Ανάλυση: Βουλευτικές 2021 - Μια δεύτερη ανάγνωση του αινιγματικού αποτελέσματος

Νέα κομματικά δεδομένα κυοφόρησαν οι Βουλευτικές Εκλογές της 30ης Μαΐου 2021. Πτώση των ποσοστών τους κατέγραψαν τα τρία μεγάλα παραδοσιακά κόμματα και σημειώθηκαν σημαντικές ανακατατάξεις στον υπόλοιπο χώρο με βαρύνουσες πολιτικές προεκτάσεις τόσο για την εσωτερική διακυβέρνηση, όσο και για το Κυπριακό.

Όλες οι πολιτικές δυνάμεις, εξαιρουμένων ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ συγκεντρώνουν συνολικό ποσοστό 37.6%, συμπεριλαμβανομένων και των δυνάμεων που δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν εισητήριο για τη Βουλή. Αυτό το ποσοστό, μεγαλύτερο και από το ποσοστό της αποχής -που είναι 34%- καταμαρτυρεί πως το 1/3 των όσων ψήφισαν έχει εγκαταλείψει τα μεγάλα παραδοσιακά κόμματα.

Στη δεύτερη ανάγνωση των αποτελεσμάτων από τη «Σημερινή Online» σημειώνονται οι νέες πραγματικότητες στο κυπριακό πολιτικό σκηνικό.

Ένας στους τρεις δεν ψήφισε

Όπως δείχνει η «πρώτη ανάγνωση» του «SigmaLive», μεγαλύτερη δύναμη αναδείχθηκε η αποχή, σε ποσοστό που ξεπέρασε το 34%.

Οι μαθηματικές φόρμουλες που δίνουν τα τελικά ποσοστά κομμάτων δεν μπορούν να παραγνωρίσουν αυτή την πραγματικότητα που δείχνει πως πάνω από ένας στους τρεις Κύπριους δεν ψήφισε. Αυτό από μόνο του πρέπει να προβληματίσει το πολιτικό προσωπικό της χώρας.

Φθορά της κυβέρνησης

Το κυβερνών κόμμα, ΔΗΣΥ, έχει απώλειες της τάξεως του 3%. Η φθορά της εξουσίας ήταν αναπόφευκτη, αλλά προκαλεί μια μικρή έκπληξη πως δεν είναι τόσο μεγάλη η πτώσημ όσο αναμενόταν, παρά τις διαρροές.

Λαμβάνοντας υπόψη πως τον τελευταίο χρόνο η κυβέρνηση είχε να αντιμετωπίσει την πρωτόγνωρη κατάσταση του κορωνοϊού και τη λαϊκή δυσαρέσκεια που προέκυψε από τη διαχείρισή του (διαφθορά, λόκνταουν, κοινωνικές κινητοποιήσεις, διαδηλώσεις, οικονομική κρίση), η πτώση κρίνεται ως μικρή. Η «επιτυχία» του Συναγερμού ήταν ότι έστω και την υστάτη κατάφερε να συγκρατήσει τις μεγάλες διαρροές προς άλλα κόμματα.

«Ως Δαμέ» ο αριστερός λαϊκισμός

Αντιθέτως, απρόβλεπτη ήττα δέχθηκε το ΑΚΕΛ, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που όχι μόνο δεν κατάφερε να κερδίσει πόντους, αλλά έχασε ένα σημαντικό ποσοστό της τάξης περίπου του 3.5%.

Το κόμμα δεν κατάφερε να κρατήσει ούτε τα ποσοστά του 2016 (25.67%) όταν και είχε υποστεί μεγάλη ήττα μετά την έκρηξη στο Μαρί και την διαχείριση της οικονομικής κρίσης από τη διακυβέρνηση Δημήτρη Χριστόφια.

Συγκρινόμενα δε τα σημερινά αποτελέσματα με αυτά των βουλευτικών του 2011, οι απώλειες του κόμματος της Αριστεράς υπερβαίνουν το 10%.

Το ΑΚΕΛ τον τελευταίο χρόνο προσπάθησε να κεφαλαιοποιήσει πάνω στα λάθη της κυβέρνησης του ΔΗΣΥ, εκμεταλλευόμενο την δυσφορία του κόσμου στην διαχείριση της πανδημίας. Η αντιπολίτευση αυτή συνδυάστηκε σε ένα ενιαίο πακέτο με αποκαλύψεις που εκπορεύθηκαν από ξένα μέσα, όπως τη σειρά «Cyprus Papers» του «Al Jazeera». Παρά το ότι υπογραμμίστηκε η διαφθορά και η διαπλοκή, δεν ήταν αρκετό φαίνεται να πείσει το ΑΚΕΛ τον κόσμο πως δεν έφερε και αυτό ευθύνη, αφού στο βίντεο πρωταγωνιστούσε και βουλευτής του.

Η πολεμική διάθεση κατά της κυβέρνησης ενεργοποιήθηκε κυριολεκτικά στους δρόμους, σιγοντάροντας τις κινητοποιήσεις των λεγόμενων «Ως Δαμέ» που στήριζαν διάφορες ανώνυμες διαδικτυακές ομάδες, όπως η «Δέφτερη Ανάγνωση», η «Σπιριθκιά», η «Συσπείρωση Ατάκτων» και οι «Antifa».

Η «Σημερινή Online» είχε εγκαίρως αποκαλύψει και τεκμηριώσει ότι οι διοργανωτές των κινητοποιήσεων των «Ως Δαμέ» είχαν σχέσεις ή/και συμπάθειες με το ΑΚΕΛ. Μετά δε και τις διχοτομικές δηλώσεις τους για «κυβέρνηση στο νότο», το ΑΚΕΛ απέτυχε να αποστασιοποιηθεί επαρκώς.

Απόδειξη πως οι «Ως Δαμέ», παρά τις ιαχές για πόλεμο μέχρις εσχάτων και απειλές ότι «οι μέρες της αφθονίας σας είναι τελειωμένες», δεν ήταν μια πραγματικά αντισυστημική κινητοποίηση αλλά ένα μακρύ προεκλογικό τέχνασμα. Φάνηκε και από το γεγονός ότι ένας εκ των πιο προβεβλημένων ηγετών του ήταν στη λίστα των «Ανθρώπων των Γραμμάτων και Τεχνών που στηρίζουν ΑΚΕΛ».

Η εισαγωγή στην πολιτική πραγματικότητα της Κύπρου ξενόφερτων φαινομένων από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπως το άσχετο με την τοπική πραγματικότητα «Black Lives Matter» και ενός λαϊκιστικού «αντιρατσισμού», σε μια εποχή που το πρόβλημα της λαθρομετανάστευσης με τουρκικό δάκτυλο μαστίζει τις ελεύθερες περιοχές, δεν απέδωσε, φαίνεται τα προσδοκώμενα.

Το ίδιο, ως ένα μεγάλο βαθμό, μπορεί να ειπωθεί και για το Κίνημα Οικολόγων, την Αλλαγή Γενιάς και το ΔΗΚΟ (έστω και εκ του μακρόθεν), οι οποίοι επίσης προσπάθησαν να κερδίσουν πόντους με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μέσα από αυτές τις κινητοποιήσεις κατά της διαφθοράς και της διαχείρισης της πανδημίας. Παρά τις μεγάλες προσδοκίες, ιδιαίτερα για τους δύο πρώτους, η Αλλαγή Γενιάς δεν κατάφερε να εισέλθει στην Βουλή και οι Οικολόγοι σημείωσαν μικρή αλλά σημαντική πτώση.

Νίκη των αντιομοσπονδιακών δυνάμεων

Από τις καθαρά αντιομοσπονδιακές δυνάμεις κερδισμένοι βγήκαν το ΕΛΑΜ και η ΕΔΕΚ. Παρά τις διαφορετικές ιδεολογικές τους αφετηρίες, αλλά και τη μεταξύ τους σκληρή σύγκρουση, τα δύο κόμματα κατάφεραν να αυξήσουν σημαντικά τα ποσοστά τους.

Σε αυτό συνέλαβε και η εκ νέου υιοθέτηση της πολιτικής ισότητας από τα δύο μεγάλα κόμματα ΔΗΣΥ-ΑΚΕΛ (εν όψει και της Άτυπης Πενταμερούς στη Γενεύη) τη στιγμή μάλιστα που μαινόταν η αναμεταξύ τους σύγκρουση για τα θέματα διαφθοράς.

Το ΕΛΑΜ, υιοθετώντας μια πιο μετριοπαθή προσέγγιση απ' οτι αναμενόταν από τους κατήγορούς του, είχε μια σημαντική αύξηση των ποσοστών του, της τάξεως του 3%.

Η ΕΔΕΚ, για την οποία αναμενόταν πτώση των ποσοστών, ενώ γινόταν και λόγος για δυσκολία στην εξασφάλιση εδρών, κατάφερε όχι μόνο να κρατηθεί, αλλά και να κερδίσει ένα 0.5%. Σε αυτό συνέβαλε η συνεργασία με τη Συμμαχία Πολιτών.

Ηττημένη από αυτό το χώρο βγήκε η Αλληλεγγύη, η οποία υπέστη πανωλεθρία με μια πτώση της τάξεως του 3%.

Μετριοπάθεια και κεντρώος χώρος

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η πολιτική της μετριοπάθειας απέδωσε καρπούς, ή τουλάχιστον δεν επέτρεψε τον καταποντισμό για ορισμένα κόμματα, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους.

Η συγκρουσιακή στρατηγική και οι τακτικές φθοράς που υιοθέτησαν το ΑΚΕΛ και το ΔΗΚΟ δεν απέδωσαν τα δέοντα, όπως αναφέραμε.

Την έκπληξη έκανε η ΔΗΠΑ, που μπαίνει ενισχυμένη με ένα 6.1% με μια ρητορική χαμηλής έντασης και μια πλατφόρμα χωρίς συγκρούσεις, τουλάχιστον στα φανερά.

Εξωκοινοβουλευτική κινητικότητα

Εκτός Βουλής έμειναν 7 κόμματα. Εκτός από την Αλληλεγγύη και την Αλλαγή Γενιάς, που χάνουν τις έδρες που είχαν ήδη, οι μεν μέσα από τη συγεργασία με το ΕΥΡΩΚΟ το 2016 και η δε αποχωρώντας από τη Συμμαχία Πολιτών, ενδιαφέρον έχει να σημειώσουμε την μικροπολιτική κινητοποίηση.

Πολύ σημαντικό ποσοστό σημείωσαν οι «Ενεργοί Πολίτες - Κίνημα Ενωμένων Κυπρίων Κυνηγών». Το ΚΕΚΚ καταγράφει ένα 3.28%, σεβαστό ποσοστό αν ληφθεί υπόψη ότι αντλεί αρχικά από μια πολύ συγκεκριμένη δεξαμενή ψηφοφόρων. Αν η συμμαχία με τους Ανεξάρτητους (μετέπειτα Αλλαγή Γενιάς) παρέμενε ανέπαφη, αθροιστικά τα δύο κόμματα ως ένας σχηματισμός θα έμπαιναν στην Βουλή.

Η «Αμμόχωστος για την Κύπρο» σημείωσε περίπου ένα 1.6%, δίνοντας έτσι μια ένδειξη για το που στέκει η σκληροπυρηνική πτέρυγα της ομοσπονδίας.

Αξίζει να σημειωθεί και η αύξηση των ποσοστών της Πνοής Λαού κατά ένα +0.4%, που πάλι δίνει ένα στίγμα σκληρής αντιομοσπονδιακής γραμμής στο Κυπριακό, παράλληλα με ανοιχτή διαφοροποίηση στο θέμα της διαχείρισης του κορωνοϊού.

Σε αυτά τα πλαίσια, με πιο ακτιβιστική διάθεση και με στελέχη που συμμετείχαν σε αντι-λόκνταουν κινητοποιήσεις, εντάσσεται και η Αφύπνιση, που κατέγραψε ένα ποσοστό 1.35% στην παρθενική της εμφάνιση.

Τέλος, το Κόμμα για τα Ζώα έχασε 0.2%, πέφτοντας στο 1.01% και ο Πατριωτικός Συνασπισμός κατέγραψε ένα 0.1%.