Εμπλοκή Εμιράτων στο ενεργειακό παιχνίδι της Ανατολικής Μεσογείου

Ο ισραηλινός ενεργειακός κολοσσός Delek Drilling ανακοίνωσε τη Δευτέρα ότι είχε υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας για να πουλήσει ολόκληρο το μερίδιό του στο υπεράκτιο πεδίο φυσικού αερίου Tamar στην ΑΟΖ του Ισραήλ στην εταιρεία Mubadala Petroleum, που ανήκει στην κυβέρνηση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Αν μια τέτοια εμπορική πράξη υλοποιηθεί, τότε σημαίνει ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αποκτούν πλέον ένα σημαντικό μερίδιο στα ισραηλινά κοιτάσματα και τα ΗΑΕ μπαίνουν για τα καλά στο ενεργειακό παιχνίδι της Ανατολικής Μεσογείου. Η προειδοποιητική βολή δόθηκε τον Ιανουάριο του 2021, όταν η ίδια εταιρεία υπέγραψε τη συμφωνία παραχώρησης με την Αίγυπτο για δραστηριότητες εξερεύνησης πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Μπλοκ 4 της Ερυθράς Θάλασσας.

Η συμφωνία-μαμούθ

Η συμφωνία για το μερίδιο 22 τοις εκατόν αξίζει 1 δισεκατομμύριο δολάρια, με επιπλέον 100 εκατομμύρια δολάρια υπό την προϋπόθεση ότι θα επιτευχθούν ορισμένοι όροι και στόχοι, σύμφωνα με ανακοίνωση της συμφωνίας που έστειλε η Delek Drilling στο Χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ και την Αρχή Κινητών Αξιών του Ισραήλ. Οι εταιρείες δήλωσαν ότι σκοπεύουν να ολοκληρώσουν τη συμφωνία έως τις 31 Μαΐου. Εάν ολοκληρωθεί, η συμφωνία θα είναι η μεγαλύτερη εμπορική συμφωνία που έχει επιτευχθεί μέχρι στιγμής από τότε που το Ισραήλ και τα ΗΑΕ υπέγραψαν σύμφωνο εξομάλυνσης τον Αύγουστο του 2020, με διαμεσολάβηση του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.

Οι άλλοι συνεργάτες του Tamar είναι η Noble Energy Mediterranean Ltd (25%), η Isramco Negev-2 Limited Partnership (28,75%), η Tamar Petroleum Ltd (16,75%), η Dor Gas Exploration Limited Partnership (4%) και η Everest Infrastructures Limited Συνεργασία (3,5%). Η Mubadala Petroleum είναι μια διεθνής εταιρεία εξερεύνησης πετρελαίου και φυσικού αερίου, η οποία επικεντρώνεται κυρίως στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική, τη Ρωσία και τη Νοτιοανατολική Ασία, αν και διαθέτει περιουσιακά στοιχεία σε 10 άλλες χώρες. Είναι θυγατρική της Mubadala Investment Company, η οποία ανήκει στην κυβέρνηση του Άμπου Ντάμπι.

«Σημαντική για την Ανατολική Μεσόγειο»

«Αυτή η συναλλαγή έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει μιαν άλλη σημαντική εξέλιξη στο συνεχές όραμά μας για την εμπορική στρατηγική ευθυγράμμιση του Φυσικού Αερίου στη Μέση Ανατολή, όπου το Φυσικό Αέριο γίνεται πηγή συνεργασίας στην περιοχή», δήλωσε ο Yossi Abu, Διευθύνων Σύμβουλος της Delek Drilling, προσθέτοντας πως «η ανάπτυξη δεν είναι μόνο μια σημαντική υποστήριξη της ποιότητας της δεξαμενής Tamar και της λεκάνης της Λεβαντίνης, αλλά και μια σημαντική υποστήριξη για τον τομέα του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου».

Το Ισραήλ ως γέφυρα

Το Ισραήλ, επομένως, ενδέχεται να αποτελέσει το «κράτος-γέφυρα» για την ενεργειακή εμπλοκή των χωρών του Κόλπου στη Μεσόγειο. Η συνάντηση στην Πάφο πριν από δέκα περίπου ημέρες μεταξύ των Υπουργών Εξωτερικών του Ισραήλ, των ΗΑΕ, της Κύπρου και της Ελλάδας έστειλε τα πρώτα σημάδια. Η Κύπρος μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει έναν κομβικό ρόλο στην προσπάθεια για διεύρυνση και ενίσχυση του διαλόγου ως μέσου εδραίωσης της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή. Η «ενεργειακή χειραψία» Ισραήλ-ΗΑΕ έρχεται βασικά σε λιγότερο από ένα χρόνο μετά τη σύναψη διπλωματικών δεσμών από τις χώρες στη βάση των Συμφωνιών του Αβραάμ και ανοίγει νέες προοπτικές. Πέρα από την ενεργειακή συνεργασία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Ισραήλ συμφώνησαν να αναπτύξουν συστήματα αντι-drone και να ενώσουν δυνάμεις στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και της ανάλυσης δεδομένων.

Στο κόλπο η Σαουδική Αραβία

Επιστέγασμα της συνεργασίας των χωρών του Κόλπου με τις χώρες της Μεσογείου ήταν οι πρόσφατες κοινές στρατιωτικές ασκήσεις της Ελλάδας με τη Σαουδική Αραβία, καθώς και με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ισραήλ, που κορυφώθηκαν με τη συμβολική πτήση μαχητικών των τριών χωρών πάνω από την Ακρόπολη.

Η επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκου Δένδια στο Ριάντ ολοκληρώθηκε με την απρόσμενη επιβεβαίωση του δανεισμού του πυραυλικού συστήματος Patriot από την Αθήνα προς τη Σαουδική Αραβία. Αναγνωρίζοντας τη σημαντικότητας της κίνησης αυτής οι Times, σημείωναν πριν από λίγες ημέρες ότι η Ελλάδα «στην ουσία αναλαμβάνει έναν αμυντικό ρόλο που συνήθως παίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες». Κοινός παρονομαστής των νέων σχέσεων που αναπτύσσει η Ελλάδα είναι οι διαφορές των ενδιαφερομένων χωρών με την Τουρκία. Οι Σαουδάραβες βλέπουν την Άγκυρα ως αντίζηλο για την ηγεσία του σουνιτικού μουσουλμανικού κόσμου. Τα δε ΗΑΕ περιγράφονται ως η κινητήριος δύναμη πίσω από αυτές τις νέες στενές σχέσεις, λόγω της επιθετικής αντίθεσής τους στην τουρκική στήριξη του πολιτικού Ισλάμ και της προσπάθειάς τους να μειωθεί η εξάρτηση από την «ομπρέλα ασφαλείας» των ΗΠΑ.

Ωστόσο μια χώρα-κλειδί που δένει τον Κόλπο με τη Μεσόγειο είναι ασφαλώς η Αίγυπτος. Διαρροές στον διεθνή Τύπο αναφέρουν πως η Τουρκία έχει καταλήξει σε μια «σχεδόν ολοκληρωμένη» συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία και την Αίγυπτο για την αποκατάσταση των δεσμών, και τα πρόσφατα γενναιόδωρα ανοίγματα της Άγκυρας προς το Κάιρο έχουν ως στόχο να προετοιμάσουν το έδαφος προς αυτήν την κατεύθυνση. Όλα αυτά αναμένεται να ξεδιπλωθούν ενώπιόν μας το επόμενο διάστημα και το αποτέλεσμα της Πενταμερούς είναι ακόμη αβέβαιο πώς μπορεί να επηρεάσει τις ευρύτερες γεωπολιτικές ανακατατάξεις στην περιοχή μας.

H σημασία της Qatar Petroleum

Σε μιαν άλλη εξέλιξη, η Qatar Petroleum, που δραστηριοποιείται στο οικόπεδο 10 της Κυπριακής ΑΟΖ με την ΕxxonMobil, σκοπεύει να εκδώσει ομόλογα έως και 10 δις δολ. αυτό το τρίμηνο, για να χρηματοδοτήσει ένα τεράστιο έργο φυσικού αερίου. Σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδίδει το Bloomberg, τα χρήματα σχεδιάζεται να πάνε στην επέκταση του Βόρειου Οικοπέδου του Κατάρ. Μέσω αυτού του έργου, το Κατάρ θα εδραιώσει τη θέση του ως του μεγαλύτερου εξαγωγέα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στον κόσμο. Ένα βασανιστικό ερώτημα που παραμένει εδώ και χρόνια αναπάντητο είναι ο ρόλος της Qatar Petroleum στην Κυπριακή ΑΟΖ. Αφού η εταιρεία κατέχει την τεχνογνωσία και τα κεφάλαια για κατασκευή ενός σταθμού υγροποίησης στο νησί μας, γιατί δεν προχωρήσαμε προς αυτήν την κατεύθυνση; Η απάντηση-δικαιολογία ότι «δεν επαρκούν τα κοιτάσματα της περιοχής» δεν μπορεί να πείσει πλέον κανένα. Ποιος έχει την τόλμη από την Κυβέρνηση να ομολογήσει ευθαρσώς ότι η αξιοποίηση των κοιτασμάτων συνδέεται άμεσα με τις διαπραγματεύσεις του Κυπριακού; Αλήθεια, με το ζήτημα της «Αφροδίτης» και το Ισραήλ τι γίνεται;