ευθεία ορισμένα κόμματα / υποψήφιοι βουλευτές έχουν περισσότερες πιθανότητες άντλησης από την τεράστια δεξαμενή της αδιευκρίνιστης ψήφου – μια τάση που έχει ήδη διαφανεί και ολοένα ενισχύεται όσο πλησιάζουμε στο τέρμα. Αυτή η ασυμμετρία θα αλλάξει δραματικά τα δεδομένα καθ’ όσον αφορά τη σειρά των κομμάτων και τους σταυρούς προτίμησης τα τελευταία εικοσιτετράωρα πριν από την κάλπη.

Οι προσεχείς βουλευτικές εκλογές είναι η πιο αμφίρροπη εκλογική αναμέτρηση στην ιστορία της Κύπρου. Όμως θα είναι και η εκλογική αναμέτρηση με τον μεγαλύτερο αντίκτυπο, αφού το αποτέλεσμα θα επηρεάσει τόσο τις προσεχείς δημοτικές εκλογές όσο και τις προεδρικές του 2023.