Αναλύσεις

Αγγλοσαξονικό στίγμα σε επερχόμενες διεθνείς ανακατατάξεις

aukus1.jpg

Η πρόσφατη αγγλοσαξωνική στρατηγική συνεργασία, λαμβάνουσα τον χαρακτήρα αμυντικής συμφωνίας, μεταξύ ΗΠΑ, Αυστραλίας και Ηνωμένου Βασιλείου που συντομογραφικά αποδίδεται ως AUKUS, εμφανίζεται να αφήνει τη Γαλλία εκτός ενός εν εξελίξει ευρισκόμενου διεθνούς παιχνιδιού. Τούτο δε και κατ’ επέκτασιν προκαλεί την έκδηλη οργή του Παρισιού, αποτυπούμενη και με την για πρώτη φορά ανάκληση των πρέσβεών του από ΗΠΑ και Αυστραλία.

Το Παρίσι, μετά την κατά τα ανωτέρω έκδηλη ενόχλησή του, κινείται πλέον σε αναζήτηση νέων συμμαχιών και στρατηγικών προσανατολισμών, που θα ήταν σε θέση να ενισχύσουν την παρουσία της Γαλλίας ως αξιόπιστης δύναμης στη διεθνή σκηνή. Η γαλλική διπλωματία στρέφεται κατά ταύτα και προς τον γίγαντα της Ασίας, την Ινδία, ενώ παράλληλα επιχειρεί να διαγράψει έναν πρωταγωνιστικό και αποφασιστικό ρόλο προς τον οικείο για τη γαλλική στρατηγική χώρο της Ευρώπης, ενδυναμώνοντας ταυτόχρονα τις ούτως ή άλλως στενές σχέσεις του Παρισιού με χώρες της νοτιοανατολικής Μεσογείου και της Εγγύς Ανατολής.

Ο γαλλικός, ευρωπαϊκός προσανατολισμός, που εκφράζεται και διά της προτιθέμενης ως επιλογής οικοδόμησης ενός ευρωπαϊκού αμυντικού συστήματος, τουτέστιν ευρωστρατού, δημιουργεί εκ των πραγμάτων και προσδοκίες για πραγμάτωση εν ευθέτω χρόνω του παλαιόθεν υφιστάμενου οράματος των Ντε Γκωλ και Αντενάουερ για την οικοδόμηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης. Μια περαιτέρω ενοποίηση της Ευρώπης στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα ενίσχυε τις ευρωπαϊκές χώρες κατά μόνας και εν συνόλω, σε βαθμό που να επιταχύνονται οι διαδικασίες ευρωπαϊκής πολιτικής ενοποίησης.

Το κατά τα ανωτέρω σενάριο δημιουργίας ενός ευρωστρατού, σαφώς και θα ευνοούσε τα ελληνικά συμφέροντα δεδομένου ότι η Ελλάδα θα συμμετείχε σε ένα ισχυρό αμυντικό σχήμα, στο οποίο η τουρκική συμπερίληψη θα αποκλείετο a priori. Αυτονοήτως και συναφώς θα πρέπει να θεωρείται ως δεδομένη η ελληνική ενεργώς σύμπραξη προς την κατεύθυνση γαλλικών πρωτοβουλιών για δημιουργία ενιαίου συστήματος ευρωπαϊκής άμυνας και ασφάλειας.

Μέχρι τούδε ο ευρωστρατός δεν μπόρεσε να υλοποιηθεί ως ιδέα και ως στρατηγική, ακριβώς εξαιτίας του γεγονότος πως οι Ευρωπαίοι κινούνταν και εξακολουθούν να πορεύονται με βάση το εθνικό συμφέρον εκάστου και όχι το εν αφηρημένη διαστάσει ευρωπαϊκό τοιούτο.

Η αμερικανική κίνηση στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, διά της συνομολόγησης της AUKUS, όπου και καθοριστικός παράγων ως εμπνευστής της υπήρξε το Λονδίνο ως «συνήθης ύποπτος», αφύπνισε μέσω Παρισίων τα παλαιόθεν υφιστάμενα ανακλαστικά της ευρωπαϊκής συστράτευσης προς την κατεύθυνση της κατά τα ανωτέρω ποθούμενης, ολοένα δε απομακρυνόμενης στον βωμό του εθνικού κράτους, ευρωπαϊκής ενοποίησης, που προϋποθέτει και στοχεύει στη θεσμοθέτηση ενός ενιαίου ευρωπαϊκού συστήματος ασφάλειας.

Δυστυχώς, και παρά τις γαλλικές τακτικές κινήσεις στρατηγικής, η Ευρώπη δεν έχει εισέτι ενιαία φωνή σε θέματα αμυντικής και εξωτερικής πολιτικής, ενώ η οικοδόμηση ενός αμυντικού σχήματος στρατιωτικής, στρατηγικής παρουσίας στον κόσμο, παρότι παρουσιάζεται ως αναγκαία προϋπόθεση ευρωπαϊκής συνοχής και πολιτικοστρατηγικής επιβίωσης στον χρόνο, εμφανίζεται παρά ταύτα ως ένα όραμα δυσχερώς υλοποιήσιμο.

Τούτο ερμηνεύεται από το γεγονός της πρωτοκαθεδρίας, εδώ και τρεις αιώνες, του υφιστάμενου εθνικού κράτους ως προεξάρχουσας μορφής διεθνοπολιτικής παρουσίας και δράσης.

Υπενθυμίζεται πως η αμερικανική επιρροή στην Ευρώπη, πρωτίστως σε θέματα ασφάλειας, υφίσταται από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά. Το ΝΑΤΟ ιδρύθηκε με τη φιλοσοφία της προστασίας των ελευθέρων, όπως αποκαλούντο, λαών, από τον κομμουνιστικό κίνδυνο της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης, ενώ η διάλυση του σοβιετικού ιμπέριουμ τη δεκαετία του 1990 δεν οδήγησε σε διάλυση και του ΝΑΤΟϊκού συμπλέγματος, το οποίο σήμερα, και με τη συνομολόγηση της AUKUS, εμφανίζεται, επιβεβαιώνοντας το προσφιλώς από τον Πρόεδρο Μακρόν λεχθέν ως «εγκεφαλικά νεκρό».

Συμπερασματικά, οφείλει κανείς να υπογραμμίσει πως οι αμερικανο-βρετανικές κινήσεις στην Αυστραλία και τον Ειρηνικό υπογραμμίζουν πως για τους Δυτικούς, στον σχηματισμό των αγγλοσαξόνων, ο διαγραφόμενος νέος αντίπαλος είναι η Κίνα, ενώ ταυτόχρονα στη σκέψη των κατά τα ανωτέρω αγγλοσαξονικών δυνάμεων, η Ευρώπη παραμένει ακολουθώντας το παλαιόθεν ρηθέν περί οικονομικού γίγαντα και πολιτικού νάνου.

(δημοσιεύθηκε στη «Σημερινή της Κυριακής», 26/09/2021)