Αμείλικτο το τέταρτο κύμα της πανδημίας

Αμείλικτοι συνεχίζουν να είναι οι αριθμοί των κρουσμάτων αλλά και των νοσηλευόμενων ασθενών Covid-19 στη χώρα μας, που βρίσκεται στη δίνη του τέταρτου κύματος της πανδημίας. Την εβδομάδα που μας πέρασε ο αριθμός των κρουσμάτων έσπασε το φράγμα των 100 χιλιάδων, ενώ οι θάνατοι με τελική αιτία τη νόσο ξεπέρασαν τους 400. Την ίδια ώρα κατεγράφη νέο αρνητικό ρεκόρ, αυτήν τη φορά στους νοσηλευόμενους ασθενείς Covid-19 που εισήχθησαν στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Το τέταρτο κύμα της πανδημίας αποδεικνύεται και το πιο επιθετικό, με την Κυβέρνηση να προσπαθεί να θέσει την κατάσταση υπό έλεγχο. Στο πλαίσιο αυτό, από αύριο τίθενται σε ισχύ νέα αυστηρότερα μέτρα, ενώ παράλληλα αρχίζουν οι εμβολιασμοί παιδιών 12 ετών και άνω με εμβόλια τεχνολογίας mRna.

Τα νέα αυστηρότερα μέτρα

Τα μέτρα που τίθενται σε ισχύ από αύριο, και θα παραμείνουν μέχρι και το τέλος του μήνα, περιλαμβάνουν τα όσα ίσχυαν μέχρι σήμερα με βάση το προηγούμενο διάταγμα, με κάποιες διαφοροποιήσεις. Συγκεκριμένα, μειώνεται ο μέγιστος αριθμός που απαιτείται για την επίδειξη SafePass από τα 20 άτομα στα 10 άτομα, περιλαμβανομένων των εργαζομένων του υποστατικού/επιχείρησης. Γίνεται υποχρεωτική η επίδειξη SafePass απ’ όλα τα άτομα ηλικίας 12 ετών και άνω, περιλαμβανομένων των ασθενών, των επισκεπτών και των εργαζομένων, για είσοδο στα νοσηλευτήρια του ΟΚΥπΥ και στα ιδιωτικά νοσηλευτήρια, όπως επίσης και για είσοδο σε οίκους ευγηρίας και άλλες κλειστές δομές. Περαιτέρω, οι μη μόνιμα διαμένοντες στη Δημοκρατία που εισέρχονται μέσω των νόμιμων πυλών εισόδου οφείλουν να υποβάλλονται σε εξέταση PCR ή rapid test αντιγόνου από την 7η ημέρα από την ημερομηνία άφιξής τους και έπειτα, εκτός των κατόχων πιστοποιητικού εμβολιασμού ή ανάρρωσης από την COVID-19 εντός των τελευταίων 180 ημερών. Όσο αφορά τα πανηγύρια, θα διεξάγονται μόνο στους παρακείμενους χώρους θρησκευτικής λατρείας, νοουμένου ότι όλοι οι παρευρισκόμενοι κατέχουν SafePass, περιλαμβανομένων και των εργαζομένων. Τέλος, υπενθυμίζεται πως σταματά η δωρεάν διενέργεια rapid test. Αυτό δεν ισχύει για τους εμβολιασμένους και τους πολίτες που έχουν αναρρώσει από την COVID-19 εντός των τελευταίων 180 ημερών.

Αρχίζουν οι εμβολιασμοί άνω των 12 ετών

Πέραν των πιο πάνω, το Υπουργικό Συμβούλιο άναψε το πράσινο φως για τους εμβολιασμούς παιδιών ηλικίας 12 ετών και άνω, οι οποίοι αρχίζουν από αύριο Δευτέρα, 2 Αυγούστου 2021, με εμβόλια τεχνολογίας mRNA (Pfizer/BioNTech και Moderna), κατόπιν και της σύστασης από την Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου και τη Συμβουλευτική Επιστημονική Επιτροπή για τον κορωνοϊό. Ο εμβολιασμός θα είναι εθελοντικός και με απαραίτητη συγκατάθεση από τους γονείς ή τους νόμιμους κηδεμόνες. Ήδη σε αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Λιθουανία και η Ελλάδα, από σήμερα προχωρούν με τον εμβολιασμό των παιδιών 12-15 ετών, σε μια προσπάθεια να επιτευχθεί μεγαλύτερη προστασία του πληθυσμού.

Παιδιά το 20% των κρουσμάτων

Σύμφωνα με την Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου (ΠΕΚ), εν μέσω του καλοκαιριού βιώνουμε το 4ο κύμα της πανδημίας, με επικρατούν στέλεχος αυτήν τη στιγμή την παραλλαγή Δέλτα του ιού Sars-Cov2, το οποίο χαρακτηρίζεται από αυξημένη μεταδοτικότητα σε όλες τις ηλικίες. Μάλιστα, όπως αναφέρει σε σχετική της ανακοίνωση, τα περιστατικά νόσου Covid-19 στη χώρα μας έχουν ήδη ξεπεράσει τις 100.000 και το 20% αυτών αφορούν παιδιά (το 53% σε παιδιά > 12 ετών). Η ΠΕΚ προσθέτει πως από την ανάλυση των πρόσφατων περιστατικών και των αυξανόμενων νοσηλειών προκύπτει ότι αυτά αφορούν κυρίως ανεμβολίαστα άτομα και επομένως είναι λογικό να παρατηρείται αυξημένη νοσηρότητα στην παιδική ηλικία. Όπως αναφέρεται, η ηλικιακή ομάδα παιδιών > 12 ετών χαρακτηρίζεται από έντονη κοινωνική δραστηριοποίηση, μειωμένη συμμόρφωση στα μέτρα υγειονομικής προφύλαξης, συχνή επαφή με παιδιά μικρότερων ηλικιών και πιθανώς ανεμβολίαστους υπερήλικες και επομένως συμβάλλει σημαντικά στη διασπορά του ιού. «Παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία των περιστατικών στην παιδική ηλικία διαδράμουν ήπια, η πιθανότητα σοβαρών επιπλοκών από τη λοίμωξη Covid-19 (Πολυσυστηματικό Φλεγμονώδες Σύνδρομο – MIS-C, το οποίο μάλιστα εκδηλώνεται βαρύτερα στην εφηβεία ή σύνδρομο long Covid) είναι υπαρκτή», σημειώνεται.

Η ΠΕΚ αναφέρει ότι η επανέναρξη και η διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης από τον προσεχή Σεπτέμβριο απαιτεί την ενίσχυση του τείχους ανοσίας. Υπάρχει, προσθέτει, συσσωρευμένη εμπειρία από τη χρήση εγκεκριμένων mRNA εμβολίων σε παιδιά > 12 ετών εδώ και πολλές εβδομάδες, σε ικανό αριθμό χωρών (μόνο στις ΗΠΑ χορηγήθηκαν > 9.000.000 δόσεις), με ισχυρή απόδειξη της αποτελεσματικότητάς τους. Η μόνη σοβαρή καταγεγραμμένη παρενέργεια είναι η σπάνια πιθανότητα εκδήλωσης μυοκαρδίτιδας, σε ποσοστό 1-4:100.000 εμβολιασθέντων παιδιών. Η συντριπτική πλειοψηφία των περιστατικών αυτών εξεδήλωσε ήπια νόσο, με άριστη έκβαση. Οι λοιπές ανεπιθύμητες παρενέργειες, που εκδηλώθηκαν, ήσαν οι συνήθεις που ακολουθούν τον εμβολιασμό με τα πλείστα εμβόλια του βασικού σχήματος και ήσαν όλες ήπιες και παροδικές. Η δε αυστηρή επιτήρηση που συντελείται από τους αρμόδιους επιστημονικούς φορείς και ρυθμιστικές Αρχές (π.χ. FDA, EMA), καθώς και η ισχυρή σύσταση για χρήση του εμβολίου σε παιδιά άνω των 12 ετών από τους πλέον υπεύθυνους επιστημονικούς οργανισμούς όπως το CDC, το ECDC, η AAP, η EAP και σημαντικό αριθμό ευρωπαϊκών και άλλων χωρών, που διαρκώς επικαιροποιούνται, προσδίδει ακόμα περισσότερη εμπιστοσύνη στα θέματα ασφάλειας και αποτελεσματικότητας των εμβολίων αυτών. Σύμφωνα με την ΠΕΚ, το όφελος του εμβολιασμού της ηλικιακής αυτής ομάδας συγκρινόμενο με τους όποιους πιθανούς κινδύνους υπερτερεί σημαντικά.

Αυξάνεται η εμβολιαστική κάλυψη

Στο μεταξύ, αξίζει να σημειώσουμε ότι όπως προκύπτει από τα στοιχεία για την εξέλιξη του εμβολιαστικού προγράμματος, μέχρι και τις 26 Ιουλίου συνολικά εμβολιάστηκε τουλάχιστον με την 1η δόση το 72,2% του ενήλικου πληθυσμού (18+), και ποσοστό 63,5% του ενήλικου πληθυσμού ολοκλήρωσε το εμβολιαστικό του σχήμα. Η εμβολιαστική κάλυψη τουλάχιστον με 1η δόση ανά ηλικία είναι: στο 25,7% για την ηλικιακή ομάδα 16-17, στο 38,5% για τους 18-19 ετών, στο 49% στις ηλικίες 20-29, στο 63,1% στους τριαντάρηδες (30-39 ετών), ενώ από εκεί και έπειτα φτάνει μέχρι και το 81,6% στις ηλικίες 40-49, το 78,5% στις ηλικίες 50-59, το 86% στις ηλικίες 60-69 ετών, το 94,3% στις ηλικίες 70-79 και το 95% στους 80 ετών και άνω. Σε σχέση με την εμβολιαστική κάλυψη ανά Επαρχία, φαίνεται πως η Πάφος εξακολουθεί να έχει την πρωτιά με ποσοστό 81,4% του πληθυσμού της να έχει λάβει τουλάχιστον την 1η δόση. Ακολουθούν οι Επαρχίες Αμμοχώστου και Λευκωσίας με 78,4% και 72,7% αντίστοιχα και η Επαρχία Λεμεσού με 70,3%. Το πιο χαμηλό ποσοστό παραμένει στην Επαρχία Λάρνακας με 66,4%. Αξίζει να αναφέρουμε πως οι πολίτες δείχνουν μεγάλη ανταπόκριση στα κέντρα ελεύθερης προσέλευσης (walk-in), στα οποία από τις 15 μέχρι τις 26 Ιουλίου έγιναν συνολικά 6.894 εμβολιασμοί.

Τι αλλάζει από σήμερα με τα rapid tests

Από σήμερα, 1η Αυγούστου 2021, καταργείται η δωρεάν διενέργεια τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου για COVID-19 (antigen rapid test). Σύμφωνα με σχετική απόφαση της Κυβέρνησης, για σκοπούς έκδοσης SafePass, οι πολίτες μπορούν να διενεργούν τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου μόνο στα αδειοδοτημένα υποστατικά των κλινικών εργαστηρίων που είναι οι κατ’ εξοχήν αρμόδιοι φορείς για τη διενέργεια τεστ, καθώς και στα αδειοδοτημένα υποστατικά των φαρμακείων.

Το Υπουργείο Υγείας έχει θεσπίσει διαδικασίες ελέγχου και εποπτείας των διαδικασιών που θα ακολουθούνται σχετικά με τις απαραίτητες γνώσεις καθώς και τον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό που θα χρησιμοποιείται, αφού μόνο προϊόντα συγκεκριμένων κατασκευαστών δύναται να χρησιμοποιούνται για την έκδοση του Ευρωπαϊκού Ψηφιακού Πιστοποιητικό ως η συμφωνία των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αναφορικά με κλινικά εργαστήρια ή φαρμακεία, τα οποία δεν θα συμμορφώνονται με τις διαδικασίες και τις υποδείξεις του Υπουργείου Υγείας σε θέματα που αφορούν τη διενέργεια και την αναφορά των αποτελεσμάτων των ελέγχων που θα γίνονται, από αυτά θα αίρεται η έγκριση διενέργειας των ελέγχων και θα υποβάλλονται σε πρόστιμο.

Διευκρινίζεται ότι άλλα ιατρικά κέντρα ή/και κλινικά εργαστήρια και φαρμακεία που θα διενεργούν rapid tests με κινητές μονάδες δεν μπορούν να εκδίδουν SafePass ή/και Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Πιστοποιητικό. Η ανώτατη τιμή χρέωσης σύμφωνα με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ημερομηνίας 16 Ιουλίου 2021, καθορίζεται στα 10 ευρώ.

Τονίζεται πως το πρόγραμμα δωρεάν ελέγχου με rapid test του Υπουργείου Υγείας θα συνεχίσει να παρέχεται δωρεάν για συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού, όπως: τα ανήλικα πρόσωπα μέχρι 17 ετών, τα παιδιά ηλικίας 12-17 ετών τα οποία δεν έχουν τη συγκατάθεση των γονέων/νόμιμων κηδεμόνων τους για εμβολιασμό, άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω, τα οποία δεν μπορούν να υποβληθούν σε εμβολιασμό με τεκμηρίωση με ιατρικό πιστοποιητικό, και αφού το αίτημά τους εξεταστεί από τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο και το Υπουργείο Υγείας και δοθεί σχετική έγκριση, οι εγκυμονούσες, οι οποίες δεν μπορούν για ιατρικούς λόγους να υποβληθούν σε εμβολιασμό, με απαραίτητη προσκόμιση ιατρικού πιστοποιητικού από τον Γυναικολόγο τους (διευκρινίζεται ότι, από την 1η μέχρι τις 7 Αυγούστου, οι εγκυμονούσες θα μπορούν να προσκομίζουν στις μονάδες δειγματοληψίας ιατρική βεβαίωση από τον Γυναικολόγο τους που να βεβαιώνει ότι δεν συστήνεται ο εμβολιασμός, ενώ από τις 8 Αυγούστου και έπειτα, θα πρέπει να ακολουθείται η διαδικασία για εξασφάλιση σχετικής έγκρισης από τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο και το Υπουργείο Υγείας), τα άτομα που έχουν εμβολιαστεί με την 1η δόση του εμβολίου, για την περίοδο των τριών εβδομάδων που οφείλουν να υποβάλλονται σε τεστ ως προϋπόθεση για την έκδοση SafePass, τα άτομα που έχουν ολοκληρώσει το εμβολιαστικό τους σχήμα, αλλά επιθυμούν να υποβληθούν σε τεστ και τα άτομα που κατέχουν πιστοποιητικό ανάρρωσης από τη νόσο COVID-19 εντός των τελευταίων 180 ημερών.

Υπενθυμίζεται πως για τους σκοπούς έκδοσης SafePass και νοουμένου ότι ο πολίτης άνω των 12 ετών δεν κατέχει πιστοποιητικό εμβολιασμού ή ανάρρωσης από τη νόσο COVID-19 τις τελευταίες 180 μέρες, οφείλει να υποβάλλεται σε εξέταση PCR ή τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου ανά 72 ώρες.

88,3% των νοσηλευομένων είναι ανεμβολίαστοι

Τα αυξημένα κρούσματα των τελευταίων ημερών είχαν αρνητική επίπτωση και στις νοσηλείες, που την περασμένη εβδομάδα κατέγραψαν νέο ρεκόρ. Την περασμένη Πέμπτη συνολικά στα νοσηλευτήρια του ΟΚΥπΥ νοσηλεύονταν 283 ασθενείς της νόσου COVID-19, εκ των οποίων οι 83 σε σοβαρή κατάσταση ή σε συνθήκες ΜΑΦ. Από τους 83 ασθενείς που ήταν σε σοβαρή κατάσταση, οι 39 ήταν διασωληνωμένοι, οι δύο νοσηλεύονταν σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας εκτός αναπνευστήρα και οι 42 σε Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας. Συγκεκριμένα, στο Γενικό Νοσοκομείο Αμμοχώστου νοσηλεύονταν 64 ασθενείς, εκ των οποίων οι 6 σε Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ), στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας νοσηλεύονταν 86 ασθενείς, εκ των οποίων οι 14 βρίσκονταν στη ΜΑΦ και οι 41 στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (οι 2 εκτός αναπνευστήρα), στη Λεμεσό νοσηλεύονταν 83 ασθενείς, εκ των οποίων οι 19 στη ΜΑΦ, στη Λάρνακα άλλοι 42 ασθενείς, εκ των οποίων οι 3 νοσηλεύονταν στη Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας, στην Πάφο ένας ασθενής, ενώ στο Μακάρειο 7 ασθενείς. Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας, ποσοστό 88,3% των νοσηλευομένων δεν έχουν ιστορικό εμβολιασμού.

(δημοσιεύθηκε στη «Σημερινή της Κυριακής», 01/08/2021)