Οι «μίνι πυρηνικοί αντιδραστήρες» και ο ενεργειακός ανταγωνισμός ΗΠΑ-Κίνας

«Η εξασφάλιση της πρόσβασης σε καθαρή, αξιόπιστη ενέργεια είναι θεμελιώδης για την επιβίωση και την ευημερία κάθε κυρίαρχης χώρας. Η Ουάσινγκτον πρέπει να χρησιμοποιήσει το κεφάλαιό της για να υπερασπιστεί μια τέτοια πρόσβαση», αναφέρει σε πρόσφατο άρθρο του στο «National Interest» ο Robert McFarlane.

Ακολουθεί μετάφραση του χθεσινού άρθρου με τίτλο «How America Can Counter China In the Energy Competition»:

Την περασμένη Δευτέρα (10/07/2021), δύο από τις πιο καθιερωμένες εφημερίδες του κόσμου - η Washington Post και η New York Times - δημοσίευσαν σαφείς και κατηγορηματικές καταδίκες γιοα το ψέμα που είναι γνωστό ως «Η Ειρηνική Άνοδος της Κίνας», ένα ψευδές αφήγημα που προωθήθηκε σε όλο τον κόσμο από τον Πρόεδρο Xi Jinping, από τον καιρό της ανάληψης των καθηκόντων του το 2013.

Αντ' αυτού, όπως το έθεσε στο άρθρο της η Washington Post, "ο κ. Xi κατέστησε σαφές (σε σχόλιά του κατά τον εορτασμό της 100ης επετείου από την ίδρυση του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος), ότι η η Κίνα υπό την δικτατορική του κυριαρχία θα παρουσιάσει μια κλιμακούμενη απειλή για τον ελεύθερο κόσμο και για τους γείτονες της Κίνας - ιδιαίτερα την Ταϊβάν, την κατοχή της οποίας χαρακτήρισε «ιστορική αποστολή και αμετάβλητη δέσμευση».

Στη New York Time, ο Bret Stephens ήταν πιο εμφατικός αλλά πρόσφερε ελπίδα λέγοντας «...η προβολή ισχύος τείνει να αποκρύπτει τις πραγματικότητες της αδυναμίας, κρυμμένες ρωγμές πίσω από επιβλητικά προσωπεία. Για το Πεκίνο, το αξιοσημείωτο σημείο είναι ότι το καθεστώς βασίζεται στο ψέμα. Δεν είναι μόνο τα ιστορικά ψέματα, όπως η παράλειψη του Xi να αναφέρει στην ομιλία του οποιαδήποτα αναφορά στον Μεγάλο Κινεζικό Λοιμό, την Πολιτιστική Επανάσταση και άλλες φρικαλεότητες στις οποίες ο Μάο σκότωσε έως και 80 εκατομμύρια από τους πολίτες τους. Ούτε είναι απλώς τα πολιτικά ψέματα, όπως η επιθετική εκστρατεία προπαγάνδας του Πεκίνου για να κρύψει τις φρικαλεότητες ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά των Ουιγούρων του Σιντζιάνγκ».

Παρόλα αυτά, παρά την ευπρόσδεκτη αφύπνιση που προκαλούν αυτές οι αξιόλογες εκδόσεις, η προειδοποίησή τους έρχεται κάπως αργά - σε λιγότερο από δέκα χρόνια η Κίνα έχει διεισδύσει - και έχει προχωρήσει πολύ στο να κυριαρχήσει - περισσότερες από 80 κυρίαρχες χώρες. Κινέζοι κομμουνιστές μηχανικοί και φοιτητές έχουν κλέψει πνευματική ιδιοκτησία δισεκατομμυρίων δολλαρίων εδώ και δύο δεκαετίες. Πως είναι δυνατή αυτή η εκπληκτική επιθετικότητα; Και γιατί μας πήρε οκτώ χρόνια για να αναγνωρίσουμε αυτό τον νέο στόχο της αυτοκρατορίας, πόσο μάλλον για να αναπτύξουμε μια στρατηγική για να την ξεπεράσουμε; Ας πούμε πρώτα μια λέξη για την μεθοδολογία της Κίνας.

Κινεζική «μαλακή ισχύς»

Η Κίνα κατανοεί ότι οι ένοπλες συγκρούσεις και ο κίνδυνος κλιμάκωσης πρέπει να αποφευχθεί εάν είναι δυνατόν και ότι πρέπει να υιοθετηθεί μια πιο λεπτή προσέγγιση για κατάκτηση. Κατά ειρωνικό τρόπο, έχουν πάρει μια σελίδα από τα εγχειρίδια της Αμερικής, που είναι γνωστή ως «μαλακή ισχύς» και την διέφθειραν. Τα τελευταία οκτώ χρόνια, η Κίνα ανέπτυξε την Πρωτοβουλία Belt & Road, μια στρατηγική στην οποία η Κίνα βασίζεται σε φαινομενικά καλοήθεις προσφορές για την κατασκευή διαφόρων υποδομών (πχ δρόμους, αγωγούς, σιδηροδρόμους και ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούς), ακόμη και για να παρέχουν δάνεια και κινεζικό εργατικό δυναμικό για την εκτέλεση των έργων.

Με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο, και καθώς η κυβέρνηση που δέχεται την βοήθεια δεν μπορεί να προεξοφλήσει το χρέος της προς την Κίνα, το Πεκίνο προσφέρει να μετατρέψει το χρέος σε απόλυτη ιδιοκτησίοα και εξαγορά. Μέχρι να περάσει ο καιρός, η Κίνα κατέχει και εκμεταλλεύεται τον ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό, το λιμάνι ή τον αγωγό, και απολαμβάνει κυριαρχική επιρροή στην κυβερνητική πολιτική της φιλοξενούσας χώρας. Η ενέργεια είναι μια ειδική περίπτωση λόγω του μοναδικού ρόλου που έχει στον καθορισμό της σταθερότητας οποιασδήποτε χώρας. Γιατί;

Η εξασφαλισμένη πρόσβαση σε καθαρή, αξιόπιστη ενέργεια είναι θεμελιώδης για την επιβίωση και την ευημερία κάθε κυρίαρχης χώρας. Χωρίς άφθονο βασικό φορτίο τίποτα δεν μεγαλώνει - δεν θα υπάρχει ούτε βιομηχανία, ούτε δουλειά, ούτε γεωργία, σχολεία, στέγαση, επιστήμη ή υγειονομική περίθαλψη. Εν ολίγοις, ο κυρίαρχος έλεγχος της καθαρής, προσιτής και ανθεκτικής ενέργειας είναι ο απαραίτητος όρος της επιβίωσης ενός έθνους και το κύριο μέτρο της εθνικής του ασφάλειας και πρέπει να θεωρηθεί ως τέτοιος και όχι απλώς ως οικονομικό και περιβαλλοντικό ζήτημα. Το Πεκίνο κατανοεί ότι η ανεπάρκεια βασικού φορτίου είναι η βασικότερη αδυναμία των χωρών του ελεύθερου κόσμου.

Η Κίνα καταλαβαίνει ότι εάν μπορεί να αποκτήσει τον έλεγχο της προσφοράς ενέργειας μιας χώρας, θα ελέγξει την χώρα αυτή. Προς αυτόν τον στόχο, η Κίνα έχει υιοθετήσει μια έξυπνη στρατηγική δύο σταδίων: Πρώτα αποδυναμώνει την ενεργειακή ανθεκτικότητα μιας χώρας, για παράδειγμα ενθαρρύνοντας την υπερβολική εξάρτηση από ανανεώσιμες πηγές - που κατασκευάζονται από Κινέζους κατασκευαστές ηλιακών συστημάτων (η Κίνα κατέχει το 70% της παγκόσμιας κατασκευής ηλιακών συλλεκτών αυτή τη στιγμή). Η αιολική και ηλιακή ενέργεια είναι σίγουρα λογικά συστατικά του ενεργειακού μείγματος κάθε χώρας, αλλά όχι εις βάρος της αξιοπιστίας και της ανθεκτικότητας. Επομένως, ο πρώτος στόχος ενός έθνους πρέπει να είναι η κατασκευή, η ανάπτυξη και η λειτουργία συστημάτων ικανών να παρέχουν καθαρό βασικό φορτίο με παράγοντες υψηλής ικανότητας (δηλαδή, το ποσοστό της 24ωρης παράδοσης στον σχεδιασμό ικανότητας). Αυτά τα συστήματα πρέπει επίσης να είναι ικανά να τροφοδοτούν τις μοναδικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει κάθε χώρα πέραν του ηλεκτρισμού και περιλαμβάνουν θέρμανση, αφαλάτωση, λειτουργική θερμότητα και την ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών ενέργειας (πχ, υδρογόνο). Λοιπόν, που στέκει ο ελεύθερος κόσμος προς την επίτευξη αυτών των στόχων;

Μικροί αρθρωτοί αντιδραστήρες

Τα καλά νέα είναι ότι εδώ και σχεδόν πέντε χρόνια υπάρχει μια αφύπνιση στην αμερικανική βιομηχανία πυρηνικής ενέργειας. Η λυπηρή αλήθεια ήταν αναπόφευκτη: Οι μεγάλες εγκαταστάσεις πυρηνικής ενέργειας χρειάστηκαν πολύ χρόνο για να κτιστούν και ήταν δύσκολο να χρηματοδοτηθούν. Αυτή η πραγματικότητα έχει δημιουργήσει περισσότερες από δώδεκα πολλά υποσχόμενες πρωτοβουλίες. Όλες προσανατολισμένες στο σχεδιασμό μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων ("SMRs"). Δηλαδή, αντιδραστήρες που θα κατασκευαστούν σε ένα εργοστάσιο επιτρέποντας έτσι την παράδοση των εξαρτημάτων τους στην τοποθεσία για συναρμολόγηση στο ένα τρίτο του χρόνου και με το μισό κόστος. Επιπλέον, αυτά τα νέα σχέδια SMRs θα ικανοποιούν τις προϋποθέσεις που έχουν ήδη αναφερθεί για ευελιξία - θα παρέχουν αξιόπιστο βασικό φορτίο 24 ώρες, 7 μέρες την εβδομάδα, αλλά οι SMRs μπορούν επίσης να παρέχουν θερμότητες διεργασίας, ισχύ για αφαλάτωση, και για την δημιουργία άλλων πηγών ενέργειας (πχ υδρογόνο για κυψέλες καυσίμου).

Έχει ήδη δρομολογηθεί βοήθεια για την χρηματοδότηση αυτών των μικρότερων σταθμών που είναι πλέον προσβάσιμη για οποιαδήποτε κυρίαρχη χώρα. Στα επόμενα 3 με 5 χρόνια αναμένεται τα SMRs να είναι αδειοδοτημένα και διαθέσιμα στις ΗΠΑ, στον Καναδά και στο ΗΒ, αλλά και αλλού.

Εκτός από την εστίασή της στην ενέργεια, η Πρωτοβουλία Belt & Road της Κίνα επικεντρώνεται στην κατάκτηση κρίσιμων πόρων (πχ κοβάλτιο και λίθιο), στρατηγικό έδαφος (πχ λιμάνια, στενά και δικαιώματα για στρατωτικές βάσεις), και διασφάλιση της πρόσβασης στις κορυφαίες αγορές του κόσμου (πχ, Δυτική Ευρώπη και ΗΠΑ). Σήμερα η Κίνα είναι ήδη ο απόλυτος ή μερικός ιδιοκτήτης 96 εμπορικών λιμανιών σε Νότια Ασία, Μέση Ανατολή, Δυτική Ευρώπη και στις Αμερικές - αντιμετωπίζουμε μια στρατηγική ναυαρχίδα που παίζει σοβαρά και χωρίς οίκτο. Η Κίνα ήδη παρελαύνει και όπως θα έλεγε και ο Καπετάνιος Jack Aubrey, «δεν υπάρχει ούτε στιγμή για χάσιμο».

Και η απάντηση μέσα στην αρένα δεν είναι να μιμηθούμε τις κρατικής ιδιοκτησίας βιομηχανίες της Κίνας ή της Ρωσίας. Αντίθετα, συνεργαζόμενοι με τους συμμάχους στην τεχνολογία και εκμεταλλευόμενοι τις άφθονες κεφαλαιαγορές μας, μπορούμε να κινητοποιήσουμε καλύτερα τις καινοτομίες και τις εταιρικές σχέσεις του ιδιωτικού κεφαλαίου για καθαρή ενέργεια και εθνική κυριαρχία. Μόνο οι ΗΠΑ, το ΗΒ και η Ιαπωνία, αποτελούν μαζί περισσότερο από το 60% των παγκόσμιων κεφαλαιαγορών. Η Κίνα είναι μικρότερη από 5% και η Ρωσία είναι ασήμαντη... Έχουμε το πλεονέκτημα - ας το χρησιμοποιήσουμε... Με τον τρόπο μας, με συμμάχους.