Στρατολόγηση ίνφλουενσερς για οικο-πληροφοριακό πόλεμο

Καθώς προχωρούν τα εμβολιαστικά προγράμματα κατά του κορωνοϊού σε πολλές χώρες του κόσμου, αναπόφευκτα καταγράφονται διάφορες βραχυπρόθεσμες παρενέργειες, μερικές ανεπαίσθητες, άλλες πολύ σοβαρές και έχουν επίσης σημειωθεί σοβαροί τραυματισμοί και θάνατοι. Πέραν αυτού του μουδιάσματος, υπάρχει και μια αβεβαιότητα για τυχόν μακροπρόθεσμες παρενέργειες από τα εμβόλια και περιμένουμε τον χρόνο να δείξει την αποτελεσματικότητά τους.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, λαμβάνει χώραν ένας διπλωματικός, επικοινωνιακός και πληροφοριακός πόλεμος με οικονομικές και πολιτικές σκοπιμότητες, πράγμα που εντείνει την ανησυχία των ανθρώπων και προκαλεί περισσότερη σύγχυση αφού τονίζονται και υπογραμμίζονται είτε τα αρνητικά είτε τα θετικά των εμβολίων.

Υπό το φως του θανάτου της Βρετανίδας Stephanie Dubois, 39 χρονών, που ζούσε στην Πάφο, μετά το εμβόλιο της AstraZeneca, οι ειδήσεις αυτές φτάνουν και στην Κύπρο, αυξάνοντας έτι περαιτέρω τη δικαιολογημένη δυσπιστία και μειώνοντας γενικά την εμπιστοσύνη σε αυτό που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης χαρακτήρισε στο χριστουγεννιάτικο μήνυμά του ως το «δώρο της επιστημονικής κοινότητας στην ανθρωπότητα» (ΚΥΠΕ, 25/12/2020). Ο Πρόεδρος εξέφραζε την αρχική συλλογική ευφορία για τα εμβόλια κατά του Covid-19 με «άδεια κυκλοφορίας υπό όρους» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ema.europa.eu).

Όπως ήταν αναμενόμενο, η προπαγάνδα και οι θεωρίες συνωμοσίας για τον κορωνοϊό γενικότερα δίνουν και παίρνουν και αυτά συζητούνται πλέον και σε επίπεδο mainstream media. Στο σημερινό σημείωμα καταγράφουμε τις διάφορες προσπάθειες που έχουν ήδη αποκαλυφθεί για τους τρόπους με τους οποίους διοχετεύονται σκοπίμως στη δημόσια σφαίρα θετικές και αρνητικές πληροφορίες γύρω από τα εμβόλια. Αυτές οι προσπάθειες, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, εντάσσονται σε έναν ακήρυχτο οικονομικό και πληροφοριακό πόλεμο μεταξύ μεγάλων κρατών, αλλά και πολυεθνικών Big Pharma – Big Data – Big Tech εταιρειών, καθώς παίζονται μεγάλα συμφέροντα σε μια εποχή που όλοι θέλουν να έχουν την «ηθική υπεροχή» στα γεωπολιτικά παίγνια «μαλακής ισχύος».

Στρατολόγηση ίνφλουενσερς

Στις 26 Μαΐου, σε άρθρο της Liz Alderman στη «New York Times» με τίτλο «Influencers say they were urged to criticize Pfizer vaccine», έγραφε ότι «μια επιχείρηση παραπληροφόρησης για να μειώσει την εμπιστοσύνη του κοινού στα εμβόλια Covid-19 προσπάθησε να στρατολογήσει σχολιαστές στα ΜΚΔ σε Γαλλία και Γερμανία».

Συγκεκριμένα, η εφημερίδα ανέφερε πως μια εταιρεία-βιτρίνα που παρουσιαζόταν ως «influencer marketing platform» με έδρα το Λονδίνο, στην πραγματικότητα φαινόταν να οδηγούσε στη Μόσχα.

Διάφορες περσόνες των ΜΚΔ στις δύο χώρες ανέφεραν πως τους προσφέρθηκαν χρήματα (μέχρι και €2000) με σκοπό να συμμετέχουν σε ένα «information campaign». Μέσω αυτής της συνεργασίας, θα «επέκριναν το εμβόλιο Pfizer-BioNTech». Η εταιρεία-βιτρίνα «ενθάρρυνε τους ίνφλουενσερς των ΜΚΔ να δημιουργούν αναρτήσεις και βίντεο σε YouTube, TikTok και Instagram στις οποίες “εξηγούν” ότι “τα ποσοστά θανάτου μεταξύ αυτών που εμβολιάστηκαν με Pfizer είναι περίπου 3 φορές υψηλότερα από αυτών που εμβολιάστηκαν με AstraZeneca”».

Σύμφωνα με τους «New York Times», οι οδηγίες που δίνονταν στους ίνφλουενσερς ήταν «“να συμπεριφέρεστε λες και έχετε πάθος και ενδιαφέρον σε αυτό το θέμα”, και να αποφεύγετε τους όρους “διαφήμιση” και “χορηγία” στις αναρτήσεις. “Το υλικό πρέπει να παρουσιάζεται ως η δική σας αυθεντική άποψη”, έλεγε η πρόταση».

Παρόμοιες αναφορές είχαν γίνει και στο παρελθόν. Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε από τον Σεπτέμβριο του 2018 στο επιστημονικό περιοδικό «American Journal of Public Health» (108), με τίτλο «Weaponized Health Communication: Twitter Bots and Russian Trolls Amplify the Vaccine Debate», κατηγορήθηκε η Ρωσία πως «προωθεί τη διαμάχη χρησιμοποιώντας τον εμβολιασμό ως ένα πολιτικό ζήτημα τύπου “σφήνας”».

Οι ερευνητές αναφέρουν πως η DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency), ένας σημαντικότατος ερευνητικός βραχίονας του Πενταγώνου των ΗΠΑ, μέσω του «2015 Bot Challenge» ταυτοποίησε τα «influence bots» στο Twitter μέσα από μια ροή τουΐτς που είχαν σχέση με τον εμβολιασμό. Οι ομάδες της DARPA «ταυτοποίησαν αποτελεσματικά τα δίκτυα από bot, που είχαν σχεδιασθεί στο να διασπείρουν εμβολιαστική παραπληροφόρηση».

Παρόμοιες καταγγελίες έγιναν και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγκεκριμένα, αναφορά για θέματα εξωτερικών υποθέσεων της ΕΕ έκανε λόγο για «εκστρατείες παραπληροφόρησης» με κρατικό δάκτυλο, κατονομάζοντας το Πεκίνο και τη Μόσχα. Η ευρωπαϊκή έκθεση ισχυρίζεται πως τα μέσα που πρόσκεινται στο Κρεμλίνο αμφισβητούν την αξιοπιστία του EMA (Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων) και της ΕΕ γενικότερα και «σπέρνουν σύγχυση» με σκοπό να προωθήσουν το ρωσικό εμβόλιο «Sputnik V». Κατηγορούν επίσης το Πεκίνο πως «αναπτύσσει “παραπλανητικά αφηγήματα” για την ασφάλεια των δυτικών εμβολίων, ακόμα και για την προέλευση του ιού» (France24/AFP, 28/04/2021).

Αντιμετώπιση «εμβολιαστικής διστακτικότητας»

Το αντίπαλο στρατόπεδο (από ρεπουμπλικάνους μέχρι συνωμοσιολόγους) ανταποδίδει τα πυρά και κατηγορεί τους φιλοεμβολιαστές για υπερβολική προπαγάνδα και κυρίως για λογοκρισία, καταγγέλλοντας δικτατορικές τάσεις απολυταρχίας και νεοεποχίτικης δεσποτείας.

Στις 28 Μαΐου, ένας πρώην τεχνικός της Facebook, ο Morgan Kahmann, μιλώντας στην εκπομπή «Tucker Carlson Tonight» του «FOX News», ανέφερε πως μέσω του «Project Veritas» άφησε να διαρρεύσουν έγγραφα που έδειχναν πως ο Big Tech υπερκολοσσός των ΜΚΔ προσπαθούσε να επιβάλει κάποιας μορφής λογοκρισία («censorship campaign» χαρακτηρίστηκε) σε απόψεις που ήταν επικριτικές ή αρνητικές προς τα εμβόλια. Ισχυρίστηκε πως, χρησιμοποιώντας αλγόριθμους, το λογισμικό του Facebook εντοπίζει το «vaccine hesitancy» μέσα στον πληθυσμό «και το θεωρούν πως είναι κάτι που πρέπει να το πολεμήσουν».

Ο Kahmann ανέφερε πως παραιτήθηκε για ηθικούς και συνειδησιακούς λόγους και χαρακτηρίστηκε από συντηρητικούς κύκλους των ΗΠΑ ως «Facebook whistleblower».

Στις 24 Μαΐου, σε ανάρτησή του στον επίσημο λογαριασμό Twitter της Προεδρίας των ΗΠΑ (@POTUS), ο Πρόεδρος Joe Biden δήλωνε: «Γνωρίζω πως ο κόσμος έχει πολλές ερωτήσεις για τα εμβόλια COVID-19, γι’ αυτό ο Δρ Fauci και εγώ κάναμε μια συνάντηση “YouTube Town Hall” με τους Manny Mua, Brave Wilderness και Jackie Aina για να τις απαντήσουμε».

Επρόκειτο για διαδικτυακή συζήτηση του Προέδρου των ΗΠΑ και του Διευθυντή του «National Institute of Allergy and Infectious Diseases», Δρος Antony S. Fauci, που κατέχει αυτήν τη θέση από το 1984, με τρεις ίνφλουενσερς, αστέρες του YouTube. Οι Brave Wilderness έχουν 18,7 εκατομμύρια φόλλουερς, ο Manny Mua 4,86 εκατομμύρια και η Jackie Aina σχεδόν 4 εκατομμύρια.

Οι δύο απάντησαν ερωτήματα σχετικά με το αν θα υπάρξει «διαβατήριο εμβολιασμού» και υποστήριξαν πως τα εμβόλια είναι ασφαλή και αποτελεσματικά (Deadline.com, 24/05/2021). Μίλησαν για πάνω από 40 λεπτά συνολικά σε διαφορετικά βίντεο και απάντησαν και προσωπικά ερωτήματα. Σε ένα από τα τελευταία, ο Biden ανέφερε πως είναι Ιρλανδός στην καταγωγή, οπότε αν πήγαινε θάλασσα θα έπαιρνε αντηλιακό.

πηγή εικόνας: The Spectator

Το ιστορικό περιοδικό «The Spectator» δημοσίευσε άρθρο του Tom Slater (29/04/2021), με τίτλο «Ο κορωνοϊός εμψύχωσε τους σύγχρονους λογοκριτές μας». Ο συγγραφέας αναφέρει πως η εμπλοκή των ιδιωτικών Big Tech γιγάντων του Facebook και του Twitter στη χειραγώγηση του δημόσιου ψηφιακού διαλόγου γύρω από τον κορωνοϊό, που φτάνει μέχρι και σε σημεία εκδικητικής λογοκρισίας μερικές φορές, «αποτελεί «καταστροφή για την ελευθερία του λόγου». Κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και λέει: «Ακόμα και όπου υπάρχει ισχυρή συναίνεση για το τι πρέπει να γίνει – όπως λόκνταουν – η διαφωνία είναι ακόμη ζωτικής σημασίας. Αν μη τι άλλο, αναγκάζει τις επικρατούσες δυνάμεις να παρουσιάσουν τα στοιχεία τους και να βελτιώσουν τα επιχειρήματά τους. Σε ώρες κρίσης, η ελευθερία του λόγου έχει περισσότερη σημασία, όχι λιγότερη. Και παρόλα αυτά, οι Big Tech έλαβαν το ακριβώς αντίθετο μήνυμα από την πανδημία. Ο Covid έγινε το πρόσχημα πάνω στο οποίο αύξησαν περισσότερο τον έλεγχό τους».

«Medical-political complex» & καταστολή

Τον κώδωνα του κινδύνου έκρουσε επίσης και το «British Medical Journal - BMJ» (2020) σε άρθρο του Δρος Kamran Abbasi, Καθηγητή στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Imperial College London, που είναι Executive Director του περιοδικού, με τίτλο «Covid-19: politicisation, “corruption,” and suppression of science» (371).

Ο ακαδημαϊκός και γιατρός ανέφερε πως η εμπλοκή πολιτικών, επιστημονικών συμβούλων και διορισμένων κυβερνητικών δεν ωφελεί ούτε την επιστήμη, ούτε τη δημόσια υγεία, αφού δεν επιτρέπει ένα ήσυχο και ψύχραιμο επιστημονικό διάλογο και έρευνα, αλλά κάνει τοξικό το κλίμα με κατηγορίες κατά αντιφρονούντων επιστημόνων και καλλιεργεί την αδιαφάνεια, αφού παίζονται μεγάλα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα.

Στο άρθρο του καταλήγει λέγοντας: «Η πολιτικοποίηση της επιστήμης χρησιμοποιήθηκε ενθουσιωδώς από τους χειρότερους αυταρχικούς ηγέτες και δικτάτορες και τώρα είναι δυστυχώς κοινός τόπος στις δημοκρατίες. Το “ιατροφαρμακευτικό-πολιτικό σύμπλεγμα” τείνει προς την καταστολή της επιστήμης για να θεοποιήσουν και να πλουτίσουν αυτούς που βρίσκονται στην εξουσία. Και, καθώς οι ισχυροί γίνονται πιο επιτυχημένοι, πλούσιοι και περισσότερο μεθυσμένοι από εξουσία, οι άβολες αλήθειες της επιστήμης καταστέλλονται. Και όταν η καλή επιστήμη καταστέλλεται, πεθαίνουν άνθρωποι».

(δημοσιεύθηκε στη «Σημερινή της Κυριακής», 31/05/2021, στήλη «Άμυνας & Ασφάλειας Αφηγήματα»)