Σπατάλη τροφίμων - κομποστοποίηση: Η γη μας κινδυνεύει με ερημοποίηση...

Την ώρα που o πλανήτης αναστενάζει από το βάρος της αλόγιστης ανθρώπινης δραστηριότητας και της σπατάλης τροφίμων, που καταλήγουν στις χωματερές και στα σκουπίδια, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη σημασία της αναπροσαρμογής της συμπεριφορά μας, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος όπου ζούμε.

Ακόμα και οι πιο μικρές και μεγαλύτερες καθημερινές μας επιλογές, όσο μικρές και αν φαίνονται μπροστά στη «μεγάλη εικόνα» της βαριάς βιομηχανίας, συνθέτουν το δικό μας περιβαλλοντικό αποτύπωμα, που προστίθεται στις πιέσεις που ασκούμε στη φύση ως ανθρωπότητα.

Οι επιστήμονες λένε πως η κομποστοποίηση είναι η λύση για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των υπολειμμάτων τροφής. Η κομποστοποίηση μπορεί να μετατρέψει τα οργανικά απορρίμματα σε λίπασμα, μειώνοντας τη σπατάλη του φαγητού.

Στο πλαίσιο του προγράμματος Life - “FOODPrint”, το οποίο στοχεύει στη μείωση της σπατάλης τροφίμων και αφορά εκστρατεία που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα «Life» της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συμπίπτει με την υλοποίηση της στρατηγικής της Κύπρου για επίτευξη των ευρύτερων περιβαλλοντικών στόχων για βιώσιμη διαχείριση και δραστικό περιορισμό των δημοτικών αποβλήτων μέχρι το 2030, αρκετά στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα από τις έρευνες που πραγματοποιήθηκαν, είναι ιδιαίτερα απογοητευτικά για τη χώρα μας.

Για την ιστορία

Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα που αφήνουν τα νοικοκυριά από τη σπατάλη φαγητού πλησιάζει στο τριπλάσιο αυτού των πλαστικών απορριμάτων. Αυτό συμβαίνει γιατί, όταν το φαγητό φτάνει ξανά στο έδαφος, απελευθερώνει μεθάνιο, το οποίο είναι πολύ πιο καταστρεπτικό για την ατμόσφαιρα από το διοξείδιο του άνθρακα.

Ωστόσο υπάρχει ελπίδα και μάλιστα προσφέρει την καλύτερη λύση: η κομποστοποίηση μετατρέπει τα οργανικά απορρίμματα σε λίπασμα και είναι μια αποτελεσματική λύση στο πρόβλημα της σπατάλης του φαγητού. Πρόκειται εξάλλου για μέθοδο που εφαρμόζεται από τότε που καλλιεργείται η γη με την πρώτη επίσημα καταγεγραμμένη αναφορά να χρονολογείται περίπου στα 2.300 π.Χ.

Οικιακή κομποστοποίηση

Άρα αυτό που πρέπει όλοι μας να κάνουμε είναι να βελτιώσουμε τις ικανότητές μας στην κομποστοποίηση. Το μόνο που χρειάζεται ένα συνηθισμένο νοικοκυριό, είναι ένας κάδος κομποστοποίησης, στον οποίο θα κάνουμε τρυπούλες στον πάτο και στα πλαϊνά για να αερίζεται το μείγμα απορριμάτων που θα βάλουμε μέσα. Αν υπάρχει δυσκολία στη δημιουργία αυτοσχέδιου κάδου, υπάρχουν αρκετές επιλογές και στην αγορά.

Η οικιακή κομποστοποίηση αποτελεί έναν αποτελεσματικό τρόπο μείωσης κατά 70%-80% των οργανικών αποβλήτων της κουζίνας και του κήπου παράγοντας χρήσιμο λίπασμα. Με τον τρόπο αυτό καταφέρνουμε να διαχειριστούμε έξυπνα ένα πολύ μεγάλο μέρος των οικιακών αποβλήτων, τα οποία χαρακτηρίζονται από έντονες οσμές και μεγάλο βάρος.

Όταν τα τρόφιμα ή άλλα «άχρηστα» της φύσης όπως τα φύλλα των δέντρων κ.λπ, αποσυντίθενται, δημιουργούν τις ιδανικές συνθήκες δημιουργίας κομπόστ, το οποίο λειτουργεί ως ένα φυσικό λίπασμα. Ένα μείγμα για κομπόστ χρειάζεται επίσης υγρασία -είτε από βρόχινο νερό είτε βρύσης- οξυγόνο και θερμοκρασία περίπου 60°C. Είτε το φτιάξετε μόνοι σας είτε το προμηθευτείτε έτοιμο, τα οφέλη του στην αυλή σας αλλά και στο περιβάλλον είναι αμέτρητα γιατί το κομπόστ μειώνει τη χρήση φυτοφαρμάκων και λοιπών χημικών προσθέτοντας θρεπτικά στοιχεία στο έδαφος, βοηθώντας το να διατηρήσει την υγρασία του. Εναλλακτική παραγωγής ενέργειας.

Τι είναι η κομποστοποίηση;

Η κομποστοποίηση είναι η φυσική διαδικασία κατά την οποία τα οργανικά απόβλητα (φρούτα, λαχανικά,φύλλα, κλαδέματα κ.ά.) μετατρέπονται σε ένα πλούσιο οργανικό μείγμα, που λειτουργεί ως εδαφοβελτιωτικό και λίπασμα. Αυτό το προϊόν ονομάζεται κομπόστ. Η προσθήκη λιπάσματος κατάλληλης ηλικίας (μέσω της διαδικασίας της κομποστοποίησης) στο χώμα, θα βελτιώσει την υδατοχωρητικότητά του και θα εμπλουτίσει την εδαφολογική βακτηριακή δραστηριότητά του. Στη συνέχεια, έχει μιαν άμεση επιρροή στη διαθεσιμότητα μερικών ορυκτών αλάτων στα φυτά.

Σκοπός της κομποστοποίησης:

Κύριος σκοπός της κομποστοποίησης είναι η μείωση του όγκου των απορριμμάτων, τα οποία καταλήγουν στις χωματερές. Σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει κατά περιόδους, ένα μεγάλο ποσοστό της τάξεως του 50% αποτελείται από ζυμώσιμα υλικά, δηλαδή υπολείμματα τροφών και άλλα οργανικά υλικά. Με τη βοήθεια της μεθόδου της κομποστοποίησης, αυτό το ποσοστό μπορεί να μειωθεί και να βοηθήσει περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά.

Τα οφέλη είναι πολλαπλά, όπως:

1. Βελτίωση της φυσικής δομής του χώματος.
2. Τροποποίηση των ακραίων θερμοκρασιών χώματος, πιο κρύο το καλοκαίρι και θερμότερο το χειμώνα.
3. Αποτελεσματικότερη χρήση του νερού βροχής ή της άρδευσης, για να χάνεται λιγότερη υγρασία λόγω της εξάτμισης και της απορροής, επειδή επιτρέπει την καλύτερη απορρόφησή του.
4. Ανάπτυξη βιολογικής δραστηριότητας στο χώμα, η οποία συμβάλλει στην αποδοτικότερη θρεπτική λήψη ορισμένων ιόντων, ειδικότερα αργίλιου και σιδήρου, οι οποίοι μπορούν να είναι τοξικοί σε χώμα χαμηλού pH.
5. Δίνεται η ικανότητα αποθήκευσης (δηλαδή η ικανότητα αντίστασης στην αλλαγή στο pH) στο χώμα, με άμεση συνέπεια, τα αποτελέσματα της χημικής/ εντατικής καλλιέργειας να μην είναι τόσο κρίσιμα.
6. Επίτευξη μείωσης των ζιζανίων με την προσθήκη τουλάχιστον πέντε εκατοστών (5cm) λιπάσματος από κομπόστ.
7. Μείωση των αερίων του θερμοκηπίου.