Οι πυρκαγιές και η πετρελαιοκηλίδα επηρεάζουν την υγεία των Κυπρίων;

Η οικολογική καταστροφή που ζούμε τις τελευταίες δεκαετίες και οι αναφορές στη τρύπα του όζοντος φαίνεται πως δεν ιδρώνουν το αυτί των ανθρώπων, με αποτέλεσμα να μην έχουμε πάρει στα σοβαρά το κακό που προκαλούμε οι ίδιοι στους εαυτούς μας. Μπορεί ένα πλαστικό μπουκάλι που πετάξαμε στο έδαφος να μας κοστίζει την υγεία; Ναι φυσικά! Ακολουθούν οι πυρκαγιές που κάνουν το οξυγόνο μας να λιγοστεύει και τον αέρα μας να γίνεται ξαφνικά ένα πολύτιμο αγαθό. Η πετρελαιοκηλίδα που εμφανίστηκε στα ανοιχτά των κατεχομένων υδάτων της Κύπρου και η προσφάτη μεγάλη πυρκαγιά στον Αρακαπά είναι άλλη μια ένδειξη ότι οι άνθρωποι μολύνουμε ξανα τους εαυτούς μας.

Η σημερινή πανδημία μπορεί να φαίνεται ένα τέχνασμα για να εξαλείψουν οι λίγοι τους πολλούς, όμως έχει μια πιο βαθιά έννοια και αιτία, την φύση που «εκδικείται» τον άνθρωπο. Μπορεί να νιώθουμε παντοκράτορες γιατί κτίσαμε μια αυτοκρατορία τεχνολογίας και εξέλιξης όμως όλα αυτά έγιναν στη πλάτη της φύσης που δεινοπαθεί καθημερινά για να κρατηθεί στη ζωή και συνεπώς να κρατήσει και εμάς στη ζωή.

Οι πυρκαγιές ανέκαθεν υπήρχαν

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος, Κλέλια Βασίλειου εξηγεί στη «Σημερινή Online» τι μπορεί να προκαλέσει η περιβαλλοντική καταστροφή στον ανθρώπινο οργανισμό αλλά και πόση τοξικότητα καταπίνουμε καθημερινά από δικό μας μέλημα.

«Οι πυρκαγιές ανέκαθεν υπήρχαν. Αυτό που έχει αλλάξει είναι η σχέση μας με τη γη η οποία λαβώνεται από τις πράξεις μας που εντείνουν τις πυρκαγιές, τις βοηθούν να εξαπλώνονται πολύ πιο γρήγορα, και σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή που επιταχύναμε και κάναμε κλιματική κρίση, δημιουργείται ένα εκρηκτικό μείγμα που λειτουργεί εις βάρος του περιβάλλοντος και κατ’ επέκταση της ζωής μας.» εξηγεί η Επίτροπος.

Μια καμένη γη στη Κύπρο μπορεί να αναγεννηθεί πιο γρήγορα από αυτή της Αυστραλίας; Κι όμως, αυτό εξαρτάται κυρίως από τον τύπο του οικοσυστήματος που έχει πληγεί και τις ιδιότητες των φυτών του να ανακάμπτουν μετά την καταστροφή. Αν μιλάμε για παράδειγμα για περιοχές χαμηλής βλάστησης – θάμνων, τότε μετά από ένα καλό χειμώνα η περιοχή αναγεννάται πολύ πιο γρήγορα σε σχέση με ένα πευκοδάσος που χρειάζεται μερικές δεκάδες χρόνια να φτάσει στην προηγούμενη κατάσταση.

Η κουλτούρα μας μας εμποδίζει να ανακυκλώσουμε;

Η συνεχής καταστροφή της φύσης την καθιστά ανήμπορη να παράξει συνεχώς κι άλλα αγαθά για τους ανθρώπους και την πανίδα του τόπου, σε αυτό βέβαια συμβάλουμε και πάλι εμείς με μια απλή κίνηση του χεριού μας, τη ρίψη σκυβάλων στο έδαφος, τα οποία αποσυνθέτοντας και προκαλούν μόλυνση η οποία συνεπακόλουθα φτάνει και πάλι στο δικό μας σώμα. Αν και έχουν γίνει χιλιάδες εκστρατείες ανακύκλωσης δεν φαίνεται να έχουν λειτουργήσει, μήπως φταίει η κουλτούρα μας; Η Κλέλια Βασιλείου εξηγεί πως η ανακύκλωση πλέον οφείλει να είναι η τελευταία μας επιλογή. Η κουλτούρα μας αναπόφευκτα οδηγείται προς την κυκλική οικονομία αφού οι πόροι της γης δεν είναι ανεξάντλητοι για να μας παράγουν συνέχεια και αλόγιστα. Αυτό που οφείλουμε είναι καταρχάς να είμαστε πολύ πιο προσεκτικοί ως προς τις αγορές μας, έχοντας στο μυαλό μας τα απόβλητα μας να δίνουν τα λιγότερα δυνατά σκουπίδια : Δηλαδή, να επαναχρησιμοποιούμε, να επανατοποθετούμε στην αγορά αλλά και να ανακυκλώνουμε. Τα σκουπίδια στην ύπαιθρο εκτός από οπτική ρύπανση, έχετε δίκαιο πως απειλούν τα οικοσυστήματα επιβαρύνοντας όχι μόνο την βλάστηση αλλά και τα είδη και τους χώρους στους οποίους ζουν και αναπαράγονται, δίνουν μεγαλύτερο χώρο και φιλικό περιβάλλον ανάπτυξης ανεπιθύμητων τρωκτικών, και φυσικά οδηγούν στην χρήση χημικών προς αντιμετώπιση των επιπτώσεων. Όλα αυτά θα πρέπει να τα συνειδητοποιήσουμε και να τα φέρουμε σε ισορροπία. Φυσικά, δε θα παραλείψω να αναφερθώ στον κίνδυνο που σωροί σκουπιδιών δημιουργούν απειλές πυρκαγιάς είτε συντείνουν στην εξάπλωση τους, αλλά και στην εκπομπή χημικών ρύπων στην ατμόσφαιρα.

Το πράσινο και η ηρεμία της φύσης αλλοιώνεται

Βεβαίως, οι πυρκαγιές δεν συντελούν μόνο στην εξάλειψη της χλωρίδας και της πανίδας της Ευρώπης αλλά μολύνουν και τον ιδιο τον ανθρώπινο οργανισμό. Ας ξεκινήσουμε όμως από τον ψυχολογικό παράγοντα που συνήθως αγνοούμε και είναι εξαιρετικά σημαντικός. Το πράσινο και η ηρεμία της φύσης αλλοιώνεται και τη θέση του παίρνει η εικόνα του μαύρου και της καταστροφής. Αυτό πάντα θα πρέπει να το προσέχουμε γιατί είναι παράγοντας άγχους με όλες τις συνέπειες που αυτό επιφέρει. Από εκεί και πέρα, σίγουρα αλλάζει η σύσταση της ατμόσφαιρας και μέχρι την πλήρη αποκατάσταση καταγράφεται αλλοίωση ακόμα και της θερμοκρασίας του αέρα. Όλα αυτά συντείνουν σε επιβαρυντικά αποτελέσματα τα οποία παρέρχονται μεν, αλλά καταγράφονται. Ο αέρας που αναπνέουμε μετά από μια πυρκαγιά ή μετα από μια μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή επιφέρει σοβαρά προβλήματα στον οργανισμό μας είτε το αντιλαμβανόμαστε είτε όχι. Τα αναπνευστικά προβλήματα δίνουν και παίρνουν στην ανθρωπότητα ενώ η τοξικότητα από τον αέρα προκαλεί τις ασθένειες που προσβάλουν το αναπνευστικό μας όπως και η τωρινή πανδημία η οποία βιώνει η ανθρωπότητα από τα τέλη του 2019.

Φροντίζει πάλι η φύση για εμάς

Η θαλάσσια ρύπανση είναι ένα ακόμα μεγάλο κεφάλαιο το οποίο δεν θα έπρεπε να μας αφήνει παγερά αδιάφορους εφόσον η ανθρωπότητα έχει καταφέρει να εξερευνήσει και ανακαλύψει μόνο ένα μικρό μέρος της θαλάσσιας ύπαρξης το οποίο και αυτό έχουμε καταφέρει να μολύνουμε. Ωστόσο η Επίτροπος Περιβάλλοντος αναφέρει πως «δε θα τολμούσα να χαρακτηρίσω την θάλασσα τοξική, γιατί φροντίζει πάλι η φύση για εμάς. Η θάλασσα έχει τους δικούς της κανόνες καθαρισμού, φτάνει να μην επιβαρύνεται με τρόπους που αδυνατούν αν όχι εξαφανίζουν τους φυσικούς μηχανισμούς άμυνας και προστασίας που η ίδια προσφέρει. Αυτό που παρατηρούμε είναι μεγάλο μέρος του θαλάσσιου περιβάλλοντος να φθίνει, να φτωχαίνει η θάλασσα εξαιτίας της δικής μας αλόγιστης εμπλοκής στα θέματα της. Τα τελευταία χρόνια έχουν ληφθεί σωρεία μέτρων προστασίας και αποκατάστασης και ευελπιστούμε ότι θα καταφέρουμε να επαναφέρουμε μεγάλο μέρος αυτού που έχουμε ήδη χάσει. Η Μεσόγειος θάλασσα για παράδειγμα πλήττεται σφόδρα κάθε χρόνο από τα σκουπίδια που αλόγιστα φτάνουν στο βυθό της. Οι αριθμοί πληγώνουν και σοκάρουν και γι’ αυτό λαμβάνονται και τα ανάλογα μέτρα όπως για παράδειγμα η πρόσφατη απαγόρευση κυκλοφορίας πλαστικών σακουλιών και πλαστικών μιας χρήσης.»

Η πετρελαιοκηλίδα ανοικτά της Κύπρου και η υγειά των Κυπρίων

Αν και η πρόσφατη πετρελαιοκηλίδα που έπληξε τα ανοιχτά των κατεχομένων υδάτων της Κύπρου φαίνεται πως τελικά δεν μόλυνε τη θάλασσα μας όμως αφήνει το μαύρο στίγμα της ανθρώπινης οντότητας. Σε ερώτηση προς την Επίτροπο εάν η μαύρη αυτή κηλίδα θα πλήξει τη θαλάσσια βιοποικιλότητα μας απάντησε πως «βρισκόμαστε ακόμα σε διαδικασία αξιολόγησης των δεδομένων προς αντιμετώπιση των ενδεχόμενων απειλών. Με το πέρας θα γίνει η ανάλογη αξιολόγηση και θα ληφθούν μέτρα προς αποκατάσταση των επιπτώσεων για τις οποίες είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε με στόχο να τις μειώσουμε στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο.»

Καταληκτικά με τη πάροδο των χρόνων βλέπουμε τους ανθρώπους όλο και πιο συχνά να είναι πιο επιρρεπείς στις ασθένειες εξου και η πανδημία του κορονοϊού που δεν λέει να υποχωρήσει από την Ευρώπη. Ο ανθρώπινος οργανισμός είναι άμεσα και στενά συνυφασμένος με την ποιότητα του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζει. Η δυνατότητα του οργανισμού σε κάθε άνθρωπο να είναι ανθεκτικός, να παράγει αντισώματα και να αντιστέκεται σε ιούς και πανδημίες εξαρτάται από ένα πλέγμα παραγόντων που ξεκινούν από την διατροφή και την άσκηση του, την ποιότητα του αέρα και του νερού, του περιβαλλοντικού θορύβου και γενικότερα όλα εκείνα που τον δυναμώνουν ή τον αποδυναμώνουν. Η περιβαλλοντική επιβάρυνση που η ανθρωπότητα προκαλεί με αλόγιστες πράξεις σίγουρα στρέφεται ως μπουμερανγκ έναντι της ίδιας της υγείας μας. Ο πλανήτης αργά ή γρήγορα θα ανακάμψει. Πιο εύκολα χωρίς εμάς. Εμείς εν τω μεταξύ τι κάνουμε;