Αναλύσεις

Ράλι αυξήσεων στις κατασκευές

Αυξημένες κατά 15% είναι ήδη οι προσφορές που δίνουν οι εργολάβοι για νέες κατασκευές

Το ράλι στις διεθνείς τιμές των οικοδομικών πρώτων υλών που επέφερε, μεταξύ άλλων, η πανδημία, εκτοξεύει το κόστος για νέες κατασκευές και προκαλεί αλυσιδωτά προβλήματα στον κατασκευαστικό κλάδο.

Όπως φαίνεται σε μετρήσεις της Στατιστικής Υπηρεσία που δημοσιεύθηκαν στα μέσα Αυγούστου, η συνολική αύξηση των κατασκευαστικών υλικών έφτασε το 13,6% συγκριτικά με πέρυσι.

Συγκεκριμένα, καταγράφηκαν αυξήσεις στα μεταλλικά προϊόντα (29,61%), στα προϊόντα από ξύλο, μονωτικά, χημικά και πλαστικά (12,30%), στα ηλεκτρομηχανολογικά είδη (10,38%), στα ορυκτά (2,56%) και στα προϊόντα ορυκτών (1,14%).

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά το σίδηρο, αξίζει να σημειωθεί ότι μεταξύ Νοεμβρίου 2020 και Μαρτίου 2021 η τιμή σε διεθνές επίπεδο απογειώθηκε περίπου κατά 110%.

Στους ενδιαφερόμενους αγοραστές μετακυλίονται οι αυξήσεις

«Ήδη οι προσφορές που δίνουν οι εργολάβοι και οι εργοληπτικές εταιρίες για νέες κατασκευές είναι αυξημένες κατά 10% με 15%» συγκριτικά με τις τιμές που ίσχυαν μέχρι και πριν από ένα εξάμηνο. Γεγονός που επιβεβαιώνει ότι το ράλι στις τιμές των οικοδομικών υλικών έχει ήδη μετακυλιστεί στις τσέπες όσων αποφάσισαν να ανεγείρουν κατοικία ή να προχωρήσουν στην κατασκευή κάποιου έργου.

Όπως ανέφερε στη «Σημερινή» ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ, Κωνσταντίνος Κωνσταντή, για τα εν εξελίξει έργα, την όποια αύξηση στο κόστος των υλικών, την επωμίζονται συνήθως οι εργολάβοι οι οποίοι είναι δεσμευμένοι με συμβόλαια που αναφέρονται σε συγκεκριμένα ποσά. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, τα συμβόλαια για κατασκευαστικά έργα τα οποία έχουν πρόνοιες για προσαύξηση είναι ελάχιστα και αφορούν κυρίως έργα που αναλαμβάνουν μεγάλες εργοληπτικές εταιρίες. Μέχρι στιγμής πάντως δεν υπάρχουν αναφορές για αναστολή κάποιου έργου που να σχετίζεται με αδυναμία διεκπεραίωσης, λόγω της αύξησης των τιμών στα κατασκευαστικά υλικά.

Επαγγελματίες του κατασκευαστικού κλάδου ανέφεραν μάλιστα στη «Σημερινή» πως υπάρχουν ενδείξεις ότι το κόστος των υλικών δεν πρόκειται να μειωθείς στο προσεχές τουλάχιστον μέλλον. Μάλιστα, αναμένεται περαιτέρω αύξηση για συγκεκριμένα υλικά. Αυξήσεις τιμών επίσης αναμένεται ότι θα σημειωθούν στους επόμενους μήνες και σε υλικά τα οποία μέχρι τώρα η αξία τους παρέμενε σταθερή, όπως επί παραδείγματι το τσιμέντο. «Εδώ και μερικούς μήνες υπάρχει πίεση και πολλοί εργολάβοι τρέχουν να τελειώσουν έργα, προκειμένου να προλάβουν την περαιτέρω αύξηση των τιμών στα οικοδομικά υλικά» ανέφεραν επαγγελματίες του κατασκευαστικού κλάδου στη «Σημερινή».

Πάντως, πέραν από το αυξημένο κατασκευαστικό κόστος, οι επιπτώσεις που θα επέλθουν με την συνεχιζόμενοι αύξηση στις τιμές των υλικών αναμένεται ότι θα προκαλέσουν, μεταξύ άλλων, ελλείψεις υλικών και καθυστερήσεις διεκπεραίωσης έργων. «Στο επόμενο διάστημα ο κατασκευαστικός κλάδος θα δεχτεί σοβαρή πίεση και η κατασκευαστική δραστηριότητα θα επιβραδυνθεί» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Κωνσταντή.

Προσπάθειες για αντιμετώπιση του προβλήματος

Σημειώνεται πως οργανωμένοι φορείς βρίσκονται σε επικοινωνία και με πρωτοβουλία του ΕΤΕΚ έχουν ήδη συνεδριάσει και συμφώνησαν στη διαμόρφωση δέσμης μέτρων με σκοπό την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του φαινομένου. Μάλιστα, εντός των επόμενων ημερών, όπως ανέφερε ο κ. Κωνσταντή στη «Σημερινή», «θα πραγματοποιηθεί συνάντηση με τον Υπουργό Εσωτερικών, θα προβούμε σε παρουσίαση των προτάσεών μας, θα συζητήσουμε το όλο ζήτημα και με ψυχραιμία θα βρούμε τους ενδεδειγμένους τρόπους για να το αντιμετωπίσουμε».

Το ΕΤΕΚ, όπως αναφέρει και σχετική ανακοίνωση, θα προτείνει στον ΥΠΕΣ όπως «το Κράτος μελετήσει το θέμα και καθορίσει, το συντομότερο δυνατό, πολιτική και κατευθυντήριες γραμμές σε ό,τι αφορά τα δικά του έργα (είτε σε διαδικασία υλοποίησης, είτε υπό σχεδιασμό). Αναμένεται πως εν πολλοίς οι συστάσεις αυτές θα αποτελέσουν οδηγό και κατευθυντήρια γραμμή και για τον ιδιωτικό τομέα».

Επιπλέον, στη δέσμη μέτρων που αποφάσισαν οι οργανωμένοι φορείς να προτείνουν στις συναντήσεις τους με αρμόδιους Υπουργούς, γίνεται αναφορά για μελέτη ευρύτερα του θέματος ΦΠΑ ή και άλλων στοχευμένων έκτακτων φορολογικών ελαφρύνσεων, για επίσπευση της καταβολής της επιστροφής του ΦΠΑ σε εργολήπτες, επιχειρηματίες ανάπτυξης γης και άλλες επηρεαζόμενες κυπριακές επιχειρήσεις και για μελέτη του ενδεχομένου δημιουργίας έκτακτων ειδικών σχεδίων στήριξης για τους πιο ευάλωτους, π.χ. νοικοκυριά που ξεκίνησαν διαδικασία ανέγερσης κατοικίας.

Πέρα από τις προτάσεις που έχουν αποδέκτη το κράτος, οι οργανωμένοι φορείς θεωρούν ότι είναι απαραίτητο «να ενημερωθούν οι τράπεζες για το θέμα και ανάλογα με την κάθε περίπτωση και με τα ειδικά χαρακτηριστικά της να προσπαθήσουν να είναι ελαστικές και βοηθητικές».

Διεθνές και πολυσύνθετο το πρόβλημα

Σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντή, στη συνάντηση που πραγματοποίησαν προ εβδομάδων εμπλεκόμενοι οργανωμένοι φορείς, συμφώνησαν ότι «το πρόβλημα είναι παγκόσμιο και πολυσύνθετο». Αντίστοιχες με τις Κύπρου και σε πολλές περιπτώσεις μεγαλύτερες είναι οι αυξήσεις στα κατασκευαστικά υλικά σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.

Γι’ αυτό, εξάλλου, «θεωρούμε επιτακτική την ανάγκη η κυβέρνηση να ζητήσει να συζητηθεί το όλο ζήτημα σε επίπεδο θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για από κοινού δράσεις ή και πρωτοβουλίες των χωρών μελών» ανέφερε ο κ. Κωνσταντή.

Τέλος, οι αιτίες που προκαλούν την αύξηση των τιμών των οικοδομικών υλικών και κατ’ επέκταση το ντόμινο των αρνητικών εξελίξεων απαντώνται σε μια σειρά από λόγους τους οποίους «πυροδότησε» η πανδημία και η καθίζηση της παραγωγής. Ενδεικτικά, η μεγάλη αύξηση στο κόστος μεταφοράς εμπορευμάτων, η αυξημένη ζήτηση και η μειωμένη δυνατότητα προσφοράς, λόγω αποδιοργάνωσης της παραγωγής με τα συνεχόμενα lockdown, αλλά και η αύξηση των δασμών σε διεθνές επίπεδο είναι μερικοί από τους κυριότερους λόγους που προκαλούν την εκτόξευση των τιμών.