Λήδρα Πάλας: Το οδόφραγμα των Μανάδων των Αγνοουμένων 1996-2003
«Η αλήθεια είναι αδιαμφισβήτητη. Η κακία μπορεί να της επιτίθεται, η άγνοια μπορεί να την ειρωνεύεται, όμως στο τέλος, να την εκεί».
«The truth is incontrovertible. Malice may attack it, ignorance may deride it, but in the end, there it is».
Winston Churchill
Στο οδόφραγμα του ξενοδοχείου Λήδρα Πάλας, πλάι στην κατοικία του Έλληνα Πρέσβη στη Λευκωσία, γράφτηκε ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της νήσου Κύπρου, επί Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι Τούρκοι και οι συνοδοιπόροι τους θέλουν να την σβήσουμε από τη μνήμη μας. Όμως, ΔΕΝ ΞΕΧΝΟΥΜΕ.
Για χρόνια μετά το 1974, ο τόπος καθιερώθηκε για διαμαρτυρίες για το Κυπριακό. 17.000 βρεθήκαμε εκεί εναντίον των «Ιδεών Γκάλι». Μητέρες Αγνοουμένων με τις φωτογραφίες των συγγενών τους εκεί. Όμως, το 1996, μετά τις δολοφονίες του Τάσου Ισαάκ και του Σολωμού Σολωμού στη Δερύνεια, καθιερώθηκε, αυτόβουλα, μια συστηματική, ομαδική, εβδομαδιαία διαφώτιση των ξένων για το δράμα των Αγνοουμένων μας, από μαυροφορεμένες Μητέρες με τη συμπαράσταση προσφυγικών σωματείων. Κάθε Σαββατοκύριακο, οι Μητέρες εκεί. Με τις φωτογραφίες των παιδιών, συζύγων, αδελφών τους. Διαφωτίζοντας τους ξένους, τουρίστες, που έφθαναν εκεί με λεωφορεία για να περάσουν στα κατεχόμενα, για τις πραγματικότητες του Κυπριακού. Για τους βιασμούς, για τους 1619 αγνοουμένους, τη συνεχιζόμενη εισβολή και κατοχή. Τις κλεμμένες μας περιουσίες. Που δεν γνώριζαν οι άνθρωποι. Διένεμαν διαφωτιστικά φυλλάδια σε διάφορες γλώσσες με το πραγματικό ιστορικό του Κυπριακού…
Οι εν ψυχρώ δολοφονίες του Τάσου Ισαάκ και του Σολωμού Σολωμού το 1996.
Τέτοια ήταν η αποτελεσματικότητα της ζωντανής διαφώτισης που έκαναν κάθε Σαββατοκύριακο οι Μητέρες των αγνοουμένων, που ο Ραούφ Ντενκτάς είχε ομολογήσει ότι τους στοίχιζε πολλές εκατοντάδες χιλιάδες λίρες που τελικά υπολογίζονταν σε εκατομμύρια. Ζητούσε την απομάκρυνσή τους. Εφόσον πολλοί ξένοι όταν ενημερώνονταν, έρχονταν πρόσωπο με πρόσωπο με της Μανάδες, συγκινημένοι αρνούνταν να προχωρήσουν προς τα κλεμμένα μας.
Οι μαυροφορεμένες Μάνες των Αγνοουμένων έκαναν όσα δεν έκαναν κυπριακές κυβερνήσεις, με ανύπαρκτη διαφώτιση εντός και εκτός της Κύπρου για το δράμα της πατρίδας μας. Ξένοι δημοσιογράφοι απ’ όλον τον κόσμο κατέφθαναν για να καλύψουν τις δραστηριότητες των μαυροφορεμένων Μητέρων, ξένοι βουλευτές, λόγω ακριβώς της αποτελεσματικότητάς των. Της γυμνής προβολής των τουρκικών εγκλημάτων. Απ’ όλη την Ελλάδα, τη Βόρεια Ήπειρο, έρχονταν να τους συμπαρασταθούν με κοινές εκδηλώσεις…
Από αριστερά – Μαρούλα Κοζάκου, Χαρίτα Μάντολες, Παναγιώτα Σολωμή (των επόμενων δύο δεν εντοπίσαμε τα ονόματά τους και απολογούμαστε), Αντρικκού, Έλλη Σταύρου, Καλόγρια.
Ένα χρόνο πριν από το δημοψήφισμα για το απαρτχάιντ βρετανο-τουρκικό «Σχέδιο Ανάν/Χάνει», στις 23 Απριλίου 2003 ο κατοχικός ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς αποφάσισε μονομερώς και άνοιξε το οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας στη Λευκωσία, που τόσο τους ενοχλούσε ψυχικά και πρωτίστως οικονομικά! Για να ακολουθήσουν ανοίγματα και σε άλλα οδοφράγματα προς όφελος των Τουρκοκυπρίων και της Τουρκίας. Δυστυχώς, δίχως καμία άμεση και δραστική αντίσταση από την τότε κυβέρνηση Τάσσου Παπαδόπουλου. Για να ανοίξουν και άλλα αμέσως μετά και κατά τη θητεία άλλων Προέδρων διαχρονικά…
Έγραψε, μεταξύ άλλων, στο «Χρονικό των οδοφραγμάτων: Πότε άνοιξαν και με ποιους Προέδρους», στις 11.11.2018, ο συνάδελφος Τάσος Χριστοδούλου, στο Sigmalive:
«Το 2003, όμως, ήλθε και το κτύπημα των μαυροφορεμένων Μητέρων. Τις απέκλεισαν από το οδόφραγμα. ΄Οπως ακριβώς ήθελε ο Ραούφ Ντενκτάς. Ενοχλούσε η παρουσία τους τόσο τους Τούρκους όσο και άλλους, περιλαμβανομένων και δικών μας, γιατί απέρριπταν και τη ΔΔΟ βλέπετε. (Όπως ενοχλούσε κάποτε και μια πολύμηνη επιτυχής διαμαρτυρία ομογενών στο Λονδίνο έξω από την τουρκική πρεσβεία, μέχρι που μπήκαν θεοί και δαίμονες να την σταματήσουν και εκείνη)».
Και ξεκίνησαν να τρέχουν έκτοτε πρόσφυγες και μη Ελληνοκύπριοι να δείχνουν το διαβατήριο και την ταυτότητά τους στις κατοχικές «αρχές» για να… ψωνίζουν από τους Τούρκους, να παίζουν σαν τρελοί στα καζίνα των κατεχομένων με διανυχτερεύσεις. Ανώνυμοι και ΕΠΩΝΥΜΟΙ, τους γνωρίζουν οι φρουροί…
Έτσι φθάσαμε «αισίως» πλέον ξανά (2021) σε μια νέα αλαζονική επιστροφή προς τα κατεχόμενα με το διαβατήριο στο χέρι! Ξανά με το νέο άνοιγμα των οδοφραγμάτων (είχαν κλείσει λόγω κορωνοϊού) για να κεραστούν λουκουμάδες και Turkish delight να τους καλωσορίσουν οι Τουρκοκύπριοι με… κόκκινο χαλί! Τι αίσχος, τι ντροπή. Τι ταπείνωση του Ελληνισμού…
Το άρθρο του συνάδελφου Άριστου Μιχαηλίδη στον «Φιλελεύθερο», στις 6.6.2021, με τίτλο «Τα οδοφράγματα, τα χαμόγελα και η ‘‘βίαιη, αυταρχική και αντιδημοκρατική απομόνωση’’» καταγράφει την ακατονόμαστη συμπεριφορά δικών μας. Έγραψε μεταξύ άλλων:
«Διάβαζα τα συγκινητικά κείμενα των οπαδών των οδοφραγμάτων και με έπιασε απόγνωση. Δεν έχουμε σωτηρία. Τόση αλλοτρίωση μόνο σε λαούς που εξαφανίστηκαν εντοπίζεται στην Ιστορία. Μια από τις αρχηγούς έγραφε πως περπάτησε παντού και τους υποδέχονταν «με πλατύ φιλικό χαμόγελο και ευχές καλωσορίσματος». Λες κι ακόμα προσπαθούν να πείσουν τους άλλους -έπεισαν τους εαυτούς τους από καιρό- ότι στην άλλη πλευρά δεν είναι τίποτα τέρατα, είναι άνθρωποι που χαμογελούν... «Ποτέ πια να μη ζήσουμε τέτοια βίαιη, αυταρχική και αντιδημοκρατική απομόνωση». Κάπως έτσι τα έλεγαν όλοι. Η βίαιη, αυταρχική και αντιδημοκρατική απομόνωση δεν πιστεύουν ότι υπάρχει επειδή υπάρχει κατοχή. Ούτε που περνά από το μυαλό τους. Είναι ο Αναστασιάδης που την επέβαλε. Τον λένε και διχοτομιάδη. Τον νόμιμο Πρόεδρο, όχι τους παράνομους του κατοχικού καθεστώτος. Όχι τους δικτάτορες της Τουρκίας και τον στρατό τους…
»Ιδού, λοιπόν, τα αποτελέσματα όλων αυτών των θεατρινισμών και των επιπόλαιων πολιτικών. Τα περιγράφει ο Τσαβούσογλου με επιστολή στα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Ζητά να αναγνωριστεί «ίσο διεθνές καθεστώς» Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και μετά που θα αναγνωριστεί να συζητηθούν οι μελλοντικές σχέσεις των «δυο ανεξαρτήτων κρατών» σε θέματα περιουσιακού, ασφάλειας, συνοριακών διευθετήσεων καθώς και τις σχέσεις με την ΕΕ «και λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικότητες στο νησί». Αυτές είναι οι πραγματικότητες. Η ομαλότητα των οδοφραγμάτων. Η αποδοχή και η συνεργασία των δυο κρατιδίων. Κι αντί να είναι κατηγορούμενοι αυτοί που μας έφεραν σε αυτά τα αποτελέσματα, εμφανίζονται και κατήγοροι. Μιλούν για επανένωση και εμπράκτως παίζουν στους ρυθμούς της Άγκυρας και δημιουργούν πραγματικότητες διαχωρισμού και δυο κρατών. Αντί να απολογούνται, ζητούν και τα ρέστα. Θράσος, αφέλεια, ασυνειδησία. Όλα μαζί απλωμένα σε κόκκινο τουρκικό χαλί».
Από δεξιά, Ελένη Βλάχου, Μυροφόρα Γεωργίου, Αγγελική, Παναγιώτα Σολωμή, Χαρίτα Μάντολες, Ειρήνη Βουγιουκλάκη.
Σήμερα, πόσοι θυμούνται άραγε την προσφορά των μαυροφορεμένων Μανάδων; Των ηρωίδων Ελληνίδων Μητέρων της Αντίστασης του 1974; Εκείνων που μαρτύρησαν με εν ψυχρώ δολοφονίες, βαρβαρότητες των Τούρκων κατακτητών και ως εκ θαύματος έζησαν για να συνεχίσουν να ξεσκεπάζουν τα εγκλήματα του κατακτητή της μισής μας πατρίδας; Για να περπατήσουμε ελεύθεροι ξανά στα κατεχόμενά μας εδάφη. Όσοι δεν γονατίζουμε στον Αττίλα με διαβατήριο…
Ευχαριστίες στον αγαπητό Ιωάννη Σιεκέρσαββα, Πρόεδρο της Αδούλωτης Κερύνειας, για τα ονόματα των Μητέρων.
Κεντρική φωτογραφία: Από αριστερά πρώτη γραμμή, Ελένη Βλάχου, Ανδρούλα Αριστοδήμου, Αγγελική.
*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος
